UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 4 stycznia 2021 roku Towarzystwo (...) w W., reprezentowany przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniósł o zasądzenie od Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł. kwoty 7.200 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 grudnia 2020 roku do dnia zapłaty tytułem zwrotu świadczenia odszkodowawczego wypłaconego M. W. za szkodę w pojeździe stanowiącym jej własność, a także kosztów procesu.

(pozew k. 2-3v., pełnomocnictwo k. 4)

W dniu 22 marca 2021 roku został wydany nakaz zapłaty uwzględniający żądanie pozwu w całości. Przedmiotowy nakaz wraz z odpisem pozwu doręczono pozwanemu w dniu 31 marca 2021 roku.

(nakaz zapłaty k. 46, elektroniczne potwierdzenie odbioru k. 49)

W dniu 13 kwietnia 2021 roku pozwana wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu. Nadto, wniosła o zawiadomienie (...) Spółki Akcyjnej w W. o toczącym się procesie i wezwanie do wzięcia udziału w sprawie. W uzasadnieniu wskazano, że pozwana nie ponosi odpowiedzialności za szkodę w pojeździe M. W., bowiem nie dopuściła się żadnego zaniedbania, a w konsekwencji ubezpieczycielowi poszkodowanej nie przysługuje wobec pozwanej roszczenie regresowe.

(sprzeciw k. 50-55, pismo k. 104-105)

W dniu 29 czerwca 2021 roku zarządzono doręczenie (...) Spółce Akcyjnej w W. odpis pozwu oraz sprzeciwu i pisma pozwanej z dnia 16 czerwca 2016 roku pouczając, że może zgłosić soje przystąpienie do strony pozwanej jako interwenient uboczny.

(zarządzenie k. 106)

W dniu 11 sierpnia 2021 roku (...) Spółka Akcyjna w W., reprezentowana przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, zgłosiła swój udział w sprawie w charakterze interwenienta ubocznego po stronie pozwanej i wniosła o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu zakwestionowała odpowiedzialność spółdzielni mieszkaniowej za zdarzenie, poniesione przez powoda wydatki z tytułu odszkodowania w pojeździe marki F. (...) co do zasady i co do wysokości, a nadto podkreślił, że powstała szkoda była zdarzeniem losowym, którego ubezpieczony nie mógł przewidzieć ani mu zapobiec.

(interwencja uboczna k. 111- 114, pełnomocnictwo k. 115)

Sąd ustalił:

Poszkodowana M. W. jest właścicielem pojazdu marki F. (...) o nr rej. (...). W okresie zdarzenia, uszkodzony pojazd marki F. (...) o nr rej. (...) był przedmiotem umowy ubezpieczenia Autocasco zawartej przez poszkodowaną z powodowym towarzystwem ubezpieczeń.

(bezsporne)

W dniu 30 lipca 2020 roku przy ulicy (...) w Ł. doszło do oderwania się konara drzewa rosnącego przy skwerze prowadzącym do bloku przy ul. (...) drzewa. W wyniku zdarzenia uszkodzeniu uległ należący do M. W. pojazd marki F. (...) o nr rej. (...) zaparkowany pomiędzy innymi pojazdami wzdłuż ulicy (...). Na miejsce zdarzenia została wezwana straż pożarna i policja. W dniu zdarzenia była ładna, słoneczna pogoda. Nie wiał także silny wiatr.

(zdjęcia pojazdu k. 14-21, zeznania poszkodowanej M. W.- protokół rozprawy z dnia 6 października 2021 roku, k. 126v.-127)

Teren, na którym doszło do zdarzenia, jest gęsto zadrzewiony i znajduje się we władaniu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł..

(bezsporne)

W dniu 31 lipca 2020 roku poszkodowana M. W. dokonała zgłoszenia szkody swojemu ubezpieczycielowi. W wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego szkoda w pojeździe M. W. została zakwalifikowana jako szkoda całkowita, gdyż koszty naprawy pojazdu przekraczały 70% jego wartości. Wartość pojazdu w stanie nieuszkodzonym wynosiła 10.000 zł, w stanie uszkodzonym 3200 zł, a różnica pomiędzy nimi wyrażająca wartość szkody w pojeździe wyniosła 6800 zł. Szacunkowy koszt naprawy oceniono na kwotę 23 030 zł brutto.

(kopia wydruku zgłoszenia szkody k. 12-13v., pismo k. 23-23v., wycena pojazdu k. 29- 29v., wycena szkody całkowitej k. 30v.-31v.)

W dniu zdarzenia pozwana Spółdzielnia Mieszkaniowa miała zawartą z (...) Spółką Akcyjną w W. umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.

(umowa ubezpieczenia k. 60-70, OWU k. 71-96)

M. W. zdecydowała się na sprzedaż pozostałości pojazdu za pośrednictwem podmiotu współpracującego z ubezpieczycielem – (...) Sp. Z o.o. z siedzibą w P.. W związku z zawarciem umowy z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. w dniu 13 sierpnia 2020 roku poszkodowana otrzymała od powoda kwotę 10.000 zł tytułem odszkodowania, która równa była wartości pojazdu w dniu szkody. Ze sprzedaży pojazdu powód uzyskał kwotę 2800 zł.

(bezsporne, nadto: zeznania poszkodowanej M. W.- protokół rozprawy z dnia 6 października 2021 roku, k. 126v.-127, umowa zlecenia k. 32 -34, protokół przekazania k. 35, umowa sprzedaży k. 36-37, potwierdzenia przelewu k. 38-39)

Pismem z 31 lipca 2020 roku M. W. zgłosiła szkodę pozwanej. Pismem z 7 września 2020 roku powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 7.200 zł (stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą odszkodowania wypłaconą poszkodowanej, a kwotą uzyskaną ze sprzedaży pozostałości pojazdu) tytułem roszczenia regresowego w terminie 30 dni od dnia otrzymania pisma. Pozwana przekazała sprawę do swojego ubezpieczyciela tj. (...) Spółki Akcyjnej w W., która decyzją z dnia 9 października 2020 roku odmówiła uznania roszczenia powoda, powołując się na brak związku przyczynowego pomiędzy szkodą a zawinionym działaniem Spółdzielni. W dniu 16 listopada 2020 roku powódka ponownie wezwała pozwaną do zapłaty zakreślając termin na spełnienie świadczenia do dnia 30 listopada 2020 roku.

(kopia pisma k. 8, wezwanie do zapłaty k. 40-40v., 42-42v., potwierdzenie odbioru k. 43-43v., pismo k. 9., pismo k. 41-41v.)

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w Ł. nie ma wewnętrznych regulacji dotyczących kontroli stanu drzew. Gdy gospodarz domu czy administrator zgłosi problem z drzewostanem spółdzielnia wysyła grupę konserwacyjną lub korzysta z usług firmy zewnętrznej. Na terenie, na którym doszło do zdarzenia, są często wykonywane przecinki profilaktyczne. Do tego terenu spółdzielnia nie zanotowała żadnych zgłoszeń. W miesiącach styczeń- marzec, spółdzielnia wykonuje z pomocą podnośnika okresowe kontrole drzewostanu. Wówczas, kiedy drzewa nie mają liści, łatwiej jest dostrzec zły stan drzewostanu i wyciąć gałęzie, które mogą zagrażać bezpieczeństwu. Spółdzielnia nie wszystkie wycinki może wykonać bez ograniczeń – wiążą ją przepisy o ochronie środowiska i wola mieszkańców. Gdy drzewo jest nadłamane lub wymaga większej korekty to spółdzielnia musi zwrócić się o zgodę na wycinkę do odpowiedniego organu oraz do współwłaścicieli działki.

(zeznania świadka M. T. – protokół rozprawy z dnia 6 października 2021 roku, k. 127-127v., zeznania świadka J. Ł. – protokół rozprawy z dnia 6października 2021 roku, k. 127v.)

Ani Policja, ani straż pożarna nie zgłosiły zdarzenia do pozwanej spółdzielni. Na terenie skweru nie odbyły się także żadne oględziny po usuwaniu skutków zdarzenia przez straż pożarną. Drzewo, od którego odłamał się konar sprawiało wizualnie wrażenie zdrowego. Obecnie drzewo jest mocno skorygowane. Przed zdarzeniem drzewo nie było zakwalifikowane do wycinki.

(zeznania świadka M. T. – protokół rozprawy z dnia 6 października 2021 roku, k. 127-127v.)

W opinii biegłego z zakresu dendrologii oderwany konar, który spadł na pojazd poszkodowanej M. W., należał do młodej wierzby białej mającej jedynie około 40 lat i był częściowo spróchniały. Tkanki drewna przerośnięte były strzępkami grzybni czyrenia ogniowego powodującymi rozkład drewna. Także i drewno pnia drzewa jest na wpół martwe. Jego tkanki były przerośnięte strzępkami grzybni. Podstawową przyczyną ułamania się konara było utracenie spoistości tkanek drewna konara związanymi z występującymi w odchylonym od pionu konarze naprężeniami, jakie oddziaływały na drewno z powodu samego jego ciężaru, jak również przebiegającymi w nim procesami próchnienia drewna spowodowanymi jego porażeniem przez saprofitycznego grzyba – żagwi ogniowej. Drzewostan istniejący na podległej nieruchomości był corocznie przeglądany i wykonywano niezbędne zabiegi pielęgnacyjne, jednakże stan fitosanitarny drzewa, którego upadek konara spowodował uszkodzenie pojazdu marki F. (...) o nr rej. (...) był na tyle zły, ze już w latach 2014-2016 powinno ono zostać wycięte a w najlepszym przypadku przynajmniej obniżone do połowy jego wysokości przy jednoczesnym, systematycznym i corocznym lub częstszym kontrolowaniu stopnia rozpadu drewna. Podstawowymi objawami oznak chorobowych występującymi na przedmiotowym drzewie była huba – owocnik żagwi ogniowej na pniu drzewa i coroczne jej rozrastanie świadczące o rozwoju choroby. Także dobrze widoczny był i jest nadal stan próchnienia drewna i żerowania w nim owadów - szkodników drewna, w miejscach po wyciętych konarach oraz nadmierny przyrost odrostów występujący na pniu drzewa (który mógł jednak przynieść odwrotne spostrzeżenie – że drzewo jest zdrowe). Wobec braku informacji, nie można było przyjąć, że wpływ na oderwanie się konaru miały warunki pogodowe w postaci silnego wiatru, huraganu, tym bardziej, że żadne ze znajdujących się w pobliżu drzew nie uległo, chociażby w niewielkim stopniu uszkodzeniu szczególnie w gęstym drzewostanie. Żeby konar o średnicy ok. 33 cm mógł się odłamać pod wpływem wiatru, wiatr ten musiałby osiągać prędkość 76-87 km/h.

(opinia biegłego z zakresu dendrologii k. 150-159)

W opinii biegłego z zakresu mechaniki pojazdowej uzasadniony koszt naprawy pozwalający na przywrócenie pojazdu marki F. (...) o nr rej. (...) do stanu sprzed szkody, przy zastosowaniu technologii naprawy jaka pozwoliłaby przywrócić pojazdowi wszystkie funkcje techniczne i estetyczne oraz udzielić gwarancji na taką naprawę przy stawce za roboczogodzinę w wysokości 110 zł netto, jaką oferowano w województwo (...) w 2020 roku w warsztatach nieautoryzowanych, ale wyposażonych odpowiednio w ramy pomiarowo naprawcze oraz kabiny lakiernicze, wyniósłby brutto 43.368,48 zł. Uzasadniony koszt naprawy pojazdu przekraczał zatem wartość pojazdu, gdyż wynosiła ona 9.600 zł brutto. Szacunkowa wartość rynkowa pojazdu w stanie uszkodzonym uwzględniająca rozmiar uszkodzeń oraz koszty naprawienia pojazdu mogła wynosić brutto 2.000 zł. Różnica wartości pojazdu przed i po szkodzie wyniosłaby brutto 7.600 zł brutto.

(opinia biegłego z zakresu mechaniki pojazdowej k. 170-210)

Sąd zważył:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości. Podstawę odpowiedzialności strony pozwanej w niniejszej sprawie stanowił art. 828 k.c. w zw. z art. 415 k.c. oraz art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych w zw. z art. 48 k.c. Natomiast podstawę ustalenia wysokości odpowiedzialności pozwanej spółdzielni stanowiły przepisy art. 361 i 363 § 1 i 2 k.c. Artykuł 415 k.c. normujący kwestię odpowiedzialności deliktowej w sformułowaniu kto z winy swej wyrządził szkodę drugiemu, obowiązany jest do jej naprawienia, przewiduje trzy przesłanki odpowiedzialności: powstanie szkody, zawinione zachowanie sprawcy oraz związek przyczynowy miedzy tymi dwoma zdarzeniami. Szkodą jest każdy uszczerbek w dobrach chronionych prawem. Zawinione zachowanie sprawcy szkody polegać może tak na działaniu, jak i na zaniechaniu, przy czym zaniechanie może zostać uznane za czyn jedynie wówczas, gdy wiąże się ono z niedopełnieniem ciążącego na sprawcy obowiązku działania. Zachowanie będące źródłem szkody musi być, z jednej strony, zachowaniem bezprawnym, a z drugiej, zawinionym. Podkreślić należy, że stan faktyczny w niniejszej sprawie w zasadniczej części pozostawał między stronami bezsporny. Niewątpliwy był przede wszystkim fakt przewrócenia się drzewa na samochód poszkodowanej w dniu 30 lipca 2020 roku na terenie Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł. przy ulicy (...), a także okoliczność wypłaty przez powódkę na rzecz poszkodowanej kwoty odszkodowania. Sporne pomiędzy stronami pozostawały przesłanki odpowiedzialności pozwanej spółdzielni za zdarzenie z dnia 30 lipca 2020 roku, w tym wina pozwanej za zaniechania w prawidłowym utrzymaniu drzewostanu, a także wartość szkody w pojeździe poszkodowanej. Przedłożona do akt sprawy opinia biegłego z zakresu dendrologii w sposób niepozostawiający wątpliwości wykazała, że wierzba, od której w dniu 30 lipca 2020 roku przy bezwietrznej pogodzie oderwał się konar mający około 33 cm średnicy, jest drzewem nadającym się do wycinki od lat 2014-2016. W dniu zdarzenia drzewo było spróchniałe, jego drewno pnia było na wpół martwe i przerośnięte strzępkami grzybni powodującymi rozpad drewna. Zewnętrzny wygląd drzewa przed oderwaniem się konaru dawał podstawy do podjęcia działań zmierzających do oceny jego stanu i wykonania albo czynności pielęgnacyjnych (ścięcia do połowy jego wysokości) albo całkowitej wycinki. Drzewo od wielu lat przejawiało objawy choroby przez coroczne powiększanie się huby i stan próchnienia drewna i żerowania w nim owadów. Przyczyną odłamania się gałęzi był nie tylko ciężar samego konaru, lecz także trawiąca drzewo choroba, tym bardziej, iż w dniu zdarzenia panowały dobre, bezwietrzne warunki atmosferyczne. Tym samym powód zniszczenia pojazdu poszkodowanej przez ułamany konar wiązał się wprost ze złym staniem drzewa. Mając na uwadze powyższe należało uznać, że podejmowane przez przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł. nie zabezpieczały w należytym stopniu bezpieczeństwa mienia oraz osób korzystających z terenów Spółdzielni. Sprawowany przez Spółdzielnię nadzór nie był uregulowany i miał charakter ograniczony właściwie do reagowania na informacje przekazywane przez gospodarza nieruchomości i administratora oraz do usuwania powstałych już uszkodzeń drzewostanu. Spółdzielnia co prawda wykonywała czynności pielęgnacyjne i raz do roku na wiosnę wykonywała przegląd nasadzeń, lecz nie prowadziła z zastosowanych zabiegów żadnej dokumentacji wykazującej rodzaje zastosowanych prac i wykonanych czynności. Spółdzielnia nie wykazała jednocześnie, by dokonywała innych niż zewnętrzne oględziny sposobów nadzoru nad stanem drzewostanu, ani by korzystała przy tych oględzinach z pomocy osób posiadających fachową wiedzę z zakresu dendrologii. To wszystko spowodowało, że nie spostrzeżono trwającego od kilku lat złego stanu drzewa i nie zakwalifikowano go do wycinki. Należało zatem uznać, że powód wykazał istnienie po stronie pozwanej wszystkich przesłanek jej odpowiedzialności za skutki zdarzenia z dnia 30 lipca 2020 r., tj. zaniechania spółdzielni mieszkaniowej, przejawiającego się w niezapewnieniu należytej kontroli stanu spornego drzewa, odłamania się jego gałęzi na skutek powyższego zawinionego zaniechania i wyrządzenia w konsekwencji tego szkody w majątku poszkodowanej. Niewątpliwie to stan drzewa doprowadził do oderwania jego konaru, a jako że jest ono posadowione na terenie będącym we władaniu pozwanej spółdzielni i należy do części składowych nieruchomości (art. 48 k.c.), to pozwana Spółdzielnia odpowiada za jego stan. To do niej należało utrzymanie tego drzewa w należytym stanie uniemożliwiających wyrządzenie szkody. W ocenie Sądu nadzór nad drzewostanem sprowadzający się do okresowych oględzin, nie wyczerpywał należytej staranności, bowiem po pierwsze nie zauważono wyraźnych objawów choroby drzewa (takich jak huba czy spróchnienie drewna), a po drugie nie wykazano by nadzór ten odbywał się przy pomocy podmiotów mających w tym zakresie wiedzę specjalistyczną. Zaniedbanie Spółdzielni w prawidłowej pielęgnacji drzewostanu wskazuje na istnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy zaniechaniem, a doznaną przez poszkodowaną szkodą bowiem gdyby drzewostan był doglądany w należyty sposób, to możliwe byłoby zapobieżenie zdarzeniu, w szczególności poprzez złożenie wniosku o wycięcie drzewa z uwagi na jego zły stan oraz zagrożenie dla osób i mienia, a po uzyskaniu zezwolenia - jego usunięcie. Poza kwestionowaniem odpowiedzialności pozwanej, w sprawie sporna była także wysokość szkody w pojeździe należącym do poszkodowanej. W niniejszej sprawie powódka, jako podmiot z którym poszkodowana miała zawartą ważną w dniu zdarzenia umowę autocasco dotyczącą uszkodzonego pojazdu zakwalifikowała szkodę w pojeździe jako szkodę całkowitą. Z uwagi na sprzedaż przez poszkodowaną pozostałości pojazdu za pośrednictwem firmy współpracującej z ubezpieczycielem, ubezpieczyciel wypłacił poszkodowanej kwotę 10.000 zł odszkodowania odpowiadającą oszacowanej przez niego wartości pojazdu sprzed szkody. Z tytułu sprzedaży pozostałości pojazdu ubezpieczyciel otrzymał kwotę 2.800 zł. Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, iż szkoda w pojeździe marki F. (...) rzeczywiście miała charakter szkody całkowitej, bowiem koszty naprawy pojazdu (43.368,48 zł brutto) przewyższały kilkukrotnie wartość rynkową pojazdu sprzed szkody (9.600 zł brutto). Wobec takiego charakteru szkody, naprawa pojazdu była ekonomicznie nieopłacalna, a wysokość odszkodowania należnego poszkodowanej winna była zostać ustalona jako różnica pomiędzy wartością pojazdu w stanie nieuszkodzonym, a jego wartością po szkodzie (2.000 zł). W niniejszej sprawie wysokość szkody wynosiła więc 7.600 zł., lecz wysokość odszkodowania wypłaconego poszkodowanej oraz kwotę uzyskaną przez powódkę ze sprzedaży pojazdu (2.800 zł), Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu zasądzając kwotę 7.200 zł z tytułu regresu ubezpieczeniowego.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 455 § 1 k.c. w zw. z art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym w razie, gdy dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W analizowanej sprawie powódka już pismem z dnia 7 września 2020 roku wzywała pozwaną do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem w terminie 30 dni od dnia doręczenia pisma. Wezwanie do zapłaty zostało przez powódkę ponowione pismem z dnia 16 listopada 2020 roku zakreślającym termin spełnienie świadczenia przez pozwaną do dnia 30 listopada 2020 roku. Choć w aktach sprawy brak jest dowodów doręczenia przedmiotowych pism pozwanej, to z pisma sporządzonego przez pozwaną spółdzielnię wynika, iż najpóźniej w dniu 25 listopada 2020 pozwana miała wiadomość o treści skierowanego do niej wezwania do zapłaty z dnia 16 listopada 2020 roku. W związku z powyższym pozwana pozostawała w opóźnieniu z zapłatą świadczenia od dnia 1 grudnia 2020 roku i od tej daty należało zasądzić odsetki ustawowe za opóźnienie.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 107 k.p.c. zdanie pierwsze, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Powódka ostała się ze swoim roszczeniem w całości wobec czego pozwana winna jest zwrócić jej wszystkie poniesione przez nią koszty procesu w łącznej kwocie 3.817 zł, na którą złożyły się: wynagrodzenie pełnomocnika w osobie radcy prawnego w kwocie 1800 zł (ustalone na podstawie § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych – t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 265 ze zm.), 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 400 zł uiszczone tytułem wpisu sądowego oraz łącznie 1600 zł wydatkowanych w całości zaliczek na poczet wynagrodzenia biegłych.

W oparciu o art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 83 i w zw. z art. 113 stawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd obciążył pozwaną na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi kwotą 1.461,38 zł tytułem tymczasowo poniesionych wydatków, na które złożyły się: koszty stawiennictwa świadka wysokości 83,52 zł, a także wynagrodzenie biegłych w wysokości łącznej 1.377,86 zł.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE