UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 19.10.2012r. Sąd Rejonowy w Świdnicy przywrócił powódkę U. F. do pracy u strony pozwanej (...) Sp. z o.o. w Ż. na dotychczasowych warunkach pracy i płacy obciążając stronę pozwaną kosztami sądowymi, zwrotem wydatków i kosztami zastępstwa procesowego.

Rozstrzygnięcie zostało oparte na następujących ustaleniach:

U. F. i (...) spółka z o.o. w Ż. w dniu 15.05.2006 r. zawarli umowę o pracę na okres próby od 15.05.2006 r. do 14.08.2006 r. na stanowisku pracownik produkcji, w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 1250,00 zł brutto. Dnia 14.08.2006 r. strony zawarły umowę o pracę na czas określony od 15.08.2006 r. do 14.08.2007 r. na stanowisko pracownika produkcji, w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 1400 zł brutto (w tym płacą zasadniczą 950zł brutto). Natomiast 14.08.2007r. strony zawarły umowę o pracę na czas nieokreślony na stanowisko pracownik produkcji w pełnym wymiarze czasu pracy, za wynagrodzeniem 1450 zł brutto (w tym 1050 zł brutto wynagrodzenie zasadnicze). Każdorazowo lekarz medycyny pracy wydawał zaświadczenie, iż powódka jest zdolna do pracy na zajmowanym stanowisku wobec braku przeciwskazań do wykonywania tych obowiązków- ostatnio 18.05.2010 r. Termin następnego badania okresowego wyznaczono na 18.05.2012 r. Dnia 14.04.2011 r. powódka złożyła pracodawcy zaświadczenie lekarza medycyny pracy z 11.04.2011 r. stwierdzające przeciwskazania do dźwigania powyżej 5 kg ze względu na schorzenie. Dołączyła także zaświadczenie lekarskie z 8.03.2007 r., 17.04.2007 r., 26.06.2007 r. potwierdzające to przeciwskazanie oraz orzeczenie o stopniu niepełnosprawności nr (...)2003 r. Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. z (...) zaliczającego powódkę do lekkiego stopnia niepełnosprawności na stałe w związku z upośledzeniem narządu ruchu(symbol przyczyny niepełnosprawności 05-R). nie orzeczono ograniczeń co do odpowiedniego zatrudnienia (otwarty rynek pracy). W dniu 7.06.2011 r. powódka złożyła zaświadczenie lekarza medycyny pracy, że wobec przeciwskazań zdrowotnych utraciła zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy z dniem 6.06.2011 r.

Pismem z 7.06.2011 r. pracodawca zawiadomił powódkę, iż w związku z zaświadczeniem lekarza medycyny pracy z 6.06.2011 r. nie dopuszcza jej do pracy na stanowisku starszy pracownik produkcji. Jednocześnie zaproponował rozwiązanie u mowy o pracę na mocy porozumienia stron
z dniem 8.08.2011r. Powódka odmówiła przyjęcia tego pisma a pismem z 12.06.2011 r. przedstawiła pracodawcy stanowiska pracy (11) na których może pracować.

Powódka jest członkiem NS ZZ (...). Uchwałą nr (...) Komisja Międzyzakładowa (...) przy Podmiotach Gospodarczych i Stowarzyszeniach (...)
z 9.06.2010 r. wskazała pozwanej pracowników podlegających ochronie, dołączając uchwałę
nr 7/03/10 z 29.03.2010 r. o składzie osobowym Komisji. Powódka objęta była ochroną związkową
i była zastępcą przewodniczącego.

Pismem z 15.06.2011 r. pozwana zwróciła się do Komisji Międzyzakładowej (...) o wyrażenie zgody na wypowiedzenie stosunku pracy U. F.. Pismem
z 24.06.2011 r. organizacja związkowa zawiadomiła pozwaną, iż nie wyraża zgody na wypowiedzenie stosunku pracy U. F..

W dniu 4.07.2011 r. pozwana wypowiedziała powódce umowę o pracę z zachowaniem
3-miesięcznego okresu wypowiedzenia ze skutkiem na 31.10.2011r. w związku z utratą zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy ze względu na przeciwskazania zdrowotne stwierdzone orzeczeniem lekarza medycyny pracy z 6.06.2011 r.

Biegły sądowy specjalista neurolog rozpoznał u powódki: zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowego z dyskopatią (wypukliną) Th11-Th12 i L5-S1 ze stenozą kanału kręgowego na tym poziomie i zmianami bliznowatymi na poziomie operowanym, objawowy przykręgosłupowy zespół bólowy lędźwiowy- okresowo nasilający się, stan po przebytej w 2001 r. operacji usunięcia dysku L5-S1 i zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego z dyskopatią C5-C6 w zdjęciu RTG
z 7.03.2006r. i ocenił, że stan zdrowia powódki i orzeczony lekki stopień niepełnosprawności z symbolem 05-R pozwalał na zatrudnienie jej na stanowiskach pracy z ograniczeniem dźwigania powyżej 5 kg, pracy w przodopochyleniu, pracy obciążającej układ kostny i prac wymagających długiego utrzymywania jednej pozycji ciała oraz w zimnie i wilgoci.

Biegły sądowy specjalista medycyny pracy rozpoznał u powódki: stan po pooperacyjnym usunięciu 15.02.2001r. wpadniętego jądra miażdżystego krążka miedzykręgowego L5/S1, zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne nawrotowe kręgosłupa na poziomie L5/S1 ze zwężeniem kanału kręgowego na tym, poziomie i zmianami bliznowatymi na poziomie L5/S1, zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa na poziomie Th11/Th112, objawowy przykręgosłupowy zespół bólowy w odcinku lędźwiowym, zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa na poziomie C5/C6, stan po operacji zespołu cieśni nadgarstka prawego w 2007r. i ocenił , że powódkę można uznać za zdolną do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Może wykonywać pracę na tych stanowiskach, które nie wymagają dźwigania ciężarów powyżej 5 kg oraz na stanowiskach na których zatrudnionych jest dwie lub więcej osób ze względu na stosowanie wobec powódki zaleceń profilaktycznych.

W tym stanie faktycznym Sąd uznał, że powództwo zasługuje na uwzględnienie, gdyż pracodawca naruszył przepisy ustawy z 23.05.1991 r. o związkach zawodowych (t.jedn.Dz.U.
z 2001r. Nr 79, poz. 854 z p. zm.). W szczególności zaś pozwany naruszył przepis art.32ust.1
cyt. ustawy o związkach zawodowych, który stanowi, że pracodawca bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej nie może wypowiedzieć stosunku pracy z imiennie wskazanymi uchwałą zarządu jego członkom, upoważnionym do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy. Bezsporne w sprawie było, że powódka pełniła funkcję zastępcy przewodniczącego Komisji Międzyzakładowej (...) i podlegała szczególnej ochronie związkowej do 9.06.2015r. jak również to, że reprezentująca powódkę organizacja związkowa sprzeciwiła się wypowiedzeniu powódce umowy o pracę.

Ponadto Sąd uznał, że przyczyna wypowiedzenia nie jest prawdziwa, skoro wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 6 kc w związku z art. 300 kp pozwana nie udowodniła, że nie posiada stanowisk pracy, na których powódka może pracować, z ograniczeniem dźwigania ciężarów powyżej 5 kg. Biegli sądowi ustanowieni w sprawie zgodnie orzekli, że zarówno stan zdrowia powódki jak
i orzeczony w 2003 r. lekki stopień niepełnosprawności nie ogranicza zdolności powódki do wykonywania dotychczasowych obowiązków pracowniczych, przy ograniczeniach dźwigania powyżej 5kg. Biegli nie orzekli, że wymaga ona zatrudnienia wyłącznie w zakładzie pracy chronionej. Także orzeczenie PZON w W. takiego zapisu w pkt 1 wskazań nie zawiera. Orzeczenie to wyraźnie stwierdza, że powódka może pracować bez ograniczeń (otwarty rynek pracy). Skoro pozwany po myśli art. 6 kc w związku z art. 300 kp pozwany nie udowodnił, że nie posiada stanowiska pracy, na którym mogłaby powódka pracować to wypowiedzenie umowy o pracę dokonane było bezzasadnie w związku z jej funkcją z organizacji związkowej- także niedopuszczalne.

Sąd w całości dał wiarę opiniom biegłych uznając je za spójne, pełne, jasne, pozbawione wewnętrznych sprzeczności i dostatecznie wyjaśniające wszystkie okoliczności mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia.

Co prawda pozwana wniosła zastrzeżenia do opinii biegłego medycyny pracy, ale była to niemerytoryczna, niczym nie poparta polemika laika z wysoko wykwalifikowanym specjalistą. Biegły w opinii uzupełniającej szczegółowo odniósł się do tych zastrzeżeń wykazując ich bezzasadność. Pozwana nie wykazała też, że opinie są rażąco wadliwe lub w sposób oczywisty błędne.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona pozwana zarzucając:

I naruszenie przepisów postępowania , to jest art.233§1k.p.c.

1) przez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego , to jest dokonanie jego oceny z pominięciem istotnej części tego materiału, zaświadczenia lekarskiego z dnia 6.06.2011r. oraz opinii lekarskiej z dnia 14.11.2011r. , z których jednoznacznie wynika, że powódka utraciła zdolność pracy na stanowisku starszy pracownik produkcji,

2) przez wyprowadzenie z materiału dowodowego , to jest opinii biegłych : lekarza neurologa i lekarza medycyny pracy oraz z zeznań świadków: M. K., M. O., D. P.- wniosków z niego nie wynikających, a nadto sprzecznych z zasadami logicznego rozumowania i doświadczeniem życiowym, że powódka może pracować na dotychczasowym stanowisku starszego pracownika produkcji,

3) sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów – tj. zeznań świadków M. K., D. P., zeznań powódki, opinii biegłych oraz zaświadczenia lekarskiego z dnia 6.06.2011r. oraz przyjęcie, że pozwany nie udowodnił, iż nie posiada stanowisk pracy na których mogłaby pracować powódka,

II naruszenie przepisów postępowania , tj. art.227k.p.c. przez przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych co do faktów nie mających dla sprawy istotnego znaczenia,

III naruszenie art.8k.p. w zw. z art.45§1k.p. w zw. z art.32 ustawy o związkach zawodowych poprzez przywrócenie powódki na stanowisko pracy, na którym zgodnie z zaświadczeniem lekarskim z dnia 6.06.2011r. stwierdzającym utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy ze względu na przeciwwskazania zdrowotne nie może ona świadczyć pracy,

IV naruszenie przepisu art.45k.p. , art.32 ust.1 ustawy o związkach zawodowych poprzez ich błędną wykładnię sprowadzającą się do uznania , że wypowiedzenie powódce umowy o pracę pomimo braku zgody KM (...) dotknięta jest wadą nieważności,

V naruszenie art.6k.c. w zw. z art.300k.p. przez uznanie , iż pozwanego obciążał ciężar udowodnienia faktu nieposiadania stanowisk pracy, na których mogłaby pracować powódka,

VI naruszenie art.229§4k.p. poprzez przywrócenie powódki na stanowisko pracy , na które zgodnie z zaświadczeniem lekarskim z 6.06.2011r. stwierdzającym utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy ze względu na przeciwwskazania zdrowotne, pracodawca nie może dopuścić jej do świadczenia pracy,

VII naruszenie art.328§2k.p.c. przez brak wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku,

VIII na wypadek nieuwzględnienia przez sąd powyższych zarzutów : naruszenie przepisu art.447¹k.p.c. poprzez jego niezastosowanie pomimo , że w okolicznościach niniejszej sprawy zgłoszone przez powódkę roszczenie o przywrócenie do pracy jest nieuzasadnione ze względu na przeciwwskazania zdrowotne powodujące utratę zdolności do świadczenia pracy na dotychczasowym stanowisku.

Wskazując na powyższe zarzuty strona pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie i o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Okręgowy zważył:

zarzuty apelacji zasługiwały na uwzględnienie w zakresie kwestionującym zasadność przywrócenia powódki do pracy. Należy bowiem ocenić, iż wypowiadając powódce umowę o pracę bez zgody zakładowej organizacji związkowej strona pozwana naruszyła art.32ust.1 ustawy z dnia 23.05.1991r. o związkach zawodowych / DZ.U. Nr 55, poz.234 ze zm./ , jednakże przywrócenie powódki do pracy w okolicznościach niniejszej sprawy pozostawałoby w sprzeczności z art.8k.p. Wypowiedzenie umowy o pracę było skutkiem wykonania obowiązków pracodawcy wynikających z art.207§2pkt 2 i 229§4k.p., bowiem na pracodawcy ciąży obowiązek odmowy dopuszczenia do pracy pracownika, który nie przedstawi aktualnego zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Pracownik z kolei , zgodnie z art.211pkt5k.p. ma obowiązek poddania się badaniom lekarskim okresowym i kontrolnym w celu ustalenia jego zdolności do pracy. W tej sytuacji nie można kwestionować zasadności wypowiedzenia powódce umowy o pracę. Nie można jednak pomijać okoliczności, iż pomimo merytorycznej zasadności wypowiedzenia zakładowa organizacja związkowa nie wyraziła zgody na rozwiązanie z powódką umowy o pracę. Natomiast odmowa udzielenia zgody na wypowiedzenie jako czynność autonomiczna związku zawodowego nie podlega kontroli sądu, jednakże w kontekście art.8k.p. podlega ocenie dokonany przez powódkę wybór roszczenia restytucyjnego.

Należy zgodzić się z trafnie powołanym przez stronę pozwaną poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 16.12.1999r. , I PKN 469/99, zgodnie z którym przeciwwskazanie lekarskie do wykonywania choćby jednego obowiązku należącego do zakresu czynności na zajmowanym stanowisku pracy uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę oraz że przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach pracownika będącego działaczem związkowym , któremu pracodawca wypowiedział umowę o pracę ze względu na przeciwwskazanie lekarskie do wykonywania niektórych obowiązków na zajmowanym stanowisku pomimo braku zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej , pozostaje w sprzeczności ze społeczno-gospodarczym prawem do restytucji stosunku pracy. Stan faktyczny w sprawie, w której zapadło powyższe orzeczenie, jest bardzo podobny przy tym do sprawy niniejszej. W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd Najwyższy wziął pod uwagę ograniczenie wynikające z art.45§3k.p. wskazując, że niezastosowanie wymogów tego przepisu wymaga istotnych racji i mocnych argumentów, starannego wyważenia interesów podmiotów stosunku pracy, a czasem konfliktowych obiektywnie interesów samego tylko pracownika. Bezpieczeństwo pracownika i ochrona jego zdrowia, a nawet życia, są tego rodzaju dobrem, któremu w hierarchii dóbr prawnie chronionych należy przyznać pierwszeństwo przed ochroną miejsca pracy.

Zgodnie z przepisem art.45§2k.p. sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd orzeka o odszkodowaniu. Niewątpliwie takie okoliczności występują w przypadku powódki, bowiem w jej sytuacji przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach oznacza , że pracodawca jest obowiązany zatrudnić ją na takim samym stanowisku, jakie zajmowała uprzednio, zapewnić jej możliwość wykonywania takiej samej pracy i za wynagrodzeniem zgodnym z obowiązującymi u tego pracodawcy przepisami płacowymi. Powódka natomiast jest niezdolna do podjęcia pracy na takim stanowisku, co jednoznacznie wynika z orzeczenia lekarza medycyny pracy. Orzeczenie to zostało dodatkowo uzasadnione na zlecenie Sądu , a wydający je lekarz wskazał, iż powódka powinna ubiegać się o świadczenie rentowe lub specjalne stanowisko pracy w zakładzie pracy chronionej , jak również nie jest w stanie pracować na żadnym produkcyjnym stanowisku pracy, bez względu na konieczność podnoszenia jakichkolwiek ciężarów. Praca na stanowisku pracownika produkcyjnego wymaga nie tylko podnoszenia cięższych przedmiotów , ale również sprawności, dużej giętkości oraz ruchliwości, co przy schorzeniu powódki jest niemożliwe / k.75/. Również treść zaświadczenia lekarskiego z dnia 6.06.2011r. w sposób nie budzący wątpliwości wskazuje, iż wobec przeciwwskazań zdrowotnych powódka utraciła zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy, a żadna ze stron w sposób przewidziany obowiązującymi przepisami nie zgłaszała zastrzeżeń do treści tego orzeczenia i nie występowała z wnioskiem o ponowne badanie lekarskie i wydanie zaświadczenia do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy. Strona pozwana jako pracodawca nie miała obowiązku przenoszenia powódki do innej pracy, gdyż taki obowiązek powstaje tylko w razie stwierdzenia objawów wskazujących na powstawanie choroby zawodowej lub niezdolności do pracy będącej następstwem choroby zawodowej lub wypadku przy pracy / art.230 i 231k.p./.

W powyższej sytuacji należało uznać, że ze względu na niemożność wykonywania przez powódkę wszystkich obowiązków wynikających z zatrudnienia na stanowisku starszego pracownika produkcji , jej żądanie przywrócenia do pracy jest sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem wynikającym z art.45§1 i 3k.p. prawa wyboru roszczenia, co skutkowało zmianą zaskarżonego wyroku w punkcie I i zasądzeniem odszkodowania w wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia za pracę według stawki wskazanej w zaświadczeniu z 27.05.2010r. / k.24/ - nie kwestionowanym przez powódkę w trakcie procesu / art. 386 § 2 k.p.c./.

Jednocześnie Sąd nie podzielił zarzutów strony pozwanej w zakresie żądania oddalenia powództwa , co skutkowało oddaleniem apelacji w pozostałej części jako bezzasadnej / art.385k.p.c./ i wzajemnym zniesieniem pomiędzy stronami kosztów procesu za instancję odwoławczą / art.100k.p.c./.

WYROK

UZASADNIENIE