UZASADNIENIE

Powódka (...) spółka jawna z siedzibą w G. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego (...) Towarzystwa (...) z siedzibą w W. kwoty 1.146,23 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 27 kwietnia 2021 r. Nadto wniosła o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od uprawomocnienia się orzeczenia. W uzasadnieniu wskazała, że w wyniku wypadku drogowego w dniu 18 stycznia 2021 r. uszkodzony został pojazd marki F. (...) o nr rej. (...) należący (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. użytkowany przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Właściciel pojazdu dokonał przelewu wierzytelności na użytkownika, a użytkownik na powódkę. Sprawca zdarzenia legitymował się umową ubezpieczenia OC zawartą z pozwanym. Powódka dodała, że w toku postępowania likwidacyjnego pozwany ustalił wartość odszkodowania na kwotę 2.601,81 zł netto, podczas gdy rzeczywisty koszt naprawy wyniósł 3.748,04 zł netto. W ocenie powódki, pozwany niezasadnie obniżył stawkę za roboczogodzinę. Powódka dochodzi zapłaty różnicy między rzeczywistym kosztem naprawy pojazdu, a odszkodowaniem wypłaconym przez pozwanego.

W dniu 11 kwietnia 2022 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (sygn. akt X GNc 626/22).

Nakaz ów został zaskarżony przez pozwanego w części, tj. co do kwoty 554,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 kwietnia 2021 r. i wniósł o oddalenie powództwa ponad kwotę 591,83 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 27 kwietnia 2021 r. Nadto wniósł o zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazał, że spornymi w sprawie są koszty w postaci mysia pojazdu, przyjęcia do naprawy oraz obsługi szkody. Koszty te nie znajdowały odzwierciedlenia w procesie naprawczym, prowadząc jedynie do zawyżenia rozmiarów szkody. Zakłady naprawcze, czy wypożyczalnie pojazdów zastępczych nie są uprawnione do obsługi administracyjnej szkody. Sam proces likwidacji szkody pozostaje nadal obowiązkiem zakładu ubezpieczeń. Trudno też uzasadnić odrębne wycenianie czynności takich jak przyjęcie pojazdu do naprawy, gdyż jest to czynność nierozerwalnie związana z przeprowadzeniem naprawy i prowadzeniem przez powoda działalności gospodarczej. Za nieuzasadnione należy też uznać koszty mycia pojazdu. Są one bowiem ujmowane w stawce za roboczogodzinę. Mycie pojazdu powinno stanowić składową naprawy jedynie wówczas, gdy zaistnieje taka potrzeba.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18 stycznia 2021 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzony został należący do (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. pojazd marki F. (...) o nr rej. (...). Użytkownikiem tego pojazdu na podstawie umowy leasingu była (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B.. Sprawca zdarzenia legitymował się umową ubezpieczenia OC zawartą z pozwanym.

Bezsporne

W dniu 21 czerwca 2021 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zawarła umowę cesji z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w B. obejmującą przysługującą jej wobec pozwanego wierzytelność z tytułu odszkodowania za szkodę w pojeździe F. (...) o nr rej. (...).

Bezsporne

(...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w B. zleciła powódce dokonanie naprawy uszkodzonego pojazdu. Jednocześnie w dniu 23 czerwca 2021 r. zawarła z powódką umowę cesji wierzytelności, na podstawie której przeniosła na powódkę wierzytelność za szkodę w pojeździe marki F. (...) o nr rej. (...) powstałą na skutek zdarzenia z dnia 18 stycznia 2021 r.

Bezsporne

Koszt naprawy w/w pojazdu zamknął się kwotą 3.352,04 zł netto. W związku z wykonaną naprawą powódka wystawiła spółce (...) fakturę VAT na kwotę 3.748,04 zł. W wyliczeniach kosztów naprawy uwzględniła 0,8 roboczogodziny na mycie pojazdu przed i po naprawie oraz 2 roboczogodziny na „przyjęcie szkody i procedowanie”, co dało kwotę 396 zł.

Dowód:

- faktura Vat k. 24

- kalkulacja k. 64-68

Zgodnie z certyfikatem (...) Izby (...) koszt jednej roboczogodziny dla samochodów osobowych i dostawczych wynosi 158,27 zł netto. Wartość ta nie zawiera wliczonego zysku firmy oraz kosztów handlowych, w tym podzespołów i części zamiennych, wykorzystanych w procesie świadczenia usług. Przy uwzględnieniu marży na poziomie 20%, stawka za czynności warsztatowe zgodnie z certyfikatem powinny wynosić dla prac blacharsko-lakierniczych 198 zł netto.

Dowód:

- certyfikat k. 26,

-analiza wyliczenia kosztu roboczogodziny k. 18-19.

Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego pozwany w dniu 26 kwietnia 2021 r. przyznał powódce odszkodowanie z tytułu kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu w kwocie 2.601,81 zł netto.

Bezsporne

Ogólnopolska Motoryzacyjna (...) Techniczna rekomenduje odpowiednie przygotowanie pojazdu do procesu naprawy poprzez umycie jego karoserii. Czynność ta nie jest uwzględniana w systemach eksperckich do kalkulowania kosztów napraw. Jednak pozwala na ocenę stanu nadwozia pod kątem bezspornego określenia obszaru uszkodzenia, jaki będzie podlegał naprawie, pozwalając także na właściwe zakwalifikowanie elementów do naprawy bądź wymiany oraz weryfikację pozostałych elementów nadwozia w kontekście ewentualnych uszkodzeń, które nie podlegają naprawie. Nadto prowadzenie naprawy przy brudnej karoserii powoduje powstanie zanieczyszczeń na stanowisku pracy i w przestrzeni serwisu, co ma negatywny wpływ na jakość naprawy i standardy jej prowadzenia oraz koszty eksploatacji uszkodzeń. Standardem jest również wydanie naprawionego pojazdu w stanie czystym. Dlatego w kosztach naprawy najeży ująć 0,3 rbg na mycie zewnętrzne przed naprawą i 0,5 rbg na umycie karoserii i odkurzenie wnętrza po zakończeniu naprawy.

Dowód:

- oświadczenie k. 57

- komunikat k. 58-60

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

W rozpoznawanej sprawie powódka, na podstawie zawartej z poszkodowaną umowy przelewu wierzytelności, dochodziła od pozwanej zapłaty odszkodowania (ściślej uzupełnienia już wypłaconej kwoty odszkodowania) z tytułu kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu w związku ze szkodą powstałą w pojeździe w wyniku zdarzenia z dnia 18 stycznia 2021 r.

Podstawę prawną powództwa stanowiły przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1152 ze zm.). W myśl art. 4 tej ustawy, ubezpieczeniem obowiązkowym jest ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów. Stosownie do treści art. 13 ust. 2 ustawy o obowiązkowych ubezpieczeniach OC odszkodowanie wypłaca się w granicach odpowiedzialności cywilnej podmiotów objętych ubezpieczeniem. Natomiast w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego (art. 22 ust. 1 ustawy).

Zgodnie z treścią art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia OC ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Z kolei zgodnie z treścią art. 822 § 4 k.c. uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela – co też w niniejszej sprawie strona powodowa uczyniła. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody. Sprawca szkody ponosi odpowiedzialność za zdarzenie komunikacyjne wywołujące szkodę na zasadach ogólnych – o których mowa w art. 436 § 2 k.c. – czyli na zasadzie winy (415 k.c.).

Powyższe ustalenie implikuje odpowiedzialność pozwanej jako ubezpieczyciela bezpośredniego sprawcy szkody. Odnosząc się do zakresu odszkodowania - przy ubezpieczeniu OC - należy mieć na względzie ogólne reguły kodeksu cywilnego, w szczególności treść art. 361 k.c. Reguły te nakazują przestrzeganie zasady pełnego odszkodowania, w granicach adekwatnego związku przyczynowego (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSP 2002/7-8/103). Zgodnie z zasadą kompensacji odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może ono jednak przewyższać wysokości.

Pozwany zakład ubezpieczeń uznał swoją – jako ubezpieczyciela sprawcy - odpowiedzialność za szkodę z dnia 18 stycznia 2021 r. w pojeździe marki F. (...) co do zasady i przyznał odszkodowanie z tytułu kosztów naprawy w kwocie 2.601,81 zł netto.

Spornym pomiędzy stronami i wymagającym rozstrzygnięcia Sądu okazały koszty związane z myciem pojazdu przed i po naprawie (158,40 zł netto) oraz koszty „przyjęcia szkody i procedowania” (396 zł netto).

Sąd zgodził się z powódką, iż w adekwatnym związku przyczynowy ze szkodą pozostawały koszty mycia pojazdu przed i po szkodzie. Sąd w pełni akceptuje stanowisko wyrażone w komunikacie Motoryzacyjnej Rady (...), iż „umycie karoserii pojazdu przed naprawą pozwala na ocenę stanu nadwozia pod kątem bezspornego określenia obszaru uszkodzenia, pozwalając także na właściwe zakwalifikowanie elementów do naprawy bądź wymiany oraz weryfikację pozostałych elementów nadwozia w kontekście ewentualnych uszkodzeń, które nie podlegają naprawie. Nadto prowadzenie naprawy przy brudnej karoserii powoduje powstanie zanieczyszczeń na stanowisku pracy i w przestrzeni serwisu, co ma negatywny wpływ na jakość naprawy i standardy jej prowadzenia oraz koszty eksploatacji uszkodzeń. Standardem jest również wydanie naprawionego pojazdu w stanie czystym. Dlatego w kosztach naprawy najeży ująć 0,3 rbg na mycie zewnętrzne przed naprawą i 0,5 rbg na umycie karoserii i odkurzenie wnętrza po zakończeniu naprawy”.

W konsekwencji w należnym powódce odszkodowaniu należało uwzględnić dodatkowo kwotę 158,40 zł netto.

Sąd nie znalazł jednak podstaw do uwzględnienia w odszkodowaniu kwoty 396 zł netto jako kosztów przyjęcia szkody i jej procedowania.

Wobec kwestionowania przez pozwanego roszczenia w tym zakresie, powódka winna była podjąć odpowiednią aktywność dowodową pozwalającą stwierdzić, z jakimi konkretnie kosztami i czynnościami wiązała się w/w pozycja kosztorysu. Brak takiej aktywności uniemożliwił Sądowi pozytywne zweryfikowanie omawianych kosztów pod kątem ich adekwatnego związku przyczynowego ze szkodą.

Należy pamiętać, że przy rozpoznawaniu sprawy na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego rzeczą sądu nie jest zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzania z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Obowiązek przeprowadzenia dowodów spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne. Dobitnie w tym zakresie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 12 grudnia 2000 r., sygn. V CKN 175/00,w którym podkreślił, iż działanie sądu z urzędu może prowadzić do naruszenia prawa do bezstronnego sądu i odpowiadającego mu obowiązku przestrzegania zasady równego traktowania stron wynikającego z art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP. Sąd wskazał w uzasadnieniu tego orzeczenia, iż ani w toku postępowania dowodowego, ani po wyczerpaniu wniosków dowodowych stron, sąd nie ma obowiązku ustalania, czy sprawa jest dostatecznie wyjaśniona do stanowczego rozstrzygnięcia. Nakaz uzupełniania z urzędu udzielonych przez strony wyjaśnień i przedstawianych przez nie dowodów, jak i dokonywania oceny stopnia wyjaśnienia sprawy skreślony został bowiem zarówno z art. 232 in tine k.p.c., jak i z art. 316 § 1 k.p.c. Obowiązek dowodzenia - w tym także dowodem z przesłuchania stron - obciąża strony. Zachowana w art. 232 k.p.c. możliwość przeprowadzenia przez sąd dowodu z urzędu ma charakter wyłącznie wspierający i wykorzystywana może być jedynie w sytuacjach wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych wypadkach. Nie może jednak w żadnym przypadku prowadzić do zastępowania strony w spełnianiu jej obowiązków.

W tej sytuacji w pkt I wyroku Sąd uwzględnił powództwo co do kwoty 158,40 zł netto.

O odsetkach w zakresie uwzględnionego roszczenia Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu na podstawie art. 481 § 1 k.c. i art. 14 ust 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

W pkt II Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie jako bezzasadne.

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o treść przedłożonych do akt dowodów z dokumentów, które należało uznać za wiarygodne. Ich walor dowodowy nie był kwestionowany przez strony, jak również Sąd nie dopatrzył się okoliczności, które podważałyby ten walor.

W III pkt zawarto rozstrzygnięcie o kosztach procesu. Jego podstawę stanowił art. 100 zd. 1 k.p.c. stanowiący, iż w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione albo stosunkowo rozdzielone. W związku z oddaleniem powództwa ponad kwotę 396 zł netto Sąd ustalił, że powódka wygrała spór w 65%, natomiast pozwany w 35%. Na koszty poniesione przez powódkę złożyły się: opłata sądowa od pozwu – 100 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł, koszty zastępstwa procesowego – 270 zł. Natomiast koszty poniesione przez pozwanego stanowiły: opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł i koszty zastępstwa procesowego - 270 zł. Biorąc pod uwagę powyższe, pozwany był obowiązany zwrócić powódce koszty w kwocie w kwocie 251,55 zł (65% z kwoty 387 zł), a powódka pozwanemu w kwocie 94,50 zł (270 zł x 35%). W konsekwencji wzajemnej kompensaty kosztów, pozwany obowiązany jest zwrócić na rzecz powódki kwotę 157,05 zł.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE