UZASADNIENIE

Powód P. G. wniósł przeciwko pozwanej (...) Spółce akcyjnej o zapłatę kwoty 3195 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz o zasądzenie kosztów procesu, tytułem pokrycia pełnych kosztów najmu pojazdu zastępczego z ubezpieczenia OC sprawcy szkody.

Nakazem zapłaty sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W przepisanym terminie pozwana wniosła sprzeciw zaskarżając nakaz w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu, kwestionując zasady czas najmu, jak i możliwość poszkodowanego skorzystania z oferty najmu pojazdy zastępczego złożonej przez pozwaną.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 20 grudnia 2020 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki M. (...) ((...)) nr rej. (...), należący do R. i K. M.. Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych wykupioną w pozwanym (...) Spółce akcyjnej.

Bezsporne.

Poszkodowany dokonał zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy, który w dniu 4 stycznia 2021 r. za pośrednictwem wiadomości mailowej poinformował go o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego przez pozwanego.

Z powodem działający wówczas w charakterze pełnomocnika poszkodowanego, telefonicznie skontaktowała się wypożyczalnia (...) działająca na polecenie pozwanej. Doręczono powodowi projekt umowy najmu, aneks do umowy oraz regulamin. Zgodnie z tabelą nr 3 regulaminu poszkodowany byłby zobowiązany do uiszczenia:

1.  opłata za brak dowodu rejestracyjnego, polisy ubezpieczeniowej, tablicy lub naklejki rejestracyjnej na szybie 320,00 PLN

2.  Opłata za brak kluczyka lub pilota do centralnego zamka 1 000,00 PLN

3.  Opłata za każdy dzień przestoju pojazdu spowodowany utratą dokumentów lub kluczyków związanych z koniecznością ich odtworzenia 100,00 PLN

4.  Opłata za utratę gwarancji na pojazd zawiniona przez Najemcę lub osobę, której pojazd powierzył 4000,00 PLN

5.  Opłata za palenie tytoniu w pojeździe 500,00 PLN

6.  Opłata za holowanie innych pojazdów wynajętym pojazdem 500,00 PLN

7.  Opłata za wskazanie osoby odpowiedzialnej z tytułu mandatu lub kary administracyjnej związanej z użytkowaniem pojazdu lub procesowanie takiego faktu 90,00 PLN

8.  Opłata za końcowe tankowanie paliwa - jeśli pojazd został zwrócony z niepełnym zbiornikiem 100,00 PLN + 7,00 PLN za każdy zatankowany litr paliwa

9.  Przedpłata paliwowa wniesiona najpóźniej podczas wydania pojazdu 50,00PLN + 5,30 PLN za litr paliwa x katalogowa pojemność baku paliwa

10.  Opłata za końcowe mycie pojazdu - jeśli samochód został zwrócony brudny 100,00 PLN

11.  Opłata za pranie tapicerki - jeśli wymagała tego po zwrocie pojazdu 500,00 PLN

12.  Opłata za zatankowanie pojazdem niewłaściwym rodzajem paliwa 3000,00 PLN

13.  Opłata za przewóz zwierząt 500,00 PLN.

Poszkodowany w obawie przed poniesieniem konsekwencji finansowych nie wyraził zgody na zawarcie umowy najmu z wypożyczalnią wskazaną przez pozwaną.

Dnia 1 stycznia 2021 r. poszkodowany zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego marki F. (...) ((...)), przy dobowej stawce najmu wynoszącej 200 zł netto.

Dowód:

- regulamin, płyta DVD k. 7;

- aneks, płyta DVD k. 7;

- umowa najmu k. 12;

- nagranie, płyta DVD k. 7;

- oferty najmu k. 40-41;

- zeznania R. M., k. 80-81.

Pojazd po kolizji nie nadawał się do ruchu, z uwagi na znaczny zakres uszkodzeń elementów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo.

Dowód:

- opinia biegłego, k. 123, 126.

Pozwany przeprowadził oględziny pojazdu w dniu 14 stycznia 2021r. i sporządził kalkulację naprawy. Tego samego dnia powód przesłał pozwanej własny kosztorys naprawy uwzględniający, wszystkie części zamienne niezbędne do naprawy oraz wyższe stawki roboczogodziny. Powód wnosił również o wykluczenie powstania szkody całkowitej.

Na podstawie decyzji z dnia 18 stycznia 2021r. pozwana wypłaciła 19 stycznia 2021r. kwotę 4249,99 zł, wynikająca z kalkulacji naprawy.

W dniu 21 stycznia 2021 r. warsztat naprawczy odebrał zamówione uprzednio części zamienne.

Pismem z dnia 22 stycznia 2021r. pozwana poinformowała powoda, że koszt naprawy przekracza wartość pojazdu.

W dniu 25 stycznia 2021 r. pozwana przesłała powodowi wycenę wartości pojazdu.

Dowód:

- decyzja, k. 21,

- arkusz naprawy, k. 18,

- dowód wypłaty, k. 22,

- korespondencja mailowa, akta szkody, k. 48.

Dnia 27 stycznia 2021 r. poszkodowany zwrócił powodowi wynajęty pojazdu zastępczy.

Dowód:

- potwierdzenie zwrotu pojazdu k. 14.

Dnia 27 stycznia 2021r. powodowie wystawili na poszkodowanego fakturę VAT na kwotę 5400 zł brutto tytułem najmu pojazdu zastępczego przez okres 27 dni, przy dobowej stawce najmy wynoszącej 200 zł netto.

Tego samego dnia poszkodowany zwarł z powodem umowę cesji wierzytelności, na podstawie której zbył na jego rzecz wierzytelność przysługującą mu z tytułu zdarzenia z dnia 20 grudnia 2020r. w stosunku do pozwanej.

Dowód:

- faktura VAT k. 15;

- umowa cesji, k. 27.

Pismem z dnia 11 marca 2021r. powód dokonał zgłoszenia wierzytelności ubezpieczycielowi sprawcy, z tytuł najmu pojazdu zastępczego, wnosząc o zapłatę kwoty 5400 zł.

Dowód:
- pismo, k. 23.

Decyzją z dnia 31 marca 2021r. pozwany przyznał kwotę 1805 zł tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego akceptując 19 dni najmu w stawce 95 zł brutto.

Dowód:

- decyzja, k. 25-26.

Średnia stawka dobowa wynajmu dla pojazdu (...), najmniej bezgotówkowych, ze zniesionym udziałem własnym w szkodach, z wykupionym OC, AC, NW, bez limitu kilometrów, wynosiła 181,43 zł i mieściła się w granicach od 150 do 230 zł netto. Średnia dobowa stawka najmu pojazdów klasy (...) oferowanych przez pozwanego wynosiła 216,43 zł i mieścił się w przedziale od 170 do 260 zł netto.

Wartość pojazdu poszkodowanego przed szkodą wynosiła ok. 11000 zł. Szkoda nie spowodowała powstania szkody całkowitej.

Technologiczny czas naprawy wynosił 4 dni robocze. Przy uwzględnieniu procesu likwidacji szkody, w tym wykonanych oględzin, sporządzonych kosztorysów, zamówionych części i samych czynności wykonawczych, naprawa mogła trwać do 28 stycznia 2021r.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego, k. 87-100, 123, 126.

Sąd zważył, co następuje.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz na podstawie poczynionych ustaleń roszczenie podlegało uwzględnieniu w całości.

Żądanie przedstawione przez powodów ma charakter odszkodowawczy, znajdując oparcie w przepisach art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) (Dz.U. Nr 124, poz. 1152, ze zm.) oraz art. 436 § 1 k.c. i 415 k.c. Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 k.c. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Między stronami nie było sporu co do okoliczności kolizji, legitymacji biernej i czynnej. Spór dotyczył wysokości dobowej stawki najmu, okresu oraz nieskorzystania przez poszkodowanego z oferty pozwanego.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do okresu najmu pojazdu zastępczego uznano, że poszkodowany w pełni zasadnie mógł najmować pojazd zastępczy od 1 stycznia 2021 r. do dnia 28 stycznia 2021r. (28 dni). Jak wynikało bowiem z przedłożonych dokumentów, jak i opinii biegłego pojazd po kolizji nie nadawał się do bezpiecznego używania w ruchu. Biegły wskazywał, że uszkodzeniu uległy elementy odpowiedzialne za bezpieczeństwo, a w razie innej kolizji nie gwarantowałyby właściwej ochrony podróżujących. Tym samym poszkodowany był uprawniony do najmowania pojazdu od początku powstania szkody, najem od 1 stycznia 2021r. (piątek) był więc zasadny. Nadto mając na uwadze, że pojazd został najęty w tym dniu – wolnym od pracy – zgłoszenie szkody i żądanie wypłaty odszkodowania w dniu 4 stycznia 2021r. - pierwszych dniu roboczym - nie było spóźnione i nie obciążało bezpodstawnie pozwanego. Zgodnie z art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, osoba uczestnicząca w zdarzeniu obowiązana jej m.in. do niezwłocznego powiadomienia o zdarzeniu zakładu ubezpieczeń, udzielając mu niezbędnych wyjaśnień i przekazując posiadane informacje. Jednakże ustawa nie definiuje pojęcie „niezwłocznie”, a z pewnością należy je odróżnić od pojęcia „natychmiast”. Niezwłocznie oznacza więc działanie „bez zbędnej zwłoki”. Niewątpliwie wiąże się m.in. z umożliwieniem ubezpieczycielowi podjęcia możliwe szybkiej reakcji na szkodę celem jej zbadania i zrekompensowania. Tym samym ewentualnie uchybienie w tym zakresie musi wynikać z winy poszkodowanego, którą powinien jednak wykazać ubezpieczyciel. Tymczasem pozwana nie uzasadniła dlaczego zgłoszenie następnego dnia roboczego po święcie (1 stycznia) i następującym po nim weekendzie, uznał za uchybienie. Nadto nie sposób uznać, że takie zgłoszenie powinno wiązać się z ewentualną sankcją dla poszkodowanej, w postaci odmowy wypłaty odszkodowania za ten okres. Szkoda powstaje bowiem w chwili zdarzenia jej wywołującego, a zdaniem sądu zgłoszenie szkody następnego dnia po zdarzeniu w pełni mieści się w wykonaniu ciążącego na poszkodowanym obowiązku. Co więcej od chwili powstania faktycznej szkody (20 grudnia), aż do 1 stycznia poszkodowany nie podejmował żadnych czynności obciążających odpowiedzialnością odszkodowawczą pozwanej. Tym samym nie miało znaczenia, że żądanie naprawienia szkody zgłosił 4 stycznia, 3 dni po najmie pojazdu zastępczego. Tym niemniej nawet przy założeniu, że pozwany nie uwzględnił 3 dni najmu przed zgłoszeniem szkody, to i tak nie miałoby to wpływy na zasadny okres najmu i żądania powoda. Jak wynikało z akt szkody, oględziny nastąpiły bowiem 14 stycznia, a tego samego dnia powód przesłał pozwanemu własny kosztowych, w którym zakwestionował przyjęte przez pozwaną stawki i potrącenia, wnosząc o akceptację kosztorysu. Nadto jak wynikało z arkusza naprawy warsztat zamówił części już 19 stycznia i otrzymał je 21 stycznia. Skoro zaś pozwana w odpowiedzi z dnia 22 stycznia 2021 r. (piątek), nie kwestionując wyliczeń powoda, wskazała, że szkoda jest całkowita, tj. koszt naprawy przewyższa wartość pojazdu, niewątpliwie z tą chwilą zakres i koszt naprawy były ustalone. Od tego momentu poszkodowany był uprawniony bądź to do naprawy pojazdu, bądź nabycia innego samochodu akceptując kwalifikację szkody. Nawet więc przy założeniu, że poszkodowany poinformowany przez pozwaną o nieopłacalności naprawy podjąłby decyzję o zbyciu pojazdu i nabyciu innego, to niewątpliwie nie byłby w stanie uczynić tego w terminie krótszym niż 7 dni roboczych, tym samym hipotetycznie najem i tak byłby zasadny do 2 lutego. Jeśli zaś poszkodowany w sposób słuszny nie akceptował kwalifikacji pozwanej (co wykazał dowód z opinii biegłego), mógł już w następnym dniu roboczym dla warsztatu tj. poniedziałek 25 stycznia 2021r. przystąpić do naprawy dysponując częściami zamiennymi. Tym samym naprawa mogła zakończyć się 28 stycznia 2021r. zamówić niezbędne do naprawy części zamienne. Tymczasem poszkodowany oddał pojazd zastępczy już 27 stycznia 2021 r.

Odnosząc się do zarzutu uchybienie obowiązkowi minimalizacji szkody, z uwagi na nie przyjęcie tańszej oferty pozwanego, przede wszystkim należało zaznaczyć, że poszkodowany reprezentowany przez powoda, podjął kontakt z wypożyczalnią wskazaną przez pozwaną. Podmiot ten przekazał mu projekt umowy oraz regulamin. Istotnie z przeprowadzonych dowodów wynikało, że zawierając umowę najmu z taką wypożyczalnia poszkodowany zobowiązałby się do uiszczenie szeregu kar umownych w razie zaistnienia wskazanych tam okoliczności, takich jak np. zgubienie tablicy rejestracyjnej, niezatankowanie pojazdu „do pełna”, czy konieczność naprawy elementów wyposażenia, w tym dorobienie kluczyków. O ile więc naturalny byłby obowiązek naprawienia przez poszkodowanego ewentualnej szkody wyrządzonej w pojeździe, o tyle nadmiernym obciążeniem byłoby karanie poszkodowanego karami umownymi, a więc kosztem dodatkowym przewyższającym rzeczywistą szkodę. Nie miały tu zdaniem sądu również znaczenia ewentualne prawne dywagacje na temat skuteczności takich kar i zarzutów co do nich poszkodowanego, gdyż w razie ziszczenia się przesłanek umownych do naliczenia kar, to poszkodowany musiałby wikłać się w spory sądowe, czy pozasądowe, które oczywiście również wiążą się z kosztami. W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z wyżej powołanym art. 361 kc poszkodowany może domagać się pełnego naprawienia szkody, tj. żądać w zamian za rzecz uszkodzoną rzeczy tożsamej jakościowo, ilościowo, kosztowo itd. Wiąże się to z obowiązkiem przywrócenie w stanie majątkowym poszkodowanego stanu jaki był przed szkodą. Tym samym pozwany zobowiązany był zapewnić poszkodowanemu, na czas uzasadnionej naprawy, pojazd na tych samych warunkach na jakich korzystałby on ze swojego samochodu, gdyby nie doznał szkody. Niewątpliwie więc gdyby poszkodowany z własnej winy uszkodził swój pojazd to musiałby co najwyższej naprawić szkodę i nie ponosiłby żadnych kosztów związanych z karami. Zmuszanie więc poszkodowanego do korzystania z pojazdu, z którym wiązało się zobowiązanie poszkodowanego do potencjalnego ponoszenia dodatkowych koszów w postaci kar umownych, nie było dopuszczalne. Taka oferta pozwanego nie zastępowała adekwatnie możliwości korzystania przez poszkodowanego z jego uszkodzonego pojazdu.

Zdaniem więc sądu obawa poszkodowanego przed nałożeniem na niego kar umownych była realną, rzeczywistą i uzasadnioną przyczyna odmowy skorzystania z propozycji pozwanej. Przez to zachowania poszkodowanego nie można było zakwalifikować jako uchybienie obowiązkowi minimalizacji szkody i mógł on zasadnie wybrać ofertę powoda, nie zawierającą takich ograniczeń i sankcji.

W zakresie wysokości stawki za najem pojazdu zastępczego przeprowadzono dowód z opinii biegłego sądowego. Na tej podstawie ustalono, że zastosowana przez powoda cena była uzasadniona, albowiem dobowe stawki najmu dla pojazdu odpowiadającego klasą pojazdowi wynajętemu wynosiły od 150 do 230 zł netto, a stawka powoda 200 zł mieściła się w tych granicach.

Mając powyższe na uwadze, za zasadny koszt najmu uznać należało iloczyn uzasadnionego i dochodzonego okresu najmu tj. 27 dni oraz dobowej stawki najmy zastosowanej przez powodów 200 zł netto, co daje kwotę 5400 zł netto. Mając na uwadze, że pozwany dotychczas tytułem najmu pojazdu zastępczego wypłacił kwotę 1805 zł, zasądzeniu podlegała dochodzona kwota 3195 zł.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 kc, uwzględniając wezwanie do zapłaty oraz datę przyznania odszkodowania.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 108 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. w związku z art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na poniesione przez powoda koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika 900 – zł, opłata od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, opłata od pozwu w kwocie 200 zł oraz koszt sporządzenie opinii 626 zł pokryty przez zaliczkę uiszczoną przez powoda.

W punkcie III wyroku zwrócono stronom nadpłacone koszty sądowe w kwocie po 174 zł na podstawie art. 84 ust. 2 u.k.s.c., albowiem koszt sporządzonej w sprawie opinii nie spożytkował w całości uiszczonych przez strony zaliczek.

W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji.

Zarządzenia:

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

5.  (...)