UZASADNIENIE

Powód Skarb Państwa – 24 (...) Oddział (...) w G. (dalej (...)) domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanego Centrum (...) Sp. z o.o. w P. kwoty 29.017,40 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu. W uzasadnieniu podniósł, iż strony łączyła umowa na usługę szkolenia w zakresie języka angielskiego dla żołnierzy (...) w G. i (...) w G., zgodnie z którą pozwany zobowiązany był do zapewnienia dwóch wykwalifikowanych wykładowców na grupę szkoleniową w systemie przemiennym (co drugi dzień każdy), przy czym jeden z wykładowców winien był legitymować się tytułem magistra filologii angielskiej lub magistra filologii dwóch języków z wiodącą filologią angielską, a drugi z wykładowców winien był legitymować się tytułem co najmniej licencjata filologii angielskiej lub licencjata filologii dwóch języków z wiodącą filologią angielską. W związku z naruszeniem zapisów umownych w w/w zakresie powód naliczył, zgodnie z umową stron, kary umowne (co do umowy dotyczącej JW. (...)), a w odniesieniu do umowy dotyczącej (...) odstąpił od umowy i naliczył kary umowne.

Pozwany Centrum (...) Sp. z o.o. w P. nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie w całości. W uzasadnieniu potwierdził wprawdzie fakt prowadzenia zajęć przez wykładowców nie posiadających formalnego wykształcenia w postaci tytułu magistra filologii angielskiej lub magistra filologii dwóch języków z wiodącą filologią angielską, ale jednocześnie wskazał, iż jeden z wykładowców posiada wykształcenie wyższe pedagogiczne i dodatkowo uzyskał F. C. in E. wydany przez U. of C., stopień nauczyciela dyplomowanego i status nauczyciela wykwalifikowanego ( (...)) Krajowego College ds. Nauczania i Przywództwa, co jest równoznaczne z posiadaniem kwalifikacji wymaganych przez powoda. W ocenie pozwanego brak było zatem podstaw do odstąpienia od umowy i naliczania kar umownych. Z ostrożności procesowej pozwany zakwestionował skuteczność odstąpienia od umowy co do (...) i wysokość naliczonych kar umownych, a także wniósł o zastosowanie miarkowania w/w wysokości kar.

Sąd ustalił, co następuje:

W związku z prowadzeniem zajęć przez wykładowców posiadających wyłącznie wykształcenie licencjackie w zakresie filologii angielskiej powód naliczył kary umowne: w wysokości 1.200 zł za miesiąc luty 2021, wystawiając stosowną notę k 96; w wysokości 2.300 zł za miesiąc marzec 2021, wystawiając stosowną notę k 119; w wysokości 2.100 zł za miesiąc kwiecień 2021, wystawiając stosowną notę k 132 i w łącznej wysokości 900 zł za miesiące maj i czerwiec 2021, wystawiając stosowną notę k 148. Pozwany zakwestionował powyższe noty, wskazując, że kary zostały naliczone za wszystkie dni szkoleń gdy tymczasem część zajęć była prowadzona zgodnie z zapisami umowy przez wykładowców posiadających wykształcenie licencjackie, a jedynie część zajęć była realizowana przez lektorów z wykształceniem równoważnym tytułowi magistra filologii. Uwzględniając zarzuty pozwanego powód dokonał korekty wystawionych not, wskazując na wysokość kar: za luty 2021r. – 700 zł (nota k 140), za marzec 2021r. – 1.100 zł (nota k 142), za kwiecień 2021r. – 1.100 zł (nota k 144).

W dniu 12.02.2021 strony Skarb Państwa – 24 (...) Oddział (...) w (...) Sp. z o.o. w P. zawarły umowę nr (...) na usługi szkolenia w zakresie nauki języka angielskiego dla żołnierzy zawodowych jednostki wojskowej (...) G.. Zgodnie z w/w umową pozwany zobowiązał się do przeprowadzenia dwóch kursów stacjonarnych języka angielskiego w okresie od 15.02.2021r. do 02.07.2021r. oraz od 01.09.2021r. do 28.01.2022r. i jednego kursu wyrównawczego w okresie od 01.2021r. do 29.10.2021r. z wykorzystaniem dwóch wykładowców na grupę w systemie przemiennym (co drugi dzień każdy). Wymogiem było też zatrudnienie przez pozwanego co najmniej jednego wykładowcy legitymującego się tytułem magistra filologii angielskiej lub magistra filologii dwóch języków z wiodącą filologią angielską (lektor wiodący), zaś drugi z wykładowców winien był legitymować się tytułem co najmniej licencjata filologii angielskiej lub licencjata filologii dwóch języków z wiodącą filologią angielską (lektor pomocniczy). Nadto pozwany zobowiązał się do zapewnienia wszystkim uczestnikom kursu bezpłatnych podręczników, prowadzenia i przekazywania powodowi dokumentacji obejmującej konspekty zajęć, dzienniki lekcyjne, ewidencje obecności i wyniki szkolenia każdego słuchacza. Strony przewidziały możliwość naliczenia kar umownych w przypadku nienależytego wykonywania umowy m.in. w wysokości 300 zł za pierwszy dzień zwłoki i 100 zł za każdy kolejny dzień zwłoki za wyznaczenie przez pozwanego lektorów bez odpowiednich kwalifikacji. Nadto umowa przewidywała możliwość odstąpienia od niej przez powoda w przypadku, gdy pozwany nie będzie wykonywał przedmiotu umowy z wymaganą starannością oraz realizował ją niewłaściwie, a wezwania powoda do należytego wykonywania tych czynności będą nieskuteczne; powód posiadał uprawnienie od odstąpienia od umowy w terminie 30 dni od powzięcia informacji. Na wypadek odstąpienia od umowy strony przewidziały możliwość naliczenia kary umownej w wysokości 30 % wartości wynagrodzenia brutto. Jednocześnie strony umówiły się, że łączna wysokość kar umownych nie może być większa niż 20 % wartości wynagrodzenia brutto.

W związku z prowadzeniem zajęć przez wykładowców posiadających wyłącznie wykształcenie licencjackie w zakresie filologii angielskiej powód wezwał pozwanego pismem z 24.03.2021r. do należytego wywiązywania się z umowy, naliczając jednocześnie kary umowne za nieobecność lektorów w dniu 23.02.2021r.

W związku z dalszym niewywiązywaniem się z umowy w zakresie zapewnienia kształcenia naprzemiennego przez dwóch lektorów o odpowiednich kwalifikacjach w dniu 14.04.2021r. powód wezwał pozwanego na rozmowę na dzień 22.04.2021r. Ostatecznie do rozmowy stron doszło w dniu 06.05.2021r. Wcześniej – w dniu 27.04.2021r. powód pisemnie wezwał pozwanego po raz kolejny do przystąpienia do realizacji umowy zgodnie z jej zapisami tj. naprzemiennie przez dwóch lektorów o odpowiednich kwalifikacjach, na co pozwany, też pisemnie w dniu 30.04.2021r. podtrzymał stanowisko co do tego, że wprawdzie jeden z lektorów nie posiada wykształcenia z tytułem magistra filologii angielskiej, ale posiada wykształcenie równoważne tytułowi magistra filologii angielskiej. W trakcie spotkania stron w dniu 06.05.2021r. podtrzymały one swoje stanowiska co do wykształcenia lektorów.

W dniu 23.06.2021r. do powoda wpłynęło pismo dowódcy JW. (...) (k 149-150), informujące o sposobie realizacji umowy stron, w szczególności braku przedstawienia przez pozwanego dokumentów wymaganych umową (planów – konspektów zajęć, miesięcznych ocen postępów słuchaczy za miesiące luty i marzec 2021r., grafiku pracy lektorów, tygodniowego planu szkolenia, sprawozdań ze sprawdzianu weryfikacyjnego, listy egzaminacyjnej do sprawdzianu weryfikacyjnego i szczegółowego harmonogramu kursu języka angielskiego). Dokumenty te pozwany uzupełnił już po zakończeniu kursu. W w/w piśmie dowódca JW. (...) wskazał nadto, iż nie było realizowane w systemie naprzemiennym przez dwóch lektorów, a słuchacze otrzymali oryginały podręczników E. F. E. – Student’s B., zaś pozostałe podręczniki zostały dostarczone w formie (...) do wydruku.

W dniu 13.07.2021r. powód odstąpił od umowy z pozwany nr (...),, wskazując jako podstawę brak lektora wiodącego z wykształceniem magistra filologii angielskiej, brak naprzemiennego systemu nauczania, brak wymaganej umową dokumentacji szkoleniowej, brak zapewnienia kursantom bezpłatnych materiałów szkoleniowych.

Powód naliczył też, w miejsce kar umownych za brak naprzemiennego kształcenia przez dwóch lektorów, jedną karę umowną za odstąpienie od umowy w wysokości 30 % wartości umowy tj. 25.217,40 zł.

W dniu 02.07.2021r. pozwany zakończył kurs objęty umową nr (...)r., zdawalność kursantów kształtowała się na poziomie 70 %. Pozwany odebrał od kursantów podręczniki, pozostawiając im zeszyty ćwiczeń, uzupełnił też dokumentację szkoleniową zgodnie z umową.

dowód: zeznania pozwanego k 363v-364

zeznania świadka I. K. k 277-278

zeznania świadka K. M. k 325-326

zeznania świadka W. O. k 326

zeznania świadka R. B. k 326

zeznania świadka D. R. k 326v-327

zeznania świadka P. P. k 327

zeznania świadka D. S. k 358-359

zeznania świadka W. P. k 359

zeznania świadka P. W. k 359v-360

zeznania świadka P. S. k 360

zeznania świadka I. A. k 363

odpis k 27-196, 207-225, 234-237, 242-243, 251-262,

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenie powoda zasługiwało częściowo na uwzględnienie.

Sąd ustalił stan faktyczny sprawy na podstawie dowodów z dokumentów oraz zeznań świadków I. K., K. M., W.O., D. R., P. P., D. S., W.P., P. W., R. B., P. S., I. A. oraz zeznań pozwanego. W pierwszej kolejności trzeba zwrócić uwagę na to, że żadna ze stron nie podważała żadnego z dowodów, zgromadzonych w aktach sprawy. Dotyczy to tak dokumentów, zaprezentowanych przez powoda, jak i tych przedstawionych przez stronę pozwaną. Dalej należy bezwzględnie dostrzec, że zeznania świadków I. K., K. M., W.O., R. B., D. R., P. P., D. S., W.P., P. W., P. S., I. A., również skądinąd niekwestionowane przez strony, znalazły odzwierciedlenie w bezosobowym materiale dowodowym sprawy. Zeznania te nadto nie były ze sobą sprzeczne ani nie wykazywały cech niezgodności z logiką i zasadami doświadczenia życiowego. W efekcie powyższego Sąd uznał, że zarówno zeznania przesłuchanych w sprawie świadków, jak i dokumenty złożone do akt zasługują na przymiot wiarygodności oraz mogą stanowić podstawę orzeczenia w sprawie. Oczywiście dostrzec trzeba, że zeznania poszczególnych świadków, podobnie jak i treść poszczególnych dokumentów były odmiennie interpretowane przez strony, ale o tym będzie mowa niżej. Co do samych faktów większych rozbieżności nie było.

Pochylając się nad głównymi polami sporu pomiędzy stronami wskazać należy, iż do zawarcia obu przedmiotowych umów pomiędzy stronami doszło w trybie rozstrzygnięcia przetargów na bazie ustawy o zamówieniach publicznych. Treść zatem samych umów należy interpretować w powiązaniu z zapisami Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (dalej SIWZ). Nie da się ukryć, że zarówno SIWZ, jak i późniejsze umowy nr (...) w sposób jednoznaczny, kategoryczny i zamknięty zdefiniowały wymagania stawiane wykonawcy co do wykształcenia lektorów, mających prowadzić zajęcia z kursantami w JW. (...) w G. oraz JW. (...) w G., a także system tego szkolenia oparty o naprzemienne prowadzenie zajęć przez dwóch szkoleniowców. Skoro zatem SIWZ dookreślał konieczność zapewnienia przez wykonawcę usługi dwóch lektorów języka angielskiego tj. jednego legitymującego się tytułem magistra filologii angielskiej lub magistra filologii dwóch języków z wiodącą filologią angielską (lektor wiodący) oraz drugiego legitymującego się tytułem co najmniej licencjata filologii angielskiej lub licencjata filologii dwóch języków z wiodącą filologią angielską (lektor pomocniczy), to oferenci (w tym pozwany) świadomi byli skali wymagań i winni byli się do tego dostosować lub nie przystępować do przetargu. Skoro też strony zawarły przedmiotowe umowy, a w treści umów znajdują się nadzwyczaj jasne i klarowne zapisy co do wykształcenia lektorów, to trudno obecnie uznać za zasadne próby interpretacji, podejmowane przez pozwanego, jakoby umowa dopuszczała jakieś równoważniki wykształcenia lektorów inne niż wynikające z treści umów. Podkreślić też trzeba, że bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy pozostają praktyki stosowane w innych jednostkach wojskowych, aniżeli objęte umowami stron, podobnie jak bez znaczenia pozostają prywatne czy służbowe opinie wszelkiego rodzaju żołnierzy, łącznie z dowódcami sztabu generalnego. Stąd też Sąd pominął dowody z zeznań świadków, nie mających nic wspólnego z umowami stron. Strony połączyły dwie konkretne umowy, a ich treść pozostaje jednoznaczna. Gdyby strony dopuszczały możliwość innego wykształcenia lektorów, aniżeli to wskazane, to niewątpliwie określiłyby takie równoważne wykształcenie już w treści umów, a powód – wcześniej sformułował to w SIWZ. Pamiętać trzeba, że umowa jest porozumieniem obu stron, zawieranym świadomie i dobrowolnie. Wszelkie ewentualne wątpliwości zaś należy wyjaśniać przed zawarciem umowy. A z umów należy się wywiązywać zgodnie z przyjętymi na siebie obowiązkami. W realiach niniejszej sprawy oznacza to, że skoro pozwany zobowiązał się do zapewnienia dwóch lektorów o określonych kwalifikacjach, to winien był to uczynić pod groźbą naliczenia kar umownych bądź nawet odstąpienia przez powoda od umowy. Podobnie zresztą rzecz się ma z systemem naprzemiennego kształcenia. Skoro z umów stron wynika obowiązek takiego systemu nauczania, to pozwany winien był zapewnić co drugie szkolenie innego wykładowcę.

W sprawie nie ulega wątpliwości, że pozwany nie zapewnił dwóch lektorów, z których jeden posiadałby wykształcenie wyższe magisterskie o kierunku filologii angielskiej lub legitymującego się tytułem magistra filologii dwóch języków z wiodącą filologią angielską. Tym samym upoważnił powoda do naliczania kar umownych co do umowy nr (...) czyli dotyczącej JW. (...) w G. oraz odstąpienia od umowy nr (...) czyli dotyczącej JW. (...) w G.. Podkreślić należy, iż kwestia wykształcenia lektorów prowadzących zajęcia z kursantami jest zagadnieniem kluczowym w realizacji spornych umów. Daje bowiem gwarancję należytego kształcenia słuchaczy. I wprawdzie można by dyskutować, czy samo wykształcenie wykładowców jest miarodajnym kryterium zapewniającym wspomnianą gwarancję, czy też obok wykształcenia powinno być uwzględniane doświadczenie w zakresie szkolenia uczniów, zdolności pedagogiczne, empatia i szerzej – podejście do uczących się itp. czynniki, ale – w realiach niniejszej sprawy – strony uzgodniły wyłącznie kwestię kwalifikacji szkoleniowców jako owego gwaranta jakości nauczania i na tym należało się skupić. Skoro zatem pozwany nie wywiązał się z zapewnienia lektorów o wymaganych kwalifikacjach formalnych, to oznacza, iż naruszył podstawowe swe obowiązki, a stopień owego naruszenia jest na tyle znaczący, że powoduje wątpliwości co do sensu trwania całej umowy. Podobnie sprawa wygląda jeśli chodzi o system naprzemiennego kształcenia przez dwóch lektorów. Skoro każdy z tych lektorów miał prowadzić co drugie zajęcia, a prowadził kolejne, to niewątpliwie stanowiło to naruszenie podstawowych zapisów umowy i upoważniało powoda do naliczania kar umownych co do umowy nr (...) czyli dotyczącej JW. (...) w G. oraz odstąpienia od umowy nr (...) czyli dotyczącej JW. (...) w G.. Nie mają przy tym znaczenia okoliczności podnoszone przez pozwanego, jakoby żołnierze utrudniali w dobie pandemicznej dojazd lektorów do poszczególnych jednostek wojskowych czy też w ogóle istniały problemy z dotarciem wykładowców wobec odwoływania kursów linii autobusowych. Niewątpliwie pandemia stanowiła poważne wyzwanie dla realizacji spornych umów, ale pamiętać też należy, iż do zawarcia tych umów doszło już w okresie trwania stanu epidemicznego, zatem pozwany miał świadomość czekających trudności. O ile zatem rzeczywiście okres pandemii zmienił w przestrzeni życia także publicznego wiele zwyczajów, przyzwyczajeń i możliwości, o tyle strona pozwana miała już w chwili zawierania umów świadomość miejsca odległego położenia JW. (...) oraz trwającego stanu niemal wyjątkowego.

Będąc już przy podstawach naliczania kar umownych oraz prawie powoda do odstąpienia od umowy wskazać należy, iż samo niewywiązywanie się pozwanego z obowiązku zapewnienia lektorów o odpowiednich kwalifikacjach oraz nieprzestrzeganie naprzemiennego systemu nauczania stanowi wystarczającą podstawę do zastosowania zapisów umownych o karach i odstąpieniu od umowy. Jedynie zatem dla porządku należy zauważyć, że podane przez powoda w odstąpieniu od umowy nr (...) inne przyczyny bądź nie wystąpiły, bądź miały znaczenie marginalne. I tak pozwany zapewnił kursantom możliwość korzystania z podręczników, co potwierdzili świadkowie (np. I. K., K. M., P. P.). Sam fakt, że po zakończeniu kursu podręczniki te zostały kursantom odebrane nie stanowiło naruszenia umowy stron. Zgodnie bowiem z § 1 pkt 3 ppkt 13 umowy pozwany miał zapewnić kursantom bezpłatne podręczniki i to uczynił. Z kolei pkt 10 SIWZ doprecyzowywał tę kwestię w taki sposób, że po zakończeniu kursu na własność kursantów miały przechodzić jedynie zeszyty ćwiczeń i towarzyszące im płyty CD. Skoro zatem ani SIWZ, ani umowa nr (...) nie precyzowały kwestii przekazywania podręczników, a z treści SIWZ wynikał obowiązek przekazania tylko zeszytów ćwiczeń i płyt CD, to podzielić trzeba stanowisko pozwanego, że kursanci winni byli zwrócić pozwanemu książki po zakończonym szkoleniu. Gdyby bowiem podręczniki miały pozostać u szkolących się to niewątpliwie taki zapis znalazłby się albo w SIWZ albo w umowie stron. Z kolei brak wymaganej umową dokumentacji szkoleniowej jawi się jako kwestia marginalna, nie mogąca samodzielnie stanowić podstawy odstąpienia od umowy. W tej materii niewątpliwym pozostaje (niewątpliwym w świetle i zeznań świadków i dokumentów sporządzanych w toku kursu przez poszczególnych dowódców jednostek), że przedmiotowa dokumentacja, obejmująca m.in. konspekty zajęć, miesięczne oceny postępów słuchaczy, grafiki pracy poszczególnych lektorów, tygodniowe plany szkolenia, sprawozdania ze sprawdzianów weryfikacyjnych itd. nie były sporządzane i przedstawiane zamawiającemu terminowo. Niewątpliwym jednak jest i to, że po zakończeniu kursu cała dokumentacja została ostatecznie uzupełniona, co potwierdzili świadkowie (np. I. K., W. O., R. B.). O ile zatem nieterminowość przekazywania przedmiotowej dokumentacji należy uznać za uchybienie wykonywania umowy, o tyle jednocześnie dostrzec należy, że istotą instytucji zerwania umowy (tu nazwanej odstąpieniem od umowy) jest zakończenie współpracy z powodu istotnych naruszeń jej postanowień, a nie każdych naruszeń. Należy bowiem miarkować stopień naruszeń umowy i skutki owych naruszeń dla istoty przedmiotu samej umowy. W niniejszej sprawie istotą umów zaś było wykształcenie w zakresie języka angielskiego określonych grup żołnierzy, a nie prowadzenie dokumentacji dla samego prowadzenia. O ile zatem dokumentacja obrazująca przebieg kształcenia bez wątpienia winna była być tworzona i przekazywana powodowi i to terminowo, o tyle uchybienia w tej mierze miały niewielki wpływ na sam proces nauczania. Potwierdzeniem tego był zresztą wynik egzaminów końcowych, który wedle świadków plasował się na poziomie 70 % zdawalności. Kwestia dokumentacji zresztą, w kontekście powyższych rozważań, miała i tak znaczenie drugorzędne.

Sumując tę część rozważań należy stwierdzić, że bezsporny brak tytułu magistra filologii angielskiej lub licencjata filologii dwóch języków z wiodącą filologią angielską u jednego z prowadzących zajęcia oraz brak naprzemiennego nauczania (co wprost wynika z comiesięcznych raportów) upoważniał powoda do naliczania kar umownych w zakresie umowy (...) oraz do odstąpienia od umowy (...)r. W przypadku tej drugiej umowy niezasadny okazał się być zarzut pozwanego co do przekroczenia terminu przez powoda. Jak wynika z niekwestionowanych przez strony dokumentów, powód wzywał kilkukrotnie pozwanego do zmiany sposobu wykonywania umowy m.in. pismami z24.03.2021r, 14.04.2021r., 23.06.2021r. czy też podczas spotkania w dniu 06.05.2021r. Wskazany w § 11 pkt 2 umowy 30 dniowy upoważniający do odstąpienia od umowy liczony winien być od powzięcia informacji o niewywiązywaniu się przez wykonawcę z umowy tj. wykonywaniu jej zgodnie z wymaganą starannością, właściwie i zgodnie z umową. Wspomniany § 11 pkt 2 umowy odnosi się bezpośrednio do treści § 11 pkt 1 ppkt 3, który to zapis jest wielce nieprecyzyjny. Zresztą sam § 11 pkt 2 również pozostawia ogromne pole do interpretacji, w szczególności nie precyzuje, czy chodzi o pierwszą informację, czy kolejne, a jeśli kolejne to które. W takiej sytuacji przyjąć należy, że powodowi przysługiwało skuteczne uprawnienie do odstąpienia od umowy (...). Bez wątpienia bowiem powód uzyskał informację o niewłaściwym wykonywaniu umowy przez pozwanego z treści pisma dowódcy JW. (...) z dnia 23.06.2021r., a to oznacza, że dochował 30 dniowego terminu, o którym mowa w § 11 pkt 2 umowy stron.

Przechodząc do kwestii wysokości kar umownych, naliczonych przez powoda, to wskazać należy, że – co do umowy (...) – ich wysokość wynika wprost z treści § 9 pkt 1 ppkt 3 umowy w zakresie braku lektora z tytułem magistra filologii angielskiej oraz treści § 9 pkt 1 ppkt 7 w zakresie nieobecności lektora na zajęciach. W oparciu też o powyższe stawki oraz zestawienia ilości godzin lekcyjnych odbytych szkoleń w JW. (...) (vide k 89-90, 113-114, 125-126, 145-146) powód wystawił noty obciążeniowe (vide k 96, 19, 132, 148). Po otrzymaniu owych not pozwany skierował do powoda zastrzeżenie w zakresie wysokości wskazanych tamże kwot z podaniem, iż kwoty te winny być skorygowane i dostosowane do rzeczywistej liczby godzin zajęć prowadzonych przez lektora bez tytułu magistra filologii angielskiej. W efekcie wystąpienia pozwanego, powód skorygował w/w noty zgodnie z żądaniem pozwanego (vide k 140, 142, 144). Sąd, dokonując zatem oceny żądań powoda w omawianej materii oparł się o skorygowane noty obciążeniowe, uznając, iż odzwierciedlają one tak rzeczywistą liczbę zajęć prowadzonych przez szkoleniowca bez tytułu magistra filologii angielskiej, jak i umowne stawki kar. Zauważyć przy tym należy, iż wprawdzie pozwany co do zasady zakwestionował wysokość naliczonych kar, to jednak nie wskazał w toku procesu konkretnych pozycji w poszczególnych notach obciążeniowych, które w jego ocenie są nieprawidłowe. Uznać zatem trzeba, że po dokonaniu korekty owych not na etapie przedsądowym i zgodnie z pismem pozwanego z 24.05.2021r. (k 133-134), pozwany zaakceptował treść przedmiotowych dokumentów księgowych wytworzonych przez stronę powodową, a w każdym razie zaprzestał negowania poszczególnych, wymienionych tamże pozycji. W efekcie Sąd przyjął za zasadne naliczenie kar w łącznej wysokości 3.800 zł

Z kolei odnosząc się do kary umownej, naliczonej przez powoda z uwagi na odstąpienie od umowy (...) to należy dostrzec dwie kwestie.

Po pierwsze to fakt, że kary umowne zostały dookreślone w § 9, który przewidywał cały katalog ewentualnych kar za poszczególne przypadki naruszenia warunków umowy bądź odstąpienie od umowy. I tak m.in. § 9 pkt 1 ppkt 2 umowy przewidywał karę w wysokości 20 % wartości umowy brutto za odstąpienie od umowy z powodu okoliczności za które odpowiada wykonawca, § 9 pkt 1 ppkt 4 – karę w wysokości 300 zł za pierwszy dzień zwłoki i 50 zł za kolejny każdy dzień zwłoki za brak podręczników, § 9 pkt 1 ppkt 6 – karę w wysokości 100 zł za każdy dzień zwłoki za brak sprzętu audio/video itd. Oznacza to, że powód mógł naliczać wobec pozwanego różne kary za różne „przewinienia”, a jedyne ograniczenie wysokości kar przewidywał § 9 pkt 2 umowy. Otóż bowiem zgodnie z w/w § 9 pkt 2 umowy łączna wysokość kar umownych określonych w § 9 pkt 1 umowy nie mogła przekroczyć 20 % wynagrodzenia brutto. W tym kontekście zauważyć oczywiście należy zupełną niekonsekwencję oraz lekki brak logiki omawianych zapisów umowy, polegające na tym, iż kara łączna (§ 9 pkt 2) została ustalona na mniejszym poziomie niż kara jednostkowa (§ 9 pkt 1 ppkt 2), ale skoro strony tak się umówiły, to pozostaje to dla nich i dla Sądu wiążące. Podkreślić trzeba, że zapis § 9 pkt 2 jest zapisem szczególnym w stosunku do § 9 pkt 1 ppkt 2, ograniczającym wysokość kary umownej za odstąpienie od umowy do 20 % wartości wynagrodzenia umownego brutto. Skoro zatem wartość wynagrodzenia brutto wynikająca z umowy została określona na kwotę 84.058 zł to 20 % tej kwoty to 16.916 zł.

Po drugie to zarzut miarkowania wysokości kar, zgłoszony przez pozwanego. Niewątpliwym pozostaje fakt, iż pozwany zrealizował w całości kurs stacjonarny w okresie od lutego do lipca 2021r., a zdawalność kursantów osiągnęła poziom 70 % (vide zeznania świadków D. R. i P. P.). Niewątpliwym też jest, że strona powodowa w toku procesu nie zgłaszała w ogóle zarzutu niewłaściwego poziomu nauczania ani żadnych innych kwestii merytorycznych, związanych z nauczaniem. W tej sytuacji uznać należy, że umowa w części obejmującej kurs stacjonarny poziomu pierwszego została wykonana w całości na właściwym poziomie merytorycznym. Oczywistym jest, iż kurs stacjonarny poziomu pierwszego w okresie od lutego do lipca 2021r. stanowił jedynie część całej umowy i w tym zakresie nie można mówić o wykonaniu w całości całej umowy. Ale oczywistym też jest, że znaczna część przedmiotu umowy została wykonana i powinno to znaleźć swoje odzwierciedlenie w orzeczeniu Sądu. Zgodnie z umową (...) pozwany miał przeprowadzić łącznie 3 kursy w tym dwa kursy pierwszego poziomu stacjonarne o liczbie godzin 576 każdy oraz jeden kurs wyrównawczy o liczbie godzin 226. Łącznie zatem pozwany miał wykonać 1378 godzin zajęć szkoleniowych, z czego wykonał 576 godzin czyli 41,80 %. Nie wykonano zatem 58,20 % liczby zajęć. Dla ustalenia wysokości uzasadnionej kary umownej Sąd dokonał obliczeń, przyjmując, że skoro pozwany nie wykonał w ogóle 58,20 % przedmiotu umowy, to winien uiścić karę w wysokości 16.916 zł x 58,20 % = 9.845,11 zł. Z kolei co do wykonanej części umowy (czyli 41,20 %) Sąd przyjął, że kara umowna powinna został zmniejszona o 70 % li tylko wobec przeprowadzenia zajęć przez lektora bez stosownego, wymaganego tytułu magistra filologii angielskiej oraz braku naprzemiennego prowadzenia zajęć przez dwóch lektorów. Wobec powyższego Sąd dokonał obliczenia: 16.916 zł x 41,20 % x 30% = 2.090,82 zł.

Sumując Sąd doszedł do przekonania, iż kara umowna za odstąpienie przez powoda od umowy (...) z winy pozwanego winna ukształtować się na poziomie kwoty 11.935,93 zł (9.845,11 zł + 2.090,82 zł), a uwzględniając jeszcze wysokość kar za prowadzenie zajęć w JW. (...) przez lektora bez tytułu magistra w ramach umowy (...) w kwocie 3.800 zł, łączna kwota kar należnych powodowi od pozwanego powinna wynieść 15.735,93 zł. I tak też Sąd orzekł, po myśli art. 483 § 1 kc, w pkt I wyroku. O odsetkach Sąd orzekł po myśli art. 455 kc i art. 481 § 1 i 2 kc przy dostrzeżeniu treści żądania powoda w zakresie wysokości odsetek (odsetki ustawowe za opóźnienie) i terminu rozpoczęcia ich biegu (15 dni od doręczenia poszczególnych not obciążeniowych). Porównując treść żądań zawartych w pozwie z treścią pkt I wyroku należało orzec jak w pkt II.

O kosztach Sąd orzekł w pkt III i IV wyroku, a to po myśli art. 100 kpc, przyjmując do rozliczeń, iż powód wygrał proces w 54,23 %, koszty procesu po stronie powodowej objęły wynagrodzenia pełnomocnika powoda w kwocie 3.600 zł, a koszty procesu pozwanego uwzględniały kwoty 3.600 zł wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego i 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa udzielonego przez stronę pozwaną. W wyniku przeliczeń matematycznych ukształtowała się treść pkt III i IV wyroku, z dostrzeżeniem, że powód był zwolniony od opłaty od pozwu.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE