Sygnatura akt II AKa 138/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 listopada 2021 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący sędzia SA Andrzej Kot (spr.)

Sędziowie: SA Edyta Gajgał

SA Jerzy Skorupka

Protokolant: Wiktoria Dąbrowicz

przy udziale prokuratora Prokuratury (...) Wiesława Bilskiego

po rozpoznaniu w dniu 10 listopada 2021 r.

sprawy G. Ś.

oskarżonego z art. 18 § 3 kk w związku z art. 286 § 1 kk w związku z art. 294 § 1 kk w związku z art. 12 § 1 kk w związku z art. 64 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego w Legnicy

z dnia 15 stycznia 2021 r. sygn. akt III K 99/20

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  na podstawie art. 105 § 2 i 3 k.p.k. prostuje oczywistą omyłkę pisarską w ten sposób, że w opisie przypisanego oskarżonemu czynu po słowach „co do zamiaru i możliwości zarządu,” w miejsce słowa „przedmiotowe” dodaje „w zakresie wykonania przedmiotowych”;

III.  kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 138/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Legnicy z dnia 15 stycznia 2021 r. sygn. akt III K 99/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

oskarżyciel posiłkowy

oskarżyciel prywatny

obrońca

oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

w całości

na korzyść

co do winy

na niekorzyść

w części

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia
albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej
czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada
prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść
orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego
zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2. USTALENIE FAKTÓW W ZWIĄZKU Z DOWODAMI
PRZEPROWADZONYMI PRZEZ SĄD ODWOŁAWCZY

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

G.

Ś.

Oskarżony był już karany sądownie.

Zachowanie oskarżonego w trakcie pobytu w Zakładzie Karnym w G. jest poprawne. Nie był karany dyscyplinarnie, uzyskał jedną nagrodę regulaminową. Nie jest członkiem podkultury więziennej. Wykonuje zatrudnienie. Odbywa karę w systemie programowego oddziaływania i realizuje programy resocjalizacyjne. Odbył terapię odwykową.

Informacja z K.

Opinia o oskarżonym z ZK G.

k. 1405-1406

k. 1399 -1400

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu
z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Informacja z Krajowego Rejestru Karnego.

Opinia o oskarżonym z Z. Karnego w G.

Dokumenty zostały sporządzony zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa przez upoważnione podmioty. Zasługują więc w całości na uwzględnienie.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające
znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu
z pkt 2.1.
albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH
ZARZUTÓW I WNIOSKÓW

Lp.

Zarzut

Apelację wniósł Prokurator (...) w S. zarzucając rażącą niewspółmierność kary orzeczonej wobec oskarżonego G. Ś. poprzez wymierzenie mu kary 2 lat pozbawienia wolności za zarzucany mu czyn podczas gdy właściwa analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym uprzednia karalność oskarżonego, znacząca kwota wyrządzonej czynem szkody, a co za tym idzie wysoka społeczna szkodliwość czynu, działanie w warunkach powrotu do przestępstwa, prowadzą do jednoznacznego wniosku, że orzeczona kara 2 lat pozbawienia wolności jawi się jako rażąco łagodna, a względy zarówno prewencji indywidualnej i ogólnej pozwalają uznać, że cele kary zostaną osiągnięte jedynie poprzez wymierzenie mu surowej kary jaką jest kara 4 lat pozbawienia wolności.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja prokuratora nie była zasadna.

Dla uwzględnienia zarzutu apelującego niezbędnym było wykazanie, że kara wymierzona G. Ś. jest nie tylko niewspółmierna, ale rażąco niewspółmierna. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza zaś znaczną dysproporcję między karą wymierzoną, a karą sprawiedliwą, zasłużoną. Nie każda więc różnica w zakresie oceny wymiaru kary uzasadnia zarzut rażącej niewspółmierności kary, przewidziany w art. 438 pkt 4 k.p.k., ale tylko taka, która ma charakter zasadniczy, a więc jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować. Chodzi tu o tak istotne różnice ocen, że dotychczas wymierzoną karą można byłoby nazwać także w potocznym znaczeniu tego słowa - rażąco niewspółmierną. Należy dodać, że przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie wskazanych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, że zachodzi wyraźna różnica między karą wymierzoną, a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 1 grudnia 1994 r., III KRN 120/94, OSP 1995, Nr 6, poz. 138; z dnia 14 listopada 1973 r. III KR 254/73, OSNPG 1974, nr 3-4, poz. 51; z dnia 2 lutego 1995 r. II RN 198/94, OSNPK 1995, Nr 6, poz. 18; wyrok Sądu Najwyższego - Sądu Dyscyplinarnego z dnia 16 lutego 2009 r., SNO 2/09 Orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach dyscyplinarnych 2009, s. 187). Również w orzecznictwie sądów powszechnych ugruntowany jest pogląd, iż aby uznać, że kara jest rażąco niewspółmierna, różnica między karą wymierzoną, a karą wnioskowaną przez skarżącego winna być różnicą "rażącą" i to charakterystyczne określenie winno oznaczać, że jest ona "jaskrawa", "bijąca w oczy", "oślepiająca", a więc jest różnicą tak istotną, że wymierzonej kary nie można w żaden sposób zaakceptować (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 25 marca 2015 r., II AKa 33/15, L.,; wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 14 marca 2001 r., II AKa 55/01, Prok. i Pr. 2001, Nr 10, poz. 21; wyr. Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 14 września 2005 r., II AKa 165/05, KZS 2005, Nr 10, poz. 32; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 16 stycznia 2007 r., II AKa 350/06, KZS 2007, Nr 9, poz. 51). Przy ocenie rażącej niewspółmierności nie chodzi więc o każdą ewentualną różnicę w ocenach wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, że karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby również w potocznym znaczeniu tego słowa rażąco niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się zaakceptować (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 15 kwietnia 2015 r., sygn. II AKa 308/14, L.).

W perspektywie powyższych wywodów, teoretycznie można by uznać, że pomiędzy karą 2 lat pozbawienia wolności orzeczoną a postulowaną przez autora środka odwoławczego karą 4 lat pozbawienia wolności istnieje taka dysproporcja, która ma charakter rażący. Rzecz w tym, że skarżący nie wykazał, iż w świetle ustawowych dyrektyw wymiaru kary zawartych w art. 53 § 1 k.k. oskarżony na karę w wysokości 4 lat pozbawienia wolności zasługuje. Sięganie do takiej sankcji było by uzasadnione tylko "zdecydowaną" przewagą okoliczności obciążających, rzutujących na ocenę społecznej szkodliwości czynu i winy oskarżonego. Nie można zgodzić się z autorem apelacji, że czyn oskarżonego charakteryzował się aż tak bardzo wysokim stopniem społecznej szkodliwości, skoro wartość wyrządzonej szkody nawet dwukrotnie nie przekracza progu znaczności o jakim mowa w art.294§ 1 kk, wymierzona kara jest zaś dwukrotnością dolnej sankcji ustawowej. Istotne jest w tym kontekście, że sam oskarżony odniósł niewielką korzyść z przestępstwa. Traci tez z pola widzenia skarżący łagodniejszą od sprawstwa formę zjawiskową przestępstwa przypisanego oskarżonemu i jego podrzędną rolę a przede wszystkim upływ czasu jaki upłynął od czasu dokonania czynu (ponad 10 lat). Błędem apelującego jest wskazywanie wśród okoliczności mających wpływ na wymiar kary znamion dokonanego przestępstwa – patrz pierwszy akapit apelacji, strona druga, nie wspominając już o tym, że prokurator nie powinien zaliczać do okoliczności obciążających przy wymiarze kary zaliczać nie przyznania się oskarżonego. Odnosząc się z kolei do ostatniej z dyrektyw art. 53 § 1 k.k., Sąd Apelacyjny nie opowiada się za uproszczoną i wąsko pojętą prewencją ogólną w sensie odstraszenia surowymi karami potencjalnych sprawców przestępstw. Skuteczność tak pojętej prewencji ogólnej (prewencja ogólna negatywna) kwestionowana jest też w nauce. (A. Z., O reformie prawa karnego, PiP 1992, Nr 1, s.98; K. B., System sądowego wymiaru kary, s. 145). Należy przyjąć, że cele kary związane z prewencją ogólną wyrażają odmienną jej strategię, tj. strategię prewencji generalnej pozytywnej, społecznie integrującej, w miejsce odstraszającej. Celem tak rozumianej prewencji ogólnej jest wymierzenie takich kar, które utwierdzają w świadomości społecznej przekonanie o respektowaniu prawa, dają gwarancję skutecznego zwalczania przestępczości, tworzą atmosferę zaufania ludzi do obowiązującego systemu prawnego i potępienia, a nie współczucia dla ludzi, którzy to prawo naruszają. Innymi słowy, czynnikami decydującymi o takim działaniu prewencji ogólnej są nieuchronność kary, efektywność ścigania, szybkość jej orzekania i wykonania, przekonanie w świadomości społecznej o egzekwowaniu prawa, akceptacja orzeczonej kary jako sprawiedliwej, a więc nie przekraczającej stopnia winy sprawcy. Orzeczona wobec G. Ś. kara czyni zadość tym wszystkim postulatom.

Wniosek

Prokurator wniósł o uchylenie rozstrzygnięcia w części dotyczącej kary w pkt I części dyspozytywnej wyrok i wymierzenie oskarżonemu za zarzucany mu czyn kary 4 lat pozbawienia wolności, zaś w pozostałym zakresie - o utrzymanie wyroku w mocy.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skarżący nie wykazał, iż w świetle ustawowych dyrektyw wymiaru kary zawartych w art. 53 § 1 k.k. wymierzona oskarżonemu kara jest niewspółmiernie łagodna.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Apelacja nie dostarczyła argumentów do zmiany wyroku w zaskarżonej części.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt
rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Na podstawie art. 105 § 2 i 3 kpk sprostowano oczywistą omyłkę pisarską w ten sposób, że w opisie przypisanego oskarżonemu czynu po słowach „co do zamiaru i możliwości zarządu,” w miejsce słowa „przedmiotowe” dodaje „w zakresie wykonania przedmiotowych”.

Opis czynu był ewidentnie wadliwy, acz pozwalający na zdekodowanie ustaleń relewantnych dla oceny prawnej zachowania oskarżonego.

Ponieważ doszło do powyższego uchybienia na skutek oczywistej omyłki, a błąd ten nie dotyczył merytorycznej treści wyroku, sprostowanie na podstawie art. 105 kpk było uzasadnione.

6. KOSZTY PROCESU

Punkt
rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Na podstawie art. 636 kpk kosztami postępowania odwoławczego obciążono Skarb Państwa.

7. PODPIS

Edyta Gajgał

Andrzej Kot

Jerzy Skorupka

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator (...) w S.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Legnicy z dnia 15 stycznia 2021 r. sygn. akt III K 99/20

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana