UZASADNIENIE

Wstępnie zaznaczyć należy, że sprawa była rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym, zaś Sąd odwoławczy nie przeprowadzał postępowania dowodowego, zatem zgodnie z art. 505¹³ § 2 k.p.c. uzasadnienie niniejszego orzeczenia powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Strona apelująca- powódka zarzuciła Sądowi Rejonowemu błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, że strona powodowa nieskutecznie rozwiązała umowę cesji wierzytelności z dnia 23 października 2012 roku. Zarzucono także sądowi i instancji naruszenie prawa materialnego polegające na błędnej wykładni art. 89 k.c. i niewłaściwym zastosowaniu tej normy prawnej do stanu faktycznego, a także zarzucono naruszenie normy art. 233 k.p.c poprzez błędnej ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Wbrew poglądom zaprezentowanym w apelacji strony powodowej Sąd Rejonowy rzetelnie i wnikliwie przeanalizował materiał dowodowy w płaszczyźnie twierdzeń faktycznych zaprezentowanych przez strony procesu, następnie ustalił należycie stan faktyczny sprawy z zachowaniem przepisów o postępowaniu dowodowym i wyczerpująco odniósł się w pisemnych motywach wyroku do spornych kwestii. Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy są kategoryczne, jasne i adekwatne do treści zebranego w sprawie materiału dowodowego i z tego powodu, Sąd Okręgowy uznaje je za część uzasadnienia własnego orzeczenia, nie znajdując potrzeby ponownego ich szczegółowego przytaczania.

Nie budzi wątpliwości dokonana przez Sąd Rejonowy ocena materialnoprawna roszczenia powoda oraz zarzutów pozwanego.

W apelacji nie przedstawiono żadnego argumentu, który mógłby w konsekwencji skutkować uwzględnieniem wysłowionych w niej wniosków.

Przechodząc do rozważenia zarzutów błędnych ustaleń faktycznych przez pryzmat ściśle z nimi powiązanych zarzutów wadliwej oceny materiału dowodowego, należy w pierwszym rzędzie wskazać, iż z przepisu art. 233 § 1 k.p.c. wynika, iż Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. W praktyce, jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to taka ocena nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby na podstawie tego samego materiału dowodowego w równym stopniu można byłoby wysnuć wnioski odmienne. Jedynie w przypadku, gdy brakuje logiki w powiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej, albo - wbrew zasadom doświadczenia życiowego - nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może zostać skutecznie podważona (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 września 2002 roku, II CKN 817/00 LexPolonica nr 3761152; tak też H. P., Zarys metodyki pracy sędziego w sprawach cywilnych, LewisNexis 2007. s. 370 - 373).

Zatem dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 czerwca 2008 r., sygn. akt I ACa 180/08, LEX nr 468598). W apelacji pozwanego zabrakło takiego kompleksowego wywodu, który uzasadniałby naruszenie przez Sąd Rejonowy art. 233 k.p.c. Skarżący formułował ten zarzut odwołał się bowiem do stanu faktycznego, który w jego przekonaniu odpowiadał rzeczywistości, a nie wykazał w rozumowaniu Sądu Rejonowego żadnych uchybień logicznych dyskwalifikujących dokonaną ocenę dowodów i poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne.

Sąd Rejonowy przekonywująco wskazał z jakich przyczyn oddalił powództwo. Trafnie wskazano w motywach zaskarżonego wyroku, że konsekwencją zawartej w dniu 23 października 2012 roku przez powódkę (...) Centrum Logistyki spółkę akcyjną w G. z (...) spółką akcyjną z siedzibą w Ł., umowy na mocy której powódka przelała wierzytelność S. J. w wysokości 2 543,95 zł z tytułu przewozu nr (...) wraz z wszelkimi związanymi z nią prawami powoduje, że na mocy art. 509 k.c. wierzytelność dochodzona niniejszym pozwem przeszła na inny podmiot. Okoliczność ta została potwierdza przez pełnomocnika powoda w piśmie z dnia 25 marca 2013r i 30 września 2013r. Wynika ona także z dokumentu umowy z dnia 23 października 2012r. W §2 pkt. 3 umowy wyraźnie wskazano, że wierzytelność przechodzi na kupującego z dniem zawarcia umowy przelewu. Do zbycia wierzytelności doszło przed doręczeniem pozwu pozwanej (tj. zanim sprawa była w toku), w związku z czym zmiana wierzyciela podlega uwzględnieniu w niniejszym postępowaniu.

Zarzuty strony powodowej sprowadzały się do tezy, że umowa cesji została skutecznie rozwiązana, a powódka ponownie nabyła wierzytelność. Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd I instancji trafnie wskazał, że nie doszło do skutecznego rozwiązania umowy i ponownego nabycia wierzytelności przez powodową spółkę. W piśmie procesowym z dnia 30 września 2013r jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy pełnomocnik powoda wskazał, że „pozwana naruszyła postanowienia umowy cesji” oraz, że „w związku z niedotrzymaniem terminu spłaty powódka odstąpiła od umowy przelewu w zakresie drugiej raty płatnej do 24 listopada 2012r ” a następnie „pismo o wypowiedzeniu zostało do pozwanej dostarczone”. Również w dalszej części tego pisma pełnomocnik powoda używa określenia „wypowiedzenie umowy cesji”.

Porządkując te twierdzenia wskazać należy, że dłużnik wierzytelności (pozwana) nie jest stroną umowy cesji (art. 509 k.c. stanowi że wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność), nie mogła więc naruszyć umowy cesji. Trudno też dociec, czy powód kwalifikuje oświadczenie jako odstąpienie czy jako wypowiedzenie umowy przelewu, gdyż w samym piśmie z dnia 20 marca 2013r również wskazany jest zwrot „wypowiadamy umowę”. Instytucje wypowiedzenia i odstąpienia są rodzajowo odmienne i dotyczą innych stosunków prawnych. Już w oparciu o powyższe brak jest podstaw do uwzględnienia powództwa. Sąd Rejonowy prawidłowo przyjął, że nawet gdyby przyjąć, że faktycznie powód złożył oświadczenie o częściowym odstąpieniu to i tak nie jest ono skuteczne, gdyż nie zostało ono poprzedzone wyznaczeniem odpowiedniego dodatkowego terminu do wykonania z zagrożeniem odstąpienia od umowy po tym terminie. W wyroku z dnia 5 kwietnia 2013r (sygn. akt III CSK 62/13 opubl. Program Lex nr 1341683) Sąd Najwyższy jednoznacznie wskazał, że „do skutecznego wykonania ustawowego uprawnienia do odstąpienia od umowy przewidzianego w art. 491 § 1 i 2 k.c. konieczne jest wyznaczenie drugiej stronie dodatkowego terminu do wykonania zobowiązania z umowy wzajemnej z jednoczesnym zagrożeniem odstąpienia od umowy w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu. Tak jak nieważne jest (art. 58 § 1 i 3 k.c.) zastrzeżenie umownego prawa odstąpienia nieograniczone żadnym terminem, tak również nieskuteczne będzie wykonanie ustawowego prawa odstąpienia od umowy na podstawie art. 491 k.c., które nie zostało poprzedzone wyznaczeniem odpowiedniego terminu do wykonania zobowiązania z zagrożeniem wykonania prawa do odstąpienia. Skuteczne odstąpienie od umowy wzajemnej uregulowane w art. 491 k.c. wymaga od wierzyciela dokonania dwóch oddzielnych czynności. Pierwszą jest wyznaczenie odpowiedniego terminu do wykonania zobowiązania z zagrożeniem odstąpienia. Drugą czynnością jest złożenie samego oświadczenia woli o odstąpieniu od umowy”. Stanowisko to jest ugruntowane również w doktrynie, gdzie wskazuje się m.in. że odstąpienie od umowy wzajemnej musi być poprzedzone wyznaczeniem drugiej stronie odpowiedniego dodatkowego terminu do spełnienia świadczenia z równoczesnym zagrożeniem, że w razie bezskutecznego upływu tego terminu strona będzie uprawniona do odstąpienia. Skuteczne odstąpienie od umowy wzajemnej wymaga od wierzyciela złożenia dwóch oddzielnych oświadczeń woli. Wierzyciel musi więc dokonać następujących po sobie dwóch czynności – pierwszą z nich będzie wyznaczenie odpowiedniego terminu do wykonania zobowiązania wraz z zagrożeniem odstąpienia od umowy. Drugą czynnością będzie złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy, po bezskutecznym upływie odpowiedniego terminu do spełnienia świadczenia. Przy czym omawiany przepis ma charakter normy bezwzględnie obowiązującej, a sama zwłoka w spełnieniu świadczenia nie daje podstaw do odstąpienia od umowy.

W niniejszej sprawie wyznaczenie terminu nie poprzedzało oświadczenia powódki z 20 marca 2013r. Powód nawet nie twierdzi, że tak było, a tym bardziej okoliczności tej nie wykazał.

W apelacji stanowisko powódki zmierzało do wykazania, że do rozwiązania pierwotnie zawartej umowy cesji wierzytelności doszło na skutek nie dotrzymania terminów płatności zakreślonych w umowie cesji wierzytelności. Strona powodowa powyższej okoliczności upatrywała jako niespełnienie się warunku zawieszającego z art. 89 k.c traktując ów fakt jako zdarzenie przyszłego i niepewnego. Powołano przy tym się na orzeczenia Sądu Najwyższego oraz fakt, że ustawodawca traktuje uiszczenie ceny za warunek zawierzający w normie art. 589 k.c. Wskazano, że w orzecznictwie jako zdarzenie przyszłe i niepewne kwalifikuje się każde zdarzenie, które może stanowić warunek, w szczególności może dotyczyć to wykonania lub niewykonania zobowiązania przez dłużnika. W ocenie Sądu Okręgowego na gruncie analizowanej sprawy uiszczenie ceny nie może stanowić zdarzenia niepewnego i przyszłego. W treści umowy brak jest jakichkolwiek postanowień, które normowały by sytuację braku zapłaty ceny za sprzedaną wierzytelność. Brak też jakichkolwiek wskazań, że umowa zostaje zawarta pod warunkiem zapłaty całej, czy też określonej części opisanego w § 2 umowy wynagrodzenia. Przy kodeksowej regulacji umowy przelewu wierzytelności brak jest unormowania zbliżonego do skutków z art. 589 kc. Ponadto przez pojęcie warunku z art. 89 k.c. rozumieć należy zastrzeżenie (postanowienie) zawarte w treści czynności prawnej, mocą którego powstanie lub ustanie skutków tej czynności uzależnione zostaje od określonego zdarzenia przyszłego i niepewnego. Zastrzeżenie warunku może dotyczyć wszystkich albo tylko niektórych skutków czynności prawnej (A. W., J. I., K. S., Prawo cywilne, 2001, s. 324). Zatem musi nastąpić wprowadzenie do treści czynności prawnej zastrzeżenia o cechach warunku co jest ogólnie dopuszczalne na zasadzie autonomii woli stron (swobody czynności prawnych). Warunek musi być zamieszczony w treści czynności prawnej i należy wówczas do postanowień podmiotowo istotnych takiej czynności. W doktrynie wskazuje się, że zastrzeżenie warunku wprowadza niestabilność do stosunku prawnego wynikającego z tak uwarunkowanej (warunkowej) czynności prawnej. Jednakże rozwiązanie to pozwala podmiotom prawa cywilnego uwzględnić w ich zamierzeniach zdarzenia przyszłe i niepewne oraz dostosować skutki dokonywanej czynności prawnej do zdarzeń, okoliczności lub zjawisk, które mogą nastąpić po jej dokonaniu (S. Grzybowski (w:) System prawa cywilnego, t. I, 1974, s. 517; Z. Radwański (w:) System prawa prywatnego, t. 2, 2002, s. 268 i n.).

W realiach przedmiotowej sprawy w zawartej umowie przelewu wierzytelności z dnia 23 października 2012 roku brak jest zastrzeżenia jakiegokolwiek warunku, zaś sam fakt nieuiszczenia przez nabywcę wierzytelności ceny nie może być uznany jako zastrzeżenie warunku zawieszającego.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 385 k.p.c. oddalono apelację jako nieuzasadnioną.

Powódka przegrała w całości postępowanie apelacyjne, jest zatem zobowiązana zwrócić pozwanej poniesione przez nią koszty tego postępowania, na które składa się wynagrodzenie reprezentującego powódkę radcy prawnego w kwocie 90 zł ustalone w oparciu o § 6 pkt 2 w zw. z § 12 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 roku, Nr 163, poz. 1349 ze zm.).

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE