UZASADNIENIE

Decyzją z dnia18 kwietnia 2013 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił T. H. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu ZUS podniósł, iż ostatnim ubezpieczeniem wnioskodawczyni było ubezpieczenie z tytułu pobierania zasiłku dla bezrobotnych do dnia 4 sierpnia 2008 roku, a zatem w celu nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, wnioskodawczyni winna być uznana najpóźniej do dnia 2 lutego 2010 roku za osobę co najmniej częściowo niezdolną do pracy albo za osobę całkowicie niezdolną do pracy.

Tymczasem Komisja Lekarska ZUS, orzeczeniem z dnia 4 kwietnia 2013 roku uznała, iż wnioskodawczyni jest częściowo niezdolna do pracy, natomiast daty powstania częściowej niezdolności nie da się ustalić.

W odwołaniu z dnia 15 maja 2013 roku, skarżąca T. H. wniosła o zmianę tej decyzji i przyznanie prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Wnioskodawczyni T. H. urodziła się w dniu (...). Ma wykształcenie zasadnicze zawodowe, w zawodzie obuwnik-krawiec. W okresie aktywności zawodowej ( 22 lata) pracowała jako szwaczka (okoliczności niesporne).

W okresie od 31 lipca 2006 roku do 28 stycznia 2007 roku wnioskodawczyni pobierała zasiłek chorobowy, następnie w okresie od 29 stycznia 2007 roku do 23 stycznia 2008 roku pobierała świadczenie rehabilitacyjne. W okresie od 21 lipca 2006 roku była uprawniona do renty rodzinnej.

W okresie od 1 czerwca 2011 roku do 31 marca 2013 roku wnioskodawczyni była uprawniona do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy z przyczyn onkologicznych ( dowód: analiza akt orzeczniczych- decyzja z dnia 12 września 2011 roku k.57 akt rentowych).

W dniu 20 lutego 2013 roku wnioskodawczyni T. H. złożyła wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy w przedmiotowej sprawie (dowód: wniosek o rentę k. 35 w aktach organu rentowego).

Łączny okres ubezpieczenia wnioskodawczyni wyniósł 23 lata 5 miesięcy i 26 dni; ostatnim ubezpieczeniem wnioskodawczyni było ubezpieczenie z tytułu pobierania zasiłku dla bezrobotnych do dnia 4 sierpnia 2008 roku ( okoliczności bezsporne).

Orzeczeniem z dnia 8 marca 2013 roku, lekarz orzecznik ZUS, w oparciu o rozpoznane u wnioskodawczyni schorzenia: rak piersi prawej po leczeniu operacyjnym z uzupełniającą chemioterapią i rtg-terapią w trakcie hormonoterapii, łagodne zaburzenia depresyjne u osoby z lekkim upośledzeniem umysłowym miernego stopnia, obrzęk limfatyczny kończyny górnej prawej w obrębie ramienia, uznał wnioskodawczynię za częściowo niezdolną do pracy ( dowód: orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 8 marca 2013 roku k.37 wraz z dokumentacja medyczną).

T. H. wniosła sprzeciw od powyższego orzeczenia, w wyniku czego sprawę skierowano na komisję lekarską ZUS, która w dniu 4 kwietnia 2013 roku, wydała orzeczenie zgodne z opinią lekarza orzecznika ZUS. Po ponownym badaniu zdiagnozowano u wnioskodawczyni: raka piersi prawej z leczeniem neoadiuwalnym, z leczeniem chirurgicznym i radioterapią radykalną ( grudzień 2012 roku do marzec 2012 roku) w trakcie chemioterapii z dobrym skutkiem terapeutycznym. W oparciu o powyższe Komisja Lekarska ZUS, orzeczeniem z dnia 4 kwietnia 2013 roku uznała, iż stopień naruszenia sprawności organizmu nie uzasadnia orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy, albowiem badana T. H. jest częściowo niezdolna do pracy na okres odo 31 marca 2014 roku ( dowód: orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 4 kwietnia 2013 roku k.33-35 wraz z dokumentacją lekarską oraz sprzeciw wnioskodawczyni T. H. z dnia 13 marca 20913 roku k.32 w aktach ZUS )

Aktualnie u wnioskodawczyni występują następujące schorzenia:

⚫: rak piersi prawej po chemioterapii, radykalnej amputacji w styczniu 2012 roku
⚫: stan po radioterapii,
⚫: stan po hormonoterapii I rzutu;
⚫: przerzut do kości biodrowej lewej ;
⚫: stan po radioterapii paliatywnej na kość biodrową lewą ( wrzesień 2013 r;);
⚫: w trakcie hormonoterapii II rzutu;
⚫: upośledzenie umysłowe lekkie;
⚫: uporczywe zaburzenia nastroju;

( dowód: pisemna opinia biegłego onkologa D. P. (1) k.12-13 oraz opinia uzupełniająca – pisemna k.42-43, opinia biegłych psychiatry B. J. oraz psychologa M. P. k.18-19 w aktach sprawy)

Z powodu schorzeń onkologicznych wnioskodawczyni T. H. jest całkowicie niezdolna do pracy okresowo do dnia 31 stycznia 2015 roku, niezdolność poczynając od miesiąca kwietnia 2013 roku. Od miesiąca kwietnia wnioskodawczyni odczuwała dolegliwości bólowe związany z przerzutem raka piersi do kości biodrowej, co spowodowało jej całkowitą niezdolność do pracy, z uwagi na bardzo duże ryzyko złamania patologicznego Istotne pogorszenie stanu zdrowia ubezpieczonej nastąpiło więc przed dniem 15 maja 2013 roku ( dowód: pisemna opinia uzupełniająca biegłego onkologa D. P. (1) k- 42-43,53,54).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. poz.1440 ze zm.) niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Z kolei przepisy art. 12 ust. 2 i 3 stanowią, że całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się po pierwsze stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji oraz po drugie możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1)

Stosownie do treści art. 57 ust. 1 powyższej ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1) jest niezdolny do pracy,

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b), pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a), pkt 10 lit. a), pkt 11-12, 13 lit. a), pkt 14 lit. a) i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a), pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Natomiast art. 57 ust. 2 ustawy stanowi, iż przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

W myśl art. 58 ust. 1 pkt 5 ustawy warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy (art. 58 ust. 2). Przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy (ust. 4).

W świetle powyższych regulacji, aby wnioskodawczyni mogła otrzymać prawo do renty, to co najmniej częściowa niezdolność do pracy winna powstać u niej najpóźniej do dnia 2 lutego 2010 roku, tj. w ciągu 18 miesięcy od ustania ostatniego tytułu podlegania ubezpieczeniu w dziesięcioleciu, w którym posiada ona wymagany 5-letni okres składkowy i nieskładkowy albo uznana za całkowicie niezdolną do pracy.

Dla ustalenia okoliczności, czy wnioskodawczyni jest niezdolna do pracy w rozumieniu przepisów cyt. ustawy i kiedy ta niezdolność powstała, Sąd dopuścił dowód z pisemnych opinii biegłych lekarzy onkologa oraz psychiatry i psychologa, biegłych z zakresu dziedzin medycyny, w ramach których mieszczą się rozpoznane u niej schorzenia.

Podkreślenia wymaga, że głównymi schorzeniami wnioskodawczyni są obecnie schorzenia o podłożu onkologicznym. Dlatego też, kluczowe znaczenie w sprawie miała opinia sporządzona przez biegłego onkologa D. P. (1) , który wydał opinię po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną wnioskodawczyni i wynikami badań dodatkowych, jak również po przeprowadzeniu jej osobistego badania, a co istotne, także po zapoznaniu się z treścią złożonych w niniejszej sprawie przez wnioskodawczynię dodatkowej dokumentacji, z której wynika, iż dolegliwości na jakie wnioskodawczyni uskarża się od dłuższego czasu ( już podczas pierwszego badania przez biegłego onkologa D. P. zgłaszała bóle biodra lewego) są II rzutem choroby nowotworowej, a tym samym odpowiadają na pytanie: od jakiego okresu wnioskodawczyni jest całkowicie niezdolna do pracy.

Biegły D. P. (1), choć początkowo uznał wnioskodawczynię za częściowo niezdolną do pracy, to po zapoznaniu się z wynikami badań dodatkowych, złożonymi przez wnioskodawczyni zmodyfikował swoje stanowisko. Biegły doszedł do przekonania, iż aktualny stan zdrowia wnioskodawczyni czyni ją niezdolną do podjęcia jakiejkolwiek pracy. W swej opinii uzupełniającej biegły wskazał, że wnioskodawczyni w okresie od czerwca 2011 roku do grudnia 2011 roku przebyła chemioterapię neoadiuwantową z powodu rozpoznanego zawansowanego raka piersi prawej, po uzyskaniu częściowej regresji w styczniu 2012 roku została poddana operacji, podczas której wykonano radykalną amputację piersi prawej sposobem M.. Leczenie operacyjne zostało uzupełnione radioterapią, a następnie wdrożono leczenie T.. Ze względu na trwające od kwietnia 2013 roku bóle okolic kości biodrowej lewej wykonano scyntygrafie kośćca, w której stwierdzono przerzut do kości biodrowej lewej. We wrześniu 2013 roku wnioskodawczyni przebyła paliatywną radioterapię na obszar kości biodrowej lewej. Wdrożono leczenie bifosfonianami oraz zastosowano leczenie systemowe II rzutu inhibitorem aromatazy. Wskazać jednak należy, iż już podczas pierwszorazowego badania biegły D. P. sygnalizował, że ze względu na podawane przez wnioskodawczynie dolegliwości z lewego stawu biodrowego, konieczne jest wykonanie diagnostyki tego problemu. Od miesiąca kwietnia wnioskodawczyni odczuwała dolegliwości bólowe związany z przerzutem raka piersi do kości biodrowej, co spowodowało jej całkowitą niezdolność do pracy, z uwagi na bardzo duże ryzyko złamania patologicznego. Istotne pogorszenie stanu zdrowia ubezpieczonej nastąpiło więc przed dniem 15 maja 2013 roku.

Biegły psychiatra B. J. , w oparciu o badanie psychologiczne przeprowadzone przez biegła psycholog M. P., uznał wnioskodawczynie za osobę częściowo niezdolną do pracy do dnia 31 stycznia 2014 roku.

Wszystkie wydane w przedmiotowej sprawie opinie - Sąd uznał za wiarygodne w zakresie postawionych w nich rozpoznań, co do występujących u wnioskodawczyni schorzeń. To jednak schorzenia natury onkologicznej determinują aktualny stan zdrowia wnioskodawczyni i to one stanowiły dla Sądu podstawę w orzekaniu o niezdolności wnioskodawczyni T. H. do pracy. Opinia biegłego D. P. (1) – onkologa miała w przedmiotowej sprawie kluczowe znaczenie. Stanowiska tego nie zmienia fakt, że biegły D. P. początkowo orzekł o częściowej niezdolności do pracy wnioskodawczyni. Jak bowiem wynika z akt sprawy, wnioskodawczyni podczas pierwszego badania przez biegłego onkologa nie przedstawiła żadnych wyników badań, tylko w oparciu o wywiad przeprowadzony przez biegłego, D. P. (1) dostrzegł konieczność dalszej diagnostyki zgłaszanych przez wnioskodawczynie dolegliwości bólowych ze strony biodra lewego. Ostatecznie jednak, po zapoznaniu się z wynikami badań dodatkowych, uznał wnioskodawczynię za całkowicie niezdolną do jakiejkolwiek pracy do 31 stycznia 2015 roku. Mając na uwadze, iż od miesiąca kwietnia 2013 roku wnioskodawczyni odczuwała dolegliwości bólowe związany z przerzutem raka piersi do kości biodrowej, które spowodowały jej całkowitą niezdolność do pracy, z uwagi na bardzo duże ryzyko złamania patologicznego, stwierdzić należy, iż początek całkowitej niezdolności do pracy wnioskodawczyni przypada na miesiąc kwiecień 2013 roku.

W ocenie Sądu, opinie uzupełniające biegłego D. P. (1) nie zostały w sposób skuteczny zakwestionowana przez ZUS w toku postępowania i nie zmienia tego fakt zmodyfikowania przez biegłego pierwotnie zajętego stanowiska, które miało miejsce po zapoznaniu się ze złożonymi przez wnioskodawczynię wynikami aktualnych badań, które wykazały nawrót choroby nowotworowej tzw. II rzut, mającej swoją entymologię w czerwcu 2011 roku.

Wobec stanowczych wniosków płynących z opinii biegłego onkologa nie było potrzeby dalszego mnożenia opinii uzupełniających, ani powoływania kolejnych biegłych na okoliczności, które zostały już dostatecznie wyjaśnione. Opinię tę, po jej uzupełnieniu w toku postępowania, należało bowiem przy uwzględnieniu treści art. 233 § 1 k.p.c. ocenić jako fachową, rzetelną oraz pełną.

W ocenie Sądu, opinia biegłego D. P. (1) wyjaśnia w sposób dostateczny sporną w niniejszej sprawie kwestię okresu, w którym powstała niezdolność do pracy wnioskodawczyni. Z opinii wynika jednoznacznie, że wnioskodawczyni spełnia wymogi określone w art. 57 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a tym samym przysługuje jej prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Na uwzględnienie nie zasługiwał również wniosek organu rentowego z dnia 18 marca 2014 roku, w którym wnosił o uchylenie zaskarżonej decyzji, przekazanie sprawy do rozpoznania organowi rentowemu i umorzenie postępowania zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c . Przywołany przepis przewiduje, iż „ w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, a podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odwołanie od decyzji opiera się wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia, sąd nie orzeka co do istoty sprawy na podstawie nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji. W tym przypadku sąd uchyla decyzję, przekazuje sprawę do rozpoznania organowi rentowemu i umarza postępowanie. W ocenie Sądu Okręgowego nowe okoliczności w sprawie ujawniły się po wydaniu zaskarżonej decyzji przez ZUS, ale przed wniesieniem odwołanie od niej przez wnioskodawczynie tj. przed 15 maja 2013 roku. Wszak w świetle opinii biegłego onkologa D. P. (1) nie budzi wątpliwości fakt, iż wnioskodawczyni od miesiąca kwietnia 2013 roku odczuwała dolegliwości bólowe biodra, co związane było z przerzutem raka piersi do kości biodrowej. Podnieść należy nadto, iż istotą choroby nowotworowej jest jej podstępny i bardzo często utajony przebieg, nadto w przypadku wnioskodawczyni występujące obecnie przerzuty są jednym z etapów choroby nowotworowej - raka piersi rozpoznanej już w 2011 roku tzw. II rzut.

Reasumując- uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania na podstawie art. 477¹⁴ § 4 k.p.c. było postępowaniem niecelowym, przedłużającym postępowanie i bezzasadnie pozbawiającym wnioskodawczynię prawa do należnych świadczeń rentowych.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477¹⁴ § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE