Sygn. akt IV U 17/22
20 lipca 2022 roku
Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: sędzia Sławomir Górny
Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Wawrzyniak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 lipca 2022 roku w Sieradzu
odwołania G. J.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.
z 3 grudnia 2021 r. Nr (...)
w sprawie G. J.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.
o świadczenie uzupełniające
oddala odwołanie.
Sygn. akt IV U 17/22
Decyzją z 3.12.2021r., ZUS II Oddział w Ł. odmówił G. J. prawa do świadczenia uzupełniającego na podstawie przepisów ustawy z 31.07.2019r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (Dz.U. 2019.1622.).
Nie podzielając powyższej decyzji, ubezpieczona złożyła odwołanie, wnosząc o zmianę decyzji i przyznanie prawa do przedmiotowego świadczenia.
W odpowiedzi ZUS wnosił o oddalenie odwołania, powołując się na orzeczenie KL ZUS z 11.01.2022r., która nie uznała wnioskodawcy za niezdolnego do samodzielnej egzystencji.
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
G. J., ur. (...)
W dniu 29.10.2021r., złożył w ZUS wniosek o świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (wniosek/akta ZUS).
Badaniem z 5.11.2021r., Lekarz Orzecznik ZUS stwierdził u wnioskodawcy nadciśnienie samoistne (pierwotne), drżenie samoistne, zmiany zwyrodnieniowe stawów, ostrogę kości piętowej prawej, nie stwierdzając niezdolności do samodzielnej egzystencji (orzeczenie k. 35/akta orzecznicze).
Komisja Lekarska rozpoznając sprzeciw od powyższego orzeczenia, rozpoznała u badanego nadciśnienie tętnicze, drżenie samoistne, zmiany zwyrodnieniowe stawów, ostrogę kości piętowej prawej, nie uznając także badanego za niezdolnego do samodzielnej egzystencji (orzeczenie k. 39/akta orzecznicze).
Na tej podstawie decyzją z 3.12.2021r., ZUS II Oddział w Ł. odmówił G. J. prawa do świadczenia uzupełniającego na podstawie przepisów ustawy z 31.07.2019r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (Dz.U. 2019.1622.) (decyzja/akta ZUS).
W postępowaniu odwoławczym dopuszczono dowód z opinii biegłego neurologa, internisty – medycyny pracy (k. 13/akta sprawy).
Biegły neurolog po przeprowadzonym badaniu rozpoznał u wnioskodawczyni – drżenie samoistne, zniedołężnienie starcze. Badana skarży się na ból i puchnięcie nóg, bóle kolana, drżenie rąk. Badaniem neurologicznym stwierdzono: objawy korzeniowe i oponowe nb., nerwy czaszkowe bez zmian, kończyny górne i dolne; OA i OK nb, pozostałe odruchy głębokie słabe, bez wyraź asymetrii, bez objawów patologicznych i zaburzeń czucia. Zniedołężnienie, próby koordynacyjne wykonuje mało sprawnie. Poza drżeniem tzw. samoistnym nakładającym się na ruchy dowolne nie stwierdzono u badanej innych istotnych objawów uszkodzenia układu nerwowego, w szczególności mogących w istotnym stopniu ograniczać sprawność ruchową w postaci niedowładów czy porażenia kończyn. Brak jest danych o ewentualnym leczeniu takich objawów w znajdującej się w aktach sprawy dokumentacji lekarskiej. Badana jest sprawna ruchowo, choć zniedołężniała. Nie wymaga stałej bądź długotrwałej (w czasie ponad 6 godzin dziennie) opieki i pomocy innych osób w celu zaspokajania swoich podstawowych potrzeb życiowych. Wymaga okresowej pomocy w czynnościach wymagających pełnej sprawności manualnej oraz przy pracy fizycznej. Z punktu widzenia neurologa wn – i jest zdolna do samodzielnej egzystencji (opinia k. 21 – 22/akta sprawy).
Biegły z zakresu interny – medycyny pracy stwierdził u badanej - nadciśnienie tętnicze, drżenie samoistne, chorobę zwyrodnieniową stawów, zniedołężnienie starcze. Wnioskodawczyni choruje na nadciśnienie tętnicze oraz zwyrodnienia wielostawowe, m.in. zwyrodnienie kości piętowej prawej w postaci jej ostrogi, i u której występuje drżenie samoistne kończyn górnych. Z dostępnej dokumentacji medycznej nie wynika, aby u wnioskodawczyni występowały inne schorzenia internistyczne, układu nerwowego bądź narządu ruchu, które upośledzałyby jej zdolność do samodzielnego przemieszczania się oraz wykonywania podstawowych czynności samoobsługowych. Biegły lekarz neurolog nie stwierdził u wnioskodawczyni objawów uszkodzenia ośrodkowego w postaci niedowładów i porażeń, podkreślając w opinii, że wn-i jest osobą sprawną ruchowo, choć zniedołężnianą, co z kolei pozostaje w związku z jej zaawansowanym wiekiem biologicznym. Z racji występowania drżenia kończyn górnych wnioskodawczyni może potrzebować jedynie okresowej pomocy w wykonywaniu niektórych czynności manualnych i cięższych prac fizycznych, jednakże konieczność takiego wsparcia nie ma charakteru stałego bądź przez większość doby, co jest istotą utraty zdolności do samodzielnej egzystencji. Z punktu widzenia lekarza internisty - medycyny pracy, brak podstaw do uznania wnioskodawczyni za niezdolną do samodzielnej egzystencji (opinia k. 32-34/akta sprawy).
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i w postępowaniu przed organem rentowym. Zdaniem Sądu biegli fachowo ocenili stan zdrowia ubezpieczonej w aspekcie przesłanki niezdolności do samodzielnej egzystencji. Opinie zostały sporządzone zgodnie ze sztuką lekarską, uwzględniają zasady orzekania w zakresie niezdolności do samodzielnej egzystencji. Podzielając w pełni opinie biegłych, Sąd przyjął ustalenia i wnioski wynikające z opinii za podstawę merytorycznego rozstrzygnięcia. Z opinii biegłych wynika, że u wnioskodawczyni nie stwierdza się naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji. Z uwagi na wyjaśnienie okoliczności związanych ze stanem zdrowia skarżącej oraz fakt, że do pisma procesowego z 5.06.2022r. zostały załączone dokumenty co do aktualnego stanu zdrowia skarżącej – z kwietnia, maja 2022r., Sąd pominął wnioski dowodowe z pisma procesowego z 5.06.2022r., co do uzupełnienia opinii biegłego internisty – medycyny pracy i dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego neurologa. Należy zauważyć, że osądowi poddana została decyzja z 3 grudnia 2021 roku i na datę jej wydania oceniana jest zasadność rozstrzygnięcia organu rentowego.
Sąd Okręgowy zważył:
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z 31.07.2019r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (Dz. U. 2019.1622), świadczenie uzupełniające przysługuje osobom, które ukończyły 18 lat i których niezdolność do samodzielnej egzystencji została stwierdzona orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji, zwanym dalej "osobami uprawnionymi". Świadczenie uzupełniające przysługuje osobom uprawnionym, które nie posiadają prawa do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych albo suma tych świadczeń o charakterze innym niż jednorazowe, wraz z kwotą wypłacaną przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych, z wyłączeniem renty rodzinnej przyznanej w okolicznościach, o których mowa w art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2018.1270.), zasiłku pielęgnacyjnego oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych wraz z tymi świadczeniami na podstawie odrębnych przepisów przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, nie przekroczyła kwoty 1.750zł. miesięcznie.
Termin "niezdolność do samodzielnej egzystencji" zdefiniowany został w art. 13 ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z FUS - stan, który oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy drugiej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Pojęcie to ma zatem szeroki zakres przedmiotowy. Trzeba bowiem odróżnić opiekę, oznaczającą pielęgnację, czyli zapewnienie ubezpieczonemu możliwości poruszania się, odżywiania, zaspokajania potrzeb fizjologicznych, utrzymywania higieny osobistej itp. od pomocy w załatwianiu elementarnych spraw życia codziennego. Wszystkie zaś powyższe czynniki łącznie wyczerpują treść terminu "niezdolność do samodzielnej egzystencji" (por. wyrok SA w Katowicach z 21.02.2002 r. III AUa 1333/01).
Kwestią sporną była ocena stopnia naruszenia sprawności organizmu odwołującego w aspekcie konieczności stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. W ocenie Sądu, zaskarżona decyzja odpowiada prawu. Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że wnioskodawczyni nie spełniła spornej przesłanki niezdolności do samodzielnej egzystencji. Stanowisko takie wynika jednoznacznie z opinii biegłych, które Sąd w całości podzielił.
Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 477 14§1 k.p.c.