UZASADNIENIE

Powódka B. K. wniosła pozew o nakazanie pozwanej K. N. opuszczenie opróżnienie i wydanie powódce w stanie wolnym od osób i rzeczy lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ulicy (...), dla którego Sąd Rejonowy w Gdyni prowadzi księgę wieczystą KW (...).

W uzasadnieniu powódka wskazała, iż jest współwłaścicielką przedmiotowego lokalu, zaś pozwana zajmuje przedmiotowy lokal od wielu lat bez tytułu prawnego.

(vide; pozew, k. 3-4)

Powódka wniosła o oddalenie powództwa, względnie o orzeczenie, iż pozwanej przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego.

W uzasadnieniu pozwana wskazała, iż zamieszkuje w lokalu od dnia 28 grudnia 1982 roku gdzie mieszkała wraz ze swoim małżonkiem J. N., któremu lokal został przyznany na podstawie decyzji o przydziale z 1971 roku.

Pozwana wskazał, iż jest wdową, uzyskuje świadczenie emerytalne w kwocie 1.592,00 złotych netto, dorabia przy sprzątaniu bloków, gdzie uzyskuje świadczenie w kwocie 400,00 złotych netto miesięcznie. Orzeczony jest wobec niej stopień niepełnosprawności – stopień znaczny.

Cierpi na liczne schorzenia – miażdżycę, choroby krążeniowe, choroby endokrynologiczne, kardiologiczne i ortopedyczne.

(vide: odpowiedź na pozew, k. 44- 49)

Interwenient uboczny wniósł o ustalenie, iż pozwanej nie przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego. Wskazał, iż wyłączone jest stosowanie przepisów o lokalu socjalnym w przypadku utraty tytułu prawnego do lokalu niewchodzącego w skład publicznego zasobu mieszkaniowego.

(interwencja uboczna (k. 65)

W piśmie z dnia 24 lutego 2021 roku powódka wskazała, iż pozwana przedstawiła decyzje o przydziale, z której wynika inny numer lokalu, aniżeli zajmowany przez nią w chwili obecnej.

Pozwana, jak wiadomo powódce przeniosła się niegdyś z lokalu numer (...) do lokalu numer (...) położonego w tej samej nieruchomości, jednak najem tego lokalu został pozwanej skutecznie wypowiedziany przez R. K. (1) w 2011 roku.

Ponadto powódka powołała się na to, iż pozwanej nie przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego – zgodnie z przepisem art. 14 ust. 7 ustawy o ochronie praw lokatorów.

Jednocześnie powódka wskazała, iż wskutek zawarcia umowy zniesienia współwłasności stała się po wniesieniu pozwu jedyną właścicielką lokalu mieszkalnego przytulicy Żwirowej 45/2.

(vide; pismo powódki, k. 86-89)

Stan faktyczny:

W dniu 12 lipca 1971 roku na podstawie decyzji o przydziale J. N. otrzymał przydział lokalu mieszkalnego nr (...) w domu przy ulicy (...) w G..

(decyzja o przydziale, k. 144- 145)

W dniu 10 września 1992 roku J. N. zawarł związek małżeński z K. A., która po zawarciu związku małżeńskiego przyjęła nazwisko N..

(odpis skróconego aktu małżeństwa, k. 55)

K. N. została zameldowana na pobyt stały w mieszkaniu przy ulicy (...) z dniem 28 grudnia 1992 roku.

(zaświadczenie o zameldowaniu, k. 52, decyzja z dnia 9 grudnia 1992 roku, k. 146)

W wyniku ustaleń poczynionych z właścicielem lokalu R. J. i K. N. przenieśli się do lokalu numer (...). Powyższe wynikało z woli połączenia lokalu numer (...) z innym lokalem w celu dokonania jego sprzedaży.

(dowód: zeznania powódki B. K., k. 138)

W dniu 29 lipca 2011 roku R. K. (1) wypowiedział pozwanej K. N. umowę najmu lokalu numer (...) przy ulicy (...) w G. z powodu zaległości w opłacaniu czynszu.

(wypowiedzenie umowy najmu lokalu – odpis pisma przesłane pozwanej, k. 149, też okoliczność niesporna)

Orzeczeniem z dnia 26 sierpnia 2013 roku wydanym w sprawie I1C 80/12 oddalono żądanie K. N. ustalenia wysokości czynszu w zwiadu z dokonanym jego wypowiedzeniem do wysokości 600 złotych miesięcznie z uwagi na to, iż zostało ono zgłoszone po upływie wynikającego z ustawy terminu.

Jednocześnie w tej samej sprawie Sąd zasadził od K. N. część dochodzonego przez właściciela pozwem wzajemnym czynszu uznając, iż ze względu na warunki najmu zasadnym jest miarkowanie jego wysokości za okres dochodzony do 150 złotych miesięcznie.

Z ustaleń poczynionych przez Sad wynikało, iż w mieszkaniu panowała wilgoć i grzyb na ścianach, przez okres czterech lat była niesprawna kanalizacja, zaś jej naprawa nastąpiła za staraniem najemcy, podłoga położona w kuchni była zgnita i nadawała się do wymiany.

(dowód: orzeczenie w sprawie I1C 80/12 wraz z uzasadnieniem, k. 153- 160)

K. N. ma 69 lat. Jest osobą samotną, jedyny jej syn zamieszkuje w O.. Pracowała zawodowo do ubiegłego roku – jako osoba sprzątająca, przyczyną ustania zatrudnienia był wiek i problemy zdrowotne – w tym przebyte w marcu i czerwcu obecnego roku zabiegi przeczyszczania żył i zakładania stenów, co utrudniło pozwanej chodzenie. Z zawodu wyuczonego jest ekspedientką.

Orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności z dnia 23 sierpnia 2017 roku K. N. przyznano znaczny stopień niepełnosprawności do dnia 30 września 2020 roku. Jako przyczyny wskazano: choroby układu oddechowego i krążenia - 07- S, upośledzenie narządu ruchu - 05-R. W orzeczeniu zapisano konieczność stałej lub długotrwałej opieki. W uzasadnieniu wskazano na to, iż uprzednio pozwana była zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, ale jej stan zdrowia uległ pogorszeniu.

Orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności z dnia 11 stycznia 2021 roku K. N. przyznano znaczny stopień niepełnosprawności do dnia 31 stycznia 2024 roku. Jako przyczyny wskazano: choroby układu oddechowego i krążenia - 07- S, upośledzenie narządu ruchu - 05-R. W orzeczeniu zapisano konieczność stałej lub długotrwałej opieki w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

W zaświadczeniu lekarskim wydanym przez lekarza rodzinnego w dniu 9 czerwca 2021 roku zapisano, iż powódka jest leczona z uwagi na chorobę wieńcową, zaburzenie rytmu serca, miażdżyce tętnic szyjnym i kończyn dolnych, niewydolność żylna kończyn dolnych, chorobę zwyrodnieniową stawów.

Pozwana otrzymuje emeryturę w wysokości netto 1.592,02 złotych oraz 215 złotych z tytułu zasiłku pielęgnacyjnego.

Pozwana nie płaci odszkodowania powódce w pełnej wysokości, ale w wysokości ustalonej przez siebie, to jest w kwocie 270 złotych miesięcznie. Ponadto płaci miesięcznie 37 złotych za wywóz śmieci, 120 złotych za energie elektryczną, 50 złotych na kwarta łza wodę, 310 złotych – na wizytę lekarskie – co trzeci miesiąc, oraz na leki 200 do 300 złotych – raz na dwa miesiące.

Pozwana dysponuje oszczędnościami w kwocie 46 tysięcy złotych i polisą na życie w wysokości 20 tysięcy złotych.

(dowód: zeznania pozwanej K. N., orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, k. 57 oraz 77- 78, karta informacyjna leczenia szpitalnego, k. 131- 134, zaświadczenie lekarskie, k. 136)

Sąd zważył, co następuje:

Ustaleń faktycznych Sąd dokonał na podstawie zaoferowanych przez strony dokumentów, dokumentów z akt sprawy I1C80/12, oraz zeznań stron, które Sąd uznał za wiarygodne.

Podstawę prawną roszczenia powódki o wydanie przedmiotowego lokalu stanowi przepis art. 222 § 1 kc, zgodnie z którym właściciel może żądać od osoby, która włada jego rzeczą, aby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela prawo do władania rzeczą.

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie w zakresie dotyczącym nakazania pozwanej opuszczenia zajmowanego przez nią lokalu mieszkalnego. Jak wynikało bowiem z przeprowadzonych dowodów pozwanej K. N. wypowiedziano umowę najmu lokalu w lipcu 2011 roku. Do akt sprawy załączono co prawda jedynie kopię wypowiedzenia przesłanego pozwanej, ale strony nie pozostawały w sporze co do tego, iż do skutecznego złożenia oświadczenia woli o wypowiedzeniu doszło. Podstawą wypowiedzenia umowy było zaleganie przez pozwaną z opłatami za czynsz, co nawet przy założeniu tego, że wartość należnego właścicielom lokalu czynszu została ograniczona w procesie o jego zapłatę – przy uwzględnieniu wysokości ustalonych w tym postępowaniu wpłat dokonanych przez pozwaną - pozwala uznać tą przyczynę za istniejącą w dacie wypowiedzenia i skutkującą wypowiedzeniem umowy najmu.

Tym samym należało uznać, iż pozwana w chwili wytoczenia powództwa nie posiadała skutecznego uprawnienia do korzystania z zajmowanego lokalu, co czyniło powództwa zasadnym.

Jednocześnie w ocenie Sadu zachodziła podstawa do dokonania oceny prawa pozwanej do lokalu socjalnego również przez pryzmat przesłanek obligatoryjnych wymienionych w przepisie art. 14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów.

Pozwana – jak wynika z dokumentów załączonych do akt zamieszkała w lokalu numer (...) przy ulicy (...) w G. w związku z zawarciem związku małżeńskiego z najemcą tego lokalu J. N. – co miało miejsce w dniu 10 września 1992 roku.

Jak wynika zaś z art.10 ust. 3 obowiązującej wówczas ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 roku – prawo lokalowe - małżonkowie wspólnie zajmujący lokal mieszkalny są z mocy prawa najemcami tego lokalu, chociażby umowa najmu została zawarta tylko przez jednego z nich lub przydział lokalu pozostającego w dyspozycji terenowego organu administracji państwowej nastąpił na rzecz jednego z małżonków.

Tym samym przepis ten odmiennie od obecnie obowiązujących regulował kwestię uprawnień z tytułu umowy najmu przyjmując, iż pozwana stała się współ najemcą lokalu, obok uprawnionego już z tytułu najmu lokalu J. N..

Zmiana lokalu zajmowanego przez pozwaną nastąpiła na podstawie ustaleń poczynionych między najemcami lokalu, a współwłaścicielem R. K. (2).

Z kolei przepis art. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 roku - ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego oraz o zmianie niektórych ustaw, który wyłączał stosowanie obligatoryjnych przesłanek w stosunku do lokali stanowiących własność osób prywatnych zakładał, to, iż przepisów art. 3 ust. 1 oraz art. 14 ust. 7 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie stosuje się do umów o używanie lokali mieszkalnych, zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Tym samym w ocenie Sądu istniała podstawa do zastosowania wobec pozwanej przepisu art. 14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów. Skoro zaś pozwana legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności – aktualnym na dzień orzekania – tym samym zachodziła wobec niej obligatoryjna przesłanka do przyznania jej prawa do lokalu socjalnego.

Nie zachodziła również wobec pozwanej przesłanka negatywna wymieniona w części końcowej wskazanego przepisu.

W tym miejscu należy zaznaczyć to, iż oceny możliwości materialnych pozwanej należy dokonać nie tylko w perspektywie aktualnie posiadanych środków pieniężnych, ale również przez pryzmat perspektyw zarobkowych pozwanej, jej stanu zdrowia oraz kosztów wynajmu lokalu na wolnym rynku.

Pozwana nie posiada ruchomości, w której mogłaby zamieszkać, jest osobą żyjącą samotnie, jedyny syn zamieszkuje w O., a zajmowany przez niego lokal nie pozwala na przyjęcie pozwanej.

Pozwana jest osobą w podeszłym wieku, schorowaną i jak wynika z orzeczenia o stopniu niepełnosprawności niezdolną do pracy zarobkowej, a wymagającą opieki.

W ocenie Sądu z przedkładanych orzeczeń wynika, iż stan ten ma charakter względnie trwały i nasila się, niż łagodzi. Na powyższe wskazuje min. przebycie przez pozwaną w pierwszym półroczu 2021 roku dwóch zabiegów operacyjnych mających związek z miażdżycą tętnic. Przekłada się to na zdolność do wykonywania przez powódkę dotychczasowej pracy zarobkowej polegającej na sprzątaniu.

Tym samym środki zgromadzone przez pozwaną w kwocie 46 tysięcy złotych stanowiące jedyne zabezpieczenie pozwanej byłyby jedynymi środkami, które mogłyby stanowić podstawę materialną wynajmu lokalu na wolnym rynku.

W tym miejscu należy jednocześnie wskazać, iż poczynienie takich oszczędności przez pozwaną możliwe było przy niewielkiej wysokości płaconego przez pozwaną wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu – co nawiązywało do niezwykle niskiego – opisanego w uzasadnieniu wyroku w sprawie I1C 80/12 standardu lokalu zajmowanego przez pozwaną.

Mając zaś na względzie wartość wynajmu lokali należałoby uznać, iż kwota ta stanowiła podstawę do wynajmu lokali przez okres 3-4 lat.

Tym samym w ocenie Sądu zaistniał podstawa do przyznania pozwanej uprawnienia do lokalu socjalnego, albowiem posiadane środki pieniężne nie stanowią dla pozwanej podstawy do zakupu lokalu, zaś pozwalają na wynajem lokalu na wolnym rynku w jedynie ograniczonej czasowo perspektywie.

Niezależnie od powyższego należy zaznaczyć, iż wskazane przyczyny stanowiłyby podstawę przyznanie pozwanej uprawnienia do lokalu socjalnego również w oparciu o przepisy art. 14 ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów.

Mając powyższe na względzie Sad orzekł jak w punktach I- III wyroku.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 98, 107 i 108 k.p.c. obciążając pozwaną kosztami należnymi stronie powodowej – według kosztów poniesionych i należnych stawek wynagrodzenia pełnomocnika profesjonalnego, zaś odstępując od obciążania pozwanej kosztami poniesionymi przez interwenienta po stronie powodowej.

Jak wynika bowiem z przepisu art. 107 k.p.c. sąd może przyznać od strony przeciwnej na rzecz interwenienta koszty procesu, to zaś w ocenie Sadu uzależnione jest również stopniem zaangażowania interwenienta ubocznego w procesie, w tym jego rolą w wyjaśnieniu przedmiotu sprawy, która w niniejszym procesie sprowadziła się do złożenia ogólnego w swojej treści pisma procesowego.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE