Sygn. akt VI U 1788/18
Dnia 18 maja 2022 r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący Sędzia Maciej Flinik
Protokolant – starszy sekretarz sądowy Marta Walińska
po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2022 r. w Bydgoszczy
na rozprawie
odwołania: A. O.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.
z dnia 16 sierpnia 2018 r., znak: (...)
w sprawie: A. O.
przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.
o emeryturę
1/ zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 16 sierpnia 2018 roku w ten sposób, że odwołujący A. O. ma prawo do emerytury od sierpnia 2018 roku,
2/ stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji,
3/ zasądza od pozwanego organu rentowego na rzecz odwołującego kwotę 180 ( sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.
Sędzia Maciej Flinik
Sygn. akt VI U 1788/18
Ubezpieczony A. O. wniósł odwołanie od decyzji (...) Oddział w B. z dnia 16 sierpnia 2018 r. , którą odmówiono mu prawa do emerytury . W uzasadnieniu podnosił, iż wykazał brakujący okres do uzyskania niepełnej emerytury – jest to udokumentowane zaświadczeniem wydanym przez ZUS Inspektorat w I. potwierdzającym staż pracy zapłaconymi składkami - potwierdzony okres stażu to 4 lata i 2 miesiące wobec brakującego poprzednio okresu 3 lat i 10 miesięcy.
W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, iż ubezpieczonemu odmówiono prawa do emerytury wobec braku udokumentowania stażu w wymiarze co najmniej 20 lat ( udokumentował jedynie 16 lat 2 miesiące i 2 dni ). Nie zaliczono okresów jego zatrudnienia w (...) w G. - od 17 stycznia 1979 r. do 5 maja 1980 r. oraz w (...) w P. - od 1 września 1980 r. do 31 sierpnia 1983 r., gdyż ubezpieczony zatrudniony był jako ajent. Organ rentowy wskazał, iż w przypadku ajentów jeżeli po upływie roku kalendarzowego okazało się, ze w ciągu tego rok przeciętny miesięczny dochód z wykonywanej umowy nie osiągnął połowy najniższego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej , składki opłacone za ten rok podlegały zwrotowi , a tego roku nie wliczało się do stażu.
Sąd Okręgowy ustalił co następuje :
W okresie od 17 stycznia 1979 r. do 5 maja 1980 r. ubezpieczony A. O. był zatrudniony w (...) w G., a w okresie od 1 września 1980 r. do 31 sierpnia 1983 r. w (...) w P. jako ajent. W/w- ny w zakładach tych uzyskiwał dochód miesięczny znacząco przekraczający najniższe wynagrodzenie krajowe – stanowiący jego wielokrotność ( sięgający kilkunastu tysięcy złotych miesięcznie ) .
/ dowód : zeznania świadków J. P. i A. S. - zapis AV k. 121, dokumentacja podatkowa ubezpieczonego k. 107 – 109 , zestawienie wynagrodzeń ajenta k.116 – 117 akt sprawy , akta osobowe ubezpieczonego z GS w G. i P. - dołączone do akt /
Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie zeznań świadków ( które były wewnętrznie spójne, logiczne i konsekwentne ) oraz dostępnej dokumentacji , której autentyczności oraz wiarygodności nie ma podstaw kwestionować.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie. Art. 28 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) stanowi, iż ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r, którzy nie osiągnęli okresu składkowego i nieskładkowego , o którym mowa w art. 27 pkt 2 przysługuje emerytura jeżeli spełnili łącznie następujące warunki :
1/ osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 65 lat dla mężczyzn
2/mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla mężczyzn
Stosownie do treści art. 6 ust. 2 pkt 13 ustawy emerytalnej okresami składkowymi są okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego wykonywanej na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia oraz współpracy przy wykonywaniu takiej umowy: a)objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego i okresy kontynuowania tego ubezpieczenia, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki, b)wykonywanej przed dniem 1 stycznia 1976 r., jeżeli umowa odpowiadała warunkom ubezpieczenia obowiązującym w tym dniu.
Zgodnie z § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia MPPiSS z dnia 14 lutego 1976 r. w sprawie trybu postępowania w zakresie ubezpieczenia społecznego osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia / DZ.U.1976.6.33 / umowa - oznacza umowę agencyjną lub umowę zlecenia zawartą na okres co najmniej 6 miesięcy. W myśl natomiast § 10 ust. 2 tegoż aktu prawnego jeżeli roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie była niższa od sześciokrotnej kwoty najniższego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce uspołecznionej, jednostka gospodarki uspołecznionej zwraca ubezpieczonemu opłaconą przez niego część składki na ubezpieczenie, pomniejszoną o wypłacone w tym okresie zasiłki chorobowe, macierzyńskie, porodowe i rodzinne. Mając powyższe na uwadze w świetle materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie nie ulega wątpliwości fakt, iż ubezpieczony będąc w latach 1979 – 1983 ajentem , prowadzącym lokale gastronomiczne ( restauracje (...) ) w obiektach należących do GS w G. i GS w P. , w skali roku uzyskiwał znacząco ( wielokrotnie wyższe ) dochody aniżeli wskazana w przywołanym wyżej przepisie sześciokrotność najniższego wynagrodzenia w gospodarce . To wynosiło w roku 1979 - 1800 zł , co pomnożone przez 6 miesięcy daje rocznie kwotę 9000 zł, w latach 1980 i 1981 r. - 2000 zł co pomnożone przez 6 miesięcy daje rocznie kwotę 12 000 zł. W roku 1982 najniższe wynagrodzenie miesięcznie wynosiło początkowo 3300, a następnie 5400 zł miesięcznie . Tymczasem podjęta przez sąd ( z uwagi na brak źródłowej dokumentacji płacowej ) próba zrekonstruowania dochodów ubezpieczonego w tym okresie pozwoliła ustalić ( głównie w oparciu o dane dotyczące osoby zatrudnionej w tym samym charakterze – ajenta, w tej samej restauracji i w tym samym okresie - A. S. (2) ) , że przeciętne wynagrodzenie miesięczne ( dochód po odliczeniu kosztów, w tym kwot należnych z tytułu umowy zlecenia GS -owi ) wynosiło kilkanaście tysięcy złotych , a zatem nie tylko stanowiło wielokrotność najniższego miesięcznego wynagrodzenia, ale i w przybliżeniu dwukrotność lub trzykrotność średniego miesięcznego wynagrodzenia w kraju. O wysokości tegoż ( a w każdym razie o obrotach placówki przekładających się zapewne na dochody ajenta ) wydają się świadczyć zarówno kwoty wskazane w umowie o prowadzeniu na warunkach zlecenia placówki gastronomicznej , jako te należne spółdzielni w P. – przykładowo 28 000 zł miesięcznie w 1980 r., czy 32 000 zł w 1981 r. , jak i wysokość podstawy opodatkowania wpisana w deklaracji podatkowej wynosząca 789 854 zł. i kwota wyrównania należnego podatku wynosząca 255 405 zł. Przedłożona dokumentacja pozwala zatem wnioskować ( z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością ), iż roczne dochody ubezpieczonego jako ajenta w latach 1979 – 1983 ( w każdym z kierowanych przezeń lokali gastronomicznych ) były w tym okresie wielokroć wyższe aniżeli sześciokrotność połowy najniższego wynagrodzenia krajowego. Tym samym okres zatrudnienia ubezpieczonego jak ajenta w obu GS – ach podlega wliczeniu do jego okresu ubezpieczeniowego. W konsekwencji, w/w- ny spełnia przesłanki przyznania mu prawa do emerytury , albowiem po doliczeniu okresu zatrudnienia w charakterze ajenta w obu spółdzielniach legitymuje się co najmniej 20 letnim okresem składkowym i nieskładkowym wymienionym w art. 28 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Wobec powyższego, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14 § 2 kpc uznając odwołanie za zasadne orzekł jak w punkcie 1 sentencji
Sąd nie obciążył organu rentowego odpowiedzialnością za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, albowiem poczynienie wiążących ustaleń skutkujących zmianą zaskarżonej decyzji wymagało ( wobec nie przedłożenia przez ubezpieczonego niezbędnej dokumentacji źródłowej ) przeprowadzenia stosownego postepowania dowodowego ( pkt 2 sentencji wyroku ) .
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych / Dz. U. 2015.1804 / obciążając nimi pozwany organ rentowy jako przegrywającego proces ( pkt 3 sentencji wyroku).