UZASADNIENIE

M. S. (1) w pozwie skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa - (...)w Krakowie domagał się zasądzenia kwoty łącznej 800 000 złotych na którą złożyły się :

- kwota 400 000 złotych jako odszkodowanie za utracone z budynku mieszkalnego położonego na nieruchomości położonej w miejscowości K. ruchomości i kosztowności , a nadto zmniejszenie jego wartości w następstwie nie przeprowadzenia jego należytego zabezpieczenia oraz niezbędnych remontów ,

- kwota 46 968 zł odszkodowania za niemożność podjęcia w warunkach odbywania kary pozbawienia wolności odpłatnej pracy , co spowodowało narastanie zadłużenia alimentacyjnego po jego stronie w okresie od października 2008 r do października 2011r,

- suma 150 000 złotych należna mu z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę w postaci cierpień psychicznych mających swoje źródło w niemożności odpowiedniego zabezpieczenia i przeprowadzenia remontu budynku i innych części składowych nieruchomości w K. ,

- suma 200 000 złotych jako rekompensaty za krzywdę wynikającą z braku możliwości podjęcia zatrudnienia wobec stwierdzonych u niego zaburzeń osobowości i poddania go terapii , co rodziło po jego stronie lęk , stany depresyjne i wynikające z nich myśli samobójcze. W takim stanie nie mógł także w warunkach zakładu karnego, podjąć kształcenia , co utrudniać będzie jego adaptację do życia na wolności i po odbyciu kary,

- wnosił również o zasądzenie na swoją rzecz renty z racji doznania trwałego uszczerbku na zdrowiu i zmniejszenia się widoków powodzenia na przyszłość , w kwotach po 2 000 złotych miesięcznie.

Uzasadniając zgłoszone żądania wskazał , że po rozpoczęciu odbywania kary pozbawienia wolności wielokrotnie zawracał się do organów penitencjarnych , Sędziów i Sądu Penitencjarnego o przerwy w odbywaniu kary albo też o przepustki po to, by móc zabezpieczyć swój majątek w K. i przeprowadzić niezbędne prace remontowe, bez których jego substancja ulega stałej utracie wartości. Nigdy jednak takich zgód nie otrzymał, a odmowy te były motywowane negatywną prognozą kryminologiczno - społeczną oraz warunkami w jakiej odbywana jest przez powoda kara pozbawienia wolności.

Przed odbywaniem kary był zdrowy i dopiero w więzieniu doznał pogorszenia jego stanu w związku z trudnościami adaptacyjnymi . Miał stany depresyjne i myśli samobójcze. W jego ocenie bezpodstawnie władze więzienne skierowały go do odbycia kadry w warunkach terapeutycznych , co [poza wskazanymi wyżej konsekwencjami ] uniemożliwiało mu podjęcie pracy poza zakładem , o co zbiegał m. in. po to by zapobiec narastaniu długu alimentacyjnego wobec swojej małoletniej córki.

Odpowiadając na pozew Skarb Państwa zastępowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa, domagał się oddalenia powództwa oraz obciążenia M. S.kosztami postępowania.

Zakwestionował zasadność roszczeń zgłoszonych w pozwie tak co do zasady jak i wysokości.

W swoim stanowisku procesowym wskazał , że o ile powód wywodzi swoje roszczenia z faktu wydania dla niego niekorzystnych orzeczeń Sędziów i Sądów Penitencjarnych to musiałby wykazać , że były bezprawne , co jest możliwe tylko po przedstawieniu orzeczeń stwierdzających ich niezgodność z prawem , do których M. S. nie odwołuje się.

W przypadku roszczeń mających wyrównać doznane przez powoda krzywdy Skarb Państwa zwrócił uwagę , że polski system prawny nie przewiduje możliwości skutecznego ubiegania się o zadośćuczynienie za krzywdę wywołaną utratą lub zmniejszeniem się wartości majątku żądającego. Krzywda wywodzona z faktu nie zatrudnienia powoda poza zakładem także nie może został w ten sposób zrekompensowana skoro żaden przepis prawa nie nakłada na funkcjonariuszy zakładu karnego obowiązku zapewnienia skazanym pracy i to odbywanej w warunkach wolnościowych. / poza zakładem.

Powód nie wykazał ponadto , w podstawie faktycznej żądania takich okoliczności z których mogłoby wynikać że rzeczywiście doznał uszczerbku na zdrowiu , który warunkuje przyznanie świadczenia rentowego.

Wyrokiem z dnia 28 marca 2012r Sąd Okręgowy w Krakowie powództwo w całości oddalił. Obciążył powoda kwotą 1200 złotych tytułem części kosztów procesu należnymi Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.

Ponadto przyznał na rzecz reprezentującego M. S.pełnomocnika z urzędu, ze środków budżetowych Skarbu Państwa , kwotę 8 856 zł z tytułu wynagrodzenia za udzieloną mu pomoc prawną.

Sąd I instancji ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia :

M. S.odziedziczył po swojej babci nieruchomość w miejscowości K. zabudowaną budynkiem mieszkalnym i budynkami gospodarczymi. Mieszkając na stałe w K. , przyjeżdżał tam zwykle na weekendy. Z pomocą sąsiadów wykonywał tam tylko prace porządkowe , gruntu nie uprawiając. Wyposażenie domu było przeciętne , zgromadzone tam były tylko podstawowe meble , a w stodole z znajdowały się drobne narzędzia warsztatowe. Podczas jego nieobecności nieruchomości , na prośbę powoda , doglądali sąsiedzi.

Przez dłuższy okres - około trzech miesięcy- przebywał tam wraz konkubiną jedynie przed zatrzymaniem go przez policję przed odbyciem kary pozbawienia wolności , co miało miejsce we wrześniu 2008r. Przy zatrzymaniu M. S. także sąsiadów o nadzór nad realnością , w ramach którego jeden z nich wymieniał on dachówki na dachu stodoły .

Po przyjęciu do obycia kary Sędzia Penitencjarny Sądu Okręgowego (...)zarządził poddanie osadzonego powoda badaniom psychologicznym w Ośrodku (...) w K. , wobec stwierdzonych u niego trudności adaptacyjnych do warunków więziennych, których przejawem były skłonności do autodestrukcji i myśli samobójczych, podejmowanie czynności agresywnych wobec siebie , odmowa przyjmowania posiłków , a nawet utrata kontaktu z rzeczywistością.

W opinii o powodzie z dnia 19 stycznia 2009r zawarto negatywną prognozę społeczno - kryminologiczną i wskazanie na konieczność odbywania kary w warunkach terapeutycznych, dla osób z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo.

W oparciu m. in o tę opinię Sędzia Penitencjarny Sądu Okręgowego w Krakowie w dniu 26 stycznia 2009r odmówił powodowi zgody na czasowe opuszczenie zakładu karnego. Decyzja ta została utrzymana w mocy postanowieniem Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 26 marca 2009r.

W ramach analizy zachowań powoda , przy rozpoznawaniu jego wniosku o przerwę w karze Sąd Okręgowy w Krakowie zarządził przeprowadzenie badania osadzonego przez dwóch lekarzy psychiatrów , którzy w swojej opinii z 11 lutego 2009 r potwierdzili nieprawidłową osobowość skazanego, jego trudności adaptacyjne i skłonności autodestrukcyjne , zalecając wsparcie psychologiczne.

Kolejnym orzeczeniem Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 4 marca 2009r odmówionoM. S. udzielenia przerwy w wykonywaniu kary. W motywach podano , że twierdzenia powoda , który motywował konieczność uzyskania jej zabezpieczeniem nieruchomości w K. i remontem znajdującego się tam domu, nie są wiarygodnej, skoro jedynie sporadycznie tam przed osadzeniem przebywał, a remont domu wymagający znacznych nakładów przekracza aktualne możliwości finansowe osadzonego. Dodatkowo wskazano , iż przeciwko powodowi toczą się inne postępowania karne a jego stan zdrowia psychicznego wymaga wsparcia psychologicznego , które może się odbywać w warunkach izolacyjnych. Orzeczenie to zostało utrzymane w mocy postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 30 kwietnia 2009r

Tej samej treści orzeczenie, z powołaniem się na bardzo podobną argumentację, wydał Sąd Okręgowy w Krakowie w dniu 15 września 2010r , negatywnie rozpatrując kolejny wniosek powoda o przerwę w karze. Dodatkowo wskazał , że opieka nad majątkiem w K. może być przez niego realizowana za pośrednictwem członków rodziny , mieszkających w sąsiedniej miejscowości w tym w szczególności ciotki i jej dorosłych dzieci. Postanowienie to zostało utrzymane w mocy orzeczeniem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 2 listopada 2010r.

Powód w dalszym ciągu ubiegał się również o udzielenie zezwoleń na czasowe opuszczenie zakładu karnego, przytaczając te same okoliczności faktyczne związane z koniecznością osobistego nadzoru nad odziedziczonym majątkiem i potrzebą jego remontu.

Wnioski te nie były uwzględnianie na podstawie decyzji Sędziów Penitencjarnych z 22 czerwca 2010 r i 13 maja 2011r , a były one utrzymywane w mocy, po rozpoznaniu odwołań M. S. , orzeczeniami Sądu Okręgowego w Krakowie z 27 sierpnia 2010r i 28 lipca 2011r.

Powód ubiegał się także o ustanowienie nad sobą nadzoru kuratora sądowego , którego to żądania Sąd Okręgowy i nie uwzględnił orzeczeniem z dnia 1 grudnia 2010r, a Sąd Apelacyjny utrzymał je w mocy postanowieniem z daty 17 stycznia 2011r.

Jak ustala ponadto Sąd I instancji M. S.odbywając karę pozbawienia wolności pozostaje pod stałą opieką lekarską , w tym , psychiatryczną. Stwierdza się u niego zaburzenia osobowości i reakcję sytuacyjną. W jego książce zdrowia odnotowano liczne przypadki podejmowania głodówek.

W rozważaniach prawnych Sąd I instancji stanął na stanowisku , że żadne z roszczeń powoda nie jest usprawiedliwione.

O ile bowiem żądania odszkodowawcze wywodzone są z faktu wydania przez Sąd Okręgowy w Krakowie lub Apelacyjny w Krakowie postanowień na skutek rozpoznawania środków odwoławczych od postanowień Sądu Penitencjarnego niższej instancji lub zarządzeń Sędziego Penitencjarnego to dla ich uwzględnienia [ poza innymi warunkami normatywnymi ] konieczne było przedstawienie orzeczeń stwierdzających ich niezgodność z prawem , a tego rodzaju judykatów powód w sporze nie przedłożył.

W przypadku orzeczeń od których skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem nie przysługiwała Sąd I instancji był władny samodzielnie ich legalność , w ramach rozstrzygania o roszczeniu odszkodowawczym powoda , ocenić. Jednakowoż uznał, że tego rodzaju cechy przypisać im nie sposób.

Zauważył przy tym ,że M. S.ich legalności w sprawie nie kwestionował , podnosząc jedynie , że podejmując je , nieprawidłowo oceniono fakty jakie przywoływał by swoje - nie uwzględnione nimi żądania – umotywować .

Odnosząc się do żądań przyznania odszkodowania za niemożność podjęcia odpłatnej pracy oraz renty z racji doznanego uszczerbku na zdrowiu oraz pogorszenia widoków powodzenia na przyszłość także i je uznał Sąd Okręgowy za niezasadne w świetle przesłanek normatywnych odpowiedzialności Skarbu Państwa wymienionych w mających w sprawie zastosowanie przepisach art. 417 §1 i 417[1] §2 kc.

Obciążając powoda jedynie częścią kosztów procesu , należnymi stronie przeciwnej Sąd I instancji zastosował art. 102 kpc , uznając , że za takim rozstrzygnięciem przemawia aktualna sytuacja osobista M. S., który odbywa karę pozbawienia wolności.

W apelacji od wyroku powód zaskarżył pkt I i II sentencji , domagając się w tym zakresie jego zmiany i uwzględnienia żądania pozwu.

Jako wniosek ewentualny sformułował żądanie jego uchylenia w w/w zakresie i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Środek odwoławczy został oparty na następujących zarzutach :

- błędu w ustaleniach faktycznych wynikających z przeprowadzenia ograniczonego w swoim zakresie postępowania dowodowego , bodącego konsekwencją pominięcia większości wniosków dowodowych zgłoszonych przez apelującego albo też nieprawidłowej oceny zgromadzonych dowodów i w konsekwencji tych nieprawidłowości :

a/ nie ustalenia stanu zabezpieczenia domu w K. w dacie zatrzymania powoda przez policję we wrześniu 2008r, b/ nie określenia kosztów jakie byłyby by niezbędne dla przywrócenia zabudowań na tej realności do stanu sprzed zatrzymania a także nietrafnego stwierdzenia , że zabudowania gospodarcze / stodoła / ” nie przeciekają „ , c/ braku ustaleń co do stanu psychicznego apelującego , doznania przez niego uszczerbku na zdrowiu , tego kto wydał orzeczenie o odbywaniu przez niego kary w warunkach terapeutycznych i jakie to dla powoda wywołało skutki jak również tego czy miał on możliwość podjęcia zatrudnienia poza zakładem karnym,

W ramach tego zarzutu M. S. (1) podał krytyce także ocenę Sądu I instancji co do tego , że wydawane przez organy penitencjarne orzeczenia nie były niezgodne z prawem mimo , że na taką ich kwalifikację wskazywały niektóre z uzasadnień orzeczeń Sądu Apelacyjnego wydawanych w ramach rozpoznawania odwołań od postanowień Sądu Penitencjarnego - Sądu Okręgowego w Krakowie w przedmiocie odmowy udzielenia przerwy w karze,

- naruszenia przepisów postępowania w sposób mający wpływ na wynik sprawy w następstwie :

a/ oddalenia większości wniosków dowodowych powoda , a nadto nie przeprowadzenia dowodu z jego przesłuchania w charakterze strony, b/ naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów i zastąpienie jej oceną wybiórczą , nie opartą na wszechstronnym rozważeniu materiału dowodowego, c/ zawężenia normatywnej oceny roszczeń powoda jedynie do przepisu art. 417 [ 1] §2 kc w sytuacji gdy nie było obowiązkiemM. S.podawanie ich podstawy prawnej, d/ wydanie orzeczenia już na drugim posiedzeniu Sądu , co było konsekwencją wskazywanego wyżej pominięcia wniosków dowodowych apelującego, e/ nietrafne zastosowanie art. 102 kpc wobec obciążenia apelującego częścią kosztów procesu należnych stronie przeciwnej,

- naruszenia prawa materialnego a to art.445 §1 w zw. 444 §1 i2 wobec ich nie zastosowania do pełnego stanu faktycznego wynikającego z pism procesowych powoda oraz

Art. 417 [2] kc w następstwie braku oceny możliwości jego zastosowania w sytuacji faktycznej w jakiej znajduje się powód.

W odpowiedzi na apelację Skarb Państwa domagał się jej oddalenia jako pozbawionej usprawiedliwionych podstaw i obciążenia go kosztami postępowania apelacyjnego

Rozpoznając apelację Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczyM. S.nie jest uzasadniony i podlega oddaleniu albowiem żaden z zarzutów na jakich opiera się apelacja nie może być oceniony jako trafny.

Zarzuty wymierzone w poczynione przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne sa niezasadne , stanowiąc dowolną polemikę z tymi ustaleniami, które jako skonstatowane poprawnie i - wbrew zarzutom apelującego w sposób kompletny - Sąd II instancji przyjmuje za własne.

Analiza motywów jakimi powód się posłużył by je uzasadnić , prowadzi do wniosku, że kwestionując je apelujący bądź to zarzuca ich niepełność albo też ich nietrafność w świetle zgromadzonych w sprawie dowodów.

W pierwszej kolejności stwierdzić trzeba , że nie ma on racji wskazując , że Sąd I instancji w sposób nie uzasadniony pominął większość dowodów jakie zostały zgłoszone przez powoda. Wyrażając jednak taką ocenę nie zwraca on jednak zupełnie to , że w uzasadnieniu wyroku poddanego kontroli instancyjnej Sąd Okręgowy wskazał na przyczyny które zdecydowały o nie przeprowadzeniu tych dowodów , którymi były : bądź to okoliczność , że fakty mogące być ustalanymi za ich pośrednictwem zostały już ustalone na podstawie innych dowodów , które Sąd przeprowadził bądź to , ocenił je jako nie przydatne dla stwierdzenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia , albo też uznane jako takie , które wobec braku precyzji w określeniu ich rodzaju oraz faktów jakie za ich pośrednictwem mają być stwierdzone nie mogły zostać przeprowadzone , jak miało to miejsce odnośnie zawnioskowanych przez profesjonalnego pełnomocnika powoda en bloc akt Prokuratury Rejonowej w (...)w sprawie o sygnaturze(...)/ por. 300 v akt/

Po wtóre, podnosząc ten zarzut powód nie ma racji uznając , że w ten sposób doszło do niezasadnego zawężenia podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. Nie można bowiem zasadnie twierdzić , że dopiero dopuszczenie wszystkich dowodów zawnioskowanych przez strony i czynienie w oparciu o tak skonstruowaną podstawę ustaleń jest prawidłowe. Sąd ma podstawę do oddalenia wniosków dowodowych w sytuacji , kiedy dotąd ustalone fakty są wystarczające dla rozstrzygnięcia o roszczeniach zgłoszonych w pozwie.

W tym kontekście chybione są te twierdzenia powoda , który upatruje realizacji omawianego zarzutu w nie poczynieniu ustaleń odnośnie zabezpieczenia domu w K. , jego złego stanu technicznego / przeciekania stodoły/. Okoliczności te bowiem zostały potwierdzone zeznaniami świadków przesłuchanych w sprawie a z których wynika , że budynki w dacie zatrzymania były zabezpieczone poprzez zamkniecie na klucz i powierzenie go osobie o nazwisku B. , a co więcej , że już po zatrzymaniu obejście było dozorowane przez sąsiada , który czynił to na prośbę powoda , a nawet wykonywał tam prace zapobiegające pogorszeniu się stanu substancji / poprawa dachówek na budynku stodoły przez świadka J. k. 298-299 akt i/ por. także zeznanie świadka A. C. k. 140 akt/ Z treści relacji tych świadków wynikało także w jakim stanie wyposażenia i technicznym w dniu zatrzymania powoda i w dacie składania przez nich relacji zabudowania te znajdują się , a przy tym , iż budynki te ulegają zwykłemu obniżeniu standardu technicznego z uwagi na fakt ich długotrwałego nie wykorzystywania , co jest prostą konsekwencją odbywania przez dotychczasowego posiadacza , powoda , karny pozbawienia wolności.

Nietrafne są argumenty mające wspierać ów zarzut wywodzone stad , że nie zostały poczynione ustalenia faktyczne odnośnie stanu zdrowia psychicznego powoda , uszczerbku na zdrowiu jak i tego , kto orzekł o konieczności odbywania kary przez apelującego w warunkach terapeutycznych.

Oto bowiem stan zdrowia M. S.wynika z treści zgromadzonych w sprawie dowodów w tym - na co wskazuje Sąd I instancji w uzasadnieniu orzeczenia – zarządzenia Sędziego Penitencjarnego SO w Nowym Sączu z dnia 13 listopada 2008r , o przeprowadzeniu badania psychologicznego osadzonego powoda w Ośrodku (...) w K. wydanego na wniosek dyrektora ZK , stwierdzającego u niego zachowania autodestrukcyjne i niemożność zaadaptowania się do warunków więziennych, / k. 95 akt/, opinii o skazanym przygotowanej w Areszcie Śledczym w K. z której wynika , że podstawą odbywania kary pozbawienia wolności w warunkach terapeutycznych dla osób z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo były : opinia sądowo - psychiatryczna zlecona przez Sąd Okręgowy w Krakowie w dniu 21 stycznia 2009r oraz badania psychologiczno - penitencjarne zakończone w dniu 30 grudnia 2008r w Areszcie Śledczym / k. 83-88 i k. 102 – 104 akt/ Zgodnie z obowiązującymi przepisami o takim trybie odbywania kary decydują organy penitencjarne działające w zakładzie karnym.

Zupełnie nietrafnym argumentem mającym wspierać ten zarzut jest także zanegowanie w jego ramach wadliwej oceny Sądu I instancji co do braku legalności orzeczeń Sędziów Penitencjarnych i Sądu Okręgowego - Sądu Penitencjarnego w K. , wydanych w następstwie rozpoznania środków prawnych powoda od tych zarządzeń albowiem przynależy ona nie do ustaleń faktycznych ale ich oceny prawnej z punktu widzenia zgłoszonych w pozwie roszczeń.

Jako nieusprawiedliwiony należy ocenić także argument powoda o braku ustaleń w zakresie możliwości uzyskania zatrudnienia poza zakładem karnym skoro z warunków w jakich odbywa on karę wynika , że zatrudnienie w warunkach wolnościowych / poza zakładem jest praktycznie niemożliwe ,co potwierdza także pismo adresowane do powoda z k. 163 akt/

Nie mogą ulec podzieleniu - jako nietrafne , postawione orzeczeniu Sądu niższej instancji zarzuty naruszenia prawa procesowego.

Zważywszy na motywy uzasadniające je wskazać należy , że część z nich stanowi powtórzenie przez autora apelacji tych tez , które miały wspierać poprzednio omówiony zarzut , wynikając z twierdzonego przez powoda zawężenia podstawy faktycznej rozstrzygnięcia w następstwie oddalenia wniosków dowodowych apelanta.

Zatem w ramach oceny tego zarzutu powiedzieć jedynie należy , że niezasadnie upatruje apelujący jego realizacji w pominięciu dowodu ze zdjęć obrazujących stan domu powoda w chwili zatrzymania mających się znajdować w aktach sprawy II K 187/09 SR (...), gdyż dokumentacja tego rodzaju znajduje się w aktach obecnie rozpoznawanej sprawy / por. k. 38- 45 akt/ , a wyniki badań powoda w Ośrodku (...) w K. i konieczność odbywania kary przez niego w warunkach terapeutycznych wynika wprost z innych dokumentów zgromadzonych w sprawie w tym opinii o skazanym i orzeczeń Sędziów i Sadów Penitencjarnych o czym także była uprzednio mowa.

Niezasadnie w ramach omawianego zarzutu powód podnosi fakt nie przeprowadzenia dowodu z jego przesłuchania w charakterze strony. Dowód ten ma bowiem po myśli art. 299 kpc , charakter subsydiarny i jest prowadzony wtedy, gdy pomimo przeprowadzenia innych, przy wyczerpaniu ich , okoliczności istotne w sprawie nie zostały jeszcze wyjaśnione.

W rozstrzyganej sprawie Sąd I instancji mógł zasadnie uznać , że taka sytuacja nie ma miejsca a zatem w sposób usprawiedliwiony , zdaniem Sądu II instancji, dowodu tego nie przeprowadzać

Twierdzone w granicach zarzutu przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i zastąpienie jej oceną dowolną - przez swoją wybiórczość w doborze źródeł na podstawie których dokonano ustaleń faktycznych nie ma - wbrew stanowisku apelanta w sprawie miejsca.

W istocie swojej bowiem powód przedstawia – motywując go - własną- korzystną dla siebie wersję wydarzeń, nie podając przy tym, dlaczego zbiór faktów ustalonych przez Sąd nie wytrzymuje konfrontacji z zasadami doświadczenia życiowego czy regułami logicznego rozumowania. Nie da się także zaakceptować w świetle wyżej przedstawionych ocen i wniosków stanowiska , że ocena ta nie została oparta na wszechstronnej analizie zgromadzonego materiału dowodowego.

/ por. także w tej kwestii stanowisko SN zawarte w judykatach z 21 stycznia 2001r , sygn.. IV CKN 970/00 i z dnia 6 lipca 2005r , sygn.. IIICK 3/05 , obydwa powołane za zbiorem Lex nr 52753 i 180925/

Pozostałe twierdzenia mające wspiera oceniany zarzut [ naruszenia art. 316 i art. 6 kpc ] są wręcz niezrozumiałe gdy zaważyć w pierwszej kolejności na treść uzasadnienia orzeczenia kontrolowanego instancyjnie z którego zarzucane zawężenie podstawy dochodzonych przez M. S. roszczeń zupełnie nie wynika , a już zupełnie nietrafnym jest budowanie negacji sposobów zastosowania art. 6 kpc na ocenie , że do wydania orzeczenia doszło - w domyśle zbyt szybko bo „ już na drugim posiedzeniu Sądu „

Nie jest także usprawiedliwionym zarzut naruszenia orzeczeniem Sądu I instancji norm prawa materialnego

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko prawne oparte na dokonanej przez Sąd I instancji wykładni normy art. 417 [ 1] §2 kc.

Roszczenia wywodzone przez powoda z faktu wydania prawomocnych orzeczeń dotyczących jego wniosków o udzielenie przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności nie mogą być uwzględnienie już tylko z tego powodu , że M. S.nie przedstawił w postępowaniu rozstrzygnięć stwierdzających ich niezgodność z prawem.

O ile podstawą tych roszczeń były orzeczenia , których niezgodność z prawem nie mogła być stwierdzona w ten sposób , to dla przypisania im tej cechy , stanowiącej przesłankę normatywną odpowiedzialności Skarbu Państwa za wywołaną nim szkodę koniecznym jest ustalenie , że zostało wydane w warunkach oczywistej , kwalifikowanej jako rażąca , obrazy prawa.

Żadnemu z powoływanych w podstawie faktycznej powództwa orzeczeń czy zarządzeń organów penitencjarnych takich cech przypisać nie można. W tym kontekście za chybione należy uzna zapatrywanie apelującego , który doszukuje się znamion nielegalności zarządzeń o odmowie udzielenia powodowi zezwoleń na czasowe opuszczenie zakładu karnego w treści uzasadnień postanowień Sądu Apelacyjnego , którymi oddalano odwołania od postanowień odmawiających M. S.przerw w karze , mających wskazywać na istnienie przesłanek do udzielania mu przepustek dla zabezpieczenia składników majątkowych w K..

Każdy bowiem tego rodzaju wniosek jest rozstrzygany indywidualnie przez Sędziego Penitencjarnego , poprawność którego to rozstrzygnięcia jest kontrolowana instancyjnie przez Sąd Okręgowy.- Sąd Penitencjarny. Miało to również miejsce w przypadku wszystkich tego rodzaju wniosków osadzonego powoda Nie sposób zatem uznać , że decyzje odmowne były wydawane w warunkach rażącego , oczywistego naruszenia prawa.

Nie można też cechy bezprawności , warunkującej odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa przypisać innym decyzjom organów penitencjarnych podejmowanym w ramach realizacji osadzenia powoda , odbywającego karę pozbawienia wolności.

Zarówno uznanie , że ma ją odbywać w warunkach terapeutycznych oraz wynikająca z niej konsekwencja w postaci braku warunków do świadczenia przez apelanta odpłatnej pracy poza zakładem karnym , miały dostateczną podstawę tak w stwierdzanym u powoda stanie zdrowia jak obowiązujących przepisach prawa karnego wykonawczego , które powołuje w uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji.

Zasadnie także uznał Sąd I instancji za niezasadne roszczenia powoda o rentę oraz zadośćuczynienie za doznana krzywdę wynikającą z faktu doznania uszczerbku wartości przez odziedziczony przezeń majątek skoro brak było podstaw do uznania by mające w sprawie zastosowanie przepisy art. 417 [ 1] §2 i 417 §1 kc mogły prowadzić do odpowiedzialności za uszczerbek na zdrowiu w postaci renty i tak określaną szkodę niemajątkową powoda, przez Skarbu Państwa.

Odwołanie się w ramach tego zarzutu przez apelującego do przepisu art. 417 [ 2] kc jest w pierwszej kolejności nie konsekwentne i niespójne ze stanowiskiem prezentowanym w sporze gdy zważyć , że powód w postępowaniach tak przed Sądem I jak i II instancji konsekwentnie oceniał działanie strony pozwanej jako niezgodne z prawem.

Pomijając już nawet to , odwołanie się do tej normy jest nieusprawiedliwione zważywszy , iż nie zostały w postępowaniu powołane żadne okoliczności faktyczne, które mogłyby uczynić uznanie roszczeń powoda jako uzasadnione przy zastosowaniu zasad słuszności.

Nie można także zakwestionować skutecznie stanowiska Sądu I instancji w zakresie zastosowania art. 102 kpc i na jego podstawie obciążenia M. S. częścią kosztów procesu należnymi stronie przeciwnej.

Zasadą bowiem jest , że strona przegrywająca proces jest obowiązana do zwrotu tych kosztów , które przeciwnik celowo poniósł uczestnicząc w postępowaniu.

Sąd I instancji , właśnie zważywszy na aktualną sytuację osobistą powoda i jego pobyt w zakładzie karnym od tej reguły odstąpił zasądzając od niego tylko część tych kosztów. Trzeba przy tym zauważyć , że za istnieniem podstaw do całkowitego zwolnienia powoda od nich nie przemawia zadłużenie alimentacyjne wobec córki i prowadzenie postępowań egzekucyjnych przeciwko niemu , skoro dopuszczając się przestępstw sam doprowadził do sytuacji w której nie może z tych obowiązków finansowych na czas się wywiązywać. Ponadto , o czym apelant zdaje się zapominać, dysponuje on majątkiem nieruchomym który nie pozwala na uznanie go za osobę , mogącą skorzystać z dobrodziejstwa normy art. 102 kpc w pełnym zakresie.

Z podanych wyżej przyczyn Sąd Apelacyjny orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku , na podstawie art. 385 kpc.

Sąd II instancji w oparciu o art. 102 kpc w zw. z art. 391§1 kpc, odstąpił od obciążania powoda kosztami należnymi Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa w postępowaniu apelacyjnym , uznając , że zważywszy na częściowe obciążenie powoda kosztami procesu przez Sąd Okręgowy , obligowanie go do ponoszenia dalszych z tego tytułu obciążeń nie byłoby już usprawiedliwione w przedstawionej wyżej , nadal przy tym aktualnej , jego sytuacji osobistej.[ pkt 2 sentencji]

O należnym pełnomocnikowi zastępującemu M. S.z urzędu wynagrodzeniu Sąd orzekł na podstawie § 6 pkt 7 oraz § 13 ust 1 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu z dnia 28 września 2002r [ Dz U Nr 163 poz. 1348 z poźn. zm ]

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE