Sygn. akt III RC 106/21

1) WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 stycznia 2022 r.

a.a.Sąd Rejonowy w Brodnicy Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

a.b.Przewodniczący: Sędzia Marzena Sirokos

Protokolant: stażysta Katarzyna Jędrzejewska

po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 2022r. w Brodnicy

sprawy z powództwa małoletniej K. K. (1) zastąpionej przez matkę A. K.

i z powództwa A. K. przeciwko B. K. (1)

o ustalenie ojcostwa, alimenty i roszczenia z tym związane

1)  Ustala, że pozwany B. K. (1), nazwisko rodowe K. ur. (...) w B., s. W. i I. jest ojcem małoletniej K. K. (1) ur. (...) w B., c. A. nazwisko rodowe K., której akt urodzenia został sporządzony w Urzędzie Stanu Cywilnego B. za numerem (...),

2)  Nadaje małoletniej K. R. nazwisko ojca (...),

3)  Ogranicza B. K. (1) władzę rodzicielską nad małoletnią K. K. (3) do współdecydowania o istotnych sprawach psycho - fizycznych dziecka,

4)  Zasądza od pozwanego B. K. (1) na rzecz małoletniej K. K. (3) rentę alimentacyjną w kwocie po 350 zł (trzysta pięćdziesiąt) miesięcznie wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia w płatności którejkolwiek z rat poczynając od dnia 2 lipca 2021r.,

5)  Zasądza od pozwanego B. K. (1) na rzecz A. K. kwotę 1000 zł (jeden tysiąc złotych) tytułem zwrotu kosztów porodu i połogu ,

6)  Zasądza od pozwanego B. K. (1) na rzecz A. K. kwotę 900 zł (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

7)  Oddala powództwo w pozostałym zakresie,

8)  Zwalnia pozwanego B. K. (1) od nieuiszczonej opłaty sądowej i przejmuje ją na rzecz Skarbu Państwa,

9)  Nie obciąża strony powodowej kosztami postępowania w tym kosztami zastępstwa procesowego strony pozwanej,

10)  Nie obciąża strony powodowej i pozwanego wydatkami w sprawie i przejmuje je na rzecz Skarbu Państwa,

11)  wyrokowi w punkcie 4) nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

III RC 106/21

UZASADNIENIE

A. K. w pozwie wniesionym przeciwko B. K. (1) wnosiła o:

- ustalenie, że pozwany B. K. (1) jest ojcem małoletniej K. K. (1),

- nadanie nazwiska małoletniej pozwanego,

- ograniczenie pozwanemu władzy rodzicielskiej nad dzieckiem (roszczenie skonkretyzowane na rozprawie,

- zasądzenie od pozwanego na rzecz małoletniej K. K. (1) alimentów w kwocie 650 zł miesięcznie wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat,

- zasądzenie od pozwanego na rzez powódki kwoty 1000 zł tytułem wyprawki oraz kosztów porodu i połogu.

Uzasadniając roszczenie A. K. podała m.in., że wraz z pozwanym mają już jedno dziecko syna. W roku 2019 mieszkali wspólnie i współżyli, rozstali się w listopadzie 2019r. Zdaniem pozwanego małoletnia nie jest jego córką, czemu powódka zaprzecza. W związku z porodem strona powodowa poniosła wydatki na zakup wózka, bielizny, wszelkich witamin oraz wyprawki dla dziecka. Warunki materialne powódki uzasadniają w jej ocenie koszt alimentów dla córki na kwotę 650zł.

(dowód pozew. k. 3 – 5)

W odpowiedzi na pozew B. K. (1) wniósł o oddalenie powództwa a z ostrożności procesowej w przypadku pozytywnych wyników badań DNA wniósł o

- ustalenie, że małoletnia będzie nosiła jego nazwisko,

- zasądzenie alimentów w kwocie 250zł płatnych do dnia 15 każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat płatne poczynając od dnia uprawomocnienia się wyroku,

- oddalenie wniosku o ograniczenie mu władzy rodzicielskiej (stanowisko skonkretyzowane na rozprawie),

- oddalenie roszczenia o zasądzenie zwrotu kosztów wyprawki, kosztów porodu i połogu,

Uzasadniając tak zajęte stanowisko pozwany podał m.in., że powódka nie informowała go, że zaszła w ciąże, przeciwnie informowała, że chce wrócić do swojego wcześniejszego partnera i w jego ocenie on był ojcem dziecka.

Na wypadek ustalenia ojcostwa chciał, aby dziecko nosiło jego nazwisko. W jego ocenie nie zachodzą przesłanki do pozbawienia, ograniczenia mu władzy rodzicielskiej. Zdaniem pozwanego żądana kwota alimentów był zawyżona a jej zasądzenie spowodowałoby, że on sam znalazłby się w niedostatku. Nie posiada on majątku ani wyuczonego zawodu.

Odnośnie kosztów tytułem zwrotu kosztów związanych z ciążą, porodem to w ocenie pozwanego nie zostały one udowodnione przez powódkę.

(dowód odpowiedź na pozew k. 31 – 34)

Sąd ustalił, co następuje:

A. K. i B. K. (1) mają syna B. K. (2) urodzonego (...) w B.. Sąd Rejonowy w Brodnicy postanowieniem z dnia 5 marca 2020r. ograniczył A. K. i B. K. (1) władzę rodzicielską nad ich synem przez stały nadzór kuratora. Następnie postanowieniem z dnia 14 czerwca 2021 sygn. akt Nsm 134/21 Sąd zobowiązał dodatkowo A. K. i B. K. (1) do ścisłej współpracy z asystentem rodziny.

(postanowienie N. 504/19 k. , postanowienie N. 134 – akta Opm 14/20 )

K. K. (1) urodziła się (...) w B., jako córka A. K..

Na rozprawie pozwany uznał roszczenie o ustalenie ojcostwa.

A. K. na dzień dzisiejszy mieszka z czwórką małoletnich dzieci S. Ś., K. Ś., B. K. (2) i małoletnią K. K. (1). Nad wszystkimi dziećmi powódka ma ograniczoną władzę rodzicielską przez nadzór kuratora i jest zobowiązana do stałej współpracy z asystentem rodziny. Na S. i K. rodzeństwa Ś. są ustalone alimenty na kwotę 350 zł miesięcznie. Na małoletniego B. pozwany płaci dobrowolnie 350zł alimentów. Z ojcem S. i K. rodzeństwa Ś. A. K. żyła 15 lat w związku partnerskim. Następnie z pozwanym B. K. (2) mieszkali ponad rok wspólnie. Pozwany świadczył wówczas pracę w firmie budowlano remontowej i otrzymywał wynagrodzenie około 2000zł miesięcznie. A. K. nie pracuje zawodowo utrzymuje się ze świadczeń, jakie otrzymuje na dzieci – 450zł zasiłku rodzinnego, świadczeń wychowawczych i alimentów. Wraz z dziećmi mieszka u swojej matki, której przekazuje miesięcznie kwotę 1500zł tytułem kosztów ich mieszkania za wyjątkiem kosztów opału. Powódka w okresie ciąży korzystała z wizyt u ginekologa, co 6 – 8 tygodni koszt wizyty to kwota 150 – 200zł. Powódka nabyła dla dziecka wózek wraz z fotelikiem za kwotę 500zł. Kupiła pościel za kwotę 150zł. Koszt całej wyprawki dla matki i dziecka związanej z porodem to kwota 2000zł, jaką poniosła powódka.

Małoletnia K. rozwija się prawidłowo. Koszt mleka to kwota 100zł miesięcznie. Koszt pozostałej żywności to kwota 400zł. Koszt ubrań 250zł miesięcznie, witaminy 20zł. Zdaniem powódki kwota 700zł to koszt udziału w zamieszkaniu dziecka i zużycie wody prądu itd.

(zeznania A. K. k. 66 – 67, - informacja o przyznaniu świadczenia wychowawczego k. 20, - decyzja o przyznaniu świadczenia rodzicielskiego k. 21, - decyzja o przyznaniu zasiłku rodzinnego k. 22)

Pozwany B. K. (1) ma 28 lat. Nie ma wyuczonego zawodu. Od dwóch tygodni pracuje na umowie o dzieło. Wyrabia zlecone mu meble. Mieszka z ojcem. W ostatnim okresie utrzymywał się z prac dorywczych. Przyznał, że „chwyta się wszystkiego”, co może, pomaga przy przeprowadzkach, maluje mieszkania. Z matką syna A. K. jest obecnie w konflikcie. Ostatnio kupił córce i synowi buty, kurtki, czapki – A. K. przyjęła tylko buty a resztę rzeczy wysłała mu z powrotem. Miesięcznie z prac dorywczych zeznał, że otrzymuje 1500zł. i że na swoje utrzymanie potrzebuje kwoty 1500zł. 1,5 rok temu świadczył pracę w Norwegii i wówczas zarabiał po 12 – 13 tysięcy złotych.

(dowód: zeznania B. K. (1) k. 67v. – 68)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie:

- zeznań A. K. k. 66v. – 67v.,

- zeznań B. K. (1) k. 67 – 68,

- akta sprawy Opm 14/20 w tym postanowienie z dnia 5 marca 2020r. N. 504/19,

- odpis aktu urodzenia K. K. (1) k. 6,

- informacja o przyznaniu świadczenia wychowawczego k. 20,

- decyzja o przyznaniu świadczenia rodzicielskiego k. 21,

- decyzja o przyznaniu zasiłku rodzinnego k. 22,

- opinia DNA k. 25 – 28,

Żadna ze stron nie kwestionowała opinii (...) Company dotyczącej ustalenia ojcostwa na podstawie analizy DNA. Zgodnie z opinią potwierdzenie ojcostwa pozwanego to wynik 99,9999%. Wynik analizy DNA niewykluczający domniemanego ojca, czyli pozwanego.

Sąd w całości ustaleniom opinii dał wiarę, była to opinia rzetelna, wyczerpująca i przeprowadzona w oparciu o stosowne badania.

Strony zeznając skupiły się na uzasadnieniu swojego stanowiska w sprawie i akcentowały głównie aspekt materialny tj. swoje koszty utrzymania a powódka koszty utrzymania małoletniej. Sąd za wyjątkiem okoliczności bezspornych do końca nie podzielił stanowiska stron, do czego ustosunkuje się poniżej.

Prawdziwości dokumentów przez stronę powodową strona pozwana nie kwestionowała.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 72. § 1. k.r.o. jeżeli nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż jego matki, albo, gdy domniemanie takie zostało obalone, ustalenie ojcostwa może nastąpić albo przez uznanie ojcostwa albo na mocy orzeczenia sądu.

Art. 84 § 1. k.r.o. stanowi Sądowego ustalenia ojcostwa mogą żądać dziecko, jego matka oraz domniemany ojciec dziecka.

W myśl przepisu art. 85 § 1 k.r.o domniemywa się, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka. W myśl § 2 tego artykułu okoliczność, że matka w tym okresie obcowała także z innym mężczyzną, może być podstawą do obalenia domniemania tylko wtedy, gdy z okoliczności wynika, że ojcostwo innego mężczyzny jest bardziej prawdopodobne.

Pozwany B. K. (1) uznał ojcostwo.

W tym zakresie była to okoliczność bezsporna. Okoliczności tej sąd dał wiarę, bowiem korespondowała z ustaleniami Sądu takimi jak wspólne mieszkanie stron i współżycie stron ze sobą. Mając powyższe na uwadze Sąd na mocy cytowanych przepisów orzekł jak w pkt 1 tj. Ustalił, że pozwany B. K. (1), nazwisko rodowe K. ur. (...) w B., s. W. i I. jest ojcem małoletniej K. K. (1) ur. (...) w B., c. A. nazwisko rodowe K., której akt urodzenia został sporządzony w Urzędzie Stanu Cywilnego B. za numerem (...),


Art. 89 § 1. k.r.o. Jeżeli ojcostwo zostało ustalone przez uznanie, dziecko nosi nazwisko wskazane w zgodnych oświadczeniach rodziców, składanych jednocześnie z oświadczeniami koniecznymi do uznania ojcostwa. Rodzice mogą wskazać nazwisko jednego z nich albo nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka. Jeżeli rodzice nie złożyli zgodnych oświadczeń w sprawie nazwiska dziecka, nosi ono nazwisko składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca. Do zmiany nazwiska dziecka, które w chwili uznania już ukończyło trzynaście lat, jest potrzebna jego zgoda.

Przepis art. 89 § 2 k.r.o. wskazuje, że w razie sądowego ustalenia ojcostwa sąd nadaje dziecku nazwisko w wyroku ustalającym ojcostwo, stosując odpowiednio przepisy § 1 tego artykułu.

A. K. i B. K. (1) złożyli zgodne oświadczenia, co do nazwiska dziecka – wskazali, że dziewczynka będzie nosiła nazwisko (...).

Mając powyższe na uwadze na mocy cytowanych przepisów Sąd orzekł jak w pkt 2 nadając K. R. nazwisko ojca (...).

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 93 §1 krio władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.

Art. 95 krio § 1. Kroi stanowi - Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.


Art. 97 krio mówiący o wykonywaniu władzy rodzicielskiej przez obojga rodziców

§ 1. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

§ 2. Jednakże o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy.


Art. 109 krio stanowi § 1. Jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia.

Strony tj. A. K. i B. K. (1) mają ograniczoną władze rodzicielską nad synem B.. Sąd przy udziale kuratora rodzinnego kontroluje prawidłowość sprawowanej przez nich władzy rodzicielskiej nad dzieckiem. Jak wynikało to ze złożonych zeznań przez strony, ale również z akt sprawy O., 14/20 z których Sąd przeprowadził dowód rodzice B. i obecnie małoletniej K. są bardzo skłóceni. Muszą przede wszystkim nad sobą wykonać sporą pracę terapeutyczną, aby poprawić tym samym swoje kompetencje rodzicielskie. Z tego punktu widzenia dobro dziecka jest zagrożone i Sąd uznał za zasadny wniosek o ograniczenie pozwanemu władzy rodzicielskiej. Wzajemny brak porozumienia między rodzicami w sprawowaniu władzy rodzicielskiej, obniżone kompetencje rodzicielskie, odrębne miejsca zamieszkania rodziców dziecka to przesłanki do ograniczenia władzy rodzicielskiej. Dobro dziecka jest zagrożone przez brak stałej i wspólnej i przede wszystkim zgodnej opieki nad dzieckiem. Ograniczenie władzy rodzicielskiej nie pozbawia absolutnie pozwanego udziału w życiu córki i wspieraniu jej w rozwoju psycho – fizycznym.

Mając powyższe na uwadze Sąd na mocy cytowanego przepisu 109 krio orzekła jak w pkt 3 wyroku tj. ograniczył B. K. (1) władzę rodzicielską nad małoletnią K. K. (3) do współdecydowania o istotnych sprawach psycho - fizycznych dziecka.

Tak naprawdę w przedmiotowej sprawie najwięcej emocji miedzy stronami budziły kwestie finansowe. Samego obowiązku alimentacyjnego pozwany nie kwestionował, spór dotyczył jedynie wysokości alimentów.

Kwestię obowiązku alimentacyjnego między rodzicami a dziećmi reguluje natomiast przepis art. 133 § 1 k.r.o., który stanowi, że rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zakres świadczeń alimentacyjnych w myśl art. 135 § 1 k.r.o. zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. W myśl art. 135 § 2 k.r.o. wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego. Dziewczynka jest w okresie intensywnego wzrostu, rozwoju. Osobiste starania nad jej wychowaniem całkowicie sprawuje matka dziecka. Sąd podziela, że koszty, które podała A. K. np. koszt 700zł opłat za mieszkanie dziecka to bardzo zawyżone kwoty. Koszty pampersów miesięcznie, środki czystości 300zł, witamin jedzenia to realne wskazane przez nią kwoty. Tak naprawdę żądanie 650zł nie było kwotą, która by nie pokryła rozsądnych usprawiedliwionych potrzeb dziecka ale był to kwota poza zasięgiem możliwości pozwanego. Sąd zwraca uwagę również na okoliczność że rodzice dziecka żyją bardzo skromnie, powódka nie pracuje nie ma swoich źródeł dochodu. Dysponuje wyłącznie zasiłkami na dzieci i świadczeniami na dzieci oraz alimentami. Tym samym standard życia dziecka też nie można w sposób dowolny zawyżać. Pozwany w żaden sposób dokumentami nie wykazała faktycznego zatrudnienia i zarobków. Świadczy pracę dorywczą więc w ocenie sądu bezumownie. Zeznał, że ma również umowę o dzieło ale nie złożył żadnego dokumentu na tą okoliczność. W ocenie Sądu zarabia więcej niż 1500zł miesięcznie skoro zeznał, że kwotę 1500zł przeznacza na siebie a przecież płaci dobrowolnie na syna 350zł i przyznał, że z prac dorywczych chce płacić alimenty. Proponowana przez niego kwota 250zł alimentów to zbyt niska kwota, to nawet nie zapewni pokrycia minimalnych potrzeb przeszło rocznego dziecka, które jest w fazie intensywnego wzrostu. Pozwany musi wykonać wysiłek aby na córkę płacić 350zł i jest to w jego zasięgu. Zeznał, że maluje, remontuje chwyta się każdej pracy. Doświadczenie życiowe każe przyjąć, że zarobi tymi pracami łącznie 700zł miesięcznie na dwójkę dzieci. Mając powyższe na uwadze Sąd na mocy cytowanych przepisów orzekła jak w pkt 4 wyroku i a contrario w pkt 7. Sąd zasądził alimenty od dnia wniesienia powództwa. Bezspornym było, że pozwany nie łozy na dziecko żadnych pieniędzy od jego urodzenia. O pkt 11 Sąd orzekł na mocy art. 333 §1 pkt.1 kpc. Art. 141 §1 krio, który stanowi „ojciec niebędący mężem matki obowiązany jest przyczynić się w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki w okresie porodu (...)”.

Prawdą było, że powódka nie przedstawiła żadnych dokumentów zakupy rzeczy o których mowa cytowanym przepisie. Nie był to jednak wymóg bezwzględny dla przyznania odpowiednej kwoty powódce. Powódka zeznała jakie koszty ponosiła w okresie ciąży i porodu i były to zeznania w tym zakresie rozsądne nie zawyżające poniesionych kosztów. Wymieniła wizyty u ginekologa każda od 150 zł do 200zł. Przyjmując co 6 tygodni czy 8 tygodni wizyty co by stanowiło około 4 – 5 wizyt to już jest to kwota od 600zł do 1000zł. Cytowany art. 141 §1 krio, stanowi obowiązek dla ojca niebędącego mężem matki przyczynienie się w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki w okresie porodu a skromny budżet pozwanego nie zwalnia z tego obowiązku. Sąd dał wiarę powódce, że nabyła odpowiednie rzeczy dla siebie i dziecka gdy udawała się do szpitala.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w pkt 5 wyroku.

Mając na uwadze wynik postępowania i sytuację finansową stron Sąd odstąpił od obciążenia strony powodowej kosztami postępowania w tym wydatkami w sprawie w części oddalającej powództwo w tym nieuiszczoną opłatą sądową i przejął je na rzecz Skarbu Państwa, nie obciążył też pozwanego wydatkami w sprawie i przejął je na rzecz Skarbu Państwa.

O pkt 6 Sąd orzekł na mocy art. 98 kpc i 108 §1 kpc. na mocy Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r.§2 pkt 3.