UZASADNIENIE

W dniu 26 lutego 2021r. powód (...) z/s w (...) Szwajcaria skierował do tut. Sądu, po uprzednim umorzeniu sprawy w elektronicznym postępowaniu upominawczym o sygn. akt Nc – e (...), żądanie zasądzenia od pozwanego K. S. kwoty pieniężnej w wysokości 1.592,20zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości w stosunku rocznych odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od kwoty 1.500,00zł od dnia 6 sierpnia 2020r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód przytoczył okoliczności dotyczące atrybutu legitymacji procesowej odwołując się w tym zakresie do przelewu wierzytelności, oznaczył źródło zobowiązania, jego wysokość oraz wymagalność podając, iż dochodzone roszczenie stanowi należność wynikającą z nienależycie wykonanej umowy pożyczki łączącej pozwanego z powodem.

W piśmie procesowym z dnia 26 marca 2021r. powód sprecyzował żądanie powództwa w zakresie wysokości dochodzonych odsetek na kwotę 8,88zł.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 27 kwietnia 2021r. w sprawie o sygn. akt I Nc 501/21 uwzględniono w całości roszczenia powództwa oraz rozstrzygnięto o kosztach postępowania.

Pozwany wniósł sprzeciw od opisanego wyżej orzeczenia.

Pozwany zaskarżył przedmiotowy nakazał w całości oraz wniósł o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu tego kwalifikowanego pisma procesowego pozwany podniósł zarzuty: braku udowodnienia roszczenia, w tym jego istnienia i wysokości, braku legitymacji czynnej powoda, braku wskazania w pozwie sposobu wyliczenia wysokości należności głównej, braku wskazania w pozwie i udowodnienia istnienia podstawy do wypowiedzenia umowy, braku wskazania w pozwie i udowodnienia istnienia podstawy wymagalności dochodzonego roszczenia, braku skutecznego doręczenia pozwanemu wezwania do zapłaty, braku skutecznego doręczenia pozwanemu oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, a tym samym wymagalności roszczenia w całości, braku dokonania pełnego rozliczenia zadłużenia wskazującego na kwotę dochodzonej należności.

W replice do powyższego pisma procesowego powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko procesowe.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 19 kwietnia 2020r. pozwany K. S. zawarł z poprzednikiem prawnym powoda (...) z/s w (...) Szwajcaria – (...) Sp. z o.o. z/s w W. umowę pożyczki gotówkowej nr (...).

W ramach przedmiotowej umowy powód przyznał pozwanemu do korzystania kwotę pieniężną w wysokości 1.500,00zł. Ponadto powód oznaczył w treści umowy, iż zobowiązanie łączące strony poza należnością pożyczkową obejmuje prowizję w wysokości 232,32zł oraz odsetki w wysokości 8,88zł.

Całkowitą kwotę do zapłaty powód oznaczył w wysokości 1.741,20zł.

Kontrakt miał charakter terminowy. Pozwany był zobowiązany do zwrotu kapitału i pozostałych należności pożyczkowych w terminie 30 dni do dnia 19 maja 2020r.

Do chwili obecnej pozwany nie uiścił na rzecz powoda żadnej kwoty na poczet istniejącego zobowiązania.

Wierzytelność z tytułu opisanego wyżej kontraktu była przedmiotem cesji pomiędzy powodem (...) z/s w (...) Szwajcaria a (...) Sp. z o.o. z/s w W..

( umowa pożyczki k. 8-13, potwierdzenie transakcji bankowej k. 14, 15, zawiadomienie o cesji k. 16, akt cesji k. 17-19, ramowa umowa przelewu wierzytelności k. 20-31)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 232 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 kc).

Dobór dowodów należy do strony, to ona powinna wskazywać wyłącznie takie, które są dopuszczalne i wiarygodne. Rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia spraw.

Przepis prawa materialnego – art. 6 kc określa na czyje ryzyko idzie nieudowodnienie określonego faktu. Z kolei art. 232 kpc stanowi procesowe narzędzie za pomocą, którego strony mogą osiągnąć skutek w postaci udowodnienia dla nich korzystnych faktów istotnych z punktu widzenia dochodzonego roszczenia w znaczeniu materialnoprawnym. Art. 6 kc zawiera normę decyzyjną, pozwalającą ocenić wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego.

Obowiązkiem stron było przytoczenie okoliczności faktycznych, z których wywodzi roszczenie (art. 187 § 1 pkt 2 kpc) i wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność jego twierdzeń o faktach (art. 232 kpc i art. 6 kc). Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc, art. 3 kpc, art. 6 kc). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s.apel w Białymstoku z dnia 28sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).

Za niezasadny należy uznać zarzut pozwanego braku po stronie powodowej i pozwanego cechy legitymacji czynnej i biernej.

Pozew jest pismem procesowym, które zawiera powództwo, tj. skierowany do sądu wniosek o udzielenie sądowej ochrony prawnej dokładnie określonemu żądaniu, uzasadnionemu i skonkretyzowanemu przytoczonymi okolicznościami faktycznymi. Żądanie pozwu jest tzw. roszczeniem formalnym (procesowym), którego treścią jest twierdzenie powoda o przysługującym mu i podlegającym ochronie prawnomaterialnym interesie.

Legitymacja procesowa wskazuje kwalifikację materialną podmiotów prowadzących spór, w tym znaczeniu, że powód jest uprawniony do występowania z żądaniem udzielenia mu ochrony prawnej w stosunku do pozwanych, a ten zobowiązany do określonego zachowania się.

W niniejszym postępowaniu powód wykazał, że spełnia materialnoprawną przesłankę procesu, która decyduje o dopuszczalności badania i ustalania prawdziwości jego twierdzeń, że wymieniony w powództwie stosunek prawny istnieje i co jest jego przedmiotem.

W przedmiotowym postępowaniu istnieje możliwości określenia, że w procesie występują w charakterze stron te podmioty, które są jednocześnie podmiotami stosunku prawnego będącego przedmiotem procesu.

Przed oceną merytoryczną sprawy Sąd zawsze z urzędu ustala czy strony występujące w procesie posiadają legitymację, jej brak zawsze skutkuje oddaleniem powództwa bez potrzeby, a dokładniej bez możliwości merytorycznej oceny roszczenia.

Powód wykazał dokumentarnie, że dochodzona pozwem wierzytelność była przedmiotem skutecznej cesji pomiędzy powodem (...) z/s w (...) Szwajcaria a jego poprzednikiem prawnym i pierwotnym wierzycielem pozwanego (...) Sp. z o.o. z/s w W..

Ustawodawca w art. 511 kc mówi o „stwierdzeniu” przelewu wierzytelności pismem, tj. odnosi się do istnienia pisma stwierdzającego, że umowa przelewu została przez strony zawarta (por. wyrok s. apel w Katowicach z dnia 8 marca 2005r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1516/04, opubl. OSA 2005/12/44). Ponadto umowa przelewu, regulowana treścią art. 509 i n. kc, jest umową, na podstawie której dotychczasowy wierzyciel (cedent) przenosi wierzytelność ze swojego majątku do majątku osoby trzeciej (cesjonariusza). Przedmiotem przelewu może być co do zasady wierzytelność istniejąca, którą cedent może swobodnie rozporządzać. Wierzytelność, która ma stanowić przedmiot rozporządzenia, powinna być w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Dotyczy to przede wszystkim wyraźnego określenia stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność, a zatem oznaczania stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia (por. wyrok s.apel. w Szczecinie z dnia 25 marca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 885/13, opubl. LEX nr 1461185).

Ponadto przedłożenie przez stronę powodową dowodów w formie dokumentowej i elektronicznej przy spełnieniu wymagań materialnych co do tej formy czynności prawnej powoduje, że należy uznać za niezasadny zarzut pozwanej naruszenia przez stronę powodową przepisów proceduralnych, w szczególności art. 129 kpc.

Należność dochodzona przez powoda od pozwanego posiada również atrybut wymagalności, w szczególności, iż wobec terminowego charakteru kontraktu, skonkretyzowanego zindywidualizowaną datą jego zakończenia na dzień 19 maja 2020r. nie budzi żadnych wątpliwości okoliczność zwłoki dłużnika w spełnieniu długu oddawczego i to bez konieczności odrębnego wypowiedzenia umowy i wezwania dłużnika do spełnienia świadczenia.

Wymagalność to cecha roszczenia (stan), wyrażająca się w istnieniu prawnej możliwości skutecznego żądania przez wierzyciela spełnienia przez dłużnika świadczenia (por. wyr. SN z dnia 12 lutego 1991r. w sprawie o sygn. akt III CRN 500/90, opubl. OSNCP 1992, Nr 7–8, poz. 137; uchw. SN z dnia 20 kwietnia 2012r. w sprawie o sygn. akt III CZP 10/12, opubl. OSNC 2012, Nr 10, poz. 117; wyr. SN z dnia 27 września 2013r. w sprawie o sygn. akt I CSK 690/12, opubl. Legalis).

Dniem wymagalności najczęściej jest dzień powstania roszczenia. W przypadku zobowiązań terminowych dzień powstania roszczenia i jego wymagalności wynika z treści zobowiązania.

Stosownie do treści art. 353 § 1 kc, podstawowym obowiązkiem dłużnika jest spełnienie świadczenia. Prowadzi ono do zaspokojenia interesu wierzyciela, wskutek czego zobowiązanie wygasa.

Artykuł 354 kc określa obowiązki dłużnika w ten sposób, że oprócz treści zobowiązania rozumianej jako nakazy wyrażone w czynności prawnej stanowiącej źródło zobowiązania oraz odnoszących się do tego zobowiązania normach prawnych jego zachowanie powinno odpowiadać trzem dalszym wzorcom postępowania - celowi społeczno-gospodarczemu, zasadom współżycia społecznego, a także ewentualnie ustalonym zwyczajom, natomiast art. 355 kc określa sposób, w jaki dłużnik powinien wykonywać zobowiązanie i w tym znaczeniu stanowi swoistą kontynuację uregulowań zawartych w art. 354 kc i jednocześnie przepis ten definiuje pojęcie należytej staranności oraz ustanawia obowiązek dokładania owej staranności.

Niedostosowanie się przez dłużnika do opisanych wyżej wymagań sprawia, że dojdzie do nienależytego wykonania zobowiązania lub niewykonania całkowitego (art. 471 kc). Każda bowiem rozbieżność pomiędzy prawidłowym spełnieniem świadczenia a rzeczywistym zachowaniem się dłużnika rodzi odpowiedzialność kontraktową. Nienależyte wykonanie zobowiązania ma bowiem miejsce wtedy, gdy zachowanie dłużnika zmierzało do spełnienia świadczenia, jednak osiągnięty przez niego wynik nie spełnia wymogów świadczenia, do którego dłużnik był zobowiązany. Wskazać jednak należy, że dłużnik zawsze, bez względu na rodzaj winy, odpowiada wobec wierzyciela za uchybienia obowiązkowi dołożenia należytej staranności (art. 355 kc).

Powoda oraz pozwanego wiązała ważna i skuteczna umowa pożyczki w rozumieniu art. 720 i n. kc.

Strony w ramach istniejącego kontraktu uzgodniły elementy przedmiotowo i podmiotowe istotne oraz w sposób jednoznaczny i indywidualny określiły prawa i obowiązki podmiotów zobowiązania.

Powód w sposób właściwy przekazał pozwanemu umówione świadczenie, natomiast pozwany w sposób nienależyty wykonał zobowiązanie zachowując się wbrew treści umowy poprzez nie dokonania spłaty należności wynikającej z istniejącego stosunku obligacyjnego.

Po stronie pozwanego powstała odpowiedzialność kontraktowa i obowiązek naprawienia szkody albowiem pozwany uchybił swoim obowiązkom (por. art. 471 kc).

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

Wbrew twierdzeniu pozwanego nie doszło przy zawieraniu kontraktu do naruszenia przez powoda przepisów art. 385 i n. kc oraz art. 5 kc i art. 58 § 1 - 3 kc przy uwzględnieniu przepisów ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. 2019.1083 – j.t. ze zm.).

Nie można więc mówić w warunkach przedmiotowej sprawy o nadużyciu prawa podmiotowego, które traktuje się jako zachowanie rażące i nieakceptowane albowiem klauzula generalna zawarta w art. 5 kc zawiera odesłanie do zasad słuszności, dobrej wiary w sensie obiektywnym, zasad uczciwości obowiązującej w stosunkach cywilnoprawnych i zasady lojalności wobec partnera. Przepis art. 58 kc wyznacza od strony negatywnej ogólne ramy dopuszczalnej treści oraz celów czynności prawnych, natomiast art. 385 i n. kc określa klauzule abuzywności postanowień umownych, tj. takich które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, a wskutek takiego układu praw i obowiązków dochodzi do rażącego naruszenia interesów konsumenta i godzenia w równowagę kontraktową.

Rażące naruszenie interesów konsumenta należy rozumieć jako nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym. Natomiast działanie wbrew dobrym obyczajom w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego oznacza tworzenie przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową stron stosunku umownego, co nie miało miejsca w realiach niniejszej sprawy.

Powód w sposób prawnie dopuszczalny określił zasady odpowiedzialności finansowej pozwanego, które pozostają w zawiązku z kosztami i ryzykiem przedsiębiorcy, a także które są weryfikowalne z punktu widzenia kryterium wielkości wydatków poniesionych przez wierzyciela oraz konieczności i celowości ich poniesienia.

O roszczeniu ubocznym orzeczono w oparciu o treść art. 481 § 1 i 2 - 2⁴kc.

W sprawie nie ujawniły się warunki, a pozwany ich nie wykazał zastosowania instytucji przewidzianej w art. 320 kpc, w szczególności, że niezwłoczne spełnienie zasądzonego świadczenia przez pozwanego byłoby niemożliwe i narażałoby go na niepowetowane trudności.

O kosztach procesu, w tym kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 – 1¹ i 3 kpc i w zw. z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2018.265 – j.t.) oraz w oparciu o treść art. 13 ust. 1 pkt 3 i art. 19 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2020.755 – j.t. ze zm.) i art. 1 ust. 1 pkt 2 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2020.1546 – j.t. ze zm.).

Brak było jednocześnie podstaw w stanie faktycznym przedmiotowej sprawy do uwzględnienia wniosku strony pozwanej o rozstrzygnięcie o kosztach procesu w oparciu o treść art. 102 kpc.

Ustanowiona w art. 102 kpc zasada słuszności, jako stanowiąca odstępstwo od zasady odpowiedzialności za wynik procesu, jest rozwiązaniem szczególnym, wymagającym do swego zastosowania wystąpienia wyjątkowych okoliczności.

Do kręgu „wypadków szczególnie uzasadnionych” należą zarówno okoliczności związane z samym przebiegiem procesu, jak i leżące na zewnątrz. Do pierwszych zaliczane są sytuacje wynikające z charakteru żądania poddanego rozstrzygnięciu, jego znaczenia dla strony, subiektywne przekonanie strony o zasadności roszczeń, przedawnienie, prekluzja. Drugie natomiast wyznacza sytuacja majątkowa i życiowa strony, z tym zastrzeżeniem, że niewystarczające jest powoływanie się jedynie na trudną sytuację majątkową. Całokształt okoliczności, które mogłyby uzasadniać zastosowanie tego wyjątku zostały również ocenione z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego – por. postanow. SN z dnia 11 października 2012r. w sprawie o sygn. akt III CZ 74/12, opubl. Legalis, postanow. SN z dnia 14 maja 2012r. w sprawie o sygn. akt I UZ 22/12, opubl. Legalis, postanow. SN z dnia 8 września 2010r. w sprawie o sygn. akt II CZ 80/10, opubl. Legalis.

Zaistniała w rozpoznawanej sprawie sytuacja, przy uwzględnieniu przywołanych wyżej przesłanek, które nie wystąpiły w stosunku do strony pozwanej, przemawiała za zastosowaniem zasady odpowiedzialności za wynik sprawy.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE