Sygn. akt XXVI GC 570/15
Dnia 31 października 2017 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie XXVI Wydział Gospodarczy
w składzie:
|
Przewodniczący – |
SSO Bartosz Jakub Janicki |
|
Protokolant – |
Magdalena Puśko |
po rozpoznaniu 20 października 2017 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.
przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.
o zapłatę
1. oddala powództwo;
2. zasądza od powoda (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 12.217,00 złotych (dwanaście tysięcy dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 7.217,00 zł (siedem tysięcy dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
3. Pobrać od powoda (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 355,45 zł (trzysta pięćdziesiąt pięć złotych i czterdzieści pięć groszy) tytułem nieopłaconych wydatków tymczasowo uiszczonych ze Skarbu Państwa.
Sygn. akt XXVI GC 570/15
Pozwem wniesionym w dniu 23-06-25015 r., strona powodowa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) SA z siedzibą w W. kwoty 382.626,47 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Podstawą powództwa było roszczenie o zapłatę nieopłaconej przez ubezpieczyciela części poniesionej przez powoda szkody za zdarzenie z dnia 23-06-2013r. (pozew k. 2-9).
W odpowiedzi na pozew dniu 28-07-2015r. pozwany wniósł
o oddalenie powództwa, zasądzenie kosztów postępowania na jego rzecz.
Pozwana podniosła, że skoro powód przyznaje że powód przyczynił się w 20% do powstania szkody to powództwo na skutek zaspokojenia roszczenia odszkodowawczego przez ubezpieczyciela w wysokości 90,7% powództwo powinno podlegać oddaleniu.
(k. 33-45)
W piśmie procesowym z 16-10-2015r. strona powodowa podtrzymała swe stanowisko w sprawie.
(k. 204-206)
Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:
W dniu 23-06-2013 roku o godz. 14.37 na terenie stacji W.w okręgu nastawniczym (...) w torze nr 1L doszło do wykolejenia pociągu nr (...) oznaczonego (...) należącego do powódki. Do zdarzenia doszło na obszarze infrastruktury (...) SA (okoliczność niesporna)
W dniu 30-10-2013r. komisja kolejowa ustaliła przebieg zdarzenia:
Dnia 23.06.2013 r. o godz. 14:32:34 dyżurny ruchu dysponujący stacji W. (...) P. T. wyświetlił sygnał zezwalający S12a dla pociągu nr (...) na semaforze drogowskazowym KI ( 4), przy ułożonej i utwierdzonej drodze przebiegu z toru nr 1L, w tor nr 2L, oraz sygnał zezwalający na semaforze wyjazdowym E2. Podane przez dyżurnego ruchu sygnały zezwalały maszyniście pociągu (...) na wyjazd ze stacji W.. Następnie dyżurny ruchu P. T. wyszedł do sąsiedniego pomieszczenia socjalnego w celu zmiany obuwia. Przed wyjściem polecił dyżurnej ruchu pomocniczej R. S. obserwowanie wskazań na monitorach bez ingerencji w urządzenia srk. Dyżurna ruchu pomocnicza, z niewiadomych przyczyn, obsłużyła urządzenia srk wygaszając sygnał zezwalający semafora KI ( 4) przy użyciu komendy zwolnienia doraźnego „zd", a następnie wydała komendę nastawienia przebiegu pociągowego od semafora drogowskazowego K2 ( 4) do semafora wyjazdowego E2. Użycie komendy „zd" skutkowało natychmiastowym rozwiązaniem drogi przebiegu dla pociągu (...), bez zwłoki czasowej. Wydanie polecenia dla semafora K2 ( 4) zostało zrealizowane w części nastawienia drogi przebiegu (przestawienia zwrotnic nr 222 i 223 do położenia plus(+), ponieważ wyjeżdżający pociąg nr (...), po minięciu czołem, semafora KI ( 4) sygnałem SI „Stój", jeszcze nie zajął odcinka zwrotnicowego Iz 223 (pierwszego rozjazdu w przebiegu). Najeżdżający pociąg na zwrotnicę nr 223 w fazie jej przestawiania do położenia plus, zajął odcinek izolowany Iz 223, czym spowodował odrzucenie realizacji nastawienia sygnału zezwalającego na semaforze K2 ( 4) i przerwanie nastawienia przebiegu pociągowego do semafora E2. Przerwanie nastawienia przebiegu zostało wykazane na rejestratorze zdarzeń, a na monitorze pojawiły się alarmy rozprucia zwrotnic nr 222/224 i 221/223
Pociąg nr (...) ruszył ze stacji W. o godz. 14:36:56, z blisko 2 minutowym opóźnieniem z uwagi na lokowanie podróżnych. Po około 5 sekundach od momentu ruszenia pociągu (przed minięciem semafora KI ( 4) czołem pociągu) nastąpiło wygaszenie sygnału zezwalającego S12a na sygnał SI „Stój" na semaforze drogowskazowym KI ( 4). Sygnał S12a jest sygnałem zezwalającym na jazdę z prędkością nie większą niż 60 km/h, zawierającym także informację, że następny semafor nadaje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nie większą niż 40 lub 60 km/h. Wygaszenie sygnału S12a na sygnał SI „Stój" oznacza, że sygnał zezwalający na jazdę pociągu zmienił się na sygnał nakazujący zatrzymanie się pociągu i zakazujący dalszej jazdy. Sytuacje tą można porównać do zmiany świateł sygnalizacji w ruchu drogowym z zielonego na czerwone.
Pomimo sygnału „Stój" pociąg pominął semafor drogowskazowy KI 4 po około 8 sekundach od zmiany obrazu z prędkością 31 km/h bez wdrożenia hamowania, po czym wjechał na zwrotnicę rozjazdu nr 223, ułożoną na kierunek zwrotny w tor nr 2. W tym czasie system zainicjowany przez dyżurną ruchu pomocniczą, rozpoczął przestawianie tej zwrotnicy w odmienne położenie, w kierunku na wprost, ponieważ pociąg jeszcze nie wykazywał jej zajętości. W konsekwencji powyższego doszło do wykolejenia się pociągu nr (...). Szczegółowy mechanizm wykolejenia opisany został w Protokole Ustaleń Końcowych
(protokół k. 57-66).
Powód posiadał polisę ubezpieczeniową OC i casco w (...) SA w S..
Pozwany posiadał polisę ubezpieczeniową OC w (...) SA w S..
(okoliczność niesporna)
Szkoda powstała w wyniku zdarzenia została ustalona:
- Bezsporna wartość szkody netto – 4285518,27 zł
- Sporna wartość szkody netto 42932,21 zł
- Wartość roszczenia netto 4.893.170,48 zł.
(k. 75-106)
W dniu 23-06-2013r. wykonano opinię techniczną w której ustalono ze w związku z niezastosowaniem się maszynisty do podanego sygnału Stój na semaforze k14 , co w pełni obciąża odpowiedzialnością spółkę (...) sp. z o.o.
(k. 107-110)
Z tytułu powstałej szkody (...)wypłaciła na rzecz (...) Odszkodowanie w wysokości 4.382.767,39 zł z uwzględnieniem przyczynienia się powódki w wysokości 20% w powstaniu zdarzenia.
(okoliczność bezsporna)
Pismem z dnia 20-10-2014r. (...) wezwała (...) do zapłaty kwoty 509.533,09 zł tytułem nieopłaconej części odszkodowania casco z uwagi na franszyzę redukcyjną oraz zużycie techniczne pojazdu
(wezwanie płyta dvd)
Pismem z dnia 14-11-2014r. (...) poinformowała, że do czasu ostatecznej decyzji ubezpieczyciela pozostawia wezwanie (...) bez rozpoznania.
(wezwanie płyta dvd)
Pismem z dnia 5-02-2015 (...) SA – ubezpieczyciel pozwanego wskazało ze przedmiotowa szkoda nie jest objęta polisą ubezpieczeniową z uwagi na franszyzę redukcyjna w wysokości 2 mln zł.
(wezwanie płyta dvd)
Pismem z dnia 12-02-2015r. (...) ponownie wezwała (...) do zapłaty.
(wezwanie płyta dvd)
Pismem z dnia 6-03-2015 r. (...) plk odmówiła zapłaty – naprawienia szkody wskazując że maszynista naruszył zasadny prowadzenia pociągu i z uwagi na brak obserwacji szlaku doszło do wykolejenia.
(wezwanie płyta dvd)
Pismem z dnia 23-03-2015r. (...) wezwała (...) do zapłaty kwoty 970.381,75 zł z tytułu naprawienia szkody jaką spółka poniosła w związku z wykolejeniem pociągu.
(wezwanie płyta dvd)
Pismem z dnia 7-04-2015 r. (...) uznała zadanie (...) za bezzasadne podtrzymują swoje żądanie zapłaty kwoty 509.533,09 zł.
Pismem z dnia 4-06-2015r. (...)poinformowała o przyznania (...) odszkodowania w wysokości 62.049,98 zł uznając że brak reakcji maszynisty stanowił 20 % przyczynienie się do powstania szkody. Jednocześnie ubezpieczyciel wskazał na franszyzę redukcyjną w wysokości 25.000,00 zł.
(wezwanie płyta dvd)
Pismem z dnia 9-06-2015r. (...) wezwało (...) do zapłaty kwoty 382.626,47 zł.
(wezwanie płyta dvd)
Wyrokiem z dnia 30-05-2016r. Wyrokiem Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie uznał R. S. za winną zarzucanego jej czynu. (spowodowania katastrofy w ruchu lądowym)
(k. 252)
Oddaleniu podlegał dowód z przesłuchania świadków jako nieistotny dla rozstrzygnięcia sporu. Stan faktyczny – okoliczności związane z wystąpieniem zdarzenia nie była sporna między stronami.
Prowadzenie zaś postępowania dowodowego z osobowych źródeł dowodowych powodowało by przedłużenie toczącego się postępowania.
Podstawą ustalenia stanu faktycznego była również opinia biegłego M. C. który wskazał odpowiedzialność stron za powstanie szkody: (...) w wysokości 60 % zaś (...) w wysokości 40 %.
(k. 265-286)
Oceny materiału dowodowego Sąd Okręgowy dokonał w oparciu
o reguły wskazane w art. 230 k.p.c., art. 233 § 1 i 2 k.p.c., art. i art. 245 § k.p.c.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Powództwo w niniejszej sprawie nie zasługuje na uwzględnienie.
Stan faktyczny w niniejszej sprawienie był sporny, okoliczności wystąpienia wykolejenia pociągu (...), jak również okoliczności przyczynienia się stron do powstania szkody.
W niniejszej sprawie obie strony procesu posiadała polisy ubezpieczeniowe w (...) SA. powód w zakresie OC i Casco
zaś pozwana w zakresie OC.
Zgodnie z treścią art. 361 § 1 kc Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.
Zaś zgodnie z treścią art.362 k.c. Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności,
a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.
Przyczynieniem się poszkodowanego do powstania szkody jest każde jego zachowanie pozostające w normalnym związku przyczynowym ze szkodą, za którą ponosi odpowiedzialność inna osoba (wyrok SA w Białymstoku z 29.01.2013 r., I ACa 781/12). Zastosowanie art. 362 k.c. aktualizuje się dopiero wtedy, gdy zachowanie poszkodowanego jest współprzyczyną powstania lub zwiększenia szkody, za którą ponosi odpowiedzialność inna osoba (wyrok SA w Lublinie z 13.08.2014 r., I Aca 255/14). Przesłanką stosowania art. 362 k.c, stwarzającego możliwość obniżenia odszkodowania, jest taki związek pomiędzy działaniem lub zaniechaniem poszkodowanego
a powstałą szkodą, że bez owej aktywności bądź w ogóle, nie doznałby on szkody albo też wystąpiłaby ona w mniejszym rozmiarze (wyrok SA
w Białymstoku z 05.04.2013 r., I Aca 12/13). W przypadku odpowiedzialności na zasadzie ryzyka do zastosowania art. 362 k.c. obok wymagania adekwatnego związku przyczynowego wystarczy obiektywna nieprawidłowość zachowania się poszkodowanego (wyrok SN z 05.02.2015 r., V CSK 230/14)
Niewątpliwie w niniejszej sprawie doszło do rażąco nieprawidłowego zachowania się pracowników obydwu stron. W ocenie Sądu rozkład winy poszczególnych osób odpowiedzialnych za zaistnienie zdarzenia został wykazany przez biegłego M. C., zaś przypisanie wagi uchybieniom w sposób pełny przedstawił biegły w sporządzonych w sprawie opiniach (k. 265-287, 314-319) Pracownika pozwanej w 60% zaś pracownika powoda w 40%.
W niniejszym sprawie w pozwie (...) wprost uznała swoje przyczynienie się do powstania szkody w 20 %,. Zatem przyczynienie się powódki do powstania szkody w 20 % jest okolicznością przyznaną (art. 229 k.p.c), nie wymagającą prowadzenia postępowania dowodowego w przyznanym zakresie (por. wyrok SA w Katowicach z 05.11.2014 r., I ACa 568/14, wyrok SA w Warszawie z 05.07.2013 r., I ACa 134/13).
Strona powodowa opierała się na opinii ubezpieczyciela oraz likwidatora powołanego przez ubezpieczyciela - (...) Sp. z o.o.
Zgodnie z twierdzeniami pozwu (...) wskutek wypadku poniosła szkodę w kwocie 4.892.300,48 zł, która została zaspokojona w części wynoszącej 4.382.767,39 zł. Szkoda powódki została zatem zaspokojona w 90,7 %.
Przyjmując zgodnie z opinią biegłego 40 % przyczynienia się powoda do powstania szkody oznacza, że odpowiedzialność pozwanego za wypadek ogranicza się do kwoty 2.935.380 zł (4.892.300,48 zł x 60 % = 2.935.380 zł).
Skoro powód otrzymał już zapłatę w kwocie 4.382.767,39 zł, tj.
w kwocie wyższej od zakresu odpowiedzialności pozwanego
o 1.447.387,39 zł, to należy przyjąć, że roszczenie powoda wobec pozwanego wygasło, gdyż zostało zaspokojone.
Powód dochodził od pozwanego roszczenia nie istniejącego.
Z uwagi na zaspokojenie roszczenia przez ubezpieczyciela powództwo podlegało oddaleniu.
Uwzględnienie zaś hipotetyczne powództwa oznaczałoby bezpodstawne wzbogacenie powoda z uwagi na ponowne zasądzenie kwot wypłaconych już przez ubezpieczyciela.
Świadczenie takie byłoby ponad zakres odpowiedzialności pozwanego za szkodę wynikającą z wypadku, jak już naprawioną i to
w stopniu wyższym niż zakres, za który odpowiedzialność ponosi pozwana spółka.
Legitymację do dochodzenia wypłaconych powodowi kwot posiada na podstawie art.828 kc ubezpieczyciel – w niniejszej sprawie ten sam podmiot obejmował ochrona ubezpieczeniową obie strony procesu.
Na marginesie zwrócić uwagę należy, iż co do postanowień dowodowych (jak również innych czynności sądu) strony nie zgłosiły zastrzeżeń do protokołu w trybie art. 162 k.p.c. skutkiem czego nie mogą podnosić zarzutów w tym zakresie w ewentualnych środkach odwoławczych. Tak też Sąd Najwyższy w tezie wyroku z dnia 27 października 2005 r., III CZP 55/05, Biuletyn SN 2005/10/8: „Strona nie może skutecznie zarzucać w apelacji uchybienia przez sąd pierwszej instancji przepisom postępowania, polegającego na wydaniu postanowienia, które może być zmienione lub uchylone stosownie do okoliczności, jeżeli nie zwróciła uwagi sądu na to uchybienie w toku posiedzenia, a w razie nieobecności - na najbliższym posiedzeniu chyba, że niezgłoszenie zastrzeżenia nastąpiło bez jej winy (art. 162 k.p.c.).”
O kosztach procesu rozstrzygnięto na podstawie art. 98 k.p.c. Pozwany wygrał sprawę dlatego powód zobowiązany jest zwrócić pozwanemu poniesione koszty procesu w wysokości 7.217,00 zł, stanowiące wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym w kwocie 7.200,00 zł (§ 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu),
a także opłatę od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.
Na podstawie art. 83 ust. 2 uksc należało pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa kwotę 355,45 zł tytułem nieopłaconych kosztów procesu.
Wobec powyższego, na podstawie powoływanych przepisów orzeczono jak w wyroku.