UZASADNIENIE

Powódka - Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. wniosła o zasądzenie od T. R. (1) kwoty 32.686,86 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 lipca 2021 r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu żądania pozwu powódka wskazała, że pozwana jest spadkobiercą po T. R. (2). Pozwana zamieszkuje w lokalu spółdzielni od 1991 r. jako osoba bliska, co rodzi jej odpowiedzialność za koszty utrzymania lokalu na podstawie art. 4 ust. 6 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Na dochodzoną pozwem kwotę 32.868,86 zł składają się: należność główna 30.357,89 zł za okres od 15 sierpnia 2018 r. do 31 czerwca 2021 r. oraz kwota 2.328,97 zł tytułem skapitalizowanych na dzień 30 kwietnia 2021 r. odsetek za okres od 16 sierpnia 2018 r. do 30 kwietnia 2021 r.

W sprzeciwie od wydanego w sprawie nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Zarzuciła, że powódka nie wykazała wysokości żądanych opłat miesięcznych.

Postanowieniem z 3 grudnia 2021 r. Sąd ustanowił dla pozwanej pełnomocnika z urzędu.

Pełnomocnika z urzędu pozwanej wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania. Zarzucił, że powódka nie wykazała podstaw i zasadności wyliczenia żądanej kwoty.

Powódka nie ustosunkowała się do zarzutów pozwanej i nie przedstawiła jakichkolwiek dalszych wniosków dowodowych.

Stan faktyczny.

15 grudnia 1991 r. T. R. (2) otrzymał przydział lokalu mieszalnego nr (...) w budynku przy ul. (...) w zasobach SM (...) w S.. W lokalu mogły zamieszkać i zamieszkały jako córka J. R. i żona T. R. (1).

Dowód:

- przydział lokalu mieszkalnego – k. 11-12.

T. R. (2) zmarł 30 września 2016 r.

Wyrokiem z 7 listopada 2017 r., prawomocnym z dniem 28 listopada 2018 r., Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie nakazał T. R. (1), aby opróżniła i wydała SM (...) w S. lokal mieszkalny położony w S. przy ul. (...) w stanie wolnym od osób i rzeczy.

Dowód:

- odpis aktu zgonu – k. 105 akt III C 991/17,

- wyrok z 7 listopada 2017 r. – k. 186 akt III C 1040/17,

- wyrok z 28 listopada 2018 r. – k. 274 akt III C 1040/17.

Zestawienie składników opłat za użytkowanie lokali mieszalnych przy ul. (...) w S. obejmuje: koszty eksploatacji, ubezpieczenie budynku, podatek od nieruchomości i utrzymanie domofonu oraz zaliczki na: fundusz remontowy, centralne ogrzewanie, ciepłą wodę, wywóz nieczystości oraz zimną wodę.

Wysokość poszczególnych opłat i zaliczek w okresie od 1 sierpnia 2018 r. do 1 kwietnia 2021 r. podejmował zarząd SM Prasa w drodze uchwał, o czym informował mieszkańców budynku, w tym T. R. (1).

Dowód:

- wyciąg ze statutu SM (...) – k. 13-14,

- zestawienie składników opłat – k. 17-18,

- informacja o zmianie wysokości opłat – k. 19-20, 25, 27, 29, 32, 35, 38, 41, 44, 48,

- potwierdzenie nadania - k. 21,

- potwierdzenia zawiadomień – k. 30, 33, 36, 39, 42, 45-46, 49,

- uchwały – k. 22-24, 26, 28, 31, 34, 37, 40, 43, 47.

W dokumentach księgowych SM (...) dla lokalu numer (...) przy ul. (...) odnotowano saldo zadłużenia na koniec czerwca 2021 r. w wysokości - 30.35789 zł oraz bilans otwarcia w styczniu 2021 r. w wysokości -23.989,70 zł. Odnotowano również „odsetki od zadłużenia – R. od 01.08.2016 do 30.04.2021 r.” na kwotę 2.328,97 zł.

Wymiar opłat w okresie styczeń – czerwiec 2021 r. wynosił 1.164,85 zł.

Nie ustalono wymiaru opłat w okresie poprzedzającym styczeń 2021 r., ani stanu konta dla lokalu przed styczniem 2021 r.

Pismem z dnia 7 lipca 2021 r. SM (...) wezwała J. S. i T. R. (1) do zapłaty ww. zaległości, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Dowód:

- analiza konta – k. 15,

- analiza odsetek – k. 16,

- wezwania do zapłaty z dowodem nadania – k. 50-52.

Rozważania.

Powództwo podlegało oddaleniu w całości. Strona powodowa nie wykazała podstawy prawnej i faktycznej swojego żądania, ani jego wysokości i terminu wymagalności.

Podstawa faktyczną żądania pozwu było zamieszkiwanie przez pozwaną, w ocenie powódki spadkobierczynię członka spółdzielni (...), w lokalu pozostającym w zasobach powodowej spółdzielni, co oznacza, że pozwana jako osoba pełnoletnia i stale zamieszkująca w lokalu z członkiem spółdzielni odpowiada z nim solidarnie za opłaty związane z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości. Roszczenie obejmowało okres od sierpnia 2018 r. do czerwca 2021 r.

Wskazaną przez powódkę podstawą prawną żądania był natomiast przepis art. 4 ust. 1 i 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2020 roku, poz. 1465). Zgodne z ust. 1 tego przepisu członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Stosownie natomiast do treści art. 4 ust. 6 tej ustawy za opłaty, o których mowa w ust. 1-2 i 4, odpowiadają solidarnie z członkami spółdzielni, właścicielami lokali niebędącymi członkami spółdzielni lub osobami niebędącymi członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, osoby pełnoletnie stale z nimi zamieszkujące w lokalu, z wyjątkiem pełnoletnich zstępnych pozostających na ich utrzymaniu, a także osoby faktycznie korzystające z lokalu.

Sąd nie jest związany podaną podstawą prawną żądania pozwu. Jest natomiast związany podstawą faktyczną i orzekanie na innej podstawie faktycznej stanowi wyjście poza przedmiot sporu. Na gruncie podanej przez powódkę podstawie faktycznej pozwana nie może odpowiadać. Wynika to z tego, że T. R. (2) nie żyje i zmarł przed pierwszym z dni, które obejmuje żądanie pozwu. Pozwana nie jest już zatem pełnoletnią osobą stale zamieszkującą z członkiem spółdzielni. Trudno też mówić o solidarności zobowiązania, bo ta nie mogła powstać po śmierci męża pozwanej.

Ponadto pozwana zajmuje lokal bez tytułu prawnego, dlatego też ewentualne należności wobec SM (...) mogą obejmować jedynie odkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu, nie zaś opłaty, zwane potoczenie czynszem, z art. 4 ust. 1 ww. ustawy. Jeżeli powódka żąda od pozwanej czynszu, również w ten sposób zakreślając podstawą faktyczną żądania, to Sąd nie mogę zasądzić na jej rzecz odszkodowania.

Nawet jednak przy odmiennym zapatrywaniu powództwo jest niewykazane co do wysokości.

Stosownie do treści art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Uregulowanie przepisu art. 6 k.c. stanowi o ciężarze dowodu w sensie materialnoprawnym i wskazuje, kogo obciążają skutki nieudowodnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, wynikającym z przywołanego przepisu, powód jest zobowiązany do wykazania wszystkich okoliczności uzasadniających jego roszczenie tak co do zasady jak i wysokości. Pozwany zaś, który odmawia uczynienia zadość żądaniu powoda, obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje (vide wyrok Sądu Najwyższego z 3 października 1969 r., II PR 313/69, Legalis 14124 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1982 r., I CR 79/82, Legalis 23098). Spoczywający na pozwanym obowiązek dowiedzenia okoliczności wskazujących na wygaśnięcie zobowiązania nie może wyprzedzać ciążącego na powodzie obowiązku udowodnienia powództwa. Podkreślić jednakże należy, że art. 6 k.c. rozumiany być musi przede wszystkim w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał. (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 299/06, Legalis 161055 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2007 r., II CSK 293/07, Legalis 162518).

Na powodzie zatem – zgodnie z ogólną zasadą rozkładu ciężaru dowodu wyrażoną w art. 6 k.c. w zw. z podstawą faktyczną i prawną żądania – spoczywał obowiązek wykazania jak kształtowały się opłaty za lokal (wysokość na każdy miesiąc) w okresie objętym żądaniem i jak kształtowało się to zadłużenie przez okres żądania pozwu i wreszcie, że wg stanu na koniec czerwca 2021 r. wyniosło żądane 30.357,89 zł. Należy w tym miejscu podkreślić, iż obowiązek przedstawienia dowodów, zgodnie z przepisem art. 3 k.p.c. spoczywa na stronach, zaś ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne ( art. 6 k.c.). Nie wymagają jednak dowodu – stosownie do przepisu art. 229 k.p.c. – fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości co do swej zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy. Nadto zgodnie z zasadą kontradyktoryjności, rządzącą procesem cywilnym, rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). To strona powodowa, która domaga się zapłaty pewnej należności na drodze sądowej, winna co do zasady wykazać, iż należność ta – oznaczona co do wysokości, tytułu i daty płatności – istniała i nie została przez jej przeciwnika procesowego uiszczona.

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że twierdzenia powódki pozostały nieudowodnione. Powodowa spółdzielnia, pomimo spoczywającym na niej ciężarze dowodu nie wskazała sposobu obliczenia żądanych kwot, co uniemożliwia weryfikację jej stanowiska przez Sąd. Brak jest dowodów na wysokość opłat w poszczególnych miesiącach żądania. Dowodem tym nie mogą być wyłącznie uchwały powódki, gdyż na ich podstawie nie sposób ustalić wysokości czynszu w poszczególnych miesiącach z okresu żądana pozwu. Najpierw powódka powinna bowiem przedstawić kwotę opłat jaką żąda za poszczególne miesiące, a dopiero następnie wykazać, poprzez złożenie uchwał, statutu itd., że kwotę tę wyliczyła prawidłowo. Dalej powinna wykazać jak kształtowało się uiszczenie, lub nie, opłat za lokal w całym okresie żądania pozwu, złożyła zaś jedynie wydruk za okres styczeń – czerwiec 2021 r. z bilansem otwarcia 23.989,70 zł. Niewyjaśnionym pozostaje w jaki sposób ukształtowało się zadłużenie z bilansu otwarcia na takim poziomie.

Rzeczą powódki w pierwszej kolejności, po doręczeniu jej odpisu sprzeciwu i stanowiska pełnomocnika pozwanej, było przedstawienie szczegółowego wyliczenia dochodzonej kwoty, z podaniem danych źródłowych wskazanych w analizie konta, czego nie uczyniła do czasu zamknięcia rozprawy. Z analizy konta nie wynikają terminy wymagalności świadczenia, a co za tym idzie, nie sposób określić wysokości skapitalizowanych odsetek, których się domaga. Zatem uznać należało, że kwoty, których powódka domaga się od pozwanej z tytułu czynszu zostały naliczone w sposób zupełnie dowolny i niepoddający się jakiejkolwiek weryfikacji. Oczywistym jest, że wydruk analizy konta stanowi jeden ze środków dowodowych, lecz w przypadku kwestionowania zasadności naliczania zaległości przez pozwaną, to rzeczą strony powodowej zgodnie z przywoływaną już zasadą rozkładu ciężaru dowodu było udowodnienie, co składa się na dochodzoną kwotę poprzez przedstawienie dokumentów źródłowych stanowiących podstawę wpisów w analizie konta i złożenie tej analizy za cały okres żądania.

Strona powodowa nie wykazała w sprawie jakiejkolwiek inicjatywy dowodowej. Stanowiska Sądu nie mogą zmienić zeznania świadków i członka zarządu za stronę powodową. Zeznania te, choć wiarygodne, są niewystarczające z uwagi na ww. braki w złożonej dokumentacji powódki, do zasądzenia na rzecz strony powodowej jakichkolwiek należności. Dlatego też Sąd nie poczynił na podstawie tych zeznań ustaleń faktycznych.

W pozostałym zakresie stan faktyczny sprawy sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych przez powódkę i znajdujących się w aktach dołączonych.

Tak argumentując powództwo należało oddalić w całości.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął w pkt II wyroku zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu zawartą w przepisie art. 98 §1 i §3 k.p.c., art. 108 §1 k.p.c. oraz §2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokacie (Dz. U. z 2015 poz. 1800 z późn. zm.).

W powołaniu powyższej argumentacji orzeczono jak w sentencji wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE