UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 listopada 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 17 września 2021 roku odmówił M. S. prawa do emerytury pomostowej.

W uzasadnieniu wskazano, że zakład odmówił przyznania emerytury, ponieważ:

1. wnioskodawca nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach wynoszącego co najmniej 15 lat;

2. przed dniem 1.01.1999 r. wnioskodawca nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej;

3. po dniu 31.12.2008 r. wnioskodawca nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art.3 ust. l i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Do pracy, wykonywanej w warunkach szczególnych, organ rentowy nie uwzględnił okresów od dnia 1 września 1983 roku do dnia 31 października 1984 roku oraz od dnia 1 grudnia 1984 roku do dnia 28 kwietnia 2006 roku ponieważ prace, które obsługiwał ubezpieczony, nie były piecami typu przemysłowego. Za piece typu przemysłowego uważa się według polskich norm kotły parowe lub wodne przeznaczone do wytwarzania pary lub podgrzewania wody, których moc przekracza 1 MW.

Za udowodnione ZUS przyjął okresy: 0 lat, 6 miesięcy, 12 dni (okresy nieskładkowe); 40 lat, 11 miesięcy, 6 dni (okresy składkowe). Łącznie staż sumaryczny w ilości: 41 lat, 5 miesięcy i 18 dni.

(decyzja – k. 61 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołanie od w/w decyzji wniósł M. S., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, zaskarżając ją w całości i zarzucając jej naruszenie przepisów prawa poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego przemawiającego za przyjęciem co najmniej 15 letniego okresu pracy wnioskodawcy w szczególnych warunkach oraz przemawiającego za przyjęciem wykonywania takiej pracy po dniu 31 grudnia 2008 roku, co w konsekwencji skutkowało błędnym ustaleniem stanu faktycznego sprawy i odmową przyznania prawa do emerytury. W związku z powyższym wniesiono o zmianę zaskarżonej decyzji i ustalenie wnioskodawcy prawa do wcześniejszej emerytury od dnia 1 września 2021 roku oraz zasądzenie od organu rentowego na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, że, w ocenie wnioskodawcy, wykonywał on prace w szczególnych warunkach, przed dniem 1 stycznia 1999 roku, jak i po dniu 31 grudnia 2008 roku. Organ rentowy w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji podał lakonicznie, że piece przy których pracował wnioskodawca nie były piecami przemysłowymi według polskich norm, jednakże tych norm nie podał, oprócz parametru mocy 1 MW, jak również organ nie wskazał parametrów samych pieców.

(odwołanie – k. 3-7)

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie podnosząc argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 16-19)

Na rozprawie w dniu 18 maja 2022 roku, sąd na podstawie art. 235 ²§ 1 pkt 3 k.p.c. pominął wniosek dowodowy pełnomocnika wnioskodawcy o zobowiązanie (...) Zarządu (...) do wskazania wszystkich współpracowników skarżącego.

(postanowienie wydane na rozprawie w dniu 18 maja 2022 roku e-protokół (...):31:09-00:44:57 – płyta CD – k. 108)

Na rozprawie w dniu 8 sierpnia 2022 roku sąd postanowił pominąć wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu BHP.

(postanowienie wydane na rozprawie w dniu 8 sierpnia 2022 roku e-protokół (...):29:54-00:31:00 – płyta CD – k. 168)

Na rozprawie w dniu 8 sierpnia 2022 roku, pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie, zaś pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie.

(końcowe stanowiska stron – rozprawa z dnia 8 sierpnia 2022 roku e-protokół (...):47:29-00:51:26 – płyta CD – k. 168)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. S. urodził się w dniu (...).

(okoliczność bezsporna)

W dniu 17 września 2021 roku ubezpieczony złożył do ZUS wniosek o emeryturę pomostową.

(wniosek – k. 1-2 verte załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Ze świadectwa pracy z dnia 28 kwietnia 2006 roku wystawionego przez Wojskową Administrację K. w S. wynika, że M. S. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy:

1. w (...) Kombinacie Budowlanym 29-2 (...) w okresie od dnia 2 listopada 1978 roku do dnia 31 sierpnia 1981 roku,

2. w Gminnej Spółdzielni (...) w M. w okresie od dnia 28 stycznia 1982 roku do dnia 31 października 1984 roku

3. w Wojskowej Administracji K. w S. (Jednostka Wojskowa w S.) w okresie od dnia 1 grudnia 1984 roku do dnia 28 kwietnia 2006 roku

gdzie wykonywał: od dnia 2 listopada 1978 roku do dnia 31 sierpnia 1981 roku pracę na stanowisku posadzkarz- parkieciarz, od dnia 28 stycznia 1982 roku do dnia 1 listopada 1983 roku pracę na stanowisku robotnika magazynowego, od dnia 1 grudnia 1982 roku do dnia 31 sierpnia 1983 roku pracę na stanowisku konwojent w (...) i RP, od dnia 1 września 1983 roku do dnia 31 października 1984 roku pracę na stanowisku palacz c.o. w (...) i RP, od dnia 1 grudnia 1984 roku do dnia 28 kwietnia 2006 roku pracę na stanowisku palacz c.o.

(świadectwo pracy – k. 4-4 verte, wyciągi z rozkazu dziennego –k. 18-19, k. 22, k. 25-26, k. 29, angaże – k. 21, k. 23-24, k. 30-35, k. 37-38, k. 40-41, rozkaz – k. 42-44, umowy o pracę – k. 56-57 verte załączonych do sprawy akt organu rentowego, świadectwo pracy – k. 14, -14 verte, k. 72-72 verte, kwestionariusz osobowy – k. 29, k. 74, podanie – k. 30, k. 75, świadectwa pracy – k. 32-33 verte, k. umowa o pracę – k. 34-34 verte, wniosek – k. 35-35 verte, wyciągi – k. 36-38, umowa o pracę – k. 39-39 verte, wyciąg – k. 40, k. 45, k. 50, k. 51, angaże – k. 40-42 verte, k. 46-47, k. 49, k. 84-86, karta wyróżnień – k. 43-44, aneks do umowy o pracę – k. 51, rozkaz – k. 52-54, świadectwo pracy – k. 56-56 verte, życiorys – k. 73, umowa – k. 76, zaświadczenie – k. 79, skierowanie – k. 81, zaświadczenie – k. 82-83, karta obiegowa zmiany – k. 87-87 verte, dokumenty w aktach osobowych z Gminnej Spółdzielni (...) w M. w kopercie załączone do sprawy, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 8 sierpnia 2022 roku e-protokół (...):31:19-00:35:01- płyta CD – k. 168 w związku z rozprawą z dnia 18 maja 2022 roku e-protokół (...):10:01-00:31:09 – płyta CD – k. 108)

Na mocy porozumienia zmieniającego z dniem 1 listopada 1998 roku dokonano zmiany umowy o pracę łączącej w/w strony zawartej na czas nieokreślony zawartej w dniu 1 grudnia 1984 roku w ten sposób, że stanowisko palacz c.o. (gr.2), dodatek stażowy 19%, dodatek za pracę w warunkach szkodliwych 11%, premia zgodnie z regulaminem premiowania, czas pracy – 40 godz. tygodniowo.

(porozumienie zmieniające – k. 36 załączonych do sprawy akt organu rentowego, k. 48)

W piśmie z dnia 22 czerwca 2022 roku Gminna Spółdzielnia (...) w M. poinformowała, że M. S. w okresie od 01.09.1983r. do 31.10.1984r. pracował na 4 niezautomatyzowanych kotłach/piecach:

1) dwa kołaty/piece parowe typu: KZ-5 oraz (...) (nr fabryczny (...), nr ew. (...)) żeliwne miały moc ok. 330 kW (KZ-5) i 383 kW ( (...)) oraz powierzchnię grzewczą 18,5m2 (KZ-5) i 47m2 ( (...)). Kocioł KZ-5 został zmieniony na kocioł (...) o powierzchni grzewczej 41m2 i mocy 334 KW. Stanowiły one jeden system i służyły do wytwarzania pary technologicznej przy użyciu wysokiej temperatury do procesów technologicznych w celu produkcji wód gazowanych, produkcji majonezów, musztard, rozlewu piwa, rozlewu oleju, w szczególności do mycia i wyparzania butelek oraz pasteryzacji. Kotły te pracowały w trybie ciągłym przez cały rok.

2) dwa kotły/piece wodne typu: (...)200, prawdopodobnie o mocy po 200 kW. Stanowiły one jeden system i służyły do podgrzewania ciepłej wody użytkowej i centralnego ogrzewania dla Spółdzielni, w tym warsztatów. W okresie zimowym pracowały oba kotły, w okresie letnim pracował jeden kocioł.

Wszystkie piece należały do kotłów typy przemysłowego. Łącznie miały moc ponad 1.200 kW.

(pismo – k. 157, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 8 sierpnia 2022 roku e-protokół (...):31:19-00:35:01- płyta CD – k. 168 w związku z rozprawą z dnia 18 maja 2022 roku e-protokół (...):10:01-00:31:09 – płyta CD – k. 108)

W Wojskowej Administracji K. w S. wnioskodawca zajmował się paleniem w piecu. Pracował przy kotłach parowych KC 80 o mocy 1,4 megawata, ciśnienie 0,7 atmosfery. W kotłowni był hałas, zakurzenie, wysoka temperatura. Wnioskodawca obsługiwał kotły parowe, para służyła do gotowania strawy na stołówce, do nagrzewania łaźni i pomieszczeń. Kotły były połączone w jeden system. Węgiel był ładowany przez wsyp i przez wsyp był podajnik, który wciągał węgiel do pieca. Skarżący całą zmianę pracował w kotłowni, nie był oddelegowany do wykonywania innych prac.

(zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 8 sierpnia 2022 roku e-protokół (...):31:19-00:46:47- płyta CD – k. 168 w związku z rozprawą z dnia 18 maja 2022 roku e-protokół (...):10:01-00:31:09 – płyta CD – k. 108, zeznania świadka E. M. na rozprawie w dniu 8 sierpnia 2022 roku e-protokół (...):04:54-00:10:05 – płyta CD – k. 168, zeznania świadka S. P. na rozprawie w dniu 8 sierpnia 2022 roku e-protokół (...):15:24-00:26:39 – płyta CD – k. 168)

Wnioskodawca zatrudniony był w (...) Sp. z o.o. Oddział w S. w okresie od dnia 21 marca 2007 roku do dnia 31 maja 2020 roku (pełny etat), od dnia 1 czerwca 2020 roku do dnia 31 sierpnia 2020 roku (0,9 etatu); od dnia 1 września 2020 roku do dnia 31 sierpnia 2021 roku (pełny etat) gdzie wykonywał prace na stanowisku pomocnik palacza.

(świadectwo pracy – k. 8 -8 verte załączonych do sprawy akt organu rentowego, dokumenty w aktach osobowych z (...) Sp. z o.o. w kopercie załączone do sprawy)

W piśmie z dnia 30 maja 2022 roku (...) Sp. z o.o. Oddział w S. poinformowała, że skarżący zatrudniony był we wskazanej spółce od dnia 21 marca 2007 roku do dnia 31 sierpnia 2021 roku na stanowisku pomocnik palacza i obsługiwał kotły ER 125 o mocy 2,69 MW i ER 60 o mocy 1,39 MW. Piece te wytwarzały parę technologiczną zasilająca linię produkcyjną do produkcji kubków, misek oraz wieczek z surowca E..

(pismo – k. 120, zdjęcia – k. 121-123, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 8 sierpnia 2022 roku e-protokół (...):31:19-00:35:01- płyta CD – k. 168 w związku z rozprawą z dnia 18 maja 2022 roku e-protokół (...):10:01-00:31:09 – płyta CD – k. 108)

Ze świadectwa wykonywania pracy w warunkach szkodliwych wynika, że M. S. był zatrudniony w Gminnej Spółdzielni (...) w M. w okresie od dnia 28 stycznia 1982 roku do dnia 31 października 1984 roku i w okresie od dnia 1 września 1983 roku do dnia 31 października 1984 roku był palaczem w pełnym wymiarze czasu pracy. Praca była wykonywana w nieautomatyzowanej kotłowni przemysłowej zgodnie z wykazem rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 2019 roku (Dz. U. 8 poz. 43) gdzie pracował na stanowisku palacza CO.

(świadectwo – k. 5 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Ze świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych wynika, że M. S. był zatrudniony w Gminnej Spółdzielni (...) w M. w okresie od dnia 28 stycznia 1982 roku do dnia 31 października 1984 roku i w okresie od dnia 1 września 1983 roku do dnia 31 października 1984 roku był palaczem w pełnym wymiarze czasu pracy. Praca była wykonywana w nieautomatyzowanej kotłowni przemysłowej na stanowisku palacz CO zgodnie z wykazem stanowiącym załącznik do uchwały Zarządu Głównego (...) z dnia 25 lipca 1983 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy w Spółdzielczości Rolniczej.

(świadectwo – k. nieponumerowane karty załączonych do sprawy akt organu rentowego, k. 9)

Ze świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych, wystawionego przez (...) Zarząd (...) w B. wynika, że M. S. zatrudniony był w Jednostce Wojskowej (...)- Wojskowej Administracji K. w S. w okresie od dnia 1 grudnia 1984 roku do dnia 28 kwietnia 2006 roku na stanowisku palacz w pełnym wymiarze czasu pracy.

Od dnia 1 grudnia 1984 roku do dnia 28 kwietnia 2006 roku w tym stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace niezautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych typu przemysłowego na stanowisku – palacz c.o. wg załącznika nr 1 i 2 do Zarządzenia Ministra Obrony Narodowej nr 48/MON z dnia 12 września 1983 roku; Dz. Rozk. MON z 1983 roku poz. 53 w wykazie A w dziale XIV poz.1 pkt 3 oraz wg Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku (Dz. U. nr 8, poz. 43 z późn. zm.) w wykazie A w dziale XIV poz. 1.

(świadectwo – k. 6 załączonych do sprawy akt organu rentowego, k. 10)

Kotły (...) i KZ-5 są kotłami typu przemysłowego. Są one wymienione w załączniku rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.07.1987 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w Dziale XIV - Prace różne, poz. 1 - "Prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego".

Prace te ujęte zostały również w zarządzeniu Ministra Obrony Narodowej nr 18 MON z dnia 12 września 1983 r. w sprawie prac wykonywanych w jednostkach organizacyjnych resortu obrony narodowej, w Dziale XIV - Prace różne, poz. 1 - "Prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego", pkt. 1 - "maszynista kotłów - palacz".

Kotły żeliwne typu (...) przeznaczone są do wytwarzania ciepła dla celów centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej oraz pary technologicznej o ciśnieniu 0,07 MPa.

Paliwem zastępczym do kotła (...) jest mieszanka węgla z miałem węglowym o udziale masowym 70 % węgla i 30 % miału węglowego. Blok kotła składa się z dwóch połówek. Żebra zestawionych członów tworzą kanały spalinowe. Połączone dwie połówki bloku tworzą ruszt chłodzony wodą, komorę paleniskową, lej paliwowy i kanały powietrzne.

Kocioł typu KZ 5 jest żeliwnym kotłem grzewczym. Służy do wytwarzania ciepła dla celów centralnego ogrzewania lub też do podgrzewania wody w wymiennikach ciepła. Kocioł taki może być również stosowany do wytwarzania pary dla celów technicznych. W tym przypadku należy używać do zasilania kotłów wody specjalnie przygotowanej, aby uniknąć osadzania się szkodliwego kamienia kotłowego. Podstawowym paliwem tych kotłów jest koks przemysłowo - opałowy w stanie suchym. Kotły KZ 5 produkowane są jako kotły wodne niskotemperaturowe i parowe niskociśnieniowe, z dolnym spalaniem.

Kotły wodne KZ 5 przystosowane są do pracy w instalacji grzewczej, w której max. ^ ciśnienie nie przekracza 0,5 MPa (~ 5 atm), a temperatura wody nie przekracza 100°C.

(opinia biegłego z zakresu specjalisty ds. bhp W. K. złożona w sprawie o sygn. VI U 1998/13 dot. J. P. – k. 85-88)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty zawarte w załączonych do akt sprawy aktach ZUS oraz na podstawie osobowych źródeł dowodowych w postaci zeznań wnioskodawcy oraz powołanych w sprawie świadków, jak i dokumentów z akt osobowych skarżącego dotyczących jego okresów zatrudnienia w (...) Kombinacie Budowlanym, w Gminnej Spółdzielni (...) w M., (...) Sp. z o.o. Oddział w S. oraz w oparciu o załączone do sprawy, akta Sądu Okręgowego w Płocku o sygn. VI U 1998/13 dot. J. P. . Zgromadzonym dowodom, Sąd dał wiarę. Zeznania świadków– osób niezainteresowanych rozstrzygnięciem sprawy na korzyść którejkolwiek ze stron, a jednocześnie pracowników Jednostki Wojskowej w S. praktycznie w tym samym czasie co wnioskodawca nie budzą wątpliwości przy ocenie ich wiarygodności, nie są wzajemnie ze sobą ani z treścią załączonych do akt sprawy dokumentów sprzeczne, wzajemnie ze sobą korespondują. Co również istotne zeznania ubezpieczonego oraz powołanych w sprawie świadków nie zostały zasadnie podważone przez organ rentowy w toku procesu.

W niniejszej sprawie sąd nie widział przeszkód aby oprzeć się na opinii biegłego z zakresu specjalisty ds. bhp W. K. złożonej w sprawie o sygn. VI U 1998/13 dotyczącej J. P.. Zauważyć należy, że J. P., analogicznie jak wnioskodawca, zatrudniony był w Jednostce Wojskowej w S. jako palacz kotłów c.o. przy piecach typu (...) i KZ-5, które biegły ewidentnie uznał za kotły typu przemysłowego. Były to kotły, na których również wnioskodawca pracował, w spornym okresie, w Gminnej Spółdzielni (...) w M.. Co więcej, przeciwko oparciu się przez sąd na w/w opinii biegłego, nie oponowała żadna ze stron.

Jednocześnie tutejszy sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 3 k.p.c. pominął wniosek dowodowy pełnomocnika wnioskodawcy o zobowiązanie (...) Zarządu (...) do wskazania wszystkich współpracowników skarżącego. Dowód ten sąd ocenił jako nieprzydatny. Ponadto pominięciu podlegał wniosek pełnomocnika skarżącego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu BHP jako zmierzający jedynie do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania. Zebrany w sprawie materiał dowodowy był zdaniem sądu wystarczający do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

W myśl art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U.2022.0.1340), prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5 -9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Prace w szczególnych warunkach, to w myśl art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Z kolei, prace o szczególnym charakterze, to w myśl art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

W myśl ust. 4 i 5 art. 3 za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 1, zaś za pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 3. Zgodnie zaś z ust. 7 art. 3 za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych wynika, że jednym z koniecznych warunków do przyznania emerytury pomostowej jest wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przed dniem 1 stycznia 1999 r. jak i po dniu 31 grudnia 2008 r. Przed dniem 1 stycznia 1999 r. może to być zarówno praca wymieniona w nowych wykazach prac (prace w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych), jak i prace wymienione w załącznikach A lub B do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Natomiast po dniu 31 grudnia 2008 r. muszą to być prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wymienione wyłącznie w nowych wykazach (praca w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych).

W toku postępowania wyjaśniającego przed organem rentowym fakt wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze powinien być potwierdzony przez zakład pracy stosownym zaświadczeniem, zgodnie z treścią art. 51 ustawy o emeryturach pomostowych. Ta reguła dowodowa nie obowiązuje jednak przed sądem. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 20 lutego 2013 r. „nie można podzielić poglądu, że wykonywania pracy w szczególnych warunkach, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z 2008 r. o emeryturach pomostowych, można dowodzić przed sądem jedynie na podstawie świadectwa pracy wystawionego przez płatnika składek, gdyż przepis art. 51 tej ustawy nie zmienia przepisów kodeksu postępowania cywilnego określającego katalog środków dowodowych, przy pomocy których strona może udowadniać fakty, z których wywodzi skutki prawne” (III AUa 1044/12, LEX nr 1289529).

Postępowanie dowodowe, przeprowadzone przez sąd, wykazało, że ubezpieczony obsługiwał w spornych okresach kotły typu przemysłowego. Punktem wyjścia było ustalenie, jakie kryteria powinien spełniać tego typu kocioł, bo nie ulega wątpliwości, że nie może to być jakikolwiek kocioł parowy lub wodny, lecz tak jak określa to rozporządzenie „przemysłowy”. Z samego znaczenia tego pojęcia, zdaniem Sądu, wynikało, że ma to być kocioł o podwyższonych parametrach grzewczych, co zresztą wpisywało się w istotę warunków szczególnych.

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2017 r., I UK 498/15 (LEX nr 2216100) wskazano, że definicji pojęcia "kocioł parowy lub wodny typu przemysłowego" nie zawiera rozporządzenie z dnia 7 lutego 1983 r. ani żaden przepis ustawy. Dlatego też w tej kwestii pomocniczo należy odwołać się Polskiej Normy Normalizacyjnej PN-70/H- (...) określającej parametry techniczne kotła typu przemysłowego. Podobne stanowisko zostało wyrażone przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy, Płac i Spraw Socjalnych w piśmie z dnia 14 listopada 1985 r., znak W- (...)- (...)./85, skierowanym do podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej, w którym stwierdzono, że zgodnie z Polską Normą PN-70/H- (...) (obecnie norma ta jest już wycofana), określającą pojęcie kotłów grzewczych oraz ich parametry - jako nie zautomatyzowane kotły parowe lub wodne typu przemysłowego należy rozumieć urządzenia z paleniskiem, przeznaczone do wytwarzania pary lub podgrzewania wody ciepłem wywiązującym się w procesie spalania paliwa, których moc przekracza 1 MW, przy czym w kotłach wodnych temperatura wody na wylocie przekracza (...) (115° C), a w kotłach parowych ciśnienie pary przekracza 70 KPA (ok. 0,7 at.). Takie też parametry kotła parowego lub wodnego typu przemysłowego przyjmowane są powszechnie w orzecznictwie sądów apelacyjnych (por. wyroki Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 20 września 2016 r., III AUa 703/16 oraz z dnia 15 grudnia 2015 r., III AUa 1211/15; Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 13 października 2015 r., III AUa 1834/14 i Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 6 listopada 2013 r., III AUa 920/13)”. Sąd Najwyższy podkreślił, że kotły parowe lub wodne typu przemysłowego, o których mowa w Dziale XIV pkt 1 wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. to także kotły (przemysłowe) wykorzystywane do ogrzewania pomieszczeń mieszkalnych, biurowych, handlowych, a więc spełniające funkcje użytkowe. Jak wskazał, kotły (piece) typu przemysłowego występują nie tylko w procesie produkcji i mogą być one wykorzystywane w celach użytkowych do ogrzewania pomieszczeń.

Kotłem typu przemysłowego nie jest jedynie kocioł umiejscowiony w ciągu technologicznym danego zakładu pracy, którego praca ma zasadniczo dostarczać temu zakładowi energii w postaci pary (np. poruszającej rozmaite urządzenia i maszyny) lub gorącej wody wykorzystywanej w procesie produkcji. Kotły (piece) typu przemysłowego występują nie tylko w procesie produkcji i mogą być one wykorzystywane w celach użytkowych do ogrzewania pomieszczeń (por. SN w wyroku z dnia 6 grudnia 2016 r., II UK 451/15 (niepublikowanym) oraz z dnia 20 marca 2013 r., I UK 517/12, LEX nr 1383245).

Istotne jest jednak, aby posiadały zbliżone parametry techniczne do tych stosowanych w ciągu technologicznym. Pod poz. 1 działu XIV załącznika A do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. wymienione są bowiem prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego. Wobec tego, jeżeli obsługiwane przez palaczy kotły nie zautomatyzowane odpowiadają parametrom kotłów typu przemysłowego oraz prace przy ich obsłudze - przez zatrudnionego na stanowisku palacza - były wykonywane stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na tym stanowisku, to powinny one zostać uznane za prace w szczególnych warunkach. (…) Istotne jest zatem odniesienie się do parametrów, cech właściwych dla kotłów typu przemysłowego, które określała Polska Norma Normalizacyjna PN - 70/H - (...). Synonimem słowa "typ" jest bowiem słowo "rodzaj", co oznacza "gatunek czegoś wyróżniany ze względu na pewne cechy" (por. SN w wyroku z dnia 17 stycznia 2017 r. I UK 498/15, LEX nr 2216100).

W oparciu o powyższe, według Sądu w przypadku ubezpieczonego do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych należało zaliczyć sporne okresy pracy tj. od dnia 1 września 1983 roku do dnia 31 października 1984 roku w Gminnej Spółdzielni (...) w M. gdzie wnioskodawca wykonywał pracę na stanowisku palacz c.o. w (...) i RP, od dnia 1 grudnia 1984 roku do dnia 28 kwietnia 2006 roku w Wojskowej Administracji K. w S. (Jednostka Wojskowa w S.) gdzie wnioskodawca wykonywał pracę na stanowisku palacz c.o. i od dnia 21 marca 2007 roku do dnia 31 sierpnia 2021 roku (z pominięciem okresu od dnia 1 czerwca 2020 roku do dnia 31 sierpnia 2020 roku gdzie skarżący świadczył pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy – 0,9 etatu) w (...) Sp. z o.o. Oddział w S. gdzie wnioskodawca wykonywał pracę na stanowisku pomocnik palacza.

Przeprowadzone, w przedmiotowej sprawie, dowody, wskazują że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy realizował w okresie zatrudnienia u powyższych pracodawców pracę w warunkach szczególnych w łącznym wymiarze ponad 15 lat.

W niniejszym postępowaniu odwołujący wykazał, iż w okresie od dnia 1 września 1983 roku do dnia 31 października 1984 roku oraz od dnia 21 marca 2007 roku do dnia 31 sierpnia 2021 roku (z pominięciem okresu od dnia 1 czerwca 2020 roku do dnia 31 sierpnia 2020 roku gdzie skarżący świadczył pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy – 0,9 etatu) pracował w szczególnym charakterze - obsługiwał kocioł typu przemysłowego. Powyższe wypływa wprost z pisma Gminnej Spółdzielni (...) w M. z dnia 22 czerwca 2022 roku oraz pisma (...) Sp. z o.o. Oddział w S. z dnia 30 maja 2022 roku (...) Sp. z o.o. Oddział w S..

W Gminnej Spółdzielni (...) w M. wnioskodawca pracował na 4 niezautomatyzowanych kotłach/piecach: KZ-5 ( moc 330 kW ) oraz (...) (moc 383 kW), (...)200, prawdopodobnie o mocy po 200 kW.

W (...) Sp. z o.o. Oddział w S. wnioskodawca pracował i obsługiwał kotły ER 125 o mocy 2,69 MW i ER 60 o mocy 1,39 MW.

Ponadto, zdaniem sądu, zeznania, powołanych w sprawie, świadków, potwierdziły, że wnioskodawca będąc zatrudnionym w Wojskowej Administracji K. w S. (Jednostka Wojskowa w S.) w okresie od dnia 1 grudnia 1984 roku do dnia 28 kwietnia 2006 roku na stanowisku palacz c.o. obsługiwał kocioł typu przemysłowego. Na podstawie zebranego materiału dowodowego, zeznań świadków i skarżącego możliwym było jednoznaczne ustalenie parametrów obsługiwanych przez odwołującego pieców. Świadkowie opisali dokładnie ich typ, parametry, dzięki czemu możliwa była ich identyfikacja. Odwołujący pracował przy kotłach parowych KC 80 o mocy 1,4 megawata, ciśnienie 0,7 atmosfery. W kotłowni panował hałas, zakurzenie, wysoka temperatura. Skarżący całą zmianę pracował w kotłowni, nie był oddelegowany do wykonywania innych prac. Wnioskodawca obsługiwał kotły parowe, para służyła do gotowania strawy na stołówce, do nagrzewania łaźni i pomieszczeń.

Tym samym, istotne w sprawie dowody, w szczególności zeznania świadków, wnioskodawcy i dokumentacja osobowo-pracownicza prowadzą zatem do wniosku, iż wykonywane przez odwołującego w spornym okresie prace wymienione zostały w Dziale XIV, zatytułowanym: „Prace różne”, pkt 1 (prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego) wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, należało uznać, iż odwołujący spełnia wszelkie przesłanki do przyznania mu prawa do emerytury pomostowej.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury pomostowej , o czym orzekł w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach procesu, Sąd orzekł w punkcie 2 sentencji wyroku, na podstawie art.98 k.p.c. zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz wnioskodawcy. kwotę 180 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd ustalił zgodnie z § 9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U z 2018 r. poz.265).

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE