UZASADNIENIE

wyroku z dnia 12 października 2021 r.

Pozwem z 26 stycznia 2021 r. (data nadania w placówce pocztowej), powód L.Sp. z o.o. z siedzibą we W., wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego B. M.S.A. z siedzibą w W. kwoty w wysokości 1 534,24 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od:

- kwoty 871,62 zł od dnia 13 września 2018 r. do dnia zapłaty,

- kwoty 98,95 zł od dnia 1 lutego 2019 r. do dnia zapłaty,

- kwoty 272,63 zł od dnia 8 września 2019 r. do dnia zapłaty,

- kwoty 291,04 zł od dnia 26 października 2019 r. do dnia zapłaty.

Jednocześnie powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że w dniach 17 sierpnia 2017 r., 2 listopada 2017 r., 13 maja 2019 r. oraz 23 sierpnia 2019 r. pozwany zawarł z konsumentami umowy pożyczki (kredytu konsumenckiego) nr (...), nr (...), nr (...) i nr (...). W odniesieniu do pożyczki nr (...) kwota udzielonego kredytu wynosiła 27 508,59 zł, a pozwany bank w dniu wypłaty pobrał od konsumenta kwotę 1 048,48 zł tytułem prowizji. Powód podkreślił, że prowizja została sfinansowana w ten sposób, że bank w ramach udzielonego kredytu pożyczył konsumentowi środki na zapłatę prowizji a następnie z tych środków potrącił prowizję. Umowa zawarta została na okres 72 miesięcy. Konsument M. T. dokonał całkowitej spłaty pożyczki 28 sierpnia 2018 r. tj. wcześniej niż przewidywał to harmonogram spłat. W związku z tym bank na postawie art. 52 ustawy o kredycie konsumenckim był zobowiązany w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty do rozliczenia z konsumentem spornej kwoty.

W odniesieniu do umowy nr (...) kwota kredytu wynosiła 21 221,70 zł. Pozwany Bank pobrał tytułem prowizji kwotę 119,50 zł. Powód podkreślił, że prowizja została sfinansowana w ten sposób, że bank w ramach udzielonego kredytu pożyczył konsumentowi środki na zapłatę prowizji a następnie z tych środków potrącił prowizję. Umowa pożyczki została zawarta na okres 84 miesięcy. Konsumentka A. P. dokonała spłaty kredytu w dniu 16 stycznia 2019 r., tj. przed terminem ustalonym w umowie. W związku z tym bank na postawie art. 52 ustawy o kredycie konsumenckim był zobowiązany w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty do rozliczenia z konsumentką spornej kwoty.

W odniesieniu do umowy nr (...) kwota kredytu wynosiła 3 693,34 zł. Pozwany z tytułu prowizji pobrał kwotę w wysokości 300 zł. Prowizja została sfinansowana w ten sposób, że bank w ramach udzielonego kredytu pożyczył konsumentowi środki na zapłatę prowizji a następnie z tych środków potrącił prowizję. Umowa została zawarta na okres 36 miesięcy. Konsumentka A. P. dokonała spłaty kredytu w dniu 23 sierpnia 2019 r., tj. przed terminem ustalonym w umowie. W związku z tym bank na postawie art. 52 ustawy o kredycie konsumenckim był zobowiązany w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty do rozliczenia z konsumentką spornej kwoty.

W odniesieniu do umowy nr (...) kwota kredytu wynosiła 11 617,65 zł. Pozwany z tytułu prowizji pobrał kwotę w wysokości 299,74 zł. Prowizja została sfinansowana w ten sposób, że bank w ramach udzielonego kredytu pożyczył konsumentowi środki na zapłatę prowizji a następnie z tych środków potrącił prowizję. Umowa została zawarta na okres 60 miesięcy. Konsumentka A. P. dokonała spłaty kredytu w dniu 15 października 2019 r., tj. przed terminem ustalonym w umowie. W związku z tym bank na postawie art. 52 ustawy o kredycie konsumenckim był zobowiązany w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty do rozliczenia z konsumentką spornej kwoty.

Termin rozliczenia się pozwanego z konsumentami upłynął odpowiednio w dniach 11 września 2018 r, 30 stycznia 2019 r., 6 września 2019 r., 29 października 2019 r.

Kolejno powód podniósł, że 12 stycznia 20201 r. między nim a konsumentem M. T. i A. P. zawarta została umowa cesji wierzytelności pieniężnej, która przysługiwała pożyczkobiorcom od pozwanego w związku z w/w umowami pożyczek. W związku z powyższym powód wystosował do pozwanego zawiadomienie o dokonanym przelewie wierzytelność, przesyłając jednocześnie oryginał oświadczenia konsumentów o zwolnieniu pozwanego z tajemnicy bankowej. Powód wezwał pozwanego do zapłaty spornej kwoty wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w terminie 3 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jako materialnoprawną podstawę dochodzonego roszczenia wskazano art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (dalej: u.k.k.). Z daleko idącej ostrożności procesowej powód wskazał także, że podstawę jego roszczenia może stanowić również art. 385¹ § 1 k.c. oraz art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 410 § 2 k.c. Powód powołał się również na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 11 września 2019 r. wydany w sprawie C-383/18. (pozew k. 2-4)

Sąd Rejonowy dla W. M. w W. w osobie referendarza sądowego w nakazie zapłaty w postępowaniu upominawczym z 4 lutego 2021 r. orzekł zgodnie z żądaniem pozwu (sygn. akt II Nc 1759/21). (nakaz zapłaty k. 57)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany zaskarżył w/w orzeczenie w całości i wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą od pełnomocnictwa według norm przepisanych.

Pozwany przyznał, że zawarł umowy pożyczek z konsumentami. Pozwany zakwestionował roszczenie powoda zarówno co do zasady jak i co do wysokości. Pozwany wskazał, że powód nie wykazał dokonania wcześniejszej spłaty pożyczek przez konsumentów. Pozwany zaprzeczył istnieniu podstawy do zwrotu na rzecz kredytobiorcy części prowizji pobranej przy udzielaniu kredytu. Podniósł, iż pobrana prowizja stanowiła tę część wynagrodzenia pozwanego banku, która związana była wyłącznie z czynnościami przedkontraktowymi i kosztami pozwanego a swym zakresem obejmowała wyłącznie świadczenia w postaci jednorazowych czynności, które dotyczyły rozpatrzenia wniosku kredytowego oraz udzielenia kredytu. Jak zostało wskazane w dalszej części uzasadnienia wysokość tej prowizji w żaden sposób nie była uzależniona od okresu trwania umowy, czy też od okresu kredytowania i jako taka nie powinna podlegać proporcjonalnemu zwrotowi na podstawie art. 49 u.k.k.

Mając na uwadze, iż powód powołał się na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) z dnia 11 września 2019 r. wydany w sprawie C-383/18, pozwany wskazał, iż dokonana w w/w wyroku interpretacja Dyrektywy o kredycie konsumenckim (...) nie jest wiążąca dla pozwanego banku i wywołuje tylko skutki bezpośrednie wobec państw członkowskich UE co do obowiązku jej implementacji. Wiążące nie są również same przepisy Dyrektywy. Podniesiono również, iż TSUE dokonał wykładni jedynie na podstawie angielskiej i niemieckiej wersji językowej, zaś wersja polska ma inne brzmienie. Strona pozwana dodała także, iż wykładnia zaprezentowana przez TSUE jest uzasadniona celami ochrony konsumentów i nie powinna odnosić się wobec cesjonariusza, będącego przedsiębiorcą.

Pozwany podniósł zarzut braku legitymacji procesowej powoda, kwestionując fakt zawarcia między powodem o kredytobiorcami umowy cesji. Zakwestionowano ważność tej umowy ze względu na zawarcie jej z naruszeniem zasad współżycia społecznego. Umowa została zawarta pod wpływem wyzysku lub błędu. Pozwany wskazał, że umowa cesji nie wskazuje wartości zbywanej wierzytelności. Pozwany wskazał, że umowa cesji powinna zostać uznana za nieważną, a wierzytelność z art. 49 u.k.k. przysługiwać powinna pożyczkobiorcom. Pozwany podniósł, że powodowi nie przysługuje status konsumenta. Pozwany podniósł, że powód nadużywa prawa podmiotowego poprzez dochodzenie roszczenia w oparciu o wykładnię prawa UE dokonywaną ze względu na ochronę konsumentów, podczas gdy powód jest przedsiębiorcą. (sprzeciw od nakazu zapłaty k. 60-70)

Postanowieniem z dnia 6 maja 2021 r. stwierdzono utratę mocy nakazu zapłaty wydanego w dniu 4 lutego 2021 r. w sprawie o sygn. akt II Nc 1759/21 . (postanowienie k. 75)

Pismem z dnia 29 lipca 2021 r. powód podtrzymał swoje stanowisko w sprawie. Powód wskazał, że nabywając wierzytelność od konsumenta przedsiębiorca nie nadużywa prawa podmiotowego. Powód wskazał także, że prawo unijne winno być respektowane przez wszystkie państwa. Powód wskazał, że umowa cesji jest ważna. Zarzuty dotyczące zawarcia umowy pod wpływem błędu lub w okolicznościach wskazujących na wyzysk przysługują konsumentom, a nie pozwanemu. Pozwany nie wykazał żadnych faktów ani okoliczności na poparcie swojej tezy. (pismo k. 86-88)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany B. M. S.A. z siedzibą w W. został następcą prawnym E. B. S.A. z siedzibą we W. w wyniku połączenia obu podmiotów.

(bezsporne, a ponadto wydruk z KRS k. 7-10)

W dniu 17 sierpnia 2017 r. konsument M. T. zawarł z pozwanym umowę pożyczki nr (...). Kwota pożyczki został określona na 27 508,59 zł (§ 5 ust. 2) i obejmowała: całkowitą kwotę pożyczki, określoną w ust. 1 oraz kwotę przeznaczoną na zapłatę kosztów (prowizji) związanych z udzieleniem pożyczki. Okres kredytowania wynosił 72 miesiące. Prowizja została ustalona na kwotę 1 048,48 zł. Data płatności raty została ustalona na 24 dzień każdego miesiąca.

(okoliczności bezsporne, a ponadto: umowy pożyczki k. 11-14)

Pożyczkobiorca w dniu 28 sierpnia 2018 r. dokonał wcześniejszej całkowitej spłaty zadłużenia, wynikającego z w/w umowy pożyczki.

(wydruk z BIK k. 15, oświadczenie pożyczkobiorcy k. 36)

W dniu 2 listopada 2017 r. konsumentka A. P. zawarła z pozwanym umowę pożyczki nr (...). Kwota pożyczki został określona na 21 221,70 zł (§ 5 ust. 2) i obejmowała: całkowitą kwotę pożyczki, określoną w ust. 1 oraz kwotę przeznaczoną na zapłatę kosztów (prowizji) związanych z udzieleniem pożyczki. Okres kredytowania wynosił 84 miesiące. Prowizja została ustalona na kwotę 119,50 zł. Data płatności raty została ustalona na 4 dzień każdego miesiąca.

(okoliczności bezsporne, a ponadto: umowy pożyczki k. 16-18)

Pożyczkobiorca w dniu 16 stycznia 2019 r. dokonał wcześniejszej całkowitej spłaty zadłużenia, wynikającego z w/w umowy pożyczki.

(wydruk z BIK k. 19v., oświadczenie pożyczkobiorczyni k. 37)

W dniu 13 maja 2019 r. konsumentka A. P. zawarła z pozwanym umowę pożyczki nr (...). Kwota pożyczki został określona na 3 693,34 zł (§ 5 ust. 2) i obejmowała: całkowitą kwotę pożyczki, określoną w ust. 1 oraz kwotę przeznaczoną na zapłatę kosztów (prowizji) związanych z udzieleniem pożyczki. Okres kredytowania wynosił 36 miesięcy. Prowizja została ustalona na kwotę 300,00 zł. Data płatności raty została ustalona na 4 dzień każdego miesiąca.

(okoliczności bezsporne, a ponadto: umowy pożyczki k. 20-23)

Pożyczkobiorca w dniu 23 sierpnia 2019 r. dokonał wcześniejszej całkowitej spłaty zadłużenia, wynikającego z w/w umowy pożyczki.

(wydruk z BIK k. 25v., oświadczenie pożyczkobiorczyni k. 38)

W dniu 23 sierpnia 2019 r. konsumentka A. P. zawarła z pozwanym umowę pożyczki nr (...). Kwota pożyczki został określona na 11 617,65 zł (§ 5 ust. 2) i obejmowała: całkowitą kwotę pożyczki, określoną w ust. 1 oraz kwotę przeznaczoną na zapłatę kosztów (prowizji) związanych z udzieleniem pożyczki. Okres kredytowania wynosił 60 miesięcy. Prowizja została ustalona na kwotę 299,74 zł. Data płatności raty została ustalona na 4 dzień każdego miesiąca.

(okoliczności bezsporne, a ponadto: umowy pożyczki k. 26-29)

Pożyczkobiorca w dniu 15 października 2019 r. dokonał wcześniejszej całkowitej spłaty zadłużenia, wynikającego z w/w umowy pożyczki.

(wydruk z BIK k. 31v., oświadczenie pożyczkobiorczyni k. 39)

Konsument M. T. zawarł ze spółką L. Sp. z o.o. z siedzibą we W. umowę cesji wierzytelności nr (...). Przedmiotem umowy była wierzytelność pieniężna, przysługująca cedentowi w stosunku do pozwanego banku z tytułu umowy pożyczki o nr (...), obejmująca w szczególności wierzytelność o zwrot wszelkich nienależnie pobranych opłat i kosztów oraz o zwrot kosztów w związku z wcześniejszą spłatą w/w umowy pożyczki wraz ze wszystkimi związanymi z tymi wierzytelnościami prawami.

(umowa cesji k. 40)

Konsumentka A. P. zawarła ze spółką L. Sp. z o.o. z siedzibą we W. umowę cesji wierzytelności nr (...). Przedmiotem umowy była wierzytelność pieniężna, przysługująca cedentowi w stosunku do pozwanego banku z tytułu umowy pożyczki o nr (...), obejmująca w szczególności wierzytelność o zwrot wszelkich nienależnie pobranych opłat i kosztów oraz o zwrot kosztów w związku z wcześniejszą spłatą w/w umowy pożyczki wraz ze wszystkimi związanymi z tymi wierzytelnościami prawami.

(umowa cesji k. 42)

Konsumentka A. P. zawarła ze spółką L.Sp. z o.o. z siedzibą we W. umowę cesji wierzytelności nr (...). Przedmiotem umowy była wierzytelność pieniężna, przysługująca cedentowi w stosunku do pozwanego banku z tytułu umowy pożyczki o nr (...), obejmująca w szczególności wierzytelność o zwrot wszelkich nienależnie pobranych opłat i kosztów oraz o zwrot kosztów w związku z wcześniejszą spłatą w/w umowy pożyczki wraz ze wszystkimi związanymi z tymi wierzytelnościami prawami.

(umowa cesji k. 44)

Konsumentka A. P. zawarła ze spółką L.Sp. z o.o. z siedzibą we W. umowę cesji wierzytelności nr (...). Przedmiotem umowy była wierzytelność pieniężna, przysługująca cedentowi w stosunku do pozwanego banku z tytułu umowy pożyczki o nr (...), obejmująca w szczególności wierzytelność o zwrot wszelkich nienależnie pobranych opłat i kosztów oraz o zwrot kosztów w związku z wcześniejszą spłatą w/w umowy pożyczki wraz ze wszystkimi związanymi z tymi wierzytelnościami prawami.

(umowa cesji k. 46)

Pismem datowanym na 12 stycznia 2021 r. powód zawiadomił pozwany bank o dokonanym przez pożyczkobiorców przelewie wierzytelności, a także o wyrażeniu przez nich zgody na uchylenie tajemnicy bankowej na rzecz powoda. Jednocześnie powód wezwał pozwanego do zapłaty spornej kwoty w terminie 3 dni od dnia doręczenia wezwania.

(okoliczności bezsporne, a ponadto: książka nadawcza k. 52-55, przedsądowe wezwanie do zapłaty wraz z zawiadomieniem o przelewie wierzytelności k. 48-51, oświadczenie o zwolnieniu z tajemnicy bankowej k. 32-35)

Pozwany nie uiścił dochodzonej kwoty z tytułu prowizji.

(okoliczność bezsporna)

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności między stronami bezsporne oraz o wyżej powołane dokumenty i kopie dokumentów, które uznał w całości za wiarygodne. W ocenie Sądu dowody te, w zakresie, w jakim stanowiły podstawę poczynionych w niniejszej sprawie ustaleń faktycznych, tworzą spójny i niebudzący wątpliwości w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a przez to zasługujący na wiarę materiał dowodowy. Stwierdzić należy, że żadna ze stron, co do zasady, nie poddawała w wątpliwość ich wiarygodności i mocy dowodowej, a również i Sąd nie dopatrzył się w nich niczego, co uzasadniałoby powzięcie wątpliwości w tym zakresie z urzędu. Nadmienić należy, iż okoliczności bezsporne w ogóle nie wymagały wykazywania ich prawdziwości za pomocą dowodów zgodnie z treścią art. 229 - 230 k.p.c., albowiem zostały przez strony wprost przyznane, bądź też nie zostały zaprzeczone, co zostało przez Sąd ocenione na zasadzie przywołanych przepisów.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W przedmiotowym sporze między stronami bezspornym było zawarcie między konsumentami a pozwanym umów pożyczek.

Spór miedzy stronami dotyczył faktu zawarcia umowy przelewu wierzytelności i jej ważności oraz dokonania wcześniejszej spłaty pożyczki przez pożyczkobiorców.

Podstawą dochodzonego roszczenia był art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r., o kredycie konsumenckim (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 1083 ze zm., dalej jako: u.k.k.) w zw. z art. 481 § 1 k.c. Zgodnie z treścią art. 49 ust. 1 u.k.k. w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. Art. 49 i 48 ustawy o kredycie konsumenckim stanowi efekt implementacji art. 16 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej Dyrektywę 87/102/EWG (dalej: Dyrektywa 2008/48/WE). Art. 481 § 1 k.c. stanowi natomiast, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Na początku rozważań prawnych wskazać należy, że definicja legalna terminu „całkowity koszt kredytu” znajduje się w art. 5 pkt 6 u.k.k. Zgodnie z powyższą definicją całkowity koszt kredytu to wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności są to odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, jeżeli są znane kredytodawcy (lit. a), a także koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach (lit. b). Wyjątkiem są koszty opłat notarialnych ponoszone przez konsumenta, które nie stanowią całkowitego kosztu kredytu.

Przywołany przepis art. 49 u.k.k. przewiduje zatem mechanizm obniżenia kosztów kredytobiorcy z tytułu umowy o kredyt konsumencki albo kosztów związanych z taką umową, ustanawiając zasadę proporcjonalnej redukcji tych kosztów. Jak wskazano w literaturze, w sytuacji gdy konsument dokona spłaty kredytu przed terminem określonym w umowie, proporcjonalnemu obniżeniu powinny ulec wszelkie koszty składające się na całkowity koszt kredytu w rozumieniu art. 5 pkt 6 u.k.k., włącznie z kosztami, których wysokość nie zależy od okresu obowiązywania umowy, czyli takimi jak opłaty i prowizje z tytułu wykonania przez bank czynności jednorazowych (Ł. Obzejta, Koszty związane z kredytem konsumenckim w związku z wyrokiem L. , LEX/el. 2019.). Podobne stanowisko zajął również K. Osajda wskazując, że koszty od których ponoszenia konsument zostaje zwolniony na podstawie art. 49 u.k.k., obejmują wszelkie świadczenia na rzecz kredytodawcy, które przekraczają wysokość kapitału. Zakres tych kosztów pozostaje szerszy od całkowitego kosztu kredytu w rozumieniu art. 5 pkt 6 u.k.k., może bowiem obejmować również roszczenia powstałe już po zawarciu umowy i niemożliwe do przewidzenia przez kredytodawcę w chwili jej zawarcia (K. Osajda (red.) Komentarz do art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim, Legalis 2019).

Wskazać należy, że ostatnia część zdania art. 49 ust. 1 u.k.k. wyraźnie stanowi, iż obniżeniu podlegają również te z kosztów, które zostały poniesione przez konsumenta przed spłatą kredytu. W związku z powyższym uznać należy, że intencją ustawodawcy było nieróżnicowanie obniżenia kosztu kredytu od tego jaki charakter ma dany koszt i kiedy (w jakim czasie) został poniesiony. Przepis ten należy interpretować zgodnie z istotą i celem ustawy o kredycie konsumenckim. Bez wątpienia bowiem ratio legis tego przepisu jest zmniejszenie ciężarów finansowych konsumenta kredytobiorcy.

Zaprezentowane stanowisko znajduje potwierdzenie w judykaturze. Uchwałą z dnia 12 grudnia 2019 r., sygn. akt III CZP 45/19, Sąd Najwyższy stwierdził, że uprawnienie konsumenta do obniżenia całkowitego kosztu kredytu w przypadku jego spłaty w całości przed terminem określonym w umowie obejmuje także prowizję za udzielenie kredytu. Przywołać należy również stanowisko Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zawarte w wyroku z dnia 11 września 2019 r. w sprawie C-383/18 L.sp. z o.o. przeciwko (...) im. (...), Santander Consumer Bank S.A. oraz m. (...)S.A. W niniejszym wyroku TSUE dokonał wykładni art. 16 ust. 1 Dyrektywy (...), zgodnie z którą przepis ten należy interpretować w ten sposób, że prawo konsumenta do obniżenia całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu obejmuje wszystkie koszty, które zostały nałożone na konsumenta. Uzasadniając swoje stanowisko TSUE podniósł, że art. 3 lit. g Dyrektywy (...), który definiuje pojęcie „całkowitego kosztu kredytu”, nie zawiera żadnego ograniczenia, które dotyczyłoby okresu obowiązywania danej umowy o kredyt. Podkreślono również, że przy dokonywaniu wykładni art. 16 przedmiotowej Dyrektywy wzięto pod uwagę nie tylko brzmienie przepisu w różnych wersjach językowych, ale również kontekst oraz cele regulacji. Skuteczność prawa konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu byłaby osłabiona, gdyby przyjąć, że obniżenie kredytu ogranicza się do uwzględnienia jedynie kosztów przedstawionych przez kredytodawcę jako zależnych od okresu obowiązywania umowy. Tym samym na uwzględnienie nie zasługuje zarzut pozwanego podważający wykładnię zaproponowaną przez TSUE z uwagi na jej oparcie wyłącznie na dwóch wersjach językowych dyrektywy, z których żadna nie jest wersją polską. Skuteczność takiego zarzutu wymagałaby wskazania istotnych rozbieżności językowo-semantycznych między polską a innymi wersjami językowymi dyrektywy, gdyż oczywiście każda z tych wersji ma w prawie unijnym równą skuteczność.

Zaznaczyć należy, że także z samych umów wynika, że prowizja stanowi część całkowitego kosztu kredytu. Została ona bowiem kredytowana przez bank i wchodziła w skład wypłaconej kwoty pożyczki oraz całkowitego kosztu pożyczki.

Pozwany podnosił również, że przywołany przez powoda wyrok TSUE nie będzie miał zastosowania w przedmiotowej sprawie, gdyż wyrokiem tym związany jest jedynie sąd zadający pytanie prejudycjalne. Tutejszy Sąd w pełni podziela zdanie Sądu Najwyższego zawarte w w/w uchwale z dnia 12 grudnia 2019 r., sygn. akt III CZP 45/19. Wskazać należy na art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U.2004.90.864/2 z dnia 2004.04.30), zgodnie z którym TSUE jest właściwy do orzekania w trybie prejudycjalnym o wykładni Traktatów oraz o ważności i wykładni aktów przyjętych przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii. W związku z powyższym TSUE jest również uprawniony do dokonania wykładni Dyrektywy (...)i wykładnia ta ma charakter wiążący. W sytuacji, gdy TSUE dokonał interpretacji przepisu prawa unijnego, to taki sam sposób interpretacji winny też przyjmować sądy krajowe w swoich wyrokach. Skład orzekający podziela również zdanie Sądu Najwyższego, że orzeczenie TSUE wiąże sądy krajowe, skoro wydanie przez sąd krajowy orzeczenia z oczywistym naruszeniem wyroku TSUE może stanowić podstawę odpowiedzialności państwa członkowskiego za szkody wyrządzone jednostkom wskutek naruszenia prawa wspólnotowego. Podkreślić należy, że sąd krajowy, w zakresie w jakim stosuje prawo unijne, staje się sądem unijnym i związany jest wykładnią przepisów unijnych dokonywaną przez TSUE.

Również w doktrynie wpływ dokonanej przez TSUE wykładni dyrektywy na orzecznictwo oraz praktykę sądów krajowych nie budzi wątpliwości. Przywołać można Ł. Obzejta, który stwierdził, że dla przyjęcia takiego rozwiązania nie ma znaczenia to, że odpowiedź na pytanie prejudycjalne wiąże jedynie sąd krajowy, zadający pytanie prejudycjalne w sprawie, w ramach której pytanie to zostało zawarte, jak również nie ma znaczenia to, że sądy krajowe stosują prawo wewnętrzne (art. 49 ust. 1 u.k.k.), a nie unijne (art. 16 ust. 1 dyrektywy (...). Polska zobowiązana była do pełnej implementacji art. 16 ust. 1 dyrektywy (...) do wewnętrznego porządku prawnego, a następnie (sądy) do zapewnienia stosowania przepisu prawa wewnętrznego implementującego art. 16 ust. 1 dyrektywy (...)(art. 49 ust. 1 u.k.k.) – aby cel wyznaczony w art. 16 ust. 1 dyrektywy 2008/48/WE został w pełni osiągnięty. Dlatego też, jak podnosi autor, wpływ wyroku C-383/18, L., na praktykę i orzecznictwo nie powinien budzić wątpliwości (Ł. Obzejta, Koszty związane z kredytem konsumenckim w związku z wyrokiem L. , LEX/el. 2019.).

Umowa cesji została uregulowana w art. 509 k.c., zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Paragraf 2 stanowi natomiast, że wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Do skutecznego zawarcia umowy przelewu wierzytelności nie jest wymagana wiedza dłużnika o zawarciu takiej umowy.

W ocenie sądu sam fakt zawarcia umów przelewu wierzytelności między powodem, a pożyczkobiorcami nie budzi wątpliwości. Fakt ten w ocenie sądu został wykazany w sposób wystarczający przez powoda. Pełnomocnik powoda przedłożył kopie umów cesji poświadczone za zgodność z oryginałem. Zwieńczając argumentację w tym zakresie nadmienić należy, że dla uznania nieważności czynności zawartej pod wpływem błędu konieczne jest złożenie przez stronę działającą w błędzie oświadczenia o uchyleniu się od skutków czynności zawartej pod wpływem błędu w terminie zawitym 1 roku od dnia wykrycia błędu (art. 88 § 1 i 2 k.c.). Ponadto zgodnie z art. 388 k.c. w przypadku zawarcia umowy w okolicznościach wskazujących na wyzysk dla unieważnienia takiej umowy konieczne jest działanie strony, która daną umowę zawierała. W przedmiotowej sprawie nie wykazano by cedenci takie oświadczenia złożyli, w związku z czym umowę przelewu wierzytelności należy traktować jako ważną i skuteczną. Pozwany kwestionując ważność umowy nie wykazał także, by zawarta umowa przelewu wierzytelności sprzeciwiała się ustawie, zastrzeżeniu umownemu czy właściwości zobowiązania. Umowa cesji nie wskazywała również konkretnej wysokości wierzytelności, lecz precyzowała ją w inny sposób – określając w sposób jednoznaczny źródło wierzytelności i wskazując, że cedent przelewa na cesjonariusza całość roszczeń pieniężnych związanych z tą wierzytelnością.

Jako bezzasadny sąd uznał także zarzut pozwanego dotyczący wystąpienia przez powoda z roszczeniem, które (jak wynika z motywów orzeczenia TSUE) dotyczy konsumenta. Na mocy umowy cesji dochodzi do pochodnego nabycia wierzytelności. Jak wynika z samej właściwości umowy przelewu wierzytelności, cesjonariusz nabywa wierzytelność dokładnie w takim kształcie i stanie w jakim przysługiwała ona cedentowi. Wierzytelność nabyta przez cesjonariusza jest identyczna do tej zbytej przez cedenta. Nowy wierzyciel może żądać od dłużnika spełnienia świadczenia na takich samych zasadach na jakich był do tego uprawniony zbywca. Co więcej, z punktu widzenia konsumenta umowa cesji może być korzystną formą dochodzenia roszczenia, gdyż pozwala mu uzyskać korzyści z roszczenia, które musi być dochodzone na drodze sądowej – z pominięciem trudności z tym związanych. W ocenie sądu działalności takiej nie można co do zasady uznać za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego.

Zarzut nieudowodnienia przez powoda dokonania wcześniejszej spłaty kredytu przez konsumentów również nie zasługiwał na uwzględnienie. Powód za pomocą raportów BIK oraz oświadczeń konsumentów wykazał spłacenie pożyczek przed terminami wskazanych w umowach. Pozwany z kolei nie przedstawił żadnych dowodów, które wskazywałyby na nie dokonanie przez pożyczkobiorców wcześniejszej spłaty. Zgodnie z zasadą kontradyktoryjności procesu cywilnego wyrażoną w art. 6 k.c., strony zobowiązane są do przedstawiania okoliczności związanych z toczącym się postępowaniem oraz dowodów na ich poparcie. Przy czym strony muszą mieć świadomość, że w razie niesprostania ciężarowi dowodu to na nich spadają wszelkie negatywne konsekwencje, związane w szczególności z uznaniem lub oddaleniem powództwa oraz obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania stronie przeciwnej. Stosownie do treści art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która wywodzi z niego skutki prawne. Reguła ta została również powtórzona w art. 232 k.p.c., który to stanowi, iż strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Należy zatem przyjąć, że strona ma obowiązek wyraźnego powołania konkretnego środka dowodowego. Powiązanie tej regulacji z art. 6 k.c. prowadzi do wniosku, że ciężar udowodnienia twierdzenia o istnieniu określonego faktu spoczywa na tej stronie, która podnosi takie twierdzenia, a nie na tej, która im zaprzecza. Tak ukształtowana instytucja ciężaru dowodu spełnia dwie funkcje: dynamizuje postępowanie dowodowe oparte na zasadzie kontradyktoryjności oraz określa wynik merytoryczny sprawy, w sytuacji gdy strona nie udowodni faktów istotnych dla korzystnego dla niej rozstrzygnięcia. Wiąże się ona również z obowiązkiem twierdzenia i obowiązkiem dowodzenia tych wszystkich okoliczności, które mogą być stosownie do art. 227 k.p.c. przedmiotem dowodu. Zatem, gdy twierdzenia istotne dla rozstrzygnięcia sprawy nie zostaną udowodnione, to o merytorycznym rozstrzygnięciu sprawy decyduje rozkład ciężaru dowodu.

Pozwany kwestionował również wysokość roszczenia. Wskazać należy, że ustawodawca nie wskazał wprost szczegółowego sposobu obliczenia kosztów kredytu podlegających zwrotowi na rzecz konsumenta, jednakże art. 49 u.k.k. nakazuje przyjąć, iż koszty te ulegają proporcjonalnemu obniżeniu w stosunku do czasu trwania zobowiązania. Strony w umowie pożyczki nr (...) określiły okres spłaty pożyczki na 72 miesiące. Umowa zawarta została zaś w dniu 17 sierpnia 2017 r. Data płatności raty przypadała na 24 dzień miesiąca. Uznać należy zatem, że data końca umowy została ustalona na dzień 24 grudnia 2023 r., okres kredytowania wynosił zatem 2 320 dni. Pożyczkobiorca dokonał całkowitej spłaty pożyczki w dniu 28 sierpnia 2018 r. Faktyczny okres kredytowania trwał zatem 376 dni i tylko za ten okres należy się pozwanemu prowizja. Kwota kosztów należnych za 1 dzień wynosi 0,4519310344827586 zł (1 048,48,00 zł : 2 320 = 0,4519310344827586 zł). Kwota należna pożyczkodawcy wynosi zatem 169,926068 zł (0,4519310344827586 zł x 376 ≈ 169,926068 zł). Do zwrotu na rzecz powoda pozostaje kwota 871,62 zł.

W umowie pożyczki nr (...) strony określiły okres spłaty pożyczki na 84 miesięcy. Umowa zawarta została zaś w dniu 2 listopada 2017 r. Data płatności raty przypadała na 4 dzień miesiąca. Uznać należy zatem, że data końca umowy została ustalona na dzień 4 grudnia 2024 r., okres kredytowania wynosił zatem 2 589 dni. Pożyczkobiorca dokonał całkowitej spłaty pożyczki w dniu 16 stycznia 2019 r. Faktyczny okres kredytowania trwał zatem 440 dni i tylko za ten okres należy się pozwanemu prowizja. Kwota kosztów należnych za 1 dzień wynosi 0,0466979288784682 zł (119,50 zł : 2 589 = 0,0461568173039784 zł). Kwota należna pożyczkodawcy wynosi zatem 21,9947245017585 zł (0,0461568173039784 zł x 440 ≈ 20,30899961375048 zł). Do zwrotu na rzecz powoda pozostaje kwota 98,95 zł.

W umowie pożyczki nr (...) strony określiły okres spłaty pożyczki na 36 miesięcy. Umowa zawarta została zaś w dniu 13 maja 2019 r. Data płatności raty przypadała na 4 dzień miesiąca. Uznać należy zatem, że data końca umowy została ustalona na dzień 4 czerwca 2022 r., okres kredytowania wynosił zatem 1 118 dni. Pożyczkobiorca dokonał całkowitej spłaty pożyczki w dniu 23 sierpnia 2019 r. Faktyczny okres kredytowania trwał zatem 102 dni i tylko za ten okres należy się pozwanemu prowizja. Kwota kosztów należnych za 1 dzień wynosi 0,0466979288784682 zł (300 zł : 1 118 = 0,2683363148479428 zł). Kwota należna pożyczkodawcy wynosi zatem 21,9947245017585 zł (0,2683363148479428 zł x 102 ≈ 27,37030411449016 zł). Do zwrotu na rzecz powoda pozostaje kwota 272,63 zł.

W umowie pożyczki nr (...) strony określiły okres spłaty pożyczki na 60 miesięcy. Umowa zawarta została zaś w dniu 23 sierpnia 2019 r. Data płatności raty przypadała na 4 dzień miesiąca. Uznać należy zatem, że data końca umowy została ustalona na dzień 4 września 2024 r., okres kredytowania wynosił zatem 1 839 dni. Pożyczkobiorca dokonał całkowitej spłaty pożyczki w dniu 15 października 2019 r. Faktyczny okres kredytowania trwał zatem 53 dni i tylko za ten okres należy się pozwanemu prowizja. Kwota kosztów należnych za 1 dzień wynosi 0,0466979288784682 zł (299,74 zł : 1 839 = 0,1629907558455682 zł). Kwota należna pożyczkodawcy wynosi zatem 21,9947245017585 zł (0,1629907558455682zł x 53 ≈ 8,638510059815117 zł). Do zwrotu na rzecz powoda pozostaje kwota 291,04 zł.

Mając na uwadze powyższe należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę w łącznej wysokości 1 534,24 zł. Konsumenci dokonali całkowitej wcześniejszej spłaty odpowiednio w dniach 28 sierpnia 2018 r., 16 stycznia 2019 r., 23 sierpnia 2019 r. oraz 15 października 2019 r. Zgodnie z art. 52 u.k.k. kredytodawca jest zobowiązany do rozliczenia z konsumentem kredytu w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty kredytu w całości. Termin ten upłynął odpowiednio w dniach 11 września 2018 r., 30 stycznia 2019 r., 6 września 2019 r. oraz 29 października 2019 r.

Roszczenie odsetkowe znajduje swoją podstawę prawną w art. 481 k.c. Odsetki ustawowe za opóźnienie od powyższej kwoty zgodnie z żądaniem pozwu, tj. od kwoty 871,62 zł od dnia 13 września 2018 r. do dnia zapłaty, od kwoty 98,95 zł od dnia 1 lutego 2019 r. do dnia zapłaty, od kwoty 272,63 zł od dnia 8 września 2019 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 291,04 zł od dnia 26 października 2019 r. do dnia zapłaty.

O kosztach Sąd orzekł w pkt II wyroku na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy. Pozwany przegrał sprawę w całości zatem zobligowany jest zwrócić całość kosztów poniesionych przez powoda. Koszty po stronie powoda wyniosły: 200 zł tytułem opłaty od pozwu, 900 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika procesowego (§ 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 265) oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.

Sędzia Agnieszka Kamińska-Urbańska

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE