Warszawa, dnia 14 lutego 2023 r.
Sygn. akt VI Ka 22/22
1
2WYROK
2.1W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
3Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: SSO Ludmiła Tułaczko
protokolant: protokolant sądowy Natalia Wierzbicka
4przy udziale prokuratora Marka Traczyka
po rozpoznaniu dnia 14 lutego 2023 r.
5sprawy B. P., syna Z. i I., ur. (...) w O.
6oskarżonego o przestępstwo z art. 178a § 1 kk
7na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonego i prokuratora
8od wyroku Sądu Rejonowego w Otwocku
9z dnia 13 sierpnia 2021 r. sygn. akt II K 446/21
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Otwocku do ponownego rozpoznania;
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 22/22 |
||||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
2 |
|||||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||||
0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 13 sierpnia 2021r. sygn. II K 446/21 |
||||||||||||||||||||||
0.11.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||||
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||||
☒ obrońca |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||||
0.11.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||||
0.11.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||||
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
||||||||||||||||||||||
0.12.1. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||||
0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
2.1.1.1. |
B. P. |
Oskarżony nie był karany. Wszystkie fakty odnoszą się do czynu z art. 178 a § 1 k.k. |
Karta karna |
97 |
||||||||||||||||||
2.1.1.2. |
j.w. |
Brak deklaracji podatkowej za 2021r. |
Dane e- puap |
96 |
||||||||||||||||||
2.1.1.3. |
j.w. |
Oskarżony popełnił dwa wykroczenia w ruchu drogowym. |
Dane z ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego |
99 |
||||||||||||||||||
2.1.1.4. |
j.w. |
Oskarżony w dniu zdarzenia prowadził samochód w stanie nietrzeźwości 0,67 mg/l; 0,66 mg/l |
Badanie stanu trzeźwości |
7 |
||||||||||||||||||
0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
2.1.2.1. |
j.w. |
Nieznaczny stopień winy oskarżonego. |
Badanie trzeźwości Wyjaśnienia oskarżonego dotyczące przyczyn i powodów, które zadecydowały o prowadzeniu samochodu w stanie nietrzeźwości |
7, 15 |
||||||||||||||||||
0.12.2. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||||
0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||||
2.1.1.1. |
Karta karna |
Dokument wydany przez właściwy organ w ramach kompetencji . Wiarygodny. |
||||||||||||||||||||
2.1.1.2. |
Dane e-puap |
j.w. |
||||||||||||||||||||
2.1.1.3. |
Dane z ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego. |
j.w. |
||||||||||||||||||||
2.1.1.4. |
Badanie stanu trzeźwości. |
j.w. |
||||||||||||||||||||
2.1.2.1. |
Wyjaśnienia oskarżonego. |
Oskarżony wyjaśnił, iż w ciągu dnia pił piwo. W nocy w dniu zdarzenia przejechał około pół kilometra – udał się do sklepu i został zatrzymany przez policjantów. Nie sądził, że jest w stanie nietrzeźwości. Stwierdzona w organizmie oskarżonego zawartość alkoholu ponad dwukrotnie przekracza wartość wskazaną w art. 115 § 16 pkt 2 k.k. Taka zawartość alkoholu powoduje przede wszystkim pobudliwość, upośledzenie koordynacji ruchowo-wzrokowej, zwiększoną pewność siebie. Na każdej butelce lub puszcze piwa znajduje się oznaczenie ilości alkoholu, co umożliwia samokontrolę stanu trzeźwości. Jest faktem powszechnie znanym, że organizm człowieka jest w stanie spalić ok. 0,10 do 0,15 promila, czyli średnio 10g czystego alkoholu etylowego w ciągu godziny. Można, więc łatwo obliczyć, że np. na pozbycie się promili pochodzących z jednego piwa organizm będzie potrzebował około 3 godzin. Powyższe dane każą poddać w wątpliwość wyjaśnienia oskarżonego o braku świadomości dotyczącej stanu nietrzeźwości. |
||||||||||||||||||||
0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||||
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||||
3.1. 3.2. |
Apelacja prokuratora zarzuca: -błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu przez sąd I instancji, że w sprawie zostały spełnione wszystkie zawarte w art. 66 § 1 k.k. przesłanki umożliwiające zastosowanie wobec oskarżonego B. P. instytucji warunkowego umorzenia postępowania, podczas gdy swobodna, a nie dowolna i sprzeczna z zasadami prawidłowego rozumowania ocena materiału dowodowego, w szczególności fakt prowadzenia przez oskarżonego pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości o stężeniu 0,67 i 0,66 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, po ulicy stanowiącej drogę publiczna prowadzi do wniosku przeciwnego; |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||||
Zarzut jest zasadny. Zgodnie z art. 66 § 1 k.k. warunkowe umorzenie postępowania karnego następuje wtedy gdy stopień winy nie jest znaczny. Przy przestępstwach drogowych istotne znacznie dla stopnia winy ma stopień naruszenie przez oskarżonego zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym a ten z kolei związany jest ze stanem nietrzeźwości podczas prowadzenia pojazdu w ruchu lądowym. Jak wynika z obiektywnego dowodu w postaci przeprowadzonego badania stanu trzeźwości stwierdzono u oskarżonego w dniu zdarzenia 0,67 mg/l i 0,66 mg/l czyli ilość alkoholu dwukrotnie przekraczającą dolną granicę stanu nietrzeźwości wskazaną w art. 115 § 16 pkt 2 k.k. Ilości ta po przeliczeniu stanowi 1,4 %o alkoholu we krwi. Jak wynika z dostępnych danych, co jest wiedzą powszechnie znaną, wskazana ilość alkoholu w organizmie człowieka powoduje pobudliwość, upośledzenie koordynacji ruchowo-wzrokowej, zwiększoną pewność siebie. Oskarżony prowadził samochód w porze nocnej, kiedy natężenie ruchu jest mniejsze ale jechał do sklepu nocnego czyli do miejsca gdzie także o godzinie 1.30 w nocy gromadzą się ludzie. Tak więc, chociaż prawdopodobieństwo spowodowania wypadku drogowego przez oskarżonego w dniu zdarzenia, w którym ucierpieliby inni uczestnicy ruchu drogowego, w tym np. piesi było mniejsze, to jednak nie zostało wykluczone. Zawartości alkoholu stwierdzonej w organizmie oskarżonego nie można uznać za niewielką bądź znikomą. Dodatkowo należy wskazać, iż oskarżony zdecydował się na prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości bez koniecznej potrzeby, z błahych powodów, bo za taki powód należy uznać przyjazd do sklepu nocnego. Ponadto miał także możliwość skorzystania z innych środków transportu np. taksówki. Jak wynika z danych ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego oskarżony popełnił także dwa wykroczenia drogowe. Z tych powodów brak jest przesłanek do uznania, że wina oskarżonego nie jest znaczna. |
||||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||||
O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||||
Wniosek jest zasadny gdyż wyrok został wydany przez sąd I instancji na posiedzeniu. ( k- 45) . Zgodnie z komentarzem sędziego D. Świeckiego „Wyłączenie z art. 454 § 1 warunkowego umorzenia postępowania wywołuje pytanie o możliwość reformatoryjnego orzekania przez sąd odwoławczy na niekorzyść oskarżonego, gdy wyrok warunkowo umarzający postępowanie został wydany na posiedzeniu na wniosek oskarżonego lub z urzędu (art. 339 § 1 pkt 2), a od tego wyroku apelację wniósł oskarżyciel publiczny, domagając się skazania. Przed wspomnianą nowelizacją, niezależnie od forum orzekania o warunkowym umorzeniu postępowania, tj. na posiedzeniu czy na rozprawie, niedopuszczalne było skazanie w instancji odwoławczej. Obecnie nie ma już tej przeszkody, jednak powstaje wątpliwość, czy dopuszczalność skazania w instancji odwoławczej odnosi się także do sytuacji, gdy wyrok warunkowo umarzający postępowanie został wydany na posiedzeniu, a więc bez przeprowadzenia postępowania dowodowego. Wykładnia systemowa prowadzi do stwierdzenia, że dopuszczalność rozpoznania sprawy co do istoty na posiedzeniu i wydanie w tym trybie wyroku skazującego zostały ściśle określone w ustawie. Jeżeli zatem w takim szczególnym trybie nie wydano wyroku skazującego, tylko rozpoznano sprawę w innym szczególnym trybie, tu warunkowego umorzenia postępowania, to także sąd odwoławczy, rozpoznając apelację, nie może skazać oskarżonego. Należy bowiem zauważyć, że skazanie po raz pierwszy w instancji odwoławczej wiąże się z rozpoznaniem sprawy na rozprawie, a nie na posiedzeniu. W konsekwencji należy przyjąć, że w omawianym tu układzie procesowym zachodzi podstawa do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, o której mowa w art. 437 § 2 in fine, tj. konieczność przeprowadzenia na rozprawie przewodu sądowego nie tylko na nowo, ale w ogóle, co jest wymagane do skazania, chyba że sąd orzeka w trybie konsensualnym albo w trybie nakazowym, co tu nie miało miejsca.” |
||||||||||||||||||||||
Zarzut apelacji obrońcy |
||||||||||||||||||||||
Rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 lat, w sytuacji gdy prawidłowa ocena okoliczności zdarzenia, zwłaszcza stopień winy, społecznej szkodliwości czynu oraz cech osobowości sprawcy, winny skłaniać sąd I instancji do orzeczenia wyżej wskazanego środka karnego na krótszy okres; |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||||
Zarzut nie jest zasadny W świetle uznania apelacji prokuratora za zasadną należy odnieść się jedynie sygnalizacyjnie do wskazanego zarzutu. O znacznej społecznej szkodliwości czynu oskarżonego świadczy to, że prowadził samochód w ruchu lądowym w stanie nietrzeźwości przekraczającym ponad dwukrotnie zawartość alkoholu wskazaną w art. 115 § 16 pkt 2 k.k. Zdając sobie sprawę ze stanu nietrzeźwości podjął decyzję o prowadzeniu samochodu bez koniecznej potrzeby – jechał do sklepu nocnego. Miał możliwość skorzystania z taksówki. Ponadto był także karany za popełnienie dwóch wykroczeń drogowych. Oskarżony zlekceważył jedną z głównych zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym wyrażoną w art. 45 ust. 1 prawa o ruchu drogowym. Okoliczności osobiste oskarżonego nie równoważą okoliczności obciążających gdyż nakaz trzeźwości dotyczy wszystkich kierowców, bez wyjątku. |
||||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||||
O zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie 3 poprzez orzeczenie wobec oskarżonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 1 roku; |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||||
Wniosek nie jest zasadny w świetle okoliczności wskazanych w apelacji prokuratora i wobec jej uwzględnienia przez sąd odwoławczy. |
||||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||||
1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||||
0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
0.11. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||||
0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
0.0.11. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||||
0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||||
1.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
Wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne wobec oskarżonego o popełnienie czynu z art. 178 a § 1 k.k. zapadł na posiedzeniu. Brak spełnienia wszystkich przesłanek z art. 66 § 1 k.k. Zachodzi więc konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. |
||||||||||||||||||||||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||||
4.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||||
0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||||
Załącznik Nr 1
0.11.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Prokurator |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Warunkowe umorzenie postępowania |
|||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
0.11.4. Wnioski |
||||||
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
Załącznik Nr 2
0.11.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
2 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
obrońca |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Środek karny w postaci zakazu prowadzenie pojazdów mechanicznych |
|||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
0.11.4. Wnioski |
||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |