Sygn. akt IIIU 376/22
Dnia 22 listopada 2022 r.
Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący – SSO Wojciech Paluch
Protokolant: st. sekr. sąd. Barbara Wryk
przy udziale
po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2022 r. w Tarnobrzegu
na rozprawie
sprawy z wniosku J. B.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w R.
o prawo do emerytury pomostowej począwszy od dnia 22 marca 2022 r.
na skutekJózefa B.
od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w R.
z dnia 22 kwietnia 2022 r. znak (...)
I.zmienia zaskarżoną decyzję, w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy J. B. prawo do emerytury pomostowej począwszy od dnia 20 kwietnia 2022 r.,
II.oddala odwołanie w części dotyczącej prawa do emerytury za okres od dnia 23 marca 2022 r. do dnia 19 kwietnia 2022 r.
Sygn. akt III U 376/22
Decyzją z dnia 22.04.2022r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., po rozpatrzeniu wniosku J. B. z dnia 23.03.2022r. odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej. Organ rentowy przytoczył treść przepisu art. 4 ustawy pomostowej i uzasadniał, że przed dniem 01.01.1999r. ubezpieczony nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej lub art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej. Organ rentowy uwzględnił ogólny staż pracowniczy wnioskodawcy w wymiarze 30 lat, 3 miesięcy i 1 dnia, w tym staż pracy w szczególnych warunkach/charakterze w wymiarze 15 lat, 4 miesięcy i 21 dni. Organ rentowy wskazał, że do stażu pracy w warunkach szczególnych zostały uwzględnione okresy zatrudnienia od 22.08.2005r. do 31.12.2008r. oraz od 01.01.2009r. do 31.12.2021r.
Odwołanie od powyższej decyzji złożył J. B., wnosząc o jej zmianę i przyznanie emerytury pomostowej. Uzasadniał, że we wniosku emerytalnym wskazał okres zatrudnienia od 13.06.1985r. do 23.08.1993r. w (...), załączył świadectwo pracy jako kierowca oraz umowę o pracę na stanowisko kierowca samochodu pow. 3,5 tony do 20 ton.
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. Argumentował, że z przedłożonego świadectwa pracy z dnia 23.08.1993r. dot. okresu pracy od 13.06.1985r. do 23.08.1993r. w (...) w S. wynika, że pracował jako kierowca. Wnioskodawca nie przedłożył dowodów na to, że wykonywał prace z wykazu A, Dział VIII, poz. 2 Rozporządzenia RM z dnia 07.02.1983r., tj. prace kierowców samochodów ciężarowych o dcc powyżej 3,5 tony.
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
ustalił i zważył, co następuje:
Wnioskodawca J. B., urodzony (...), ukończył wiek 60 lat w dniu 08.03.2022r. Legitymuje się ogólnym stażem ubezpieczeniowym w wymiarze łącznym 30 lat, 3 miesięcy i 1 dnia (karta przebiegu zatrudnienia, k. 47v. akt rentowych). Posiada uwzględniony przez organ rentowy staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat, po dniu 31.12.2008r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej (okres zatrudnienia w (...) w S. od 01.01.2009r. do 31.12.2021r., zaświadczenie, k. 43 akt rentowych). Powyższe okoliczności są bezsporne.
W dniu 23.03.2022r. odwołujący wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury pomostowej. Zaskarżoną decyzją z dnia 22.04.2022r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do powyższego świadczenia, wskazując, że odwołujący przed dniem 01.01.1999r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej lub art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej.
Na podstawie przeprowadzonych w sprawie dowodów Sąd ustalił, że wnioskodawca w dniu 15.08.1980r. uzyskał uprawnienia do prowadzenia samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony wraz z przyczepami, tj. prawo jazdy kategorii C oraz C+E (prawo jazdy okazane na rozprawie w dniu 20.09.2022r.; odpis prawa jazdy, k. 17 akt osobowych). W czerwcu 1985r. wnioskodawca wystąpił do Przedsiębiorstwa (...) z wnioskiem o przyjęcie do pracy na stanowisku kierowcy. Został skierowany do Przychodni (...) w S. w celu badania lekarskiego i wydania orzeczenia o jego zdolności do pracy na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego (skierowanie, k. 21 akt osobowych). W orzeczeniu z dnia 11.06.1985r. stwierdzono, że odwołujący jest zdolny do pracy na proponowanym stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego. W dniu 13.06.1985r. wnioskodawca zawarł umowę z (...) S. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy. W angażu z dnia 15.01.1992r. (k. 13 akt rentowych; k. 11 akt osobowych) zmieniającym wynagrodzenie odwołującego stwierdzono, że wnioskodawca jest zatrudniony jako kierowca samochodu od 3,5 tony do 20 ton.
Wnioskodawca świadczył pracę w Wydziale (...), przeważnie dokonywał przewozów na rzecz Oddziału (...), który funkcjonował w S.. Początkowo odwołujący jeździł Kamazem ze skrzynią ładunkową o ładowności 10 ton, do której doczepiana była przyczepa o ładowności 6 ton – samochód ważył około 8 ton, przyczepa około 2-3 ton. W późniejszym okresie wnioskodawcy przydzielono samochód ciężarowy marki L. (o wadze około 7 ton) ze skrzynią ładunkową o ładowności 8 ton, którym jeździł głównie po gazy techniczne do Azotów w T.. Wnioskodawca jeździł również samochodem ciężarowym marki J. o wadze własnej około 8 ton, ze skrzynią ładunkową o ładowności około 8-10 ton, na której przewoził m.in. kontenery na budowy. Wskazanymi wyżej samochodami ciężarowymi wnioskodawca przewoził armaturę, rury na budowy czy sprzęt budowlany (spawarki i inne urządzenia) z głównej bazy przedsiębiorstwa, znajdującej się w S.. Wykonywał trasy m.in. na budowę Elektrowni w P., budowę Elektrociepłowni do L., budowę Cukrowni do (...) czy budowę Zakładów (...) do N..
Wnioskodawca świadczył pracę codziennie w wymiarze 8-godzinnym, w długich trasach również przez ponad 8 godzin dziennie.
Do wykorzystywanych przez pracodawcę mniejszych samochodów marki T. (o dcc poniżej 3,5 tony) przydzieleni byli kierowcy, którzy nie posiadali uprawnień do prowadzenia samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony. Sporadycznie (2 – 3 razy w miesiącu) wnioskodawca w zastępstwie innego pracownika jeździł samochodem marki (...) i zawoził sekretarkę we wskazane miejsce czy rozwoził zupę przeznaczoną dla pracowników firmy. Powyższe przejazdy zajmowały wnioskodawcy około godziny, maksymalnie półtorej godziny.
Powyższy stosunek pracy uległ rozwiązaniu z dniem 23.08.1993r. Obecnie wnioskodawca pozostaje w zatrudnieniu w (...) w S..
/ Dowód: - dokumenty zalegające w aktach rentowych i aktach osobowych dot. wnioskodawcy, zeznania świadków Z. T. i R. G. złożone na rozprawie w dniu 22.11.2022r., zeznania wnioskodawcy złożone w trybie art. 299 w zw. z art. 304 k.p.c./
Podstawą prawną żądania wnioskodawcy są przepisy ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2022r. poz. 1340 t.j.). Ustawa ta ma charakter przejściowy, ograniczając prawo do uzyskania świadczenia do osób urodzonych po dniu 31 stycznia 1948r., które prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze rozpoczęły przed dniem 1 stycznia 1999r. Celem tej ustawy jest ograniczenie kręgu uprawnionych do emerytury z powodu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze do mniejszej liczby sytuacji uzasadnionych rzeczywistą koniecznością przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w których oczekiwania osób, które rozpoczęły wykonywanie takiej pracy na starych zasadach na wcześniejsze przejście na emeryturę powinny zostać zaspokojone (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2012 r., II UK 164/11, OSNP 2013, nr 5-6, poz. 62 i z dnia 4 września 2012 r., I UK 164/12, LEX nr 1284720).
Zgodnie z treścią art. 4 powołanej ustawy pomostowej, prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:
1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;
2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;
3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;
4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;
5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;
6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;
7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy (pkt 7 przepisu został uchylony z dniem 20.04.2022r.)
Na rozprawie w dniu 20.09.2022r. Sąd pominął zawnioskowany przez organ rentowy dowód o uzyskanie wyjaśnień pracodawcy na zasadzie art. 235 2 § 1 pkt 4 k.p.c. – jako niemożliwy do przeprowadzenia. Ubezpieczony wyjaśnił, że (...) nie istnieje i dlatego nie mógł uzyskać świadectwa pracy w szczególnych warunkach, a angaże złożone do ZUS uzyskał z akt osobowych przekazanych do archiwum.
Odwołanie J. B. zasługiwało na uwzględnienie.
Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było, czy wnioskodawca J. B. spełnia przesłanki do emerytury pomostowej, zgodnie z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych.
Sąd uznał za wiarygodne dowody przeprowadzone w niniejszej sprawie w postaci dokumentów zawartych w aktach organu rentowego oraz zeznań świadków Z. T. i R. G. jak również zeznania wnioskodawcy złożone w trybie art. 299 w zw. z art. 304 k.p.c. Świadkowie pracowali wspólnie z wnioskodawcą, mają zatem najpełniejszą wiedzę o wykonywanych przez niego czynnościach. Zeznania świadków i wnioskodawcy są spójnie, wzajemnie się uzupełniają i korespondują z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie, w tym dokumentami zgromadzonymi w aktach osobowych wnioskodawcy.
Sporne w sprawie było jedynie, czy odwołujący przed dniem 01.01.1999r. wykonywał prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej lub art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej. Organ rentowy uwzględnił staż pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat.
Sąd zważył, że w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w S. od 13.06.1985r. do 23.08.1993r. wnioskodawca – stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał pracę w szczególnych warunkach opisaną w wykazie A, Dziale VIII poz. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) jako praca kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Od początku zatrudnienia odwołujący jeździł samochodami ciężarowy o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony – marki K. ze skrzynią ładunkową o ładowności 10 ton, do której doczepiana była przyczepa o ładowności 6 ton, marki L. (o wadze około 7 ton) ze skrzynią ładunkową o ładowności 8 ton oraz marki J. o wadze własnej około 8 ton, ze skrzynią ładunkową o ładowności około 8-10 ton. Powyższymi samochodami ciężarowymi o dcc powyżej 3,5 tony wnioskodawca przewoził gazy techniczne do Azotów w T., kontenery na budowy, armaturę, rury na budowy czy sprzęt budowlany (spawarki i inne urządzenia).
Powyższe okoliczności znajdują potwierdzenie w spójnych zeznaniach świadków i wnioskodawcy oraz dokumentach – w szczególności angażu z dnia 15.01.1992r. czy skierowaniu na badanie przed przystąpieniem do pracy w charakterze kierowcy. Logicznym jest, że do mniejszych samochodów wykorzystywanych przez pracodawcę (o dcc poniżej 3,5 tony) przydzieleni byli kierowcy, którzy nie posiadali uprawnień do prowadzenia samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony. Wnioskodawca uprawnienia do prowadzenia samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony wraz z przyczepami, tj. prawo jazdy kategorii C oraz C+E uzyskał jeszcze w roku 1980.
Mając na uwadze okoliczności sprawy spełnienia spornej przesłanki wymienionej w przepisie art. 4 pkt 5 nie może podważyć to, że okazjonalnie odwołujący jeździł samochodami marki (...), m.in. w zastępstwie innych pracowników.
Bezsporne w sprawie pozostawało, że J. B., urodzony (...), ukończył wiek 60 lat w dniu 08.03.2022r., legitymuje się ogólnym stażem ubezpieczeniowym w wymiarze łącznym 30 lat, 3 miesięcy i 1 dnia (karta przebiegu zatrudnienia, k. 47v. akt rentowych), posiada uwzględniony przez organ rentowy staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat i po dniu 31.12.2008r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej.
W postępowaniu sądowym wnioskodawca udowodnił, że przed dniem 01.01.1999r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej.
Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawie przepisu art. 477 14 § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy J. B. prawo do emerytury pomostowej począwszy od dnia 20.04.2022r. (pkt I wyroku).
W punkcie II wyroku Sąd, na podstawie przepisu art. 477 14 § 1 k.p.c., oddalił odwołanie w części dotyczącej prawa do emerytury za okres od dnia 23.03.2022r. do dnia 19.04.2022r. Podkreślić należy, że dotychczasowy wymóg rozwiązania stosunku pracy (dawny art. 4 pkt 7 ustawy pomostowej) przestał obowiązywać od dnia 20.04.2022r. Wnioskodawca przyznał, że pozostaje w zatrudnieniu w (...) w S..