UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 29 maja 2013 r. Sąd Rejonowy w Myśliborzu I Wydział Cywilny, udzielił uprawnionemu (...) Spółce Jawnej J. C. R. F.w D.zabezpieczenia roszczenia przeciwko obowiązanemu (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąw K.o zapłatę kwoty 7.885,68 zł poprzez zajęcie wierzytelności przysługującej (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąw K.od (...) R.do kwoty 7.885,68 zł (I) oraz wyznaczył uprawnionemu termin dwóch tygodni do wytoczenia powództwa przeciw obowiązanemu opisanemu w punkcie pierwszym (II).

W uzasadnieniu Sąd I instancji podniósł, iż uprawniony wskazał, że łączy go z obowiązanym umowa sprzedaży z której wywiązał się w całości. Uprawniony natomiast nie zapłacił mu za nabyty towar i powstał dług w wysokości 6.418,68 zł. Uprawniony pozyskał informacje o złej kondycji finansowej obowiązanej spółki i wniósł o zabezpieczenie roszczenia wraz z przewidywalnymi kosztami postępowania cywilnego (tj. opłaty od pozwu i pełnomocnictwa oraz kosztów zastępstwa procesowego). W celu wykazania istnienia roszczenia przedłożył niezapłacone faktury VAT.

Według Sądu Rejonowego przytoczone przez uprawnionego okoliczności oraz analiza treści złożonych dokumentów pozwalają uznać roszczenie uprawnionego o zapłatę za wiarygodne. Sąd dodał, iż oczywistym jest, że brak zabezpieczenia roszczenia w kontekście sytuacji finansowej spółki (...) uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia. Sąd I instancji podzielił przy tym pogląd uprawnionego o możliwości objęcia zabezpieczeniem również przewidywalnych kosztów postępowania.

Sąd Rejonowy zaznaczył, iż wskazany przez uprawnionego sposób zabezpieczenia znajduje swoje źródło w art. 747 pkt 1 k.p.c., mieszcząc się tym samym w zamkniętym katalogu sposobów zabezpieczenia roszczeń pieniężnych. Jednocześnie, w ocenie Sądu, sposób ten pozostaje optymalny dla ochrony prawnej interesów uprawnionego, przy nieobciążaniu obowiązanego ponad potrzebę.

Sąd I instancji nadmienił, iż zgodnie z art. 733 k.p.c., udzielając zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania w sprawie, sąd wyznacza termin, w którym pismo wszczynające postępowanie w sprawie powinno zostać wniesione pod rygorem upadku zabezpieczenia. Termin ten nie może przekraczać dwóch tygodni. Z tego też względu Sąd wyznaczył uprawnionemu termin dwóch tygodni na złożenie pozwu o zapłatę, wskazując, iż bieg terminu rozpoczyna się od dnia doręczenia uprawnionemu niniejszego postanowienia a w razie jego niedotrzymania ustanowione zabezpieczenie upada z mocy prawa.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodził się uczestnik, który w wywiedzionym zażaleniu zaskarżył je w całości wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu według norm przypisanych.

W uzasadnieniu skarżący podniósł, iż przedmiotowe postanowienie nie zostało podpisane przez Sędziego Sądu Rejonowego, który je wydał, zatem nie posiada ono mocy prawnej. Ponadto dodał, iż podnosi zarzut niewłaściwości miejscowej Sądu Rejonowego w Myśliborzu i wnosi o przekazanie sprawy do rozpoznania i rozstrzygnięcia sądowi właściwemu dla miejsca siedziby pozwanej to jest Sądowi Rejonowemu w Kołobrzegu, gdyż uprawniony wytoczył powództwo przed Sądem Rejonowym w Myśliborzu.

Skarżący stwierdził, iż powód który wnosi pozew do sądu właściwego przemiennie, powinien określić charakter roszczenia lub wskazać inne przyczyny będące podstawą skorzystania z prawa do wytoczenia powództwa przed sąd właściwy przemiennie. Jeśli zatem w pozwie powód nie przytoczył okoliczności uzasadniających właściwość sądu, to sąd, po zgłoszeniu i należytym uzasadnieniu przez pozwanego zarzutu niewłaściwości sądu, przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, powinien postanowieniem stwierdzić swą niewłaściwość i przekazać sprawę sądowi właściwości ogólnej. W związku z tym skarżący wniósł o przekazanie sprawy do rozpoznania sądowi właściwemu według przepisów o właściwości ogólnej, gdyż uprawniony mimo powołania się na art. 34 k.p.c., nie przedstawił umowy na którą się powoływał.

Skarżący dodał ponadto, iż uprawniony nie przedstawił w sposób rzetelny i bezstronny dochodzonego zadłużenia. Skarżący zaznaczył, iż kwestionuje żądaną kwotę i żąda rzetelnego jej rozliczenia przez powoda na podstawie dokumentów umożliwiających weryfikację ilości oraz wielkości dostaw, a w szczególności dokumentów magazynowych przedsiębiorstwa - (...) dotyczących poszczególnych dostaw, podpisanych przez osoby upoważnione do reprezentowania (...) Spółki z o.o. w K.. Ponadto wniósł o dostarczenie dokumentu upoważniającego osoby podpisujące i odbierające Faktury VAT a także o zobligowanie powoda od szczegółowego i rzetelnego przedstawienia stanu faktycznego.

W odpowiedzi na zażalenie, uprawniona wniosła o oddalenie zażalenia oraz zasądzenie od obowiązanej na swoją rzecz kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Rozstrzyganie w przedmiocie zażalenia na postanowienie Sądu Rejonowego okazało się zbędne na obecnym etapie.

Artykuł 730 k.p.c. wprowadza jako zasadę dopuszczalność udzielenia zabezpieczenia poprzez stwierdzenie, że jest ono możliwe w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny (§ 1). Artykuł 730 § 2 k.p.c. reguluje natomiast dopuszczalność zabezpieczenia przy uwzględnieniu kryterium odnoszącego się do fazy postępowania rozpoznawczego, w której miałoby nastąpić zabezpieczenie. Wedle tego przepisu sąd może udzielić zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania lub w jego toku. Zgodnie zaś z brzmieniem art. 733 k.p.c. udzielając zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania w sprawie, Sąd wyznacza termin, w którym pismo wszczynające postępowanie powinno być wniesione pod rygorem upadku zabezpieczenia. Termin ten nie może przekraczać dwóch tygodni.

Podstawową racją udzielenia ochrony prawnej w postępowaniu zabezpieczającym jest funkcjonalne związanie jego reguł celowościowych z głównym postępowaniem rozpoznawczym. Wszak istotą jest zabezpieczenie roszczenia, które winno być dochodzone w głównym procesie (w postępowaniu nieprocesowym) zwieńczonym prawomocnym wyrokiem lub postanowieniem sądu. W konsekwencji, jeżeli zabezpieczenie zostanie udzielone przed wszczęciem postępowania rozpoznawczego, wszczęcie go jest konieczną przesłanką trwania zabezpieczenia.

Uprawniony otrzymał postanowienie o zabezpieczeniu dnia 4 czerwca 2013r. Wytoczył powództwo o zapłatę 6 418 złotych 68 groszy dnia 17 czerwca 2013r. Zmieścił się zatem w wyznaczonym przez Sąd terminie. Sprawa toczyła się pod sygnaturą akt I Nc 373/13. W sprawie tej dnia 28 czerwca 2013r. został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, który uprawomocnił się dnia 20 listopada 2013r. Pełnomocnik powoda wystąpił dnia 30 października 2013r. o nadanie nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności. Klauzula wykonalności została wydana dopiero dnia 19 maja 2014r.

Przepis Art. 754¹ § 1 i 2 k.p.c. stanowi, że jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej albo jeżeli sąd inaczej nie postanowi, zabezpieczenie udzielone według przepisów niniejszego tytułu upada po upływie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie, które podlegało zabezpieczeniu. W sprawach, w których udzielono zabezpieczenia przy zastosowaniu art. 747 pkt 1 lub pkt 6, zabezpieczenie upada, jeżeli uprawniony w terminie dwóch tygodni od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie nie wniósł o dokonanie dalszych czynności egzekucyjnych.

Uprawnionemu w niniejszej sprawie udzielono zabezpieczenia przez zajęcie wierzytelności dłużnika, a więc przy zastosowaniu przepisu art. 747 pkt 1 k.p.c. Zgodnie z powołanym przepisem uprawniony miał obowiązek w terminie dwóch tygodni od uprawomocnienia się nakazu zapłaty, a więc do 4 grudnia 2013r. wnieść do Komornika o dokonanie dalszych czynności. Nie mógł tego dokonać, gdyż nie dysponował tytułem wykonawczym. Terminy jednak upadku zabezpieczenia określone w art. 754¹ § 1 i 2 k.p.c. rozpoczynają bieg od chwili uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego zabezpieczone roszczenie. Jednakże treść art. 754¹ § 1 k.p.c. wskazuje, że przepis szczególny lub orzeczenie sądu może stanowić, że zabezpieczenie nie upadnie w terminie określonym w tym przepisie. Należy zatem przyjąć, że do chwili upadku zabezpieczenia sąd może rozpoznać wniosek o określenie innego terminu upadku zabezpieczenia, a zapadłe w tym zakresie orzeczenie należałoby traktować jako zmianę postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia (por. także stanowisko co do orzekania przez sąd o wyznaczeniu innego terminu upadku zabezpieczenia, niż wynikający z treści art. 754¹ k.p.c., wyrażone przez (...)(w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, (...)Uprawniony nie wystąpił z wnioskiem o określenie innego terminu zabezpieczenia. Skutek zatem upadku zabezpieczenia nastąpił ex lege, bez konieczności wydania w tym przedmiocie orzeczenia.

Konsekwencją upadku zabezpieczenia jest umorzenie postępowania wywołanego zażaleniem. Zgodnie z art. 355 § 1 k.p.c., który znajdzie w postępowaniu zabezpieczającym odpowiednie zastosowanie na mocy normy art. 13 § 2 k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu, jeżeli wydanie orzeczenia co do meritum stało się zbędne lub niedopuszczalne. Oczywistym jest zaś, że upadek udzielonego zabezpieczenia zbędnym czyni merytoryczne rozpoznanie złożonego środka odwoławczego.

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.

Odnosząc się do złożonego wniosku o zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego, wskazać trzeba, iż zgodnie z treścią art. 745 § 1 k.p.c. o kosztach postępowania zabezpieczającego sąd rozstrzyga w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie, a o kosztach postępowania zabezpieczającego później powstałych rozstrzyga na wniosek strony sąd, który udzielił zabezpieczenia. Po raz pierwszy zatem o kosztach postępowania zabezpieczającego rozstrzygnie Sąd Rejonowy.

(...)

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE