UZASADNIENIE

(w sprawie rozpoznanej z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym)

F. S. i M. R. wnieśli przeciwko (...) spółce akcyjnej w S. o zapłatę solidarnie na ich rzecz ostatecznie kwoty 6105 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dna 9 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Powodowie jako nabywcy wierzytelności przysługującej poszkodowanemu zdarzeniem drogowym dochodzili dalszego odszkodowania tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Pozwana w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 19 marca 2018 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki B. (...) nr rej. (...) należący do A. K.. Pojazd po zdarzeniu nie nadawał się do jazdy. Sprawca zdarzenia legitymował się ważną umową ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z pozwaną.

Poszkodowany zwrócił się do powodów o pomoc w postępowaniu likwidacyjnym oraz o zorganizowanie mu pojazdu zastępczego na czas naprawy uszkodzonego pojazdu. Poszkodowany już wcześniej korzystał z ich usług.

Po zgłoszeniu szkody pozwany ubezpieczyciel sprawcy 20 marca 2018 r. przesłał wiadomość e-mail z potwierdzeniem przyjęcia zgłoszenia szkody i propozycją zorganizowania samochodu zastępczego na czas naprawy. Wskazał na wysokość akceptowalnych stawek dobowych najmu, jeżeli poszkodowany zdecyduje się na najem pojazdu zastępczego z pominięciem ubezpieczyciela (w przypadku segmentu (...) np. N. (...) do kwoty 105 zł brutto, a pozostałe segmenty wg indywidualnej wyceny). Poszkodowany nie skorzystał z propozycji pozwanej. Zawsze był zadowolony z usług powodów i nie brał pod uwagę innych wypożyczalni.

Pozwana przeprowadziła oględziny pojazdu w dniu 29 marca 2018 r, sporządziła kalkulację i ustaliła koszty naprawy pojazdu na kwotę 11520,06 zł. Uszkodzony pojazd został oddany do naprawy w dniu 30 marca 2018 roku.

Dnia 30 marca 2018 r. poszkodowany zawarł z powodami umowę najmu pojazdu zastępczego marki N. (...) o nr rej. (...), przy dobowej stawce najmu wynoszącej 250 zł netto.

Dodatkowe oględziny pojazdu miały miejsce w dniu 5 kwietnia 2018 roku, akceptacja kosztorysu serwisu przez pozwaną miała miejsce w dniu 10 kwietnia 2018 roku i w tym dniu zamówiono części zamienne. W dniu 15 kwietnia 2018 roku serwis otrzymał części zamienne. Naprawa pojazdu trwała do dnia 30 kwietnia 2018 roku, a pojazd został wydany po naprawie w dniu 2 maja 2018 r.

Dnia 2 maja 2018 r. poszkodowany po zakończeniu naprawy zwrócił powodom wynajęty pojazd zastępczy. Złożył pisemne oświadczenie, że pozwany zaoferował mu pojazd zastępczy, jednak pojazd ten nie spełniał niezbędnych warunków, tj. regulamin był nie do zaakceptowania z powodu konieczności dopłaty do ubezpieczenia.

Dowód:

- dokumenty w aktach szkody płyta CD k. 6, w tym wiadomość e-mail i protokół szkody,

- umowa najmu k. 8v;

- oświadczenie poszkodowanego k.10,

- upoważnienie k. 11;

- harmonogram naprawy k.14,

- kalkulacja k.10v-13v,

- potwierdzenie zwrotu pojazdu k. 9;

- harmonogram naprawy pojazdu k.14,

- zeznania świadka A. K. (częściowo) k.115-117,

Dnia 31 maja 2018 r. powodowie wystawili na poszkodowanego fakturę VAT nr (...) na kwotę 7995 zł brutto tytułem najmu pojazdu zastępczego przez okres 26 dni, przy dobowej stawce najmu wynoszącej 250 zł netto.

W dniu 31 maja 2018 poszkodowany zawarł z powodami umowę cesji wierzytelności, na podstawie której zbył na rzecz powodów przysługującą mu wierzytelność z tytułu faktury wystawionej za najem pojazdu zastępczego w stosunku do pozwanej.

Dowód:

- faktura VAT k.9v

- umowa cesji wierzytelności k.40;

- pismo powodów z dnia 19 czerwca 2018 r. k.8,

- zeznania świadka A. K. k.115-117,

Decyzją z dnia 9 lipca 2018 r. ubezpieczyciel sprawcy szkody przyznał poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie 1890 zł tytułem zwrotu kosztów pojazdu zastępczego.

Dowód:

- decyzja k.34-34v,

Pismem z dnia 17 września 2018 r. powodowie wezwali ubezpieczyciela sprawcy szkody do zapłaty kwoty 6105 zł w terminie 7 dni.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty k.35-37v ;

- cenniki k.15-33,

Decyzją z dnia 27 września 2018 r. ubezpieczyciel odmówił dopłaty do odszkodowania. Pozwana zapłaciła za 16 dni przyjmując stawkę najmu pojazdu zastępczego 105 zł brutto za dobę.

Dowód:

- decyzja k. 22,

Średnia dobowa stawka wynajmu pojazdu zastępczego porównywalnego z samochodem uszkodzonym B. (...) (klasa P.), w opcji bez limitu kilometrów, z pełnym zakresem ubezpieczenia, z wykupionym udziałem własnym w szkodach i przy umowie na czas nieokreślony, wynosiła 529,14 zł netto w II kwartale 2018 r. Średnia dobowa stawka najmu pojazdu porównywalnego z pojazdem wynajętym, N. (...) ( (...)), w opcji jak powyżej, wynosiła 332,50 zł netto w II kwartale 2018 r. (od 250 do 400 zł netto).

Zasadny okres naprawy z uwzględnieniem procesu likwidacji szkody, okresu realizacji zamówienia na części zamienne oraz samej naprawy pojazdu wynosił 37 dni. Zasadny okres wynajmu pojazdu zastępczego wynosił 26 dni.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego M. M. k.140-150,

Stan faktyczny w spornym zakresie Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów oraz częściowo zeznań świadka A. K.. Sąd dał przy tym wiarę świadkowi, że świadek nie skorzystał z propozycji pozwanej zorganizowania pojazdu zastępczego, gdyż nie brał pod uwagę innych wypożyczalni poza wypożyczalnią powodów, z usług których był zawsze zadowolony. Zauważyć należy, że poszkodowany upoważnił powodów do reprezentowania go przed ubezpieczycielem w toku całego postępowania likwidacyjnego, w tym o wypłatę odszkodowania z tytułu kosztów naprawy. Przy czym już w pozwie powodowie przyznali (art. 229 k.p.c.), że pozwana wskazała na możliwość zorganizowania najmu pojazdu zastępczego za swoim pośrednictwem (k. 3v), wskazując na konieczność wykupu dodatkowego pakietu ubezpieczenia, jednak okoliczność ta nie znajduje żadnego potwierdzenia w pozostałym wiarygodnym materiale dowodowym sprawy. Dlatego Sąd ocenił jako gołosłowne zeznania ww. świadka w zakresie nieakceptowalnego regulaminu, który miał przewidywać dodatkowe opłaty za ubezpieczenie. Poszkodowany (a tym bardziej powodowie), nie wskazał bowiem, jaki asystor pozwanego miał takie dopłaty przewidywać w swoim regulaminie, w aktach brak jest choćby wydruku tegoż niekorzystnego regulaminu, a pozwany w sprzeciwie stanowczo tej okoliczności zaprzeczył (k. 46v). W związku z powyższym sąd dowód z zeznań świadka traktował uzupełniająco, w zakresie w jakim pokrywał się z pozostałym wiarygodnym materiałem dokumentarnym i okolicznościami między stronami bezspornymi, uznając, że zeznania świadka odzwierciedlają obraną przez powodów taktykę procesową, zmierzającą do korzystnego rozstrzygnięcia. Sąd bazował także na pisemnej opinii biegłego sądowego, a przyjęta przez biegłego metodologia wyceny nie budziła zastrzeżeń. Biegły wykonując opinię, oparł się na dostępnym w sprawie materiale dowodowym i w sposób precyzyjny uzasadnił jej treść.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się tylko częściowo zasadne.

Jego podstawę prawną stanowi przepis art. 822 § 1 i 4 k.c.

Legitymacja powodów wynikała z przywołanego wyżej art. 822 § 4 k.c. oraz przelewu wierzytelności z tytułu odszkodowania, przysługującemu poszkodowanemu A. K. (art. 509 k.c.). Sąd podziela przy tym argumentację prawną wyrażoną w wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy z dnia 23 maja 2019 r., sygnatura akt VIII Ga 94/19. Zgodnie z nim „oczywistym jest, że umowy przelewu zawierane z podmiotami świadczącymi jednocześnie usługi w zakresie najmu pojazdów zastępczych mają na celu umożliwienie dochodzenia przez wynajmującego roszczeń wobec ubezpieczycieli z pominięciem poszkodowanego.” W niniejszej sprawie nie zachodzą również podstawy do uznania umowy przelewu za nieważną, w szczególności brak jest naruszenia normy wynikającej z art. 510 § 2 k.c.

W rozpoznawanej sprawie niesporny był fakt zawarcia przez sprawcę zdarzenia umowy ubezpieczenia OC z pozwanym i zaistnienie powodującego szkodę zdarzenia, za które odpowiadała osoba ubezpieczona. Sporny był okres i stawka najmu pojazdu zastępczego. Pozwana bowiem zakwestionowała stawkę najmu i okres najmu, stawkę zweryfikowała ostatecznie do kwoty 105 zł brutto, a okres najmu do 18 dni.

Pozwana zakwestionowała wysokość stawki pojazdu zastępczego, zarzucając, że za pośrednictwem współpracującej z nią wypożyczalni mogła zorganizować poszkodowanemu auto zastępcze po niższej stawce, o czym poszkodowany został poinformowany. W związku z tym zweryfikowała stawkę dobową najmu do kwoty 105 zł brutto, tj. 85,37 zł netto, za jaką sama mogła zorganizować poszkodowanemu pojazd zastępczy segmentu (...), jak wynajęty przez powodów N. (...). Kwestia zastosowanych stawek najmu jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17 - wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych niezwłocznie po zgłoszeniu szkody ubezpieczycielowi, co miało miejsce na 10 dni przed wynajmem pojazdu zastępczego od powodów, ubezpieczyciel zaproponował poszkodowanemu pomoc w zorganizowaniu pojazdu zastępczego za swoim pośrednictwem. Informacja w przedmiocie bezpłatnego zorganizowania auta zastępczego za pośrednictwem pozwanego i konsekwencje skorzystania z droższego najmu została wysłana przez pozwanego pismem skierowanym drogą elektroniczną 20 marca 2018 r., a więc dzień po zdarzeniu. W orzecznictwie dopuszcza się również złożenie propozycji najmu pojazdu zastępczego pełnomocnikowi poszkodowanego w toku postępowania likwidacyjnego. Powodowie przyznali, że pozwana wskazała na możliwość zorganizowania poszkodowanemu pojazdu zastępczego za pośrednictwem ubezpieczyciela, a z informacji przesłanej przez pozwaną wynikała akceptowalna przez pozwaną stawka w przypadku segmentu (...), jak pojazd wynajęty przez powodów. W ocenie sądu informacja ta stanowi dostateczną propozycję bezpłatnego zorganizowania pojazdu zastępczego. Pozwany kategorycznie zakwestionował, aby wynajem pojazdu od jego asystora wiązał się z dodatkowymi opłatami, w tym za wykup ubezpieczenia. Powodowie nie dostosowali także stawki za najem do kwot akceptowanych przez pozwanego. W takich okolicznościach powodowie powinni liczyć się z tym, że pozwana nie zaakceptuje najmu pojazdu zastępczego od powodów po wyższej stawce dobowej. Nie miało więc znaczenia dla rozstrzygnięcia, że stawka 250 zł netto zastosowana przez powodów mieściła się w przedziale stawek średniorynkowych, które w świetle opinii biegłego zawierały się w przedziale do 400 zł netto za dobę. Poszkodowany nie biorąc nawet pod uwagę innej wypożyczalni, poza wypożyczalnią powodów, i taka zdaniem sądu była rzeczywista przyczyna nieskorzystania z oferty ubezpieczyciela, odebrał ubezpieczycielowi szansę na zorganizowanie auta zastępczego po niższej stawce dobowej, co jest sprzeczne z zasadną minimalizacji szkody.

Chybiony natomiast okazał się zarzut pozwanego w zakresie zawyżenia zasadnego okresu najmu. Faktyczny czas trwania wynajmu wynosił 26 dni kalendarzowych. Czas ten został zweryfikowany przez pozwanego do 18 dni. Sąd w przedmiocie uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego przyjął za biegłym, iż zasadny okres najmu nie został przez powodów wydłużony.

Mając powyższe na uwadze, uzasadniony koszt najmu pojazdu zastępczego wynosił 2730,00 zł stanowiący iloczyn 26 dni najmu oraz dobowej stawki najmu w kwocie 105 zł brutto. Kwotę tę należało pomniejszyć o dotychczas wypłacone odszkodowanie tytułem najmu pojazdu zastępczego, czyli kwotę 1890 zł. Przy uwzględnieniu ww. wypłaconej kwoty podlegające uwzględnieniu roszczenie powodów w tym zakresie zamyka się kwotą 840 zł, którą solidarnie zasądzono na ich rzecz od pozwanego.

Odsetki od zasądzonej w punkcie I sentencji kwoty należą się za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego (art. 481 k.c.), a termin spełnienia świadczenia przez zakład ubezpieczeń wynika z art. 817 § 1 i 2 k.c. Zdaniem sądu pozwany dysponował odpowiednim materiałem dowodowym do przyznania należnego odszkodowania z tytułu najmu auta zastępczego już w toku postępowania likwidacyjnego.

Stąd orzeczono jak w punkcie I wyroku.

Dalej idące powództwo oddalono, orzekając jak w punkcie II sentencji.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje podstawę prawną w art. 100 zd. 1 k.p.c. Powodowie wygrali spór w 14 %, natomiast pozwany utrzymał się z obroną w pozostałym zakresie. Na koszty poniesione przez powodów w kwocie ogółem 2645,06 zł złożyły się: opłata sądowa od pozwu – 200 zł, od rozszerzonego powództwa – 200 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 34 zł, koszty zastępstwa procesowego – 900 zł (ustalone zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, Dz.U. z 2015 r. poz. 1800), wydatki na wynagrodzenie biegłego w kwocie 1311,06 zł, pokryte z uiszczonej przez nich zaliczki w kwocie 1500 zł (przy czym przewodniczący zwrócił powodom nadpłaconą zaliczkę). 14 % tej kwoty wynosi w zaokrągleniu 370 zł i takie koszty procesu strona pozwana obowiązana jest zwrócić solidarnie na rzecz powodów, o czym orzeczono w punkcie III sentencji wyroku.

SSR Kalina Gomuła

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE