UZASADNIENIE

wyroku z dnia 15 kwietnia 2014 roku

Decyzją z dnia 18 grudnia 2013 roku, znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. powołując się na art. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 170 z zm.) odmówił B. M. prawa do świadczenia przedemerytalnego. W uzasadnieniu decyzji wskazał, iż na podstawie posiadanej dokumentacji Oddział stwierdził, że na dzień 31 stycznia 2012 roku (data rozwiązania umowy o pracę) udowodniła ona łącznie okres ubezpieczenia wynoszący 29 lat, 10 miesięcy i 11 dni. Okresy składkowe i nieskładkowe uznane przez ZUS przypadały od: dnia 5.09.1978 roku do dnia 30.09.1978 roku, od dnia 3.10.1978 roku do dnia 31.01.1979 roku, od dnia 2.02.1979 roku do dnia 1.03.1979 roku, od dnia 3.03.1979 roku do dnia 30.06.1979 roku, od dnia 15.07.1979 roku do dnia 7.02.1980 roku, od dnia 8.02.1980 roku do dnia 1.09.1980 roku, od dnia 2.09.1980 roku do dnia 28.02.1991 roku, od dnia 1.05.1991 roku do dnia 31.07.1993 roku, od dnia 3.11.1997 roku do dnia 31.12.1998 roku, od dnia 1.01.1999 roku do dnia 31.12.2012 roku.

Powyższą decyzję zaskarżyła B. M. w drodze odwołania, w którym wniosła o ponowne przeliczenie stażu pracy. ZUS wskazał przerwę w ubezpieczeniu od 1 marca 1991 do 30 kwietnia 1991, a w tym czasie od 15 lutego 1991 do 30 kwietnia 1991 r. była ubezpieczona w Spółdzielni Pracy (...) w Ł. i przebywała na zwolnieniu lekarskim. Po wygaśnięciu umowy o pracę zawartej ze Spółdzielnią nie mogła zarejestrować się w Urzędzie Pracy, ponieważ pobierała zasiłek chorobowy. Dopiero po upływie spornego okresu mogła zarejestrować się i od 1 maja 1991 r. pobierała zasiłek dla bezrobotnych. Spółdzielnia (...) nie istnieje od przeszło 20 lat, nie dysponuje również dokumentacją pracowniczą.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy powołując się na argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji wskazał, że jest ona zasadna i zgodna z przepisami ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych i wniósł o oddalenie odwołania wskazując, iż – z wpisów ujętych w legitymacji wynika, że w spornym okresie była niezdolna do pracy do dnia 30 kwietnia 1991 r., jednak brak potwierdzenia w dokumentacji ZUS, że wypłacono jej za ten okres wynagrodzenie chorobowe/ zasiłek chorobowy.

Bezspornym w niniejszej sprawie jest, że B. M. ur. (...) , wniosek o świadczenie przedemerytalne złożyła w dniu 21 października 2013 roku, w dacie złożenia wniosku nie była zatrudniona, ostatnio do dnia 31 grudnia 2012 roku zatrudniona była w FH (...) w G., od dnia 10 stycznia 2013 roku jest zarejestrowana jako bezrobotna, według zaświadczenia z dnia 21 października 2013 roku zasiłek dla bezrobotnych pobierała w okresie od dnia 18 stycznia 2013 roku do dnia 30 września 2013 roku i pobiera go nadal.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

B. M. w okresie od dnia 2 września 1980 roku do dnia 28 lutego 1991 roku była zatrudniona jako nakładca w Spółdzielni Pracy (...) z siedzibą w Ł.. Odwołująca przebywała na zwolnieniu lekarskim od dnia 15 lutego 1991 roku. Nie figurowała w kartotece wypłacanych zasiłków z tytułu zatrudnienia od dnia 1 marca 1991 roku do dnia 30 kwietnia 1991 roku.

W okresie od dnia 3 listopada 1997 roku do dnia 31 grudnia 2012 roku B. M. zatrudniona była w pełnym wymiarze czasu pracy w Firmie Handlowej (...), (...) w G.. Stosunek pracy ustał w wyniku wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę z zachowaniem okresu wypowiedzenia (likwidacja placówki sklepowej, a co za tym idzie likwidacja stanowiska pracy (art. 30 § 1 pkt 2 k.p.)).

(dowód: świadectwo pracy z dnia 1 marca 1991 roku k.192 a.r., świadectwo pracy z dnia 3 stycznia 2013 roku k. 9 a.r., legitymacja ubezpieczeniowa k.21 akt niniejszej sprawy, pismo organu rentowego z dnia 17 stycznia 2014 roku k.41 a.r.)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji wskazanego w opisie stanu faktycznego, której wiarygodności i mocy dowodowej żadna ze stron nie kwestionowała w toku postępowania.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie B. M. zasługuje na uwzględnienie.

Świadczenia przedemerytalne przysługują osobom o długim stażu pracy, które nie z własnej winy straciły pracę i z racji swojego wieku nie mają możliwości znalezienia nowego zatrudnienia, a nie spełniają jeszcze warunków do przejścia na emeryturę. Warunki przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego reguluje ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2013r. poz. 170 z zm.).

Organ rentowy uzasadniając zaskarżoną odwołaniem decyzję powołał się na art. 2 ust.1 pkt 2 w/w ustawy zgodnie, z którym prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.¹⁾), zwanej dalej "ustawą o promocji zatrudnienia", w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn.

Kwestionowany przez organ rentowy okres zatrudnienia w niniejszej sprawie obejmuje okres od dnia 1 marca 1991 r. do dnia 30 kwietnia 1991 r. Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że odwołująca się B. M. była zatrudniona w okresie od dnia 2 września 1980 roku do dnia 28 lutego 1991 roku jako nakładca w Spółdzielni Pracy (...) z siedzibą w Ł.. Odwołująca przebywała na zwolnieniu lekarskim od dnia 15 lutego 1991 roku. Nie figurowała w kartotece wypłacanych zasiłków z tytułu zatrudnienia od dnia 1 marca 1991 roku do dnia 30 kwietnia 1991 roku.

Zgodnie z art. 2 ust. 2 w/w ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, za okres uprawniający do emerytury, o którym mowa w ust. 1, uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 7 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, okresami nieskładkowymi są następujące okresy pobierania:

a)wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie przepisów Kodeksu pracy,

b)zasiłków z ubezpieczenia społecznego: chorobowego lub opiekuńczego.

Odwołująca od dnia 15 lutego 1991 r. (jeszcze w czasie zatrudnienia) była niezdolna do pracy ze względu na chorobę. Okoliczności tej nie zakwestionował organ rentowy. Taki też zapis jest zamieszczony w legitymacji ubezpieczeniowej. W okresie, gdy odwołująca była niezdolna do pracy obowiązywała ustawa z 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 1983 r., nr 30, poz. 143, z późn. zm.). Reguły wypłaty zasiłków chorobowych były wówczas podobne do obowiązujących obecnie. Przepisy kodeksu pracy nie przewidywały wówczas wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy. Zgodnie z art. 92 k.p. w brzmieniu obowiązującym aż do 1995 r., za czas nieobecności w pracy z powodu:

1) niezdolności do pracy wskutek choroby,

2) odosobnienia w związku z chorobą zakaźną

pracownikowi przysługiwał zasiłek na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 1983 r., nr 30, poz. 143, z późn. zm.) zasiłek chorobowy przysługuje pracownikowi, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania zatrudnienia. Stosownie do art. 6 ust.1 pkt 2 w/w ustawy zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu zatrudnienia, nie później jednak niż w ciągu: jednego miesiąca - w razie zachorowania na inne choroby, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej trzydzieści dni. Stosownie zaś do art. 8 w/w ustawy zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 5 ust. 2 - nie dłużej jednak niż przez sześć miesięcy, a jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została gruźlicą - nie dłużej niż przez dziewięć miesięcy.

U odwołującej niezdolność do pracy powstała w czasie zatrudnienia, a zatem z pewnością była uprawniona do zasiłku chorobowego. W orzecznictwie sądowym termin "pobieranie" świadczenia interpretowano rozszerzająco stwierdzając, że określenie "okres pobierania zasiłku chorobowego" obejmuje nie tylko okresy faktycznego pobierania tego zasiłku, ale również okresy ustawowo uprawniające do uzyskania zasiłku, jeśli z jakichś powodów ubezpieczony nie może wykazać faktu pobierania zasiłku chorobowego (np. zaginięcie dokumentacji) lub nawet faktycznie zasiłku nie pobierał (np. z powodu braku znajomości prawa); (tak SA w Gdańsku w wyroku z dnia 8 września 1992 r., III AUr 444/92, OSA 1993, z. 3, poz. 12).

W wyroku z dnia 8 września 1992 r., III AUr 444/92 Sąd Apelacyjny w Gdańsku wskazał, że ratio legis określenia "okres pobierania zasiłku chorobowego" dla obliczenia stażu pracy wg prawa ubezpieczeń społecznych (art. 11 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, obecnie art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent) obejmuje nie tylko okresy faktycznie pobieranego zasiłku chorobowego, ale również niekwestionowane okresy niezdolności do pracy z powodu choroby stwierdzonej orzeczeniem lekarskim - ustawowo uprawniające do uzyskania zasiłku chorobowego, jeżeli z jakichkolwiek powodów ubezpieczony nie może faktu pobierania zasiłku wykazać (np. wobec zaginięcia dokumentacji wypłat), bądź nawet faktycznie zasiłku nie pobierał (np. z powodu braku znajomości prawa i upływu okresu przedawnienia). Przesądzające znaczenie według reguł systemu prawa ubezpieczeń społecznych ma bowiem objęcie okresu choroby w czasie zatrudnienia, a także - w ustawowo określonych warunkach - po ustaniu zatrudnienia, pełnym zakresem ubezpieczenia społecznego, a nie tylko to, czy ubezpieczony faktycznie skorzystał z należnych mu świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Prawo do uwzględnienia okresu pobierania zasiłków z ubezpieczenia społecznego do stażu emerytalno-rentowego wynika z reguły z prawa do ich uzyskania i nie może być ograniczone wyłącznie do faktycznego ich pobrania.

Mając na uwadze stan faktyczny niniejszej sprawy u odwołującej należy uwzględnić okres od dnia 1 marca 1991 r. do dnia 30 kwietnia 1991 r. Po doliczeniu przedmiotowego okresu od dnia 1 marca 1991 r. do dnia 30 kwietnia 1991 r. do niespornego, uwzględnionego przez organ rentowy okresu zatrudnienia otrzymamy okres zatrudnienia przekraczający 30 lat.

Zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2013r. poz. 170 z zm.), świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1)nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2)w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3)złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Odwołująca od dnia 10 stycznia 2013 r. jest zarejestrowana jako bezrobotna, zasiłek pobierała w okresie od dnia 18 stycznia 2013 roku do dnia 30 września 2013 roku (k.11,k.13), w dniu 18 lipca 2013 r. upłynął 6 - miesięczny okres pobierania przez odwołującą zasiłku. B. M. nie odmówiła również propozycji przyjęcia zatrudnienia. Zaświadczenie poświadczające 6- miesięczny okres pobierania zasiłku zostało wystawione dnia 21 października 2013 r., wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego złożyła w dniu 21 października 2013 r., czyli z zachowaniem terminu, o którym mowa w art. 2 ust. 3 pkt 3 w/w ustawy.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności uznać należy, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydając zaskarżoną decyzję nie prawidłowo odmówił B. M. prawa do świadczenia przedemerytalnego – wobec mylnego przyjęcia, iż nie spełniła ona przesłanki koniecznej do nabycia prawa do tego świadczenia.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd na zasadzie art. 477¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną odwołaniem decyzję. Z uwagi na to, że odwołująca wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego złożyła w dniu 21 października 2013 roku to należało przyznać świadczenie przedemerytalne od dnia 22 października 2013 roku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE