UZASADNIENIE

Postanowieniem z 16 grudnia 2019 r. sygn. akt VI GRz 2/19 Sąd Rejonowy Gdańsk – Północ w Gdańsku IV Wydział Gospodarczy w sprawie z wniosku dłużnika J. S., prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w przedmiocie zatwierdzenia układu częściowego, oddalił wniosek o zatwierdzenie układu częściowego (pkt 1. postanowienia) oraz zasądził od dłużnika J. S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Gdańsk – Północ w Gdańsku kwotę 500 zł (pięćset złotych) tytułem wydatków.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło na podstawie następujących ustaleń i rozważań.

Dłużnik J. S., prowadzący działalność gospodarczą formą J. S. wniósł o zatwierdzenie układu częściowego przyjętego
w postępowaniu o zatwierdzenie układu.

W uzasadnieniu do wniosku wskazał, że zawarł w trybie samodzielnego zbierania głosów układ częściowy, którego przedmiotem jest restrukturyzacja zobowiązań pieniężnych
o charakterze prywatnoprawnym, niezabezpieczonych rzeczowo. Układem zostało objętych jedenastu wierzycieli, których wierzytelności są w całości wymagalne i łącznie obejmują kwotę 815.338,48 zł. Wierzycieli podzielono na trzy grupy, w zależności od wysokości przysługującej im wierzytelności. W trakcie postępowania za przyjęciem układu zagłosowało siedmiu z jedenastu wierzycieli, których suma kapitału wynosi 70,49 % wierzytelności. Żaden
z wierzycieli nie złożył zastrzeżeń w trybie art. 216 ust. 2 ustawy prawo restrukturyzacyjne.

Sąd I instancji podkreślił, że kryteria według wybrał wierzycieli objętych układem częściowym spełniały przesłanki wskazane w art. 180 ust. 1 i 2 ww. ustawy. Sąd Rejonowy zauważył, iż dłużnik wskazał, że układem częściowym są objęci wierzyciele prywatni, którzy nie posiadają zabezpieczenia rzeczowego. Zdaniem Sądu pierwszej instancji należało uznać, że wierzyciele zostali wyodrębnieni w oparciu o kryteria: obiektywne, ponieważ wyodrębnione na podstawie posiadania wierzytelności niezabezpieczonych rzeczowo
o charakterze prywatnoprawnym; jednoznacznie, ponieważ pozwalają bez żadnych wątpliwości zdecydować czy dana wierzytelność zalicza się do objętych układem częściowym czy nie; uzasadnione ekonomicznie, ponieważ zobowiązania zostały zaciągnięte na potrzeby działalności gospodarczej i stanowiły finansowanie inwestycji dłużnika, bez których działalności gospodarczej niemożliwe byłoby prowadzenie działalności operacyjnej w prowadzonym przedsiębiorstwie.

Dalej Sąd I instancji podniósł, iż nadzorca układu wskazał, że w postępowaniu nie uzyskano większości wymagalnej przepisem art. 217 ust. 2 ustawy, ponieważ w grupie II za układem zagłosował tylko jeden wierzyciel spośród trzech, posiadających 49,83 % kapitału. Nadzorca wskazał również, że wierzyciele, którzy wypowiedzieli się przeciwko układowi
w toku postępowania restrukturyzacyjnego uzyskają 60 % zaspokojenia roszczenia, podczas gdy w trakcie postępowania upadłościowego uzyskaliby zaspokojenie roszczenia jedynie na poziomie 11 %.

W ocenie Sądu Rejonowego nie sposób było jednak uznać, że doszło do zatwierdzenia układu. Sąd I instancji wskazał, iż z art. 217 ust. 1 oraz ust. 3 (na postawie którego nadzorca stwierdził przyjęcie układu) wynika, że układ jest przyjęty, mimo nieuzyskania wymaganej większości w niektórych z grup wierzycieli, jeżeli wierzyciele mający łącznie dwie trzecie sumy wierzytelności przypadających wierzycielom uprawnionym do głosowania nad układem głosowali za przyjęciem układu , zostaną zaspokojeni na podstawie układu w stopniu nie mniej korzystnym, niż w przypadku przeprowadzenia postępowania upadłościowego.

Sąd Rejonowy po przeanalizowaniu wszystkich kart do głosowania doszedł do przekonania, że można było uwzględnić jedynie karty oddane przez wierzycieli w trzeciej grupie – K. P. i E. K.. Pozostałe głosy z różnych przyczyn nie mogły zostać uwzględnione.

Sąd pierwszej instancji wskazał, iż żaden głos z grupy I nie mógł zostać uwzględniony. Wierzyciel (...) 1 (...) (...) Fundusz (...) z siedzibą w W. nie oddał głosu. Sąd Rejonowy podkreślił, iż z karty do głosowania wynikało, że wierzycielem jest (...) sp. z o.o., a więc zupełnie inny podmiot. W dalszej kolejności Sąd I instancji zauważył, że na karcie do głosowania podpis złożyła r. pr. K. K., a do karty dołączono pełnomocnictwo od Funduszu (a nie spółki).W ocenie Sądu Rejonowego nie sposób było zgodzić się z argumentacją dłużnika, że powyższa okoliczność wystarczała do przyjęcia, ze głos oddał (...). Sąd I instancji podkreślił, że to karta do głosowania zawiera informację o nazwie wierzyciela, a z tej wynikało, iż jest nim (...) sp. z o.o. Co więcej, Sąd Rejonowy podkreślił, że pełnomocnictwo ma charakter procesowy i nie obejmuje umocowania do składania oświadczeń woli w imieniu wierzyciela, a wiec w przypadku gdy kartę do głosowania podpisał pełnomocnik, do karty dołącza się pełnomocnictwo. Uprawienie do podpisania karty głosowania albo do udzielenia pełnomocnictwa wykazuje się odpisem lub wydrukiem z odpowiedniego rejestru. Do wniosku o zatwierdzenie układu dłużnik zobowiązany jest dołączyć zebrane przez dłużnika karty do głosowania, wraz z odpisami lub wydrukami z rejestru i pełnomocnictwami koniecznymi dla wykazania uprawnienia do oddania głosu. Sąd Rejonowy zauważył, że w przypadku omawianego wierzyciela, dłużnik nie wykazał, aby radca prawny, która podpisała kartę do głosowania była umocowana do działania w tym zakresie. W momencie indywidualnego zbierania głosów nie toczy się żadne postępowanie sądowe, a więc pełnomocnictwo upoważniające do reprezentowania przed sądem nie ma żadnego znaczenia.

W odniesieniu do głosów oddanych przez (...) SA w W. oraz Bank (...) SA Sąd Rejonowy zauważył, iż w W. nie dołączono do dokumentu, z którego wynikałoby, że pełnomocnictwo zostało udzielone przez osoby uprawnione do działania w imieniu wierzycieli.

Sąd I instancji podniósł, iż w imieniu wierzyciela (...) Bank SA w W. kartę do głosowania podpisał w imieniu wierzyciela r. pr. T. G., który przedstawił pełnomocnictwo procesowe, uprawniające go do reprezentowania (...) Bank SA w postępowaniach sądowych, egzekucyjnych oraz przed organami administracji państwowej i samorządowej. Zdaniem Sądu Rejonowego pełnomocnictwo to nie upoważniało do składania oświadczeń woli wierzyciela, w tym do oddania głosu w postępowaniu restrukturyzacyjnym, przez co nie można było uznać, aby wierzyciel oddał głos. Z kolei na głosie oddanym przez (...) sp. z o.o. brak było daty jego oddania, dlatego Sąd Rejonowy uznał głos za nieważny.

Dalej Sąd Rejonowy zauważył, że w grupie drugiej głos w imieniu Banku (...) SA w W. oddany został przez r. pr. H. K., który dołączył pełnomocnictwo procesowe, a wiec brak jest dokumentu, z którego wynikałoby, że jest on uprawniony do działania w imieniu wierzyciela. Podobna sytuacja miała w ocenie Sądu I instancji miejsce z głosem oddanym przez (...) SA w W., bowiem r. pr. M. J. dołączyła pełnomocnictwo procesowe, a nie materialne.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, Sąd pierwszej instancji uznał, że nie można było uznać, by układ został przyjęty w I i II grupie, a co za tym idzie nie został przyjęty
w ogóle. W ocenie Sądu Rejonowego za układem wypowiedziało się dwóch wierzycieli, którzy dysponują łącznie wierzytelnościami w wysokości 2.736,26 zł.

W konsekwencji Sąd I instancji rozstrzygnął jak w pkt 1. sentencji postanowienia na podstawie art. 217 ust. 1 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. prawo restrukturyzacyjne. O kosztach postępowania orzeczono w oparciu o przepis na podstawie art. 208 ust. 1 ww. ustawy.

Na powyższe postanowienie zażalenie wywiódł nadzorca sądowy zaskarżając
je w całości i zarzucając mu:

1)  naruszenie przepisów postępowania art. 221 ust. 1 w zw. z art. 219 ust. 2
w zw. z art. 130 k.p.c. w zw. z art. 3 p.r. poprzez ich niezastosowanie w sytuacji w której Sąd ustalił, że do wniosku o zatwierdzenie układu dłużnik nie dołączył odpowiedniego pełnomocnictwa o charakterze materialnym oraz odpisów lub wydruków
z odpowiednich rejestrów i pomimo ww. braków formalnych rozpoznał merytorycznie wniosek o zatwierdzenie układu, co miało istotny wpływ na treść orzeczenia, gdyż doprowadziło Sąd do przekonania, że nie doszło do zawarcia układu przez wierzycieli;

2)  naruszenie przepisów postępowania art. 219 ust. 2 p.r. poprzez błędną wykładnię przepisu w szczególności poprzez uznanie, że „pełnomocnictwami koniecznymi dla wykazania uprawnienia do oddania głosu” są wyłącznie pełnomocnictwa o charakterze materialnym, uprawniającym do złożenia oświadczenia woli poprzez oddanie głosu na karcie głosowania za lub przeciwko w sytuacji, w której brak jest przepisu szczególnego stawiającego taki wymóg, co miało istotny wpływa na treść orzeczenia, gdyż doprowadziło Sąd do przekonania, że nie doszło do zawarcia układu przez wierzycieli;

3)  naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 165 ust. 1,2,3 p.r. w zw. z art. 3 p.r. poprzez oddalenie wniosku o zatwierdzenie układu w sytuacji, w której Sąd nie ustalił przesłanek negatywnych skutkujących odmową zatwierdzenia układu, co miało istotny wpływ na treść orzeczenia;

4)  błędne ustalenie stanu faktycznego poprzez wskazanie, że (...) (...) (...)siedzibą w W. „nie oddał w ogóle głosu” w sytuacji, w której dłużnik przedstawił kartę do głosowania, zgodnie z którą pełnomocnik wierzyciela (...) (...) z siedzibą w W. r. pr. K. K. przedstawiła stosowne pełnomocnictwo od ww.(...)u, który na podstawie dołączonej do akt umowy przelewu wierzytelności z dnia 28 czerwca 2019 r. nabył wierzytelność od (...) S.A., a dodatkowo dłużnik sprostował błędne oznaczenie wierzyciela pismem z dnia 2 września 2019 r.

Mając na uwadze powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienie
i orzeczenie o zatwierdzeniu układu dłużnika z wierzycielami, względnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji oraz pozostawienie temu sądowi rozstrzygnięcia o kosztach instancji odwoławczej, o zasądzenie których, wedle norm przepisanych, niniejszym wniósł. Nadto skarżący wniósł o przeprowadzenie dowodów z następujących dokumentów: wydruków wiadomości e-mail z dnia 1 i 2 sierpnia 2019 r. oraz z dnia 2 września 2019 r.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie dłużnika podlega oddaleniu a zaskarżone postanowienie odpowiada prawu.

Na wstępie podkreślenia wymaga, iż w myśl art. 219 ust. 1 ustawy Prawo restrukturyzacyjne wniosek o zatwierdzenie układu powinien zawierać: 1) imię i nazwisko dłużnika albo jego nazwę oraz numer PESEL albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku ich braku - inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację, miejsce zamieszkania albo siedzibę, adres, a gdy dłużnikiem jest spółka osobowa, osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - imiona i nazwiska reprezentantów, w tym likwidatorów, jeżeli są ustanowieni, a ponadto w przypadku spółki osobowej - imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania wspólników odpowiadających za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem; 2) propozycje układowe; 3) wynik głosowania ze wskazaniem liczby wierzycieli i sumy wierzytelności uprawniającej do głosowania oraz liczby wierzycieli i sumy wierzytelności przypadającej wierzycielom głosującym za układem, a jeżeli propozycje układowe przewidują podział wierzycieli na grupy - również liczby wierzycieli i sumy wierzytelności poszczególnych grup oraz liczby wierzycieli i sumy wierzytelności przypadających wierzycielom głosującym za układem w każdej grupie. Do wniosku
o zatwierdzenie układu dłużnik dołącza: 1) zebrane przez dłużnika karty do głosowania, wraz z odpisami lub wydrukami z rejestru i pełnomocnictwami koniecznymi dla wykazania uprawnienia do oddania głosu oraz informacją, czy w stosunku do wierzyciela nie zachodzą okoliczności wskazane w art. 116, uszeregowane zgodnie z kolejnością przyjętą
w spisie wierzytelności sporządzonym przez nadzorcę układu; 2) dowód wysłania co najmniej na trzy tygodnie przed dniem złożenia wniosku o zatwierdzenie układu kart do głosowania
z propozycjami układowymi wierzycielom, którzy nie oddali głosu, na adres wskazany
w rejestrze, do którego jest wpisany wierzyciel, o ile wierzyciel jest wpisany do rejestru,
w przeciwnym przypadku na adres wierzyciela znany dłużnikowi; 3) sprawozdanie nadzorcy układu (art. 219 ust. 2 ww. ustawy).

Zaakcentować należy, iż wniosek o zatwierdzenie układu jest pismem procesowym
w rozumieniu art. 125 i następnych Kodeksu Postępowania Cywilnego, a zatem stosuje się do niego przewidziane w ww. ustawie przepisy o warunkach formalnych pisma procesowego.
Ponadto norma prawna wyrażona w art. 221 ust. 1 przedmiotowej ustawy nakazuje odpowiednie stosowanie przepisu art. 130 k.p.c. do wniosku dłużnika o zatwierdzenie układu niespełniającego wymogów określonych w art. 219 lub art. 220 ustawy Prawo restrukturyzacyjne. Podkreślenia wymaga, iż przepis Art. 219 ust. 1 prawa restrukturyzacyjnego określa warunki formalne wniosku o zatwierdzenie układu, natomiast ust. 2 wymienionego przepisu zawiera wymogi materialnoprawne wniosku, to jest katalog dokumentów, których złożenie wraz z wnioskiem jest obligatoryjne. Powyższy przepis rozstrzyga zatem, iż wymogi określone w art. 219
i art. 220 ustawy należy traktować jako warunki formalne wniosku dłużnika o zatwierdzenie układu jedynie w zakresie ust.1, natomiast w pozostałej części są to wymogi materialnoprawne, przy czym ocena prawidłowości i ważności złożonych dokumentów dokonywana jest w oparciu o przepisy prawa materialnego. W związku z powyższym nie można przyznać racji skarżącemu, iż enumeratywnie wymienione w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia braki w postaci przykładowo niedołączenia pełnomocnictwa lub odpisu rejestru danego wierzyciela należy traktować jako brak formalny, w związku z czym Sąd Rejonowy nie był zobligowany do wezwania dłużnika do uzupełnienia wniosku przed jego merytorycznym rozpoznaniem. W konsekwencji Sąd Okręgowy uznał, że Sąd Rejonowy nie naruszył przepisu Art. 219 ust.2 pkt 1 w zw. z Art.221 ust. 1 ustawy Prawo restrukturyzacyjne w zw. z Art. 130 k.p.c.

W konsekwencji, za odpowiadające prawu należało uznać postanowienie Sądu Rejonowego oddalające wniosek o zatwierdzenie układu częściowego. Wadliwość ww. dokumentów stanowiących załączniki do wniosku nie mogła bowiem zostać usunięta w trybie procedury uzupełnienia braków formalnych wniosku.

W konsekwencji zażalenie podlegało oddaleniu w oparciu o Art.385 k.p.c. w zw. z Art.397 § 2 k.p.c.

SSO Małgorzata Gajewska SSO Ewa Górniak SSO Anna Brzoza