UZASADNIENIE

Powód R. D. domagał się obniżenia alimentów zasądzonych na rzecz małoletniej W. D. z kwoty po 600 zł miesięcznie do kwoty po 250 zł miesięcznie oraz na rzecz małoletniej L. D. z kwoty po 500 zł miesięcznie do kwoty po 200 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu żądania podał, że przebywa w zakładzie karnym. Jest niezdolny do podjęcia pracy oraz posiada zajęcia komornicze. Pogorszeniu uległ także stan zdrowia powoda. Powód porusza się o kulach, nie może niczego podnosić. Otrzymał skierowanie na wykonanie zabiegu wstawienia endoprotezy i oczekuje na wykonanie operacji. Powód nadmienił, że matka małoletnich pozwanych nie podejmuje odpowiednich starań w celu zaspokojenia potrzeb córek, nie pracuje i nie podejmuje również stosownych kroków w celu znalezienia zatrudnienia, a nadto z otrzymywanych alimentów zaspokaja swoje potrzeby (k. 3-5,55-55v).

Matka małoletnich pozwanych P. M. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości. Wskazała, że nie doszło do zmiany stosunków przemawiających za obniżeniem obowiązku alimentacyjnego. Powód nie utrzymuje żadnego kontaktu z pozwanymi, nie interesuje się ich życiem oraz sytuacją zdrowotną. Jedynie matka pozwanych sprawuje nad nimi bieżącą opiekę i nie może liczyć na jakiekolwiek wsparcie ze strony powoda. Matka małoletnich podejmuje prace dorywcze, chcąc zaspokoić potrzeby córek. Fakt, że powód nie wykonuje żadnej pracy zarobkowej i nie czyni żadnych starań, aby ją podjąć, wynika wyłącznie z jego własnej winy. Małoletnie pozwane zaprzeczyły również jakoby ich matka korzystała z otrzymywanych od powoda alimentów i zaspokajała z tej kwoty swoje potrzeby. Ponadto wskazano, że koszty utrzymania każdej z małoletnich pozwanych wynoszą obecnie co najmniej 1000 zł miesięcznie (k. 28-29v).

W toku postępowania jurysdykcyjnego strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska procesowe (k. 56).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Na mocy wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 17 maja 2016 roku, w sprawie o sygnaturze akt IV RC 817/15 powód został zobowiązany do łożenia na rzecz małoletniej W. D. alimentów w kwocie po 600 zł miesięcznie.

Wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 2 czerwca 2016 roku w sprawie o sygnaturze akt IV RC 237/16 zobowiązano powoda do łożenia na rzecz małoletniej L. D. alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie.

W dacie ustalenia ostatnich alimentów małoletnia pozwana W. D. ur. (...) uczęszczała do I klasy szkoły podstawowej. Osiągała dobre wyniki w nauce. U małoletniej zdiagnozowano wówczas astmę oskrzelową. Małoletnia nie posiadała orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Miesięczny koszt wyżywienia małoletniej wynosił wówczas ok. 500 zł, zakupu odzieży i obuwia 150 zł, a lekarstw ok. 30 zł. Małoletnia pozwana L. D. ur. (...) była ogólnie zdrowym dzieckiem, rozwijała się prawidłowo i była poddawana regularnym szczepieniom. Matka małoletnich przebywała na urlopie macierzyńskim. Wysokość zasiłku macierzyńskiego wynosiła 1100 zł miesięcznie. Była zatrudniona w sklepie (...). Pozwany był wówczas osadzony w zakładzie karnym.

( dowód: akta IV RC 817/15 - k. 4, k.33, k. 35, akta IV RC 237/16 k. 5, 26-27, k.28-29, k.30)

Powód R. D. ma obecnie 38 lat. Nie posiada wyuczonego zawodu. Rodzice powoda nie żyją. Powód wielokrotnie przebywał w zakładach karnych. W latach 2017-2019 pracował w S. w przedsiębiorstwie obuwniczym w warunkach zakładu karnego i zarabiał 1600 zł netto miesięcznie. Przed 2017 rokiem pracował w charakterze lakiernika. Następnie pobierał zasiłek chorobowy oraz świadczenie rehabilitacyjne w wysokości ok. 1300 zł miesięcznie. W grudniu 2019 roku na krótko opuścił zakład karny. Następnie w dniu 20 sierpnia 2020 roku został ponownie osadzony za dopuszczenie się przestępstwa rozboju. Planowany termin zakończenia kary pozbawienia wolności powoda przypada na styczeń 2024 roku. Po opuszczeniu zakładu karnego powód początkowo mieszkał u matki pozwanych, a później przeprowadził się do siostry. Powód obecnie nie pracuje w warunkach zakładu karnego. Nie posiada majątku ani oszczędności. Przeciwko powodowi toczy się postępowanie egzekucyjne. Zadłużenie alimentacyjne wynosi ponad 100 000 zł.

U powoda zdiagnozowano martwicę kości udowej w wyniku nieprawidłowego zrostu w obrębie stawu biodrowego i miednicy. Powód porusza się o kulach, nie może niczego podnosić. W sierpniu 2018 roku u powoda wykonano planowy zabieg operacyjny kości udowej. Otrzymał skierowanie na wykonanie zabiegu wstawienia endoprotezy i oczekuje na wykonanie operacji. Czas oczekiwania na wykonanie zabiegu w ramach NFZ wynosi 3- 4 lata. Powód otrzymuje darmowe leki przeciwbólowe. Leczył się również w związku z problemami stawu kolanowego. Powód nie posiada orzeczenia o stopniu niepełnosprawności ani o niezdolności do podjęcia pracy. Zamierza złożyć wniosek i obecnie kompletuje dokumentacje medyczną. Od marca 2020 roku powód nie interesuje się sytuacją zdrowotną ani szkolną pozwanych. Nie zabiegał w żaden sposób o realizację kontaktów z córkami, a one nie chcą utrzymywać kontaktów z powodem, w szczególności małoletnia W. D..

Małoletnia W. uczęszcza obecnie do VII klasy szkoły podstawowej. Interesuje się tańcem i śpiewem. Uczęszcza na korepetycje z matematyki. U małoletniej zdiagnozowano astmę oskrzelową. Jest również uczulona na roztocza. W najbliższym czasie podejmie leczenie u alergologa. Miesięczne wydatki pozwanej przedstawiają się następująco: wyżywienie 500 zł, odzież i obuwie 150 zł, środki czystości i higieny 60 zł, wydatki szkolne ok. 55 zł, lekarstwa i witaminy 50 zł, abonament telefoniczny 34 zł, korepetycje 40 zł, łącznie: ok. 890 zł.

Małoletnia L. uczęszcza obecnie do przedszkola. Nie choruje przewlekle i nie wymaga specjalistycznego leczenia. Miesięczne wydatki pozwanej przedstawiają się następująco: wyżywienie 400 zł, odzież i obuwie ok. 100 zł, środki czystości i higieny 45 zł, wydatki przedszkolne ok. 255 zł, lekarstwa i witaminy 15 zł, abonament telefoniczny 34 zł, tj. łącznie ok. 849 zł.

Alimenty na rzecz małoletnich pozwanych są wypłacane w ramach Funduszu Alimentacyjnego w kwocie po 500 zł miesięcznie.

Matka pozwanych P. M. ma 39 lat. Poznała powoda 14 lat temu. Pozostawała z powodem w nieformalnym związku, z którego pochodzą małoletnie. Obecnie nie pozostają już w związku. Powód mieszkał u matki małoletnich do marca 2020 roku, tj. do czasu, gdy został ponownie osadzony w zakładzie karnym. W okresie od października 2020 roku do marca 2021 roku matka małoletnich odbywała staż z urzędu pracy w szpitalu psychiatrycznym. W maju 2021 roku podjęła pracę dorywczą przy zbiorach truskawek i ogórków. Następnie została zatrudniona na stanowisku osoby sprzątającej w ramach umowy o pracę na ½ etatu, gdzie pracuje nadal. Osiąga wynagrodzenie 1050 zł netto miesięcznie. Poza tym nie ma innych dochodów. Nie posiada oszczędności ani majątku. Posiada drobne zadłużenie. Jest ogólnie zdrowa. Mieszka wraz z dziećmi w mieszkaniu komunalnym. Ponosi następujące średniomiesięczne wydatki: dopłata do czynszu 200-250 zł, prąd 110 zł, gaz ok. 100 zł, telewizja i (...) ok. 100 zł, telefony 100 zł, tj. łącznie 660 zł.

Otrzymywane alimenty przeznacza na zaspokojenie usprawiedliwionych wydatków dzieci. Tegoroczny wakacyjny wyjazd z córkami do Holandii sfinansowała z zaoszczędzonych środków. Matka pozwanych nie korzysta z usług kosmetycznych oraz rzadko chodzi do fryzjera. Ubrania dostaje od siostry, która mieszka w Holandii.

(dowód: zeznania powoda k. 55-55v, zeznania matki małoletnich pozwanych k.55v-56, zaświadczenie ZK w R. k. 12, faktura VAT k, 31-31v karty informacyjne leczenia szpitalnego , dokumentacja medyczna k. 43-46).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zeznania stron, które były spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniały oraz odpowiadały zebranym w sprawie dokumentom, szczegółowo powyżej opisanym. Strony nie zgłaszały dalszych wniosków dowodowych, a Sąd uznał sprawę za wyjaśnioną do merytorycznego rozstrzygnięcia.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kro każdy z rodziców obowiązany jest do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Art. 138 kro stanowi, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Ustalenie czy nastąpiła zmiana stosunków, o których mowa w art. 138 kro następuje natomiast poprzez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami istniejącymi wcześniej, podczas ustalania wysokości poprzednich alimentów.

Zakres świadczeń alimentacyjnych ustawodawca określił z kolei w art. 135 § 1 kro, uzależniając go od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.

Możliwości zarobkowe zobowiązanego oznaczają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych. Takie ukształtowanie przesłanki obciążenia obowiązkiem alimentacyjnym dopuszcza możliwość ustalenia, czy rzeczywiście zarobki i dochody uzyskiwane przez zobowiązanego odpowiadają jego możliwościom zawodowym przy uwzględnieniu jego wieku, stanu zdrowia, przygotowania zawodowego, wykształcenia, a także możliwościom zdobycia pracy w regionie, w którym mieszka, jeżeli strona przeciwna zakwestionowała wyczerpanie pełni możliwości zarobkowych przez zobowiązanego

Przy określeniu wysokości świadczeń alimentacyjnych Sąd bierze także pod uwagę, zasadę równej stopy życiowej uprawnionych i zobowiązanego. Świadczenia alimentacyjne nie mają bowiem stanowić wyłącznie zabezpieczenia minimum egzystencjalnego czy stanowić podstawy do opuszczenia sfery ubóstwa przez uprawnionych. Sąd, wydając orzeczenie w przedmiocie świadczeń alimentacyjnych, zobowiązany jest również badać standard życiowy zobowiązanego i osób uprawnionych do tych świadczeń.

Ponadto zgodnie z art. 136 kro jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana, bez ważnego powodu zrzekła się prawa majątkowego lub w inny sposób dopuściła do jego utraty albo jeżeli zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne, nie uwzględnia się wynikłej stąd zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych.

Możliwości zarobkowe zobowiązanego do alimentacji, który odbywa karę pozbawienia wolności i nie jest zatrudniony, ustala się według zasad określonych w art. 135 kro. Z uwagi na okoliczności sprawy sąd może nie uwzględnić zmiany niekorzystnej dla możliwości zarobkowych zobowiązanego, jaką spowodowało umieszczenie go w zakładzie karnym (art. 136 kro) (Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 23 sierpnia 1995 r. III CZP 94/95)

Porównując sytuację stron z okresu, kiedy uregulowano ostatnie alimenty z ich sytuacją obecną, uznać należy, że nie nastąpiły w sytuacji stron istotne zmiany, które uzasadniałyby zmianę wysokości obowiązku alimentacyjnego.

Jakkolwiek u powoda zdiagnozowano schorzenia ortopedyczne - martwicę kości udowej w wyniku nieprawidłowego zrostu w obrębie stawu biodrowego i miednicy co wiąże się z oczekiwaniem na wykonanie zabiegu wstawienia endoprotezy, to obecnie powód nie posiada orzeczenia o niezdolności do pracy.

W ocenie Sądu okoliczność, że powód przebywa od dłuższego czasu w zakładzie karnym i w zasadzie nigdy nie posiadał ciągłości zatrudnienia nie wpływa na zmianę obowiązku alimentacyjnego. Wskazać należy, że pobyt w zakładzie karnym i odbywanie kolejnej kary pozbawienia wolności jest okolicznością zawinioną przez powoda. Powód powinien poczynić odpowiednie starania w celu podjęcia zatrudnienia w warunkach zakładu karnego choćby w niepełnym wymiarze czasu pracy. Uznać należy, że gdyby pozwany nie był pozbawiony wolności, mógłby uzyskiwać wynagrodzenie na podstawie umowy o pracę w wysokości co najmniej płacy minimalnej, tj. 2800 zł brutto, co stanowi 2061,67 zł netto.

Wskazać również należy, że koszty utrzymania małoletnich pozwanych od czasu zasądzenia ostatnich alimentów wzrosły. Bezspornym jest bowiem fakt, iż wraz z naturalnym rozwojem dziecka, realizacją obowiązku szkolnego zwiększają się także jego potrzeby. Wpływ na zmianę kosztów utrzymania stron ma także wzrost cen towarów i usług i jest to okoliczność od nich niezależna.

Matka małoletnich pozwanych, poza pracą zawodową, sprawuje bieżącą pieczę nad córkami oraz zabezpiecza samodzielnie większość usprawiedliwionych potrzeb małoletnich, przez co w całości wypełnia swój obowiązek alimentacyjny względem dzieci. Nie jest jednak ona w stanie zaspokoić wszystkich usprawiedliwionych potrzeb małoletnich, a to m.in. w zakresie zainteresowań małoletniej W. związanych z tańcem i śpiewem, których małoletnia nie może zrealizować ze względu na brak wystarczających środków finansowych.

Wobec powyższego, uznając , że nie ma przesłanek do obniżenia obowiązku alimentacyjnego powoda, orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 138 kro.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc. Powód przegrał proces w całości, dlatego obowiązany jest zwrócić pozwanym poniesione przez nich koszty. Na zasądzoną kwotę złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanych w kwocie 1800 zł ustalone w oparciu o § 2 pkt. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z 22 października 2015 roku.