Sygn. akt I C 1520/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 listopada 2021 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

Sędzia Michał Kleeberg

Protokolant:

Protokolant Izabela Brzezina

po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2021 r. w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwa W. D.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A z siedzibą w W.

o odszkodowanie

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A z siedzibą w W. na rzecz powoda W. D. kwotę 9.965,00 zł (dziewięć tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt pięć złotych 00/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 kwietnia 2020 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.217,00 zł (dwa tysiące dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia prawomocności wyroku;

3.  nakazuje pobrać od pozwanego Towarzystwa (...) S.A z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Rybniku kwotę 179,00 zł (sto siedemdziesiąt dziewięć złotych) tytułem nieuiszczonych kosztów procesu oraz wydatków.

Sygn. akt I C 1520/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 17 kwietnia 2020 roku powód W. D. wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. kwoty 6607,44 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu wskazał, że niniejszym pozwem dochodzi zapłaty części odszkodowania za szkodę związaną ze zdarzeniem drogowym, którego sprawca był ubezpieczony u pozwanego z tytułu polisy OC. Powód podał przy tym, że poszkodowany dokonał na jego rzecz cesji wierzytelności o zapłatę odszkodowania. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność, co do zasady i dotąd wypłacił kwotę 8886,76 zł za szkodę. Stąd też powód dochodził pozwem kwoty 6252,28 zł tytułem częściowej szkody w pojeździe, kwoty 55,16 zł tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od kwoty 6252,28 zł od dnia 29 lutego 2020 r. do dnia 15 kwietnia 2020 r., a także kwoty 300 zł tytułem wydatków związanych z wykonaniem kalkulacji kosztów naprawy pojazdu.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu. Przyznał, że wypłacił kwotę 8886,76 zł tytułem odszkodowania za uszkodzenia pojazdu. Zaprzeczył, że ekonomicznie uzasadniony koszt naprawy pojazdu wynosił 18272,56 zł, a koszty prywatnej opinii pozostawały w adekwatnym związku ze szkodą. Podniósł, że kalkulacja jest prywatnym kosztorysem i nie stanowi dowodu. Zarzucił, że wyliczenie szkody przez powoda ma charakter wyłącznie hipotetyczny i nie odzwierciedla, że naprawa pojazdu została wykonana za taką kwotę.

Pismem z dnia 11 czerwca 2021 r. powód rozszerzył powództwo dodatkowo o kwotę 3327,57 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu tytułem odszkodowania za szkodę w pojeździe oraz o kwotę 29,99 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie liczonych od kwoty (...),57 od dnia 29 lutego 2020 r. do dnia 15 kwietnia 2020 r.

W odpowiedzi pozwany wniósł o oddalenie rozszerzonego powództwa w całości.

Sąd ustalił, co następuje:

W wyniku zdarzenia komunikacyjnego z dnia 29 stycznia 2020 r. uszkodzeniu uległ pojazd marki A. o numerze rejestracyjnym (...), należący do W. G.. Pojazd sprawcy zdarzenia ubezpieczony był z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych (OC) u pozwanego.

Dowód: okoliczność bezsporna.

Na podstawie umowy z dnia 27 lutego 2020 r. roku poszkodowany dokonał na rzecz powoda przelewu wierzytelności z tytułu odszkodowania za szkodę spowodowaną zdarzeniem komunikacyjnym z dnia 29 stycznia 2020 r.

Dowód: umowa cesji k.6-7, oświadczenie k.8.

Pozwany w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił poszkodowanemu kwotę 8886,76 zł tytułem szkody w pojeździe.

Dowód: oświadczenie k.8, płyta CD k.40, okoliczność bezsporna.

Powód zlecił sporządzenie kalkulacji naprawy uszkodzonego pojazdu za cenę 300 zł netto (369 zł brutto).

Dowód: faktura nr (...) k.16, płyta CD k.40.

Koszt naprawy pojazdu marki A. przywracającej go do stanu poprzedniego, przy zastosowaniu części zamiennych takich jakie uległy uszkodzeniu tj. oryginalnych pochodzących od producenta pojazdu (części typu O), z zastosowaniem uśrednionych stawek za roboczogodzinę w wysokości 100/110 zł, właściwych dla lokalnego rynku usług w miejscu zamieszkania poszkodowanego, z uwzględnieniem podatku VAT, wyniósł (...),61 brutto. Rozmiar szkody wyrządzonej na opisywanym pojeździe odpowiadał powyżej wskazanym kosztom naprawy wykonanej wg technologii opracowanej przez producenta pojazdu.

Dowód: opinia biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej k.68-77.

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie okoliczności bezspornych oraz powołanych wyżej dowodów. Dokumenty, na podstawie których ustalono stan faktyczny Sąd uznał za całkowicie wiarygodne. Ich autentyczność nie była kwestionowana przez strony, a i Sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu.

W pełni przydatna dla ustalania stanu faktycznego w niniejszej sprawie była opinia biegłego sądowego z zakresu techniki motoryzacyjnej, która była rzetelna oraz wyczerpująca. Biegły w sposób logiczny zaprezentował swoje stanowisko, jednoznacznie wskazując na jakiej podstawie sformułował wnioski końcowe opinii, przy tym opinia spełniała wymogi formalne i merytoryczne, stawiane tego rodzaju ekspertyzom. Ponadto, żadna ze stron nie wniosła do niej zastrzeżeń.

Sąd oddalił wniosek pozwanego o zobowiązanie powoda do przedłożenia faktur i rachunków dotyczących naprawy, ponieważ wniosek dotyczył okoliczności nieistotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Wysokość należnego odszkodowania wynika z samego faktu wystąpienia szkody, a fakt, czy została ona naprawiona, jeśli tak – to za ile, nie ma wpływa na wartość roszczenia.

Na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd pominął dowód z zeznań świadka W. G. wobec uznania, iż dowód ten jest nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy, albowiem wystarczające było oświadczenie poszkodowanego, które znajdowało się w już w aktach sprawy i dalsze ustalenia w tym zakresie nie były konieczne. W pozostałym zakresie przyczyny pominięcia tego dowodu są tożsame z podanymi w odniesieniu do wyżej opisanego dowodu z faktur i rachunków.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Podstawę prawną roszczenia stanowił przepis art. 822 § 1 k.c., który stwarza po stronie ubezpieczyciela obowiązek zapłacenia określonego w umowie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej odszkodowania za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, wobec której odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Stosownie natomiast do § 2 wskazanego wyżej przepisu umowa obejmuje szkody będące następstwem przewidzianego w niej zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia.

Poza sporem pozostawała kwestia odpowiedzialności pozwanego za zdarzenie z dnia 29 stycznia 2020 roku. Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia wysokości roszczenia z tytułu szkody w pojeździe i z tytułu kosztów prywatnej kalkulacji.

Odnośnie wysokości należnego odszkodowania, wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Naprawienie szkody ma zapewnić całkowitą kompensatę doznanego uszczerbku, nie dopuszczając jednak zarazem do nieuzasadnionego wzbogacenia poszkodowanego, odszkodowanie bowiem należy się tylko w granicach normalnego związku przyczynowego. Tym samym związek przyczynowy, o którym mowa w art. 361 § 1, odgrywa podwójną rolę: z jednej strony decyduje o tym, czy dana osoba odpowiada w ogóle za wyrządzoną szkodę, z drugiej zaś – zakreśla granice tej odpowiedzialności. Zgodnie z zasadą pełnej kompensaty poniesionej szkody tj. art. 361 § 2 k.c. poszkodowany może domagać się od ubezpieczyciela odszkodowania obejmującego poniesione koszty prac naprawczych wykonanych w wybranym przez niego warsztacie samochodowym, o ile są one niezbędne i ekonomicznie uzasadnione. Kwota wypłacona przez stronę pozwaną powinna umożliwiać poszkodowanemu doprowadzenie pojazdu do stanu sprzed kolizji. Wartość odszkodowania wypłacona przez pozwanego powinna zatem odpowiadać, co najmniej obiektywnie koniecznym i ekonomicznie uzasadnionym kosztom naprawy samochodu, pozwalającym na doprowadzenie uszkodzonego mienia do stanu sprzed zdarzenia ubezpieczeniowego.

Poza zainteresowaniem ubezpieczyciela powinno natomiast pozostawać, czy poszkodowany w rzeczywistości naprawił swój pojazd, a jeśli tak, to przy wykorzystaniu jakich części. Z tej przyczyny Sąd oddalił wniosek pozwanego o zobowiązanie powoda do przedłożenia faktur dokumentujących koszt naprawy. Roszczenie o świadczenie należne od zakładu ubezpieczeń w ramach ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została dokonana (por. wyrok SN z dnia 16 maja 2002 r. V CKN 1273/00, wyrok SN z dnia 12 kwietnia 2018 r. sygn. akt II CNP 43/17, wyrok SN z dnia 8 marca 2018 r. sygn. akt II CNP 32/17, postanowienie SN z dnia 7 grudnia 2018 r. sygn. akt III CZP 51/18). Ustaleniu podlega wysokość szkody w majątku poszkodowanego, a nie koszty naprawy pojazdu. Zatem należało ustalić w jakiej wysokości zdarzenie drogowe wywołało uszczerbek w majątku właściciela pojazdu. Czym innym natomiast była wysokość kosztów naprawy pojazdu, które mogą ewentualnie rzutować w przyszłości na rozmiar szkody, gdyby doszło do ponownego uszkodzenia przedmiotowego samochodu i wówczas istotnym byłoby w jaki sposób odtworzono stan pojazdu. Jednakże dotyczyłoby to kolejnych zdarzeń drogowych, a nie tego objętego postępowaniem, gdyż tu koniecznym było ustalenie rozmiaru szkody na skutek kolizji, a nie na skutek wydatkowania kwot na naprawę samochodu. Ponadto pozwany nie wykazał, aby faktycznie zaoferował poszkodowanym naprawę pojazdu w sposób umożliwiający przywrócenie stanu pojazdu do stanu sprzed szkody, a tym samym rekompensujący w całości uszczerbek w majątku poszkodowanych.

Każda ze stron przedstawiła swój kosztorys naprawy. Jednakże Sąd, ustalając wysokość odszkodowania, oparł się na opinii sądowego biegłego z zakresu techniki zakresu techniki motoryzacyjnej. Naprawa przy użyciu części oryginalnych pozwoliłaby na przywrócenie pojazdu do stanu poprzedniego, a zarazem nie spowodowałaby wzrostu wartości naprawianego pojazdu. Pojazd poszkodowanych wyposażony był w części oryginalne (przeciwnej okoliczności pozwany nie wykazał).

Tym samym poszkodowany uprawniony był do zastosowania przy naprawie części oryginalnych i przywrócenia samochodu do stanu sprzed szkody. Nie można na poszkodowanego przenosić jednocześnie ryzyka zastosowania części pochodzących od innych producentów. Skoro naprawa pojazdu ma przywrócić go do stanu sprzed szkody, nie ma podstaw, aby w miejsce części oryginalnych zamontować zamienniki. Wątpliwości orzecznicze, czy nowe części zamienne powinny być oryginalnymi częściami zamiennymi sygnowanymi logo producenta czy też częściami zamiennymi w porównywalnej jakości ostatecznie przesądził Sąd Najwyższy, który stwierdził, że w przypadku uszkodzenia tych części pojazdu, które przed uszkodzeniem były częściami oryginalnymi sygnowanymi logo producenta należy uwzględniać ceny nowych części oryginalnych, zaś pomniejszenie ich wartości o wartość zużycia uszkodzonych części dopuszczalne jest jedynie wówczas, gdyby uwzględnienie nowych części w znaczny sposób zwiększało wartość całego pojazdu (zob. postanowienie SN z dnia 20 czerwca 2012r., sygn. akt III CZP 85/11, LEX nr 1218190). Naprawa pojazdu nie może być źródłem wzbogacenia dla poszkodowanego, jednakże ciężar dowodu w tym zakresie obciąża zakład ubezpieczeń. To on wywodzi bowiem skutki prawne z faktu zwiększenia wartości pojazdu po naprawie, gdyż skutkowałoby to zmniejszeniem należnego odszkodowania. (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r. III CZP 80/11. OSNC 2012, nr 10, poz. 112; wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 18 sierpnia 2016 r. w sprawie III Ca 698/16). W przedmiotowej sprawie strona pozwana nie wykazała powyżej wskazanych okoliczności, a to na niej, spoczywał ciężar dowodowy w tym zakresie (art. 6 k.c., art. 232 k.p.c.).

Powództwo uwzględniono także w zakresie zwrotu poniesionych kosztów kalkulacji naprawy. Strona dochodząca odszkodowania jest uprawniona do zwrotu poniesionych w tym zakresie kosztów, jeśli koszty te są uzasadnione. W niniejszej sprawie pozwany nie wykazał jakoby poszkodowany posiadał wiedzę konieczną do określenia wysokości należnego mu odszkodowania. Nie wykazano również, by wspomniany koszt pozostawał w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą powoda. Brak było przesłanek świadczących o tym, że powód zawodowo trudnił się działalnością o takim charakterze. Sąd uznał, że potrzebował pomocy innego podmiotu w celu oszacowania wysokości dochodzonego odszkodowania. Nawet jeżeli powód specjalizowałby się w odszkodowaniach komunikacyjnych, to nie znaczy że sporządza kalkulacje napraw. Brak było przesłanek jakoby posiadał wiedzę, umiejętności czy zasoby pozwalające na kosztorysowanie szkód w pojazdach. Zlecenie ekspertyzy zewnętrznemu podmiotowi jest dla powoda bazą, konieczną dla wyliczenia, a następnie skutecznego dochodzenia swoich roszczeń. Na tej podstawie Sąd zasądził zgodnie z żądaniem pozwu kwotę 300 zł tytułem zwrotu kosztów poniesionych z tytułu zlecenia osobie trzeciej wykonania ekspertyzy.

Powód prawidłowo skapitalizował odsetki. Zgodnie z przepisem art. 817 § 1 k.c. pozwany jest obowiązany był spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2009 roku, sygn. akt II CSK 257/2009 (LexPolonica nr 2300297) „ustanawiając krótki termin spełnienia świadczenia ustawodawca wskazał na konieczność szybkiej i efektywnej likwidacji szkody ubezpieczeniowej. Wymóg ten odnosi się także do sytuacji określonej w art. 817 § 2 k.c., a więc przypadku, w którym zachodzi konieczność przedłużenia postępowania likwidacyjnego. Po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku ubezpieczyciel - jako profesjonalista korzystający z wyspecjalizowanej kadry i w razie potrzeby z pomocy rzeczoznawców (art. 355 § 2 k.c.) - obowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności, czyli samodzielnego i aktywnego wyjaśnienia okoliczności wypadku oraz wysokości powstałej szkody. Obowiązku tego nie może przerzucić na inne podmioty, w tym uprawnionego do odszkodowania. Nie może też wyczekiwać na prawomocne rozstrzygnięcie sądu. Bierne oczekiwanie ubezpieczyciela na wynik toczącego się procesu naraża go na ryzyko popadnięcia w opóźnienie lub zwłokę w spełnieniu świadczenia odszkodowawczego. Rolą sądu w ewentualnym procesie może być jedynie kontrola prawidłowości ustalenia przez ubezpieczyciela wysokości odszkodowania (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 10 stycznia 2000 r. III CKN 1105/98 OSNC 2000/7-8 poz. 134, z dnia 19 września 2002 r. V CKN 1134/2000 Monitor Prawniczy 2006/3 str. 149 i z dnia 15 lipca 2004 r. V CK 640/2003 LexPolonica nr 367700).”. Tym samym zasadne było skapitalizowanie odsetek liczonych od kwoty szkody za okres od 29 lutego 2020 r. do 15 kwietnia 2020 r.

Uwzględniając dotychczas otrzymane odszkodowanie, w punkcie 1 wyroku zasądzono na rzecz powoda kwotę 9965 zł (18466,61 zł – 8886,76 zł + 300 zł + 55,16 zł + 29,99 zł).

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., zasądzając je od dnia wniesienia pozwu tj. 17 kwietnia 2020 r.

Stronę pozwaną należało uznać za stronę przegrywającą proces, dlatego też po myśli art. 98 k.p.c. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda sumę 2217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia prawomocności wyroku do dnia zapłaty. Na zasądzoną kwotę złożyły się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 400 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 1800 zł.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (dalej: u.k.s.c.) w zw. z art. 98 k.p.c. oraz art. 130 3 § 2 k.p.c., należało orzec o nieuiszczonych kosztach sądowych. W punkcie 3 wyroku Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Rybniku kwotę 179 zł. Kwota w wysokości 79 zł (579 zł – 500 zł zaliczki pozwanego) została zasądzona tytułem zwrotu części wynagrodzenia wypłaconego biegłemu tymczasowo z Funduszu Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rybniku. Natomiast kwota 100 zł została zasądzona z tytułu opłaty za rozszerzenie powództwa, czyli obowiązku uiszczenia opłaty powstałego z innych przyczyn niż wymienione w art. 130 3 § 1 k.p.c. Zgodnie z art. 25a u.k.s.c. opłatę od pisma zawierającego oświadczenie o rozszerzeniu powództwa lub jego zmianie w sposób powodujący wzrost wartości przedmiotu sporu pobiera się w wysokości różnicy między opłatą należną od powództwa rozszerzonego lub zmienionego a opłatą należną sprzed rozszerzenia lub zmiany powództwa, nie niższej jednak niż 30 złotych. Pierwotnie wartość przedmiotu sporu wynosiła 6608 zł, a po rozszerzeniu powództwa – 9965 zł. Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 4 i 5 należna opłata wzrosła z 400 zł do 500 zł (500 zł – 400 zł = 100 zł).