Sygn. akt I C 2805/17
Powódka T. N. pozwem wniesionym dnia 12 czerwca 2017 r. (data stempla pocztowego) domagała się zasądzenia od U. Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. kwoty 1522 zł wraz z odsetkami ustawowymi od lipca 2015 r. do czasu zakończenia sprawy. Pismem z dnia 23 kwietnia 2018 roku powódka sprecyzowała powództwo wskazując, iż mimo licznych pism, gdzie zostały wskazana różne podmioty pozwanym w tej sprawie jest U. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. (k.111). Uzasadniając żądanie pozwu, powódka wskazała na następujące okoliczności: kwota objęta żądaniem pozwu została wyegzekwowana od powódki na rzecz pozwanego przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białogardzie na mocy nakazu zapłaty z dnia 7 listopada 2014 r., sygn. akt I Nc 2749/14. Nakaz ten w ocenie powódki jest wynikiem sprawy, o której nie wiedziała, a wniosek o nadanie klauzuli wykonalności został oddalony. Wskazała, że od dawna jest zastraszana przez pozwanego, a dochodzona pozwem kwota została niesłusznie pobrana z jej emerytury. Przyznała, że nie była w stanie spłacić całego długu, który zaciągnęła w spółce (...), spłaciła kilka rat po 50 i 30 zł, a następnie została zatrzymana i osadzona w zakładzie karnym, gdzie w dalszym ciągu przebywa (pozew k. 1-1v; pismo uzupełniające braki formalne k. 9-9v)
Pozwany U. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany wskazał, że powódka domaga się zapłaty z tytułu środków potrąconych przez komornika sądowego w sprawie egzekucyjnej o sygn. akt Km 721/15. Pozwany podkreślił, że nakaz zapłaty jest prawomocny, z związku z czym postępowanie egzekucyjne prowadzone było w oparciu o utrzymany w mocy tytuł wykonawczy, a powództwo nie zasługuje na uwzględnienie (odpowiedź na pozew k.116-116v, pismo 164-164v).
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 7 listopada 2014 r. Sąd Rejonowy w Białogardzie wydał w sprawie z powództwa U. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. przeciwko T. N., sygn. akt I Nc 2749/14 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, prawomocny z dniem 5 września 2015 roku (bezsporne; nakaz k. 154, odpis pozwu z załącznikami – k. 56-62).
W oparciu o powyższy nakaz zapatrzony w klauzulę wykonalności postanowieniem Referendarza Sądowego z dnia 11 marca 2015 roku było prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białogardzie W. M. (1) przeciwko T. N. postępowanie egzekucyjne pod sygn. Km 721/15. W maju 2015 roku komornik sądowy wezwał Zakład Ubezpieczeń Społecznych do dokonywania potrąceń z renty lub emerytury T. N. (bezsporne, uzasadnienie wyroku w sprawie I C 464/16 k.72-73)
W dniu 29 grudnia 2015 roku Sąd Rejonowy w Białogardzie zmienił postanowienie referendarza sądowego z dnia 11 marca 2015 roku i oddalił wniosek o nadanie klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty z dnia 7 listopada 2014 roku, z uwagi na nieskuteczne doręczenie odpisu nakazu zapłaty ( postanowienie – k.10).
Postanowieniem z dnia 27 stycznia 2016 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Białogardzie umorzył postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 721/15 (kopia postanowienia – k.117).
U. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty wzywał T. N. do zapłaty ( wezwanie –k.2-5, 46, 149-150, 158, 186, 190).
T. N. składa liczne pozwy o zapłatę przeciwko Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Mokotowa w W. M. P., jedna ze spraw o sygn. akt I C 953/16 została przekazana do tutejszego Sądu postanowieniem Sądu Rejonowego w Białogardzie, I Wydział Cywilny z dnia 9 listopada 2016 roku, od którego to postanowienia oddalono zażalenie; kolejny został odrzucony postanowieniem Sądu Rejonowego w Białogardzie, I Wydział Cywilny z dnia 14 kwietnia 2017 roku w sprawie o sygn. akt I C 350/17, a następny został zwrócony zarządzeniem Przewodniczącego II Wydziału Cywilnego tutejszego Sądu z dnia 29 listopada 2017 roku w sprawie o sygn. akt II C 1771/17 ( odpis zarządzenia – k. 23-24, odpis postanowienia – k.26-28, 30-31). T. N. złożyła skargę na czynności tego komornika w sprawie Km 21357/10, która została oddalona postanowieniem Sądu Rejonowego w Białogardzie z dnia 26 stycznia 2017 roku w sprawie I Co 621/16 ( odpis postanowienia – k. 32, kopie z akt komorniczych – k. 42-45). Wobec T. N. toczyły się postępowania egzekucyjne wszczęte przez różnych wierzycieli ( kopie z akt KM 1437/17 – k. 50-53, 138-139). Wyrokiem z dnia 1 lutego 2017 roku Sąd Rejonowy w Białogardzie I Wydział Cywilny w sprawie I C 464/16 oddalił powództwo T. N. przeciwko Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym w Białogardzie W. M. (2) o zapłatę, od którego apelacja powódki została oddalona ( odpis wyroków, pism z akt sprawy – k. 71-87, 140-147).
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie ww. dokumentów, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron, a w ocenie Sądu nie było podstaw, by podawać w wątpliwość okoliczności faktyczne wynikające z ich treści. Z uwagi na powyższe Sąd uznał, że dowody z tych dokumentów tworzą spójny, niebudzący wątpliwości w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a przez to w pełni zasługujący na wiarę materiał dowodowy.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
W niniejszej sprawie powódka dochodziła od pozwanego kwoty 1522 zł podnosząc, że o tę kwotę, wyegzekwowaną przez pozwanego od powódki w oparciu o nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Białogardzie, sygn. akt I Nc 2749/14, pozwana bezpodstawnie wzbogaciła się kosztem powódki, gdyż w ocenie powódki nakaz zapłaty utracił moc.
Strona powodowa swoje roszczenie wywodziła z treści art. 405 k.c., zgodnie z którym kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Źródłem wzbogacenia mogą być różne zdarzenia. Odpowiedzialność z tego tytułu może powstać w wyniku działania samego wzbogaconego (także wbrew jego woli, z jego dobrą i złą wiarą), rezultatem czynności zubożonego, działania osoby trzeciej, a także sił przyrody (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2005 r., sygn. akt I CK 220/05). Wzbogacenie jest bezpodstawne nawet wtedy, kiedy nastąpiło w związku z określonym stosunkiem prawnym czy zdarzeniem prawnym, ale nie stanowi jego prawidłowego, poprawnego następstwa, akceptowanego, oczekiwanego społecznie. Samo istnienie określonego stosunku prawnego lub zdarzenia prawnego, a także orzeczenia sądu albo decyzji administracyjnej, może nie stanowić wystarczającej podstawy wzbogacenia, jeżeli wystąpi nieprawidłowość kauzalna dokonanego wzbogacenia (zob. Sokołowski T., Komentarz do art. 405 Kodeksu cywilnego [w:] Kidyba A. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania – część ogólna, Lex 2014). Podnieść należy, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego pojawił się pogląd, zgodnie z którym prawomocne orzeczenie sądowe tworzy tytuł prawny wyłączający w ogóle przesłanki bezpodstawnego wzbogacenia oraz nienależnego świadczenia (zob. wyrok SN z dnia 23 maja 2003r., III CKN 1211/00).
Rozkład ciężaru dowodu kształtuje się według ogólnych reguł dowodzenia wynikających z art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Przepis ten formułuje podstawową regułę rozkładu ciężaru dowodu w sporze cywilnoprawnym, wskazując przede wszystkim, kogo obciążają skutki niepowodzenia procesu dowodzenia (tak zwany ciężar dowodu w znaczeniu materialnoprawnym).
Wobec powyższego to na stronie powodowej z mocy art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. ciążył obowiązek udowodnienia zasadności oraz wysokości roszczenia. Powódka zatem, podnosząc, iż pozwany bez podstawy prawnej wzbogacił się jej kosztem, winna wykazać zasadność roszczenia, tj. że nastąpiło wzbogacenie pozwanego bez podstawy prawnej. Tym samym powódka winna udowodnić, iż wyegzekwowanie dochodzonej kwoty nastąpiło w oparciu o orzeczenie sądu, które zostało prawomocnie pozbawione wykonalności, uchylone bądź utraciło moc.
Kwota objęta żądaniem pozwu została wyegzekwowana przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białogardzie w oparciu o tytuł wykonawczy – nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Białogardzie z dnia 7 listopada 2014 r., sygn. akt I Nc 2749/14, prawomocny z dniem 5 września 2015 roku, zaopatrzony następnie w klauzulę wykonalności w dniu 11 marca 2015 roku. Czynności egzekucyjne zostały podjęte od kwietnia 2015 roku, a klauzula wykonalności zostało uchylona w grudniu 2015 roku. Zatem wszelkie czynności prowadzące do zajęcia kwoty żądanej pozwu zostały wykonane w oparciu o tytuł wykonawczy, który wówczas istniał. Jak wynika z pisma Sądu Rejonowego w Białogardzie z dnia 31 lipca 2018 roku (data stempla Sądu) nakaz zapłaty jest prawomocny z dniem 5 września 2015 roku (k. 153-154). Powódka zatem nie wykazała, by przysługiwało jej wobec pozwanego roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Nie sposób bowiem uznać, że pozwany, doprowadzając do wyegzekwowania objętej żądaniem pozwu kwoty w oparciu o tytuł wykonawczy, bez podstawy prawnej wzbogacił się kosztem powódki.
Mając na uwadze powyższe ustalenia i rozważania, Sąd orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku i oddalił w całości powództwo.
O kosztach procesu Sąd orzekł jak w punkcie drugim wyroku, stosownie do art. 102 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem w wypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Powódka przegrała proces, w związku z czym zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu ciążył na niej obowiązek poniesienia kosztów procesu, w tym obowiązek zwrotu kosztów procesu poniesionych przez pozwaną. Sąd jednak wziął pod uwagę szczególnie trudną sytuację materialną i życiową powódki, która jest emerytką, utrzymującą się ze świadczenia w wysokości 736,47 zł netto miesięcznie, nadto obecnie jest w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności i jej możliwości zarobkowania są znacząco ograniczone. Sytuację majątkową powódki Sąd ustalił w oparciu o twierdzenia powódki zawarte w pismach procesowych. Sytuacja majątkowa powódki nie była nadto kwestionowana przez pozwaną. Poza tym zestawienie sytuacji ekonomicznej stron prowadzi do wniosku, że zasądzenie od powódki kosztów procesu na rzecz strony pozwanego byłoby w zaistniałych realiach dotkliwą sankcją dla powódki, a stosunkowo niewielkim przysporzeniem dla pozwanego, która jest podmiotem profesjonalnym, prowadzącym działalność.
Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w wyroku.
(...) G. (...)zał. 21.