Sygn. akt III APa 17/22
Sąd Apelacyjny rozpoznał ponownie sprawę z powództwa A. P. przeciwko pozwanemu byłemu pracodawcy - S. D. w zakresie przekazanym do rozpoznania, określonym w treści wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2022r., zgodnie z którym wskutek skargi kasacyjnej powoda uchylony został wyrok tut. Sądu Apelacyjnego z dnia 3 października 2019r. w części oddalającej apelację powoda od wyroku sądu pierwszej instancji co do oddalenia powództwa
o zadośćuczynienie ponad zasądzoną na rzecz powoda kwotę 100.000 zł.
Powód w apelacji od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia
26 marca 2018r. zawarł żądanie zapłaty na jego rzecz dalszej kwoty 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną w wypadku przy pracy z dnia 18 marca 2013r., wskutek którego powód doznał ciężkiego urazu prawej ręki, którą amputowano.
Apelujący zarzucił błędne przyjęcie przez Sąd Okręgowy, że przyczynił się do wypadku w połowie, gdyż czyścił taśmociąg sortujący folię podczas pracy urządzenia, nie odłączając napięcia.
W ocenie powoda, wypadek nastąpił z wyłącznej winy pracodawcy, który dopuścił się rażących zaniedbań, czym doprowadził do wypadku - co zostało ustalone w dołączonym do apelacji wyroku Sądu Rejonowego w Sosnowcu z dnia 19 kwietnia 2018r., w sprawie V P 456/17. W tym wyroku nakazano pozwanemu sprostować protokół wypadkowy nr (...), sporządzony w dniu 25 listopada 2016r. cyt.:
„w zakresie punktu 5 w ten sposób, aby w miejsce wskazanych w podpunktach od
1 do 6 przyczyn wypadku wpisać jako przyczyny wypadku:
- zbudowanie przenośnika taśmowego nr 3 w sposób niezapewniający bezpieczeństwa osób obsługujących urządzenie i osób postronnych z powodu
braku wymaganych odpowiednimi przepisami osłon, wyłączników awaryjnych
i innych elementów, których zadaniem było minimalizowanie niebezpieczeństwa związanego z obsługą urządzenia;
brak odpowiednich przeglądów przenośnika taśmowego oraz niespełnianie przez urządzenie wymogów zarówno pod kątem wprowadzenia do użytku producenta, jak również pod kątem eksploatacji (pracodawcy);
brak odpowiedniej kontroli przenośnika taśmowego przez osoby wykwalifikowane, brak dokładnych przeglądów technicznych całego urządzenia, które powinny być przeprowadzane nie rzadziej niż raz na trzy miesiące, nieprowadzenie książki kontroli dla przenośnika;
niewłaściwie zaprojektowane i wykonane zasilanie, sekwencyjne sterowanie linii technologicznej przenośnika taśmowego dopuszczonego przez pracodawcę do użytkowania przez pracowników, brak właściwego zabezpieczenia poszczególnych urządzeń maszyny w dniu 18 marca 2013r.;
niewłaściwe zabezpieczenie przenośnika taśmowego pod względem bhp w dniu wypadku i brak właściwych zabezpieczeń w miejscu wypadku,
a także przez wpisanie w punkcie 5 protokołu powypadkowego w miejsce informacji, że nie stwierdzono nieprzestrzegania przez pracodawcę przepisów prawa pracy,
w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy lub innych przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, informacji, że stwierdzono nieprzestrzeganie przez pracodawcę przepisów prawa pracy w szczególności przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 207 § 2 k.p., art. 226 k.p., art. 215 k.p., art. 216 k.p., art. 217 k.p.), w wyniku czego powód w dniu 18 marca 2013r. uległ wypadkowi przy pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, doznając amputacji urazowej ręki prawej, oraz przez usunięcie w całości zapisów znajdujących się w części dotyczącej stwierdzenia, że wyłączną przyczyną wypadku było naruszenie przez poszkodowanego pracownika przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa i wpisanie to
w miejsce informacji, że nie stwierdzono naruszenia przez powoda przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia”.
Sąd Apelacyjny uwzględnił apelację i orzekł, jak w pkt 1 swojego rozstrzygnięcia.
Orzekając reformatoryjnie na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., należało uwzględnić wyeksponowany w uzasadnieniu wyroku kasatoryjnego pogląd o wiążącym dla Sądu Apelacyjnego charakterze prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Sosnowcu
z dnia 19 kwietnia 2018r. przy rozpoznaniu apelacji powoda. Sąd Najwyższy stwierdził, że kwestia prejudycjalności tego wyroku ma zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Sąd wskazał na utrwalony pogląd orzeczniczy, że moc wiążącą orzeczenia odnosi się tylko do treści sentencji orzeczenia, a nie uzasadnienia, co w rozpoznawanej sprawie ma znaczenie ze względu na treść rozbudowanej sentencji prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Sosnowcu.
W uzasadnieniu wyroku kasatoryjnego podano, że cyt.: „sentencja wyroku
Sądu Rejonowego w Sosnowcu z 19 kwietnia 2018r., w sprawie V P 456/17,
była w rozpoznawanej sprawie wiążąca. Okoliczności wypadku przy pracy
z 18 marca 2013r. podlegały ustaleniu, rozważeniu i ocenie przez Sąd Apelacyjny
z uwzględnieniem tego wyroku. Sąd Apelacyjny uchylił się jednak od tych ustaleń, rozważań i ocen, co przesądziło o zasadności i skuteczności skargi kasacyjnej”.
W nawiązaniu do powyższego wskazania, Sąd Apelacyjny dokonał oceny stopnia zmniejszenia obowiązku naprawienia szkody na podstawie art. 362 k.c., mając na uwadze to, że ocena stopnia przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody jest samodzielnym uprawnieniem i obowiązkiem Sądu, która otwiera jurydyczną możliwość zmiany (miarkowania) obowiązku odszkodowawczego.
W świetle art. 362 k.c., odszkodowanie zależy od całokształtu okoliczności sprawy,
a zwłaszcza od stopnia winy obu stron. Zatem, zmniejszenie odszkodowania powinno być następstwem oceny całokształtu sytuacji, w jakiej znajdował się powód w chwili zdarzenia, jak również zaniedbań innych osób, mających wpływ na powstanie szkody.
W świetle niekwestionowanych przez strony ustaleń faktycznych dotyczących przebiegu wypadku przy pracy z dnia 18 marca 2013r., poddanych analizie odnośnie przyczyn zdarzenia w opiniach biegłych sądowych z zakresu: elektryki, automatyki przemysłowej oraz w opinii z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, których konkluzje były zasadniczo zbieżne z ustaleniami zawartymi w sentencji wyroku Sądu Rejonowego w Sosnowcu z dnia 19 kwietnia 2018r., Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw dla przyjęcia, że powód w jakimkolwiek stopniu przyczynił się do powstania szkody.
Przede wszystkim należy podkreślić dwie okoliczności: to, że przenośnik taśmowy był urządzeniem o wadliwej konstrukcji stwarzającej istotne zagrożenie dla zdrowia i życia obsługujących go osób, które pozwany pracodawca wprowadził
do użytku bez certyfikacji, a następnie przeprowadzenia okresowych przeglądów technicznych. Ponadto, powód zatrudniony przy sortowaniu folii nie był należycie poinstruowany jak obsługiwać przenośnik taśmowy pozbawiony w dniu zdarzenia osłon ochronnych przy uwzględnieniu stwierdzonej wadliwości technicznej urządzenia, które w ogóle nie powinno zostać włączone do eksploatacji w zakładzie pozwanego.
W ocenie Sądu, tego rodzaju rażące naruszenia obowiązków pracodawcy eliminują możliwość przypisania współwiny powodowi.
W następstwie rozstrzygnięcia zawartego w pkt 1 wyroku, roszczenia powoda obejmujące łącznie kwotę 398.500 zł zostały uwzględnione ostatecznie w około 60 %.
Sąd Apelacyjny, stosownie do takiego rezultatu sprawy, dokonał zmiany orzeczeń sądu pierwszej instancji co do kosztów postępowania, jak w pkt 3
wyroku, przyjmując za podstawę zmodyfikowanych rozliczeń szczegółowe ustalenia
o kosztach, zawarte w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego (k. 1235 a.s.).
Odnośnie kosztów postępowania apelacyjnego, zastosowano art. 100 k.p.c. wobec połowicznego uwzględnienia żądań apelacji (określonych na kwotę
192.000 zł). Na koszty postępowania kasacyjnego złożyła się opłata od skargi kasacyjnej 5 tys. zł i wynagrodzenie adwokata powoda za czynności przed Sądem Najwyższym.
/-/SSA Marek Żurecki