UZASADNIENIE

Postanowienia Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 23 września 2022r. w pkt. 1

W dniu 9 września 2022r. Sąd Rejonowy w Toruniu wszczął z urzędu postępowanie o stwierdzenie podstaw do umieszczenia U. W. w szpitalu psychiatrycznym – bez jej zgody w trybie art. 23 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.

Postanowieniem z dnia 9 września 2022r. Sąd Rejonowy w Toruniu na podstawie art. 48 ust. 2 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego ustanowił dla uczestniczki U. W. pełnomocnika z urzędu.

Na rozprawie w dniu 23 września 2022r. pełnomocnik U. W. wniósł o stwierdzenie braku podstaw do przyjęcia U. W. do szpitala psychiatrycznego bez jej zgody oraz zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej uczestniczce z urzędu.

Sąd ustalił co następuje :

U. W. ur. (...) w L., ma obecnie (...) lat. Zamieszkuje w T., przy ulicy (...).

U. W. jest leczona psychiatrycznie od 2003r. Była wielokrotnie hospitalizowana, po raz ostatni raz w lipcu 2021r. z rozpoznaniem (...) oraz (...). Od dawna zaprzestała przyjmowania leków psychiatrycznych. m

Uczestniczka w dniu 8 września 2022r. była pobudzona, agresywna. Kontakt z nią był utrudniony. Śmiała się sama do siebie. Występował wzmożony napęd psychoruchowy. Dokonywała samoagresji poprzez gwałtowne uderzenia w okolicy nerek, twierdząc, że wykonuje sobie masaż.

Została przyjęta do szpitala psychiatrycznego, przywieziona przez pogotowie ratunkowe, po interwencji Policji, ponieważ odmawiała się poddaniu badaniu w domu. Chodziła z długopisem twierdząc, że to detonator i chce wszystkich wysadzić. Podczas wizyty na izbie przyjęć była skupiona na rysowaniu. Mówiła, że „rysuje bombę, bo chce Was wysadzić”, okresowo wymachiwała lekarzowi przed twarzą długopisem. Uderzała się gwałtownie w okolice nerek twierdząc, że wykonuje masaż, aby plecy pracowały. W wypowiedziach była nielogiczna, wielowątkowa, poddenerwowana. Z informacji uzyskanych od córki uczestniczki postępowania wynikało, że od dawna nie przyjmowała leków przepisanych przez psychiatrę, nie chodzi do poradni a od kilku dni prowadzi samorozmowy , twierdzi, że ktoś ją obserwuje. Uczestniczka pozostawała bezkrytyczna wobec swojej choroby, wskazywała, że postaci z serialu mówią do niej z telewizora, a „Z. namawia do skakania z mostu”

U. W. nie wyraziła zgody na przyjęcie jej do szpitala psychiatrycznego.

Lekarz psychiatra wstępnie rozpoznał u pacjentki schizofrenię paranoidalną i podjął decyzję o jego przyjęciu do szpitala bez jej zgody w trybie art. 23 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, uznając że działa ona w sposób nielogiczny i nieprzewidywalny, z pobudek psychotycznych, jest agresywna w zachowaniu i wypowiedziach. Lekarz ocenił, ze uczestniczka stanowi zagrożenie dla własnego zdrowia oraz zdrowia i życia innych osób.

W dniu 8 września 2022r. Koordynator ds. Psychiatrii Szpitala (...) zawiadomił sąd opiekuńczy o przyjęciu w dniu 8 września 2022r. o godzinie 12:12 U. W. bez jej zgody do szpitala psychiatrycznego.

W dniu 9 września 2022r. o godz. 13:00 U. W. została wysłuchana przez sędziego wysłuchującego w trybie art. 45 ust. 2 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, za pośrednictwem komunikatora z funkcją obrazu.

Podczas wysłuchania U. W. w dalszym ciągu nie wyraziła zgody na jej pobyt i leczenie w szpitalu psychicznym. Wskazała, że czuje się dobrze. Nie wiedziała czemu trafiła do szpitala. Uważała, że rodzina zrobiła jej taki żart.

/dowód: zawiadomienie – k. 3, 28-28v.

dokumentacja medyczna – k. 5-9

protokół wysłuchania – k. 11-11v

opinia sadowo-psychiatryczna – k. 26-27/

Sąd dopuścił też dowód z opinii biegłego lekarz psychiatry M. M. celem ustalenia, czy U. W. jest osobą chorą psychicznie i czy jej dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu tej choroby zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób.

Na podstawie analizy danych z dokumentacji medycznej oraz jednorazowego badania psychiatrycznego biegły lekarz psychiatra rozpoznała u U. W., w momencie zatrzymania w szpitalu psychiatrycznym, pogorszenie stanu psychicznego w postaci nasilenia objawów (...), zachowań motywowanych (...)wobec otoczenia.

Pogorszenie stanu psychicznego spowodowane było niesystematycznym przyjmowaniem leków. Z powodu nasilenia objawów uczestniczka postępowania stanowiła bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia innych osób, gdyż znajdując się w stanie nasilenia objawów psychotycznych z towarzyszącym pobudzeniem psychoruchowym jej zachowanie było nieprzewidywalne.

Zatrzymanie U. W. w szpitalu psychiatrycznym bez jej zgody było konieczne wobec zachodzących przesłanek – medycznej i behawioralnej.

/dowód: opinia sadowo-psychiatryczna – k. 26-27/

Sąd zważył, co następuje :

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów zebranych w aktach sprawy w postaci zawiadomienia Koordynatora ds. psychiatrii Szpitala (...) w T., dokumentacji medycznej uczestniczki postępowania przesłanej przez szpital, protokołu wysłuchania uczestniczki postępowania przez sędziego rodzinnego oraz dowodu z opinii biegłego lekarza psychiatry.

Sąd uznał za wiarygodne dowody z dokumentów zebranych w aktach sprawy w postaci zawiadomienia Koordynatora ds. psychiatrii Szpitala (...) w T. dokumentacji medycznej uczestniczki postępowania przesłanej przez szpital, protokołu wysłuchania uczestniczki postępowania, bowiem były to dokumenty urzędowe, których autentyczności ani prawdziwości zawartych w nich informacji nie kwestionowała żadna ze stron procesu.

Sąd uznał za miarodajną dla rozstrzygnięcia opinię biegłego sądowego lekarza psychiatry, bowiem opinia ta była jasna, pełna i zupełna, w pełni odpowiadała zakresowi tezy dowodowej. Opinia sporządzona była przez biegłego lekarza psychiatrę, w oparciu o jego niekwestionowaną fachową wiedzę i doświadczenie zawodowe, po analizie dokumentów zgromadzonych w dokumentacji medycznej oraz osobistym badaniu pacjentki. Wnioski opinii są logiczną konsekwencją przeprowadzonych analiz i nie budziły one żadnych wątpliwości sądu.

Opinia biegłej była nie tylko stanowcza i kategoryczna, ale też jasna i zrozumiała, zaś zachowania które stanowiły podstawę do wniosków biegłej były opisane w dokumentacji medycznej i odnotowane w protokole wysłuchania uczestniczki postępowania.

Opinia biegłej nie została w żaden sposób zakwestionowana ani podważona przez pełnomocnika uczestniczki postępowania, który nie składał też żadnych innych wniosków dowodowych w sprawie.

Z powyżej przedstawionych powodów Sąd nie miał wątpliwości co do jakości opinii, logiczności i trafności wniosków oraz kompetencji i profesjonalizmu biegłej.

Zgodnie z art. 23 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego osoba chora psychicznie może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez zgody wymaganej w art. 22 tylko wtedy, gdy jej dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu tej choroby zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób. O przyjęciu do szpitala osoby, o której mowa w ust. 1, postanawia lekarz wyznaczony do tej czynności po osobistym jej zbadaniu i zasięgnięciu w miarę możliwości opinii drugiego lekarza psychiatry albo psychologa. Lekarz, o którym mowa w ust. 2, jest obowiązany wyjaśnić choremu przyczyny przyjęcia do szpitala bez zgody i poinformować go o jego prawach. Przyjęcie do szpitala, o którym mowa w ust. 1, wymaga zatwierdzenia przez ordynatora (lekarza kierującego oddziałem) w ciągu 48 godzin od chwili przyjęcia. Kierownik szpitala zawiadamia o powyższym sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala w ciągu 72 godzin od chwili przyjęcia. Czynności, o których mowa w ust. 2, 3 i 4, odnotowuje się w dokumentacji medycznej.

W niniejszej sprawie ustalono, że w dniu 8 września 2022r. zachowanie U. W. było na tyle niepokojące i nieprzewidywalne, że stanowiła ona zagrożenie dla własnego życia oraz dla życia i zdrowia innych osób. Uczestniczka postępowania trafiła do szpitala po interwencji policji, wezwanej przez Zespół Ratownictwa Medycznego. Uczestniczka odmawiał poddaniu się badaniu w domu. Chodziła z długopisem twierdząc, że to detonator i chce wszystkich wysadzić. W dniu przyjęcia do szpitala u uczestniczki wystąpiło pogorszenie stanu psychicznego w postaci nasilenia objawów psychotycznych, zachowań motywowanych (...) wobec siebie i otoczenia: uczestniczka groziła, że wysadzi bombę, dokonywała aktów samogresji, była nieprzewidywalna, a jednocześnie bezkrytyczna wobec choroby – zaprzestała przyjmowania leków przepisanych przez psychiatrę i wizyt w poradni.

W ocenie Sądu zachowanie U. W. stwarzało niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia uczestniczki postępowania i innych osób, a zarazem świadczyło o nieprzewidywalności jej działania.

Zgodnie z przepisami lekarz wyjaśnił pacjentce przyczyny przyjęcia jej do szpitala bez zgody i poinformował ją o jej prawach. Tę decyzję zatwierdził koordynator ds. psychiatrii.

W określonym przepisami prawa terminie, o przyjęciu bez zgody U. W. został zawiadomiony sąd opiekuńczy, a następnie U. W. została wysłuchana przez sędziego rodzinnego.

W ocenie Sądu z powyższego wynika, że zostały spełnione przesłanki określone w art. 23 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego pozwalające na przyjęcie osoby chorej psychicznie w szpitalu psychiatrycznym bez jej zgody. W sprawie nie ulegało wątpliwości, że zachowanie U. W. w dniu 8 września 2022 r. było nieprzewidywalne, uczestniczka postępowania wypowiadała się nielogicznie, twierdziła, że zamierza zdetonować bombę, uderzała się gwałtownie w okolice nerek, twierdząc że wykonuje masaż. Właśnie ze względu na ową nieprzewidywalność zachowania uczestniczki, która nie miała poczucia choroby, odmawiała przyjmowania leków i wizyt w poradni specjalistycznej, jej hospitalizacja w szpitalu psychiatrycznym była konieczna, z uwagi na bezpośrednie zagrożenie zarówno dla jej życia, jak i dla życia i zdrowia innych osób. Pozostawienie jej w domu w tym stanie – bez wdrożenia leczenia i obserwacji zachowania, w ocenie Sądu – prowadziłoby do sytuacji, w której uczestniczka stanowiłaby realne zagrożenie nie tylko dla samej siebie ale i dla jej otocznia. Uczestniczka w dniu przyjęcia do szpitala była pobudzona, agresywna. Kontakt z nią był utrudniony. Śmiała się sama do siebie. Występował wzmożony napęd psychoruchowy. Dokonywała samoagresji poprzez gwałtowne uderzenia w okolicy nerek, twierdząc, że wykonuje sobie masaż. Była w stanie (...), groziła innym, że wysadzi bombę, była agresywna w zachowaniu oraz w wypowiedziach.

W niekwestionowanej opinii sądowo psychiatrycznej, biegły lekarz psychiatra wskazała na istnienie w dniu 8 września 2022 r. powyżej wskazanych przesłanek behawioralnej i medycznej do przyjęcia U. W. bez jej zgody do szpitala psychiatrycznego. Biegła sądowa wskazała na pogorszenie stanu psychicznego spowodowane niesystematycznym przyjmowaniem leków.

Z powodu nasilenia objawów psychotycznym zachowanie uczestniczki postępowania było nieprzewidywalne, i z tego powodu stanowiło bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia innych osób.

Mając na uwadze powyższe Sąd stwierdził istnienie podstaw do przyjęcia U. W. w szpitalu psychiatrycznym bez jej zgody w dniu 8 września 2022 r. w trybie art. 23 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.

Podkreślenia wymaga tu fakt, że w postępowaniu w trybie art. 23 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego Sąd bada podstawy do przyjęcia osoby chorej psychicznie bez jej zgody do szpitala psychiatrycznego, w dacie jej przyjęcia do tego szpitala.

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE