UZASADNIENIE

Prokuratura Rejonowa B. P. w B. pod sygnaturą akt 3 Ds 1710/08, prowadzi przeciwko M. M. postępowanie przygotowawcze, gdzie wymienionemu przedstawiono zarzut popełnienia przestępstwa z art. 297 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Postanowieniem z dnia 25 lipca 2011 roku, sygnatura akt IX Kp 327/11, Sąd Rejonowy w Bielsku-Białej zastosował wobec M. M. środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania na okres 14 (czternastu) dni od dnia zatrzymania.

Prokurator Prokuratury Rejonowej B. P. w B. postanowieniem z dnia 23 sierpnia 2011 roku, sygnatura akt 3 Ds. 1710/08 zarządził poszukiwanie w.w. podejrzanego listem gończym, który został wydany przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej B. P. w B. w dniu 23 sierpnia 2011 roku, sygnatura akt 3 Ds. 1710/08.

W dniu 20 marca 2012 r., pod sygn. akt III Kop 24/12 Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej wydał w stosunku do podejrzanego M. M. – europejski nakaz aresztowania wobec faktu jego ukrywania się przed wymiarem sprawiedliwości.

Pismem z dnia 15 czerwca 2013 r. obrońca podejrzanego wniósł o wydanie M. M. listu żelaznego. W uzasadnieniu wniosku wskazano, że wobec M. M. Prokuratura Rejonowa B. P. w B. pod sygnaturą akt 3 Ds 1710/08 prowadzi śledztwo gdzie wymienionemu przedstawiono zarzut popełnienia przestępstwa z art . 297 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i w zw. z art. 11 § 2 k.k. W związku z prowadzonym postępowaniem wydano wobec podejrzanego Europejski Nakaz Aresztowania. Sąd Holenderski obecnie wydał jednak postanowienie o zawieszeniu postępowania w sprawie ENA na czas nieokreślony. Ponadto podniesiono, że podejrzany znajduje się poza granicami kraju na terenie Holandii i chce w sprawie złożyć wyjaśnienia, a zarazem pisemnie zobowiązał się, iż w przypadku wydania listu żelaznego będzie stawiał się w oznaczonym terminie na wezwanie sądu oraz prokuratora, nie będzie opuszczał bez pozwolenia sądu obranego przez siebie miejsca pobytu w kraju oraz nie będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał toczącego się postępowania karnego.

W dniu 5 kwietnia 2013 r. Sąd w Amsterdamie odroczył na czas nieoznaczony (w związku z zaskarżeniem postanowienia o oddaleniu wniosku o zniesienie nakazu tymczasowego aresztowania) postępowanie w przedmiocie wydania polskim organom ścigania podejrzanego M. M..

Sąd zważył, co następuje:

Zdaniem Sądu, wniosek obrońcy nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 281 k.p.k., jeżeli oskarżony przebywający za granicą złoży oświadczenie, że stawi się do sądu lub do prokuratora w oznaczonym terminie pod warunkiem odpowiadania z wolnej stopy, właściwy miejscowo sąd okręgowy może wydać oskarżonemu list żelazny.

List żelazny to środek przymusu procesowego niebędący środkiem zapobiegawczym, który zapewnia organowi procesowemu obecność oskarżonego w toku postępowania i nieutrudnianie przez niego w bezprawny sposób postępowania, gwarantując jednocześnie oskarżonemu, że nie będzie aresztowany aż do prawomocnego zakończenia postępowania. List żelazny spełnia więc podobne jak środki zapobiegawcze funkcje procesowe, choć środkiem takim nie jest, stając się jednocześnie swoistą gwarancją dla oskarżonego. Jest on wynikiem uzgodnień między organem wydającym list a oskarżonym, ale z prawnego punktu widzenia jest decyzją procesową sądu, nie jest więc umową, choć dla jego zaistnienia wymagane jest z jednej strony oświadczenie oskarżonego o gotowości stawienia się do procesu, a także przyjęcie warunków listu, z drugiej zaś oświadczenie sądu o udzieleniu listu. Ostatecznie to jednak jedynie sąd decyduje, czy udzieli listu i na jakich warunkach, może go też nie udzielić, choćby oskarżony wyrażał chęć stawienia się do dyspozycji organów procesowych. (T. Grzegorczyk, Komentarz do art. 281 Kodeksu postępowania, Lex).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy zaznaczenia wymaga, iż wniosek obrońcy podejrzanego M. M. o wydanie listu żelaznego i umożliwienie mu odpowiadania z wolnej stopy w prowadzonej przeciwko niemu sprawie Prokuratury Rejonowej B. P. w B., sygn. akt 3 Ds. 1710/08 nie może zostać uwzględniony. Złożenie przedmiotowego wniosku na obecnym etapie postępowania jest mocno spóźnione. Na uwadze mieć bowiem należy, że wobec M. M. w dniu 20 marca 2012 r., pod sygn. akt III Kop 24/12 wydany został przez tut. Sąd Europejski Nakaz Aresztowania, przy czym z uwagi na zatrzymanie podejrzanego w dniu 4 października 2012 r. przez organy państwa obcego (Holandii) toczy się obecnie postępowanie w przedmiocie przekazania jego osoby stronie polskiej, celem przeprowadzenia przeciwko niemu postępowania karnego w przywołanej już wyżej sprawie Prokuratury Rejonowej B. P. w B., sygn. akt 3 Ds. 1710/08. Jednocześnie zaznaczenia wymaga, że z protokołu posiedzenia Sądu w Amsterdamie wynika, iż postępowanie w przedmiocie przekazania M. M. zostało odroczone do czasu rozpatrzenia wniesionego przez jego obrońcę środka odwoławczego od decyzji w przedmiocie oddalenia wniosku o zniesienie nakazu tymczasowego aresztowania.

W takiej sytuacji brak jest zatem podstaw do przychylenia się do wniosku obrońcy podejrzanego ponieważ opisana w art. 281- 284 k.p.k. instytucja listu żelaznego nie może zostać zastosowana wobec osoby, w stosunku do której wydano Europejski Nakaz Aresztowania, tym bardziej, iż procedura przekazania podejrzanego M. M. na podstawie ENA jest rozpoczęta a jedynie czasowo została odroczona.

Sąd w całości podzielił ugruntowany w doktrynie pogląd, w którym przyjmuje się, iż nie jest możliwe wydanie listu żelaznego oskarżonemu, co do którego wystąpiono o ekstradycję (art. 594 § 1) lub wobec którego wydano ENA (art. 607a). Skoro obowiązuje wymóg, że do wniosku o wydanie przez państwo obce osoby ściganej należy dołączyć odpis postanowienia o tymczasowym aresztowaniu, przeto instytucja listu żelaznego, której istotą jest zapewnienie oskarżonemu pozostawania na wolności, nie może znaleźć zastosowania. Natomiast możliwe jest wydanie listu żelaznego w sytuacji, gdy państwo wezwane odmówi wydania oskarżonego (J. Grajewski, Komentarz aktualizowany do art. 281 kodeksu postępowania karnego, Lex, R.A. Stefański, List żelazny w kodeksie postępowania karnego, Lex nr 12327/5).

Wobec podniesionych okoliczności Sąd uznał, iż brak jest podstaw do wydania listu żelaznego podejrzanemu M. M..

Biorąc pod uwagę powyższe, na podstawie art. 281 k.p.k. a contrario, orzeczono jak w części dyspozytywnej postanowienia.

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE