Sygn. akt I C 993/19
Dnia 6 kwietnia 2021 roku
Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: sędzia Tadeusz Kotuk
po rozpoznaniu w dniu 6 kwietnia 2021 roku w Gdyni
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą w W.
przeciwko M. B. (1)
o zapłatę
1. zasądza od pozwanego M. B. (1) na rzecz powoda (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 13.582,06 zł (trzynaście tysięcy pięćset osiemdziesiąt dwa złote sześć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 marca 2017 roku do dnia zapłaty,
2. oddala powództwo w pozostałym zakresie,
3. zasądza od pozwanego M. B. (1) na rzecz powoda (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 268,00 zł (dwieście sześćdziesiąt osiem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu,
4. nakazuje ściągnąć od powoda (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Gdyni z zasądzonego na jego rzecz w punkcie I. niniejszego wyroku roszczenia kwotę 342,46 zł (trzysta czterdzieści dwa złote czterdzieści sześć groszy) tytułem kosztów sądowych wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa,
5. nakazuje ściągnąć od pozwanego M. B. (1) kwotę 762,24 zł (siedemset sześćdziesiąt dwa złote dwadzieścia cztery grosze) tytułem kosztów sądowych wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa.
Sygn. akt I C 993/19
Stan faktyczny
W dniu 9 października 2016 r. M. B. (1) ze swojej winy doprowadził do kolizji w ruchu drogowym kierując pojazdem P. nr rej. (...). Uszkodzeniu uległ pojazd M. (...) nr rej. (...). W chwili zdarzenia M. B. (1) nie posiadał uprawnień do kierowania pojazdami; był już po zdanym egzaminie na prawo jazdy kategorii B i oczekiwał na odbiór prawa jazdy. Wyjazd, w czasie którego doszło do w/w kolizji był pierwszym samodzielnym wyjazdem samochodem po zdanym egzaminie, pozwany uważał go za ważny i pilny ze względów rodzinnych. Po kolizji M. B. został ukarany mandatem karnym.
D. ód: zeznania pozwanego M. B., k. 23-24
Pojazd kierowany przez M. B. w chwili zdarzenia był ubezpieczony w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) S.A. w W..
O. ść bezsporna
Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel wypłacił poszkodowanemu: 16.999 zł z tytułu odszkodowania (w tym odszkodowanie w ramach szkody całkowitej 11.833 zł, w pozostałej części – refinansowanie najmu pojazdu zastępczego), 273,06 zł – koszty holowania i dokumentacji zdjęciowej, 2.350 zł z tytułu szkody na osobie i zadośćuczynienia za krzywdę. Następnie wezwał sprawcę do zwrotu wypłaconych kwot na zasadzie ustawowego regresu – bezskutecznie.
D. ód: pisma, k. 34-35
Wartość pojazdu M. bezpośrednio przed szkodą z dnia 9 października 2016 r. wynosiła 20.100 zł brutto, po szkodzie – 8.100 zł. Pojazd ten należy zakwalifikować do klasy (segmentu) pojazdów terenowych typu (...) (klasa: I). Koszt naprawy tego pojazdu przy użyciu części nowych, oryginalnych wyniósłby: 22.441,97 zł, zaś naprawa przy użyciu takich części była niezbędna do przywrócenia walorów trwałościowych, estetycznych i spełniających wymogi bezpieczeństwa oraz umożliwiających zachowanie oryginalności pojazdu. Nie spowodowałaby wzrostu wartości pojazdu.
D. ód: opinia biegłego D. F., k. 50-112
Ocena dowod ów
Zeznania pozwanego są wiarygodne i spontaniczne.
Opinia biegłego D. F. jest jasna, pełna i wewnętrznie niesprzeczna. Zarzuty stron do tej opinii mają walor czysto polemiczny i nie zawierają żadnych rzeczowych argumentów poza zadeklarowaniem niezadowolenia z poszczególnych wniosków biegłego.
Pozostała dokumentacja złożona przez strony nie budzi wątpliwości co do autentyczności i mocy dowodowej.
Kwalifikacja prawna
Zgodnie z art. 43 ustawy z dnia z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych „ zakładowi ubezpieczeń oraz Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu, w przypadkach określonych w art. 98 ust. 2 pkt 1, przysługuje prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący:
1) wyrządził szkodę umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości albo po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii;
2) wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa;
3) nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa;
4) zbiegł z miejsca zdarzenia.”
Pozwany w chwili zdarzenia niewątpliwie nie posiadał uprawnień do kierowania samochodem osobowym, zaś argument, że wyjechał bez uprawnień „bo babcia źle się czuje” jest w okolicznościach sprawy nieuzasadniony – równie dobrze można było zamówić taksówkę. Nie zachodzi więc wyłączenie regresu w warunkach ratowania życia ludzkiego.
Zgodnie z przepisami obowiązującymi w chwili zdarzenia kierującym pojazdem mogła być osoba, która – poza odrębnymi wymogami – posiada odpowiedni dokument stwierdzający uprawnienia do kierowania pojazdem (art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami). Dokumentem takim mogło być prawo jazdy wydane w kraju (art. 4 ust. 1 w/w ustawy). Samo zdanie egzaminu na prawo jazdy ze skutkiem pozytywnym nie było i nie jest spełnieniem wszystkich wymogów kreujących stan posiadania uprawnień do kierowania pojazdem.
Okoliczności sprawy nie są szczególne, złe samopoczucie babci mogło uzasadnić np. wezwanie do niej bezpośrednio karetki pogotowia lub wyjazd taksówką, które z reguły zjawiają się w ciągu kilku (najdalej kilkunastu) minut. Fakt, że pozwany został ukarany mandatem karnym nie ma żadnego zdaniem Sądu wpływu na możliwość niezastosowania regresu. Nie można przekonująco uzasadnić tezy, że korzyść Skarbu Państwa z zapłaty mandatu karnego powinna pozbawić zakład ubezpieczeń (a więc zupełnie inny podmiot) należnych świadczeń cywilnoprawnych.
Rozmiar szkody oceniony przez biegłego wskazuje, że doszło do nieopłacalności ekonomicznej naprawy pojazdu (tzw. szkoda całkowita). Różnica pomiędzy wartością pojazdu poszkodowanego przed i po szkodzie wynosi 12.000 zł, przy czym regres ogranicza się do faktycznie wypłaconej z tego tytułu poszkodowanemu sumy 11.833 zł.
Oceniając zakres regresu w odniesieniu do najmu pojazdu zastępczego Sąd konsekwentnie musiał uznać, że okres ten powinien być wystarczający do zrealizowania zamiaru nabycia przez poszkodowanego innego pojazdu. Ustalenie tego okresu jest więc niezależne od rzeczywistych decyzji poszkodowanego co do zamiaru zrealizowania naprawy. W okolicznościach sprawy należy więc uznać, że wystarczającym okresem winno być 12 dni, przy niekwestionowanej przez pozwanego stawce dobowej 123 zł (brutto), a więc 1.476,00 zł. W tym zakresie opinia biegłego nie mogła być podstawą wyrokowania, z uwagi na odmienne założenia (liczenie okresu niezbędnego do naprawy pojazdu). W ciągu owych 12 dni można z reguły wybrać ofertę innego pojazdu i nabyć go – takie ustalenia i wnioski nie wymagają wiedzy specjalnej. Rynek ofert sprzedaży pojazdów używanych i nowych w Polsce jest ogromny, nie ma w tym zakresie żadnych niedoborów.
Zasadny jest także regres w zakresie zwrotu kosztu holowania i wykonania dokumentacji zdjęciowej (273,06 zł).
Strona pozwana zaprzeczyła żądaniu w zakresie zwrotu wypłaconego odszkodowania za s. na osobie (2.350,00 zł). Strona powodowa nie przedstawiła w tym zakresie dowodów na stopień cierpień poszkodowanego i innych wydatków związanych z leczeniem lub ubytków majątkowych poszkodowanego związanych z rozstrojem zdrowia. Należało więc tę część żądania uznać za nieudowodnioną.
Mając powyższe na uwadze do zasądzenia w punkcie I. wyroku przyjęto regres odniesieniu do szkody w pojeździe (11.833 zł), koszt najmu pojazdu zastępczego (za 12 dni, 1476 zł), koszt holowania i zdjęć (273,06 zł), w pozostałym zakresie powództwo uznając za nieudowodnione co do wysokości.
Z tych względów orzeczono jak w punkcie I. sentencji na mocy art. 43 pkt 3 ustawy z dnia z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 455 k.c. w zw. z art. 481 § 1 i § 2 k.c.
W punkcie II. sentencji w pozostałym zakresie powództwo oddalono na mocy art. art. 43 pkt 3 ustawy z dnia z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych a contrario.
Koszty
O kosztach stron orzeczono na mocy art. 100 k.p.c. (stosunkowe rozdzielenie). Powód wygrał proces w 69%, pozwany – w 31%. Koszty powoda to: opłata od pozwu (982 zł), opłata od pełnomocnictwa (17 zł), koszty poświadczeń notarialnych (7,38 zł), zaliczka na biegłego (1.000 zł). 69% z sumy tych kosztów to: 1.384,40 zł. Koszty pozwanego to: opłata za czynności radcy prawnego w stawce minimalnej (3.600 zł, § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, ze zm.), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł). 31% z sumy tych kosztów to: 1.116 zł. Różnica na korzyść powoda to: 268 zł ( punkt III. sentencji).
Nieopłacone koszty sądowe wyniosły 1.104,70 zł. Rozdzielono je pomiędzy strony zgodnie z proporcją przegranej na mocy art. 100 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (762,24 zł obciąża pozwanego przegrywającego w 69%, pozostała część – 342,46 zł – powoda) – punkty IV. i V. sentencji.