UZASADNIENIE

O. M. wytoczyła powództwo przeciwko Towarzystwu (...) w W. o zapłatę kwoty 40 000 złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za zwłokę od dnia 28 lipca 2017 roku do dnia zapłaty oraz kwoty 20 000 złotych tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami za zwłokę od dnia 10 września 2020 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że w dniu 28 czerwca 2017 roku jechała z rodzicami i bratem w charakterze pasażera samochodem osobowym rodziców marki H. (...) nr rej. (...), którym kierował jej ojciec M. M. (1). Jadąc tym samym samochodem, w R. oczekiwali na możliwość przejazdu przez oznaczone sygnalizacją świetlną skrzyżowanie ulic (...) z ulicami (...). Na samochód, w którym znajdowała się powódka najechał Ł. M. kierujący samochodem marki M. (...) nr rej. (...).

Sąd Rejonowy w Radomiu prawomocnym wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2019 roku w sprawie II K 2552/18, uznał Ł. M. winnym spowodowania wypadku – umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym poruszając się prędkością 84 km/h przekraczającą dozwoloną administracyjnie prędkość o 24 km/h i wymierzył mu określoną karę.

W czasie wypadku doznała złamania miednicy na wysokości kości łonowej z odszczepieniem kości, stłuczenia biodra lewego, uszkodzenia głowy, urazu kręgosłupa szyjnego, infrakcji kości łonowej po stronie lewej, zespołu stresu pourazowego. Z powodu stresu pourazowego kontynuowała leczenie i korzystała z zabiegów. Przyjmowała lek antydepresyjny C.. Przed wypadkiem była w pełni zdrowa. Nie miała żadnych kłopotów ze zdrowiem psychicznym czy fizycznym.

W odpowiedzi na pozew pozwana Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna wniosła o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwana przyznała, że w dniu 28 czerwca 2017 roku miał miejsce wypadek, w którym uczestniczyła O. M.. Sprawca zdarzenia posiadał obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) W.. Poszkodowana zgłosiła szkodę ubezpieczycielowi i po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego otrzymała kwotę 4 900 złotych tytułem zadośćuczynienia i odszkodowanie w kwocie 1 270 złotych. Pozwana odmówiła przyznania kosztów terapii psychologicznej począwszy od 2018 roku. Wskazała, że od wypadku powódka mogła zorganizować sobie terapię refundowaną przez NFZ, a także, że nie wiadomo jaki był zakres tej terapii i z czego wynikał. Pozwana zakwestionowała również, że terapia psychologiczna bez udziału lekarza psychiatry musiała trwać przez okres 3 lat od zdarzenia.

Pozwana uznała wypłacone zadośćuczynienie w wysokości 4 900 złotych za odpowiadające poziomowi doznanej przez powódkę krzywdy. W ocenie pozwanej strona powodowa nie ujawniła żadnych okoliczności, których uwzględnienie wpływałoby na przyznanie zadośćuczynienia w wyższej kwocie.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 28 czerwca 2017 roku O. M. jechała w charakterze pasażera samochodem osobowym marki H. (...) nr rej. (...). Kierowcą był jej ojciec M. M. (1). W samochodzie była także matka O. M., jej brat oraz kolega. W R., gdy czekali na możliwość przejazdu przez oznaczone sygnalizacją świetlną skrzyżowanie ulic (...) z ulicami (...) najechał na nich Ł. M. kierujący samochodem marki M. (...) nr rej. (...).

(okoliczności bezsporne)

W wyniku wypadku O. M. doznała stłuczenia biodra lewego – bez trwałego uszczerbku na zdrowiu, złamiania kości łonowej po stronie lewej – 5 % trwałego uszczerbku na zdrowiu, urazu kręgosłupa szyjnego - 5 % trwałego uszczerbku na zdrowiu. Nie straciła przytomności. Po wypadku odczuwała ból biodra i całego ciała.

Bezpośrednio po wypadku O. M. została przewieziona przez pogotowie ratunkowe, które sama wezwała na oddział szpitaly, gdzie przebywała kilka dni. Zastosowano leczenie zachowawcze oraz wykonano badania: rtg kolan, biodra. Była konsutlowana ginekologiczne, zlecono rtg miednicy i stwierdzono pęknięcie kości łonowej z niewielkim nieodszczepieniem kawałków kostnych. Okres hiospitazlicyjny przebiegł bez powikłań. Zalecone konrolę w poradni ortopedycznej.

Na przełomie 2017-2018 roku u O. M. nasiliły się bóle kręgosłupa szyjnego, utrudnione było skręcanie szyi w stronę lewą, doskwierały jej bóle łopatki. Została skierowana na rehabilitacje oraz zalecono wykonanie MR odcinka szyjnego. Leczyła się u lekarza rodzinnego oraz u neurologa T. G..

Przed wypadkiem, od sierpnia 2015 roku O. M. leczyła się w (...) z powodu zaburzeń lękowych z elementami nerwicy natręctw – po tym jak wystąpił u niej napad lęku po spożyciu thc. O. M. już we wczesnym dzieciństwie miała napady lęku, w okresie szkolnym zgłaszała częste bóle brzucha. Do chwili obecnej utrzymują się u niej napady lęku, natręctwa. Ujawniała ograniczone, powtarzające się wzorce zachowań, zainteresowań i aktywności – występowanie różnych rytuałów od okresu dzieciństwa.

(dowód: karta postępowania psychologicznego k. 63-66, zeznania świadka A. M. k. 83-85v, zeznania O. M. k. 99)

Od sierpnia 2016r. O. M. leczyła się Przychodni Zdrowia Psychicznego dla (...) w O. z powodu zaburzeń lękowych z elementami rewicy natręctw. Podczas wizyty 29 maja 2017r. lekarz psychiatra odnotwał nadal utrzymujący się okresowo niepokój , natrętne myśli związane z jedzeniem. Pomimo leczenia o pomocy psycholigicznej bez istotnej poprawy. Napady lęku rzadkie. Stan psychiczny bez dynamicznych objawów. Planowane studia w W.. Tam leczenie psychiatryczne i psychologiczne w (...).

Po wypadku powódka ponownie zgłosiła się do (...) ,gdzie podczas wizyty w dniu 8 sierpnia 20217r. oddnotowano , iż pacjentka ciągle sprawdza, czy posiada lewą część ciała oraz czy nie ma niedowładu części twarzu. Poza tym bez innych istotnych dolegliwości. Mniej wzmożone natrętne myśli odności jedzenia. Leczenie będzie kontynuowane w (...) w W..

Od miesiąca września 2017r. powódka zaczełą korzystać z prywatnych sesji psychoterapetycznych w prywatnej praktyce psychoterapeutycznej w W.. W zaświadczenie z praktyki wskazano, iż zgłoszenie na terapie było poprzedzone wypadkiem komunikacyjnym, utrzymującymi się od czasu wypadku komunikacyjnego objawami związanymi ze stresem, poczuciem anhedonii wraz z epizodami depresyjnymi, towarzyszące temu wycofanie. W zaświadczeniu z dnia 16 maja 2018r. psycholog wskazała , iż utrzymujące się objawy wskazywały na wystąpienie zaburzenia stresowego pourazowego, co jest także związane z wcześniejszymi dekompensacjami nerwicowymi, której podatność na zaburzenie stresowe mogło przyczynić się do zaostrzenia objawów.

(okoliczności bezsporne, dowód: oświadczenie powódki k. 51-52, orzeczenie z badaniem poszkodowanego k. 58v-59v, dokumentacja medyczna k. 60-62v, k.71, k. 130, k. 141-145, zaświadczenie k. 69, 70, zeznania O. M. e-protokół z 13.10.2022r. [00:05:57] k. 99)

Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna przyjęła na siebie odpowiedzialność za zdarzenie z dnia 28 czerwca 2017 roku. Ubezpieczyciel przyznał O. M. kwotę 4 900 złotych tytułem zadośćuczynienia oraz kwotę 1 270 złotych tytułem refundacji poniesionych kosztów. Następnie decyzją z 7 grudnia 2018 roku ubezpieczyciel przyznał kwotę 1 650 złotych tytułem zadośćuczynienia oraz kwotę 290 złotych tytułem refundacji poniesionych kosztów.

(dowód: decyzja k. 39-41, decyzja k. 57-58)

O. M. wymaga okresowo kontroli w Poradni Neurologicznej, a także wymaga kontynuowania leczenia rehabilitacyjnego.

W toku leczenia O. M. konieczne było wykonywanie badań neuroobrazowych i RTG oraz dojazdy do neurologa oraz rehabilitacja. Konieczne było także wykonanie badań radiologicznych.

W następstwie wypadku nie doszło do trwałych ani długotrwałych zaburzeń psychicznych u O. M.. Intensywność cierpień fizycznych i psychicznych była początkowo dość znaczna, ale zmalała z upływem czasu. Leczenie i rehabilitacja zaburzeń psychicznych miały związek z wcześniejszymi zaburzeniami psychicznymi opiniowanej, a w niewielkim stopniu z samym wypadkiem. Na skutek wypadku O. M. Rokowania są pomyślne.

(dowód: opinia biegłego z zakresu chirurgii ogólnej ortopedii i traumatologii k. 169-174a, opinia uzupełniająca z zakresu chirurgii ogólnej ortopedii i traumatologii k. 164, opinia biegłego neurologa k. 183, opinia sądowo-psychiatryczna k. 245-254 wraz z opinią uzupełniającą k. 279-284v)

Sąd zważył, co następuje:

Podstawę prawną roszczenia o zadośćuczynienie stanowi przepis art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c., zgodnie z którym, w przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Zadośćuczynienie należy kwalifikować jako podstawowe świadczenie, którego celem jest kompensata pieniężna całej powstałej krzywdy doznanej po stronie bezpośrednio poszkodowanego. Krzywdę należy rozumieć jako cierpienie fizyczne, czyli ból i inne dolegliwości oraz cierpienia psychiczne, tj. ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Krzywda wynagradzana zadośćuczynieniem pieniężnym, uregulowanym w art. 445 k.c. jest szkodą niemajątkową. Charakter tej szkody decyduje o jej niewymierności. Przyznanego odszkodowania nie należy traktować na zasadzie ekwiwalentności, którą charakteryzuje wynagrodzenie szkody majątkowej. Odpowiedniość kwoty, o której stanowi art. 445 § 1 k.c., ma służyć złagodzeniu doznanej krzywdy, ale jednocześnie nie może być źródłem wzbogacenia (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 09.02.2000r., III CKN 582/98, LEX nr 52776).

Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia należy mieć na uwadze całokształt okoliczności, mających wpływ na rozmiar krzywdy, a w szczególności stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych. Stopień uszczerbku na zdrowiu nie może być przyjmowany jako jedyna przesłanka ustalenia wysokości zadośćuczynienia, w związku z czym nie można pomijać okresu odczuwania dolegliwości fizycznych oraz uczucia krzywdy (vide wyrok Sądu Najwyższego z 10 kwietnia 1974 roku II CR 123/74).

Kwestia odpowiedzialności pozwanego za szkodę była bezsporna. Sporna była jedynie ocena rozmiaru krzywdy, stopnia natężenia i długotrwałości cierpienia fizycznego i psychicznego oraz w konsekwencji wysokość należnego powódce zadośćuczynienia.

Kwestię stopnia krzywdy jakiej doznała powódka w wyniku zdarzenia z 28 czerwca 2017 roku Sąd rozstrzygnął w oparciu o dokumentację medyczną załączoną przez powódkę do akt sprawy, opinię biegłego sądowego z zakresu ortopedii i traumatologii, neurologii oraz psychiatrii, zeznania świadka A. M. oraz zeznania powódki.

Biegli stwierdzili, że na skutek zdarzenia z dnia 28 czerwca 2017 roku powódka doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu 5 % w związku złamaniem kości łonowej po stronie lewej oraz 5 % w związku z urazem kręgosłupa szyjnego. U O. M. dominowały objawy ze strony centralnego układu nerwowego. Obecnie O. M. ze strony ortopedycznej nie wymaga dalszego leczenia. Wymaga natomiast okresowych kontroli w poradni neurologicznej oraz rehabilitacji. Zgłaszane przez powódkę dolegliwości bólowe i dysfunkcje dotyczące narządu ruchu są następstwem występującym po wypadku komunikacyjnym.

Biegły psychiatra uznał , iż na skutek wypadku powódka nie doznała zespołu stresu pourazowego, a występujące u powódki trudności w funkcjonowaniu psychicznym i ogólnorozwojowym mają charakter przewlekły. Osobowość powódki po wypadku nie uległa niekorzystnym zmianom. Podjęcie psychoterapii było potrzebne, jednakże związek zaburzeń z wypadkiem nie był tak silny, jak próbowała wykazać powódka. Wypadek był dla powódki wydarzeniem poważnie traumatycznym, który wyzwolił silną reakcję na stres

nie spełniającą jednak kryteriów ze zespółu stresu pourazowego i zaoostrzył wcześniej występujące zaburzenia. W następstwie wypadku nie doszło u powódki do trwałych ani długotrwałych zaburzeń psychicznych. Intensywność cierpień fizycznych i psychicznych była początkowo dość znaczna, ale z upływem czasu zmalała. Nie wystąpił problem niemożności uczestnictwa w życiu społecznym, zawodowym i rodzinnym. Leczenie i rehabilitacja zaburzeń psychicznych miały związek z wcześniejszymi zaburzeniami psychicznymi opiniowanej, a w niewielkim stopniu z samym wypadkiem.

Sąd w pełni podzielił opinie sporządzone na potrzeby niniejszej sprawy przez biegłych. Wskazać należy, iż biegli sporządzili opinie po uprzednim przebadaniu powódki i zaznajomieniu się z jej dokumentacją medyczną. Opinie są jasne i pełne, wyjaśniają wszystkie istotne okoliczności, korelują ze sobą, a równocześnie są poparte wiedzą i doświadczeniem zawodowym biegłych.

Zauważyć należy, iż opinia biegłego podlega, jak i inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c, lecz odróżniają je szczególne kryteria oceny. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. W niniejszej sprawie opinie zostały sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną. W szczególności biegli przy wydawaniu opinii dysponowali dokumentacją lekarską powódki i przeprowadzili stosowne badanie przedmiotowe.

Sąd pominął wniosek dowodowy powódki o dopuszczenie dowoduz opinii innego biegłego z zakresu psychiatrii na podstawie art. 235² § 1 pkt 5 k.p.c. jako zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania. W ocenie Sądu opinie sporządzone przez biegłego z zakresu psychiatrii lekarza (...) były jasne i rzetelne. Sąd przeprowadził również dowód z opinii uzupełniającej. Fakt, że powódka nie zgadza się z treścią opinii i odbiera jej treść w sposób emocjonalny nie uzasadnia dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego psychiatry.

Oczywistym jest, że w rozpatrywanym przypadku powódka doświadczyła krzywdy, ujmowanej jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości) i cierpienia psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi, z rozstrojem zdrowia czy wyłączeniem z normalnego życia). Wskutek przedmiotowego zdarzenia szkodowego powódka powtarzała pierwszy rok studiów. Przez okres dwóch lat miała zwolnienie z zajęć wychowania fizycznego. Powróciły zaburzenia psychiczne i wzrosło natężenie nerwicy. Przed wypadkiem planowane było odstawienie leku antydepresyjnego. Po wypadku dawka leku została zwiększona. Nadto w wypadku ucierpiał brat powódki, o którego los bardzo się obawiała.

Nie sposób jednak pominąć, że powódka cierpiała na zaburzenia psychiczne już przed wypadkiem. Psychoterapia trwała już od 2015 roku. Z pewnością wypadek był dla powódki wydarzeniem traumatycznym, jednakże w ocenie Sądu, psychoterapia po wypadku była kontynuacją terapii rozpoczętej w 2015 roku. Zmiana terapeuty, jak wynika z materiału dowodowego, wynikała głównie ze zmiany miejsca zamieszkania. Powódka obecnie ukończyła studia inżynierskie i rozpoczęła studia magisterskie na dwóch kierunkach. Spotyka się ze znajomymi, posiada życie towarzyskie. Bardzo dobrze funkcjonuje w swoim środowisku.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że powódce tytułem zadośćuczynienia należna jest kwota 30 000 złotych. Pomniejszając ją o wypłacone przez stronę pozwaną zadośćuczynienie w wysokości 4 900 złotych, Sąd na podstawie art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 25 100 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 7 lipca 2017 roku do dnia zapłaty, a w pozostałym zakresie powództwo oddalił.

W ocenie Sądu zadośćuczynienie w łącznej wysokości 30 000 złotych ma odczuwalny ekonomicznie wymiar, uwzględnia rozmiar krzywdy doznanej przez powódkę, odczuwane dolegliwości bólowe, czas trwania i rodzaj leczenia. Kwota ta jest adekwatna do istniejących stosunków majątkowych społeczeństwa, w tym wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, przez co utrzymana jest w rozsądnych granicach i w żaden sposób nie podważa kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia. W pozostałej części Sąd powództwo oddalił.

W zakresie żądania zasądzenia odsetek od powyższej kwoty, wskazać należy, że roszczenie o zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę i tytułem odszkodowania jest, podobnie jak większość roszczeń deliktowych, uprawnieniem bezterminowym. Stosuje się więc do niego zasadę z art. 455 k.c., w świetle której świadczenie z tego tytułu powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania, przy uwzględnieniu rozwiązań szczególnych (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30.05.2014r. w sprawie VI ACa 1455/13, Lex nr 1527296). W tym przypadku jest to regulacja zawarta w przepisie art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2013, poz. 392), zgodnie z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

Jak wynika z akt szkody, pozwany otrzymał zawiadomienie o szkodzie w dniu 7 lipca 2017 roku. Stąd odsetki należą się od 7 sierpnia 2017 roku.

Sąd oddalił powództwo w zakresie w jakim powódka żądała kwoty 20 000 złotych tytułem odszkodowania za wydatki poniesione na badania, terapię, lekarstwa, przejazdy z uwagi na ich nieudowodnienie. W pierwszej kolejności należy wskazać, że w ocenie Sądu koszty psychoterapii nie są następstwem wypadku. Z materiału dowodowego wynika, że powódka rozpoczęła psychoterapię już kilka lat przed wypadkiem. Sąd uznał, że psychoterapia jest kontynuacją wcześniej rozpoczętego leczenia, a zmiana psychoterapeuty wynikała ze zmiany jej miejsca zamieszkania. W zakresie pozostałych kosztów wskazać należy, że powódka nie udokumentowała kosztów, ponad te, które uznała i wypłaciła pozwana.

Nadto Sąd oddalił powództwo w zakresie żądania ustalenia odpowiedzialności pozwanej za skutki wypadku z 26 czerwca 2017 roku mogące powstać w przyszłości.

Należy zaznaczyć, że zadośćuczynienie jest tego rodzaju świadczeniem, które obejmuje swym zakresem nie tylko te krzywdy, które już powstały, ale również szkody które wystąpią w przyszłości, będące przewidywanym w chwili orzekania następstwem postępującego rozwoju już stwierdzonych schorzeń. Biegli z każdej dziedziny, w zakresie, w jakim powódka była badana, wskazali, że rokowania powódki są pomyślne. Nadto powódka nadal wymaga okresowych kontroli w poradni neurologicznej jak również rehabilitacji. Okoliczności powyższe rzutowały na ocenę rozmiarów krzywdy już podlegającej kompensacie i zostały uwzględnione przez Sąd w niniejszym postępowaniu. W tej sytuacji trudno doszukać się po stronie powódki interesu prawnego dla stwierdzenia odpowiedzialności pozwanej na przyszłość.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2005r., Nr 167, poz. 1398 ze zm.), Sąd nakazał ściągnąć od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 4 727 złotych tytułem nieuiszczonej opłaty sadowej i zaliczek na wynagrodzenie biegłych – a więc ≈ 41 % kosztów sądowych tj. w zakresie w jakim pozwana przegrała proces. Powódka została zwolniona z ponoszenia kosztów sądowych. Opłata od pozwu wyniosła 3 000 złotych, koszty na wynagrodzenia biegłych, które tymczasowo poniósł Skarb Państwa, wyniósł łącznie 5 529,38 złotych. Łącznie koszty sądowe, z których ponoszenia zwolniona została powódka wyniosły 8 529,38 złotych.

O kosztach procesu, wobec jedynie częściowego uwzględnienia żądań pozwu, Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c.

Przewodniczący:	sędzia Anna Lisowska
Protokolant:	st. sekr. sąd. Judyta Masłowska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE