UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 sierpnia 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że J. K. (1) jako pracownik u płatnika składek (...) COMPANY Sp. zo.o. nie podlega: obowiązkowo ubezpieczeniom/u: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 1.12.2019 r. do 31.12.2019 r. i do 1.06.2020 r.

Organ rentowy wskazał, iż umowa zlecenia zawarta między stronami miała charakter pozorny, celem umowy nie było świadczenie pracy lecz stworzenie podstaw prawnych do uzyskania przez płatnika subwencji finansowej w ramach projektu Tarcza F. 1.0. Świadczenie pracy nie miało miejsca, nie zostały przedstawione żadne dowody dotyczące rzeczywistego wykonywania pracy. Takimi dowodami nie są przedstawione rachunki i potwierdzenia przelewów. Zgłoszenie zaś zleceniodawcy z datą wsteczną do ubezpieczeń po upływie przewidzianego do tego terminu, miało wpływ na prawo i wysokość pobranego świadczenia z (...).

/ decyzja k. 103-10 akt ZUS/

Odwołanie od w/w decyzji wniósł zarówno płatnik (...) COMPANY SP Z.O.O reprezentowany przez P. K. (1) - prezesa zarządu (...) sp. z o.o. – tj. biura rachunkowego, któremu płatnik udzielił pełnomocnictwa do reprezentacji w ramach stałego zlecenia - umowy w zakresie obsługi kadr i płac, jak i J. K. (1).

W odwołaniach skarżący zgodnie podnieśli, iż umowa zlecenia zarówno zawarta 1.12.2019 jaki 1.06.2020 była przez J. K. (2) w spornym okresie realizowana.

/ odwołanie k. 3 akt VIII U 2288/21 i k. 3 akt VIII U 2289/21/

W odpowiedziach na odwołania organ rentowy wniósł oddalanie odwołań i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych, podtrzymując argumentację podniesioną w zaskarżonej decyzji.

/ odpowiedź na odwołane k 5-6 akt VIII U 2288/21 i k. 5-6 akt VIII U 2289/21/

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 17.05.2022 r. sprawy z obu odwołań połączono do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia (art.219 k.p.c.).

/ postanowienie protokół z rozprawy z dnia 17.05.2022 r. w sprawie sygn. akt VIII U 2288/21 00:02:01-00:03:22 , postanowienie protokół z rozprawy z dnia 17.05.2022 r. w sprawie sygn. akt VIII U 2289/21 k. 21/

Pismem procesowym z dnia 12.01.2023 r. występujący w imieniu płatnika T. J. (1), cofając pełnomocnictwo udzielone biuru rachunkowemu, wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji ZUS, ewentualnie o jej zmianę i ustalenie, iż J. K. (1) podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu zlecenia w spornym okresie.

/ pismo k. 270-272/

Na rozprawie w dniu 17 maja 2022 r. pełnomocnik organu rentowego wskazał, iż (...) sp. z o.o. jest biurem rachunkowym, jeżeli okazałoby się że ww. podmiot nie może reprezentować płatnika (...) COMPANY SP Z.O.O wnosi o odrzucenie odwołania, ewentualnie o jego oddalenie z uwagi na brak legitymacji procesowej.

/ stanowisko procesowe pełnomocnika ZUS protokół z rozprawy z dnia 17.05.2022 r. 00:08:23-00:13:53 akt VIII U 2288/21 /

Ustanowiony w toku procesu pełnomocnik wnioskodawcy J. K. (1), na rozprawie w dniu 25.10.2022 r. oraz pismem procesowym z dnia 12.06.2023 r., poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

/ pismo k. 343-344 stanowisko procesowe strony powodowej protokół z rozprawy z dnia 25.10.2022 r. 00:02:27-00:06:24/

Na rozprawie w dniu 20.06.2023 r., poprzedzającej wydanie wyroku, strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska procesowe.

/ stanowiska procesowe stron protokół z rozprawy z dnia 20.06.2023 r. 02:24:15-02:42:43/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca J. K. (1) ukończył studia w zakresie: finanse i rachunkowość, posiada licencję maklera giełdowego, ma doświadczenie w zarządzaniu. Był prezesem zarządu i członkiem Rady Nadzorczej w kilku różnych spółkach

/zeznania świadka P. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 r. 01:42:52--02:19:39 kwestionariusz osobowy k. 363 zeznania wnioskodawcy J. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 20.06.2023 r. 02:06:51-02:07:12 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:53-00:44:24)

(...) Company sp. z o.o. (poprzednio do 23.09.2020 (...) sp. z o.o.) została wpisana do rejestru pod numerem (...) w dniu 13.11.2018 r. Wspólnikiem spółki jest m.in. (...) sp. z o.o. - od 23 września 2020 r. (posiadająca 12 700 udziałów o łącznej wysokości 635 000,00 zł). Organami uprawnionymi do reprezentowania spółki jest każdy członek zarządu samodzielnie. Osobą wchodzącą w skład organu na stanowisku prezesa zarządu od 13 listopada 2018 r. jest T. J. (1). Przedmiotem prowadzonej działalności przez spółkę jest między innymi działalność obiektów służących poprawie kondycji fizycznej - spółka prowadzi małe i średnie kluby fitness.

/odpis z KRS dotyczącą (...) sp. z o.o. k. 69-79 akt (...) sp. zo.o. k. 66-68, k.1- 3 akt ZUS. K. 44-46, k. 117-122 , k. 166-171, 218-220 zeznania występującego w imieniu płatnika T. J. (1) protokół z rozprawy z dnia 20.06.2023 01:42:14 02:06:51 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 r. 00:12:26-01:20:48/

Prezesem zarządu spółki (...) sp. z o.o., uprawnionym do jej jednoosobowej reprezentacji od 21.08.2020 do 28.01.2020 i od 25.02.2020 r., jest J. R.. Wcześniej ww. pełnił we wskazanej spółce funkcję prokurenta. Funkcję prezesa zarządu w okresie od 28.01.2020 do 25.02.2020 sprawował P. K. (1) - brat wnioskodawcy. Przedmiotem prowadzonej działalności przez spółkę jest między innymi działalność obiektów służących poprawie kondycji fizycznej. Spółka (...) specjalizowała się w dużych klubach tego rodzaju.

/ bezsporne odpis z KRS k. 69-79 akt ZUS zeznania występującego w imieniu płatnika T. J. (1) protokół z rozprawy z dnia 20.06.2023 01:42:14 02:06:51 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 r. 00:12:26-01:20:48/

J. K. (1) praktycznie przez cały rok 2020 (od 25.02 do 23.12) był Wiceprezesem Zarządu Spółki (...). Z tą spółką był związany od połowy 2019 r. W sierpniu 2020 r., z inicjatywy wnioskodawcy i Prezesa Zarządu (...) sp. z o.o., została przejęta spółka (...) sp. z o.o. Przed przejęciem (w III kwartale 2020 r.) spółki (...), spółka (...) od 2019 r. zarządzała siłowniami Fru (...)

/bezsporne odpis z KRS k. 69-79 akt ZUS, oświadczenie wnioskodawcy w postępowaniu wyjaśniającym US k. 97/

Członkowie zarządów ww. spółek, w ramach kontaktów biznesowych w 2019 r., prowadzili rozmowy w sprawie tego jak modelowo prowadzić biznes W związku z powyższym ustalono, że mały klub w K., będący w posiadaniu spółki (...), zostanie przeniesiony do spółki (...) (obecnie BE FIT ) prowadzącej małe kluby np. w Z.. Następnie spółka (...) miała wykupić 100 % udziałów w spółce (...). Mając to na uwadze prezes spółki Up (ówczesny jej prokurent) J. R., zapoznał T. J. (1), którego znał dobrze z poprzedniego miejsca pracy, z wnioskodawcą J. K. (1). J. K. (1), związany nieformalnie ze spółką (...) od dłuższego czasu, został nijako oddelegowany do działań operacyjnych i finansowych w spółce (...). Miał być wsparciem biznesowym dla T. J. (1) w zakresie zarządzania i rozwoju grupy, miał przygotować przejęcie i brać udział w negocjacjach biznesowych.

/zeznania występującego w imieniu płatnika T. J. (1) protokół z rozprawy z dnia 20.06.2023 01:42:14 02:06:51 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 r. 00:12:26-01:20:48, zeznania wnioskodawcy J. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 20.06.2023 r. 02:06:51-02:07:12 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:53-00:44:24 zeznania świadka J. R. protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 01:25:59-02:19:39 zeznania świadka P. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 r. 01:42:52--02:19:39, zeznania wnioskodawcy J. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 20.06.2023 r. 02:06:51-02:07:12 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:53-00:44:24/

Między J. K. (1) a (...) sp. z o.o. formalnie zostały zawarte dwie umowy zlecenia: od 1.12. 2019 r. do 31.12.2019 i 1.06. 2020 r. do 31.08.2021 r. W każdej z umów ustalono kwotę miesięczną za jej wykonywanie w wysokości 500,00 zł brutto, wypłacane w formie gotówki i przelewem na rachunek bankowy po wystawieniu rachunku. W ramach zawartych czynności wnioskodawca zobowiązał się do wykonania określonych czynności: miał odpowiadać za politykę zatrudnienia, zarządzania, motywowania i rozwoju pracowników w działach firmy; nadzór nad pracą działu finasowo - księgowego, kontrolingu IT , administracji audytu wewnętrznego w firmie, odpowiadał za płynność finansową w firmie, koordynował procesy związane ze sprawozdaniami finansowymi. J. K. (1) miał mieć pełną dowolność i swobodę w wykonywaniu czynności związanych z umowami zlecenia, nie miał wyznaczonego konkretnego miejsca wykonywania tych czynności. J. K. (1) był upoważniony do podpisywania dokumentów firmowych.

/umowy zlecenia z 1.12.2019 r. i z 1.06.2020 r. k 93-96, k. 53- 58 akt ZUS oryginały koperta k 195, oświadczenia zleceniobiorcy z1.06.2020 r. k.90-92, rachunki do umów zlecenia k. 80-89 41-52 akt ZUS, oryginały koperta k. 162 wydruk listy transakcji przelewów wynagrodzenia za (...) 01-06/2021 r. k. 65i za okres 10/2020 -03/ 2020 k. 12 akt ZUS potwierdzenie transakcji za 09/20-20 k. 64, listy rachunków za okres 07/2020- 05/2021 r i (...) k. 14-40 akt ZUS, dowód wpłaty za (...) k. 13, historia przelewów wynagrodzenia za okres od 07.2020-08/2021 r. k. 275-276 zeznania świadka P. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 r. 01:42:52--02:19:39 zeznania wnioskodawcy J. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 20.06.2023 r. 02:06:51-02:07:12 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:53-00:44:24 zeznania występującego w imieniu płatnika T. J. (1) protokół z rozprawy z dnia 20.06.2023 01:42:14 02:06:51 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 r. 00:12:26-01:20:48/

Płatnik zazwyczaj zawierał umowy o współpracę do końca roku, celem ułatwienia sobie pracy i rozliczeń. Z założenia współpraca z wnioskodawcą miała obejmować 2 miesiące.

/ umowy współpracę k. 277-278 zestawienie umów k. 279-282 zeznania występującego w imieniu płatnika T. J. (1) protokół z rozprawy z dnia 20.06.2023 01:42:14 02:06:51 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 r. 00:12:26-01:20:48/

W kwietniu, a następnie w czerwcu 2020 r. płatnik (z rekomendacji wnioskodawcy), z uwagi na nieprawidłowości w zakresie obsługi dotychczas obsługującego Spółkę biura finansowego - (...), zawarł kolejno umowy o obsługę księgową i umowę w zakresie usług kadr i płac z biurem (...) sp. z o.o. , prezesem zarządu którego jest P. K. (1) - brat wnioskodawcy. Nadto płatnik udzielił wskazanej spółce pełnomocnictwa do jego reprezentacji we wszelkich postępowaniach i sprawach przed sądami powszechnymi, sądami administracyjnymi, organami administracji, innymi organami państwowymi i samorządowymi lub społecznymi osobami prawnymi jednostkami organizacyjnymi oraz osobami fizycznymi w szczególności do składania oświadczeń woli i wiedzy przed tymi podmiotami ustnie lub pisemnie, w tym oświadczeń woli o skutku materialonoprawnym, składania wniosków oraz zaskarżenia niekorzystnych orzeczeń, w sprawach, w których stroną pozostaje ZUS. W sprawach cywilnych przed sądami powszechnymi. Wskazane pełnomocnictwo uzasadniono stosunkiem stałego zlecenia tj. umową w zakresie usług kadr i płac z dnia 1.06.2020 r.

/ pełnomocnictwo k. 113 , k. 138, 208 umowa o obsługę w zakresie kadr i płac k. 114- 116 , k. 160-161, 209 -210 odpis (...) sp. z o.o. odpis z KRS dotyczący (...) sp. z o.o. k. 123-135, k. 153-159 211-217 nota obciążeniowa k 283-284 faktura VAT k. 285 zeznania występującego w imieniu płatnika T. J. (1) protokół z rozprawy z dnia 20.06.2023 01:42:14 02:06:51 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 r. 00:12:26-01:20:48 zeznania świadka P. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 r. 01:42:52--02:19:39 zeznania wnioskodawcy J. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 20.06.2023 r. 02:06:51-02:07:12 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:53-00:44:24 zeznania świadka P. K. (2) protokół z rozprawy z dnia20.06.2023 r. 00:47:02 -01:03:31/

Płatnik składek (...) COMPANY sp. z o.o. po obowiązującym terminie tj. 16 lipca 2020 r. zgłosił J. K. (1), jako zleceniobiorcę do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych: emerytalnego, rentowych i wypadkowego od 1 grudnia do 31 grudnia 2019 r. i od 1 czerwca 2020 r. Dokument wyrejestrowujący z ubezpieczeń od 1 stycznia 2020 r. został przekazany 17 lipca 2020 r.

/ bezsporne/

Po obowiązującym terminie tj. 17 lipca 2020 r. zostały również przekazane dokumenty rozliczeniowe za grudzień 2019 r., styczeń i czerwiec 2020 r.

/ bezsporne/

Wnioskodawca J. K. (1) współpracował z T. J. (1) w grudniu 2019 r. Doradzał w zakresie finansów, modelowania struktury, planów rozbudowy grupy, pracował nad strategią i analizą pracy spółek. Robił to z ramienia spółki (...). Spotkania stron odbywały się w Z., K. lub w (...) sp. z o.o. tj. w siedzibie biura rachunkowego, w której prezesem zarządu był brat wnioskodawcy lub przez telefon i drogą mailową. J. K. (1) znając metodę pracy klubu z K. w spółce (...), miał ją przenieść do Z., zwłaszcza w zakresie modelu rozliczania w formie bezgotówkowej. Wnioskodawca rozmawiał o modelu funkcjonowania klubu w Z. z S. S. - menadżerem klubów zarówno w K., jak i Z.. Kontakty wnioskodawcy z płatnikiem nie były częste, czyniono wstępne ustalenia w tym przedmiocie.

Strony nie współpracowały od stycznia 2020 r., gdyż J. K. (1) miał objąć funkcje w zarządzie w spółce (...), do czego ostatecznie doszło od 25.02.2020 r.

/ zeznania wnioskodawcy J. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 20.06.2023 r. 02:06:51-02:07:12 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:53-00:44:24, zeznania występującego w imieniu płatnika T. J. (1) protokół z rozprawy z dnia 20.06.2023 01:42:14 02:06:51 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 r. 00:12:26-01:20:48 zeznania świadka P. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 r. 01:42:52--02:19:39 zeznania świadka J. R. protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 01:25:59-02:19:39/

W okresie od marca 2020 r. kluby były zamknięte z uwagi na pandemię. Ponowną współpracę strony podjęły od czerwca 2020 r. - kiedy to wnioskodawca sprawował już funkcję w zarządzie spółki Up. Od czerwca 2020 r. miał kontynuować działania po wstępnej decyzji prezesów odnośnie nawiązania współpracy spółek (...). Wtedy wnioskodawca przygotował model finansowy , kwestie struktury objęcia udziałów, przeprowadził analizę sprawozdania finansowego Fru (...) pod względem aktywów. Efektem końcowym było objecie 100% udziałów w tej spółce. Wówczas zawarto też wspomnianą umowę z biurem księgowym. Wtedy również podjęto działania, aby klub w K. został przejęty przez Fru (...). Był stały kontakt między stronami przy budowie modeli finansowych i modeli współpracy. Podjęto kroki prawne w tym zakresie. J. K. (1) przyjeżdżał do klubu raz w miesiącu i z S. S. rozmawiał celem optymalizacji kwestii podsieci. Zaczęto też wdrażać model funkcjonowania w klubie w Z., taki sam jak w K.. J. K. (1), z uwagi na nowe biuro rachunkowe, uzyskał dostęp do dokumentów księgowych. We wskazanym okresie podjęto też inicjatywę stworzenia małych klubów „36 minut”. W ramach tego projektu podjęto rozmowy z K. K. właścicielem marki. J. K. (1) i T. J. (1) spotkali się z ww. w czerwcu 2020 r. celem ustalenia modelu funkcjonowania takiego klubu w ramach planu otwarcia 10-15 takich lokali na zasadach franczyzy. W tym celu spotkali się także jesienią 2020 r. z P. K. (2) w P., byłym prezesem Fru (...), który był zainteresowany otworzeniem klubów tego rodzaju. Wnioskodawca działał wtedy z ramienia spółki (...). Współpraca miała też charakter telefoniczny i mailowy i obejmowała kilka godzin w miesiącu.

/ korespondencja mailowa k. 355-357, zeznania wnioskodawcy J. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 20.06.2023 r. 02:06:51-02:07:12 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:53-00:44:24, zeznania występującego w imieniu płatnika T. J. (1) protokół z rozprawy z dnia 20.06.2023 01:42:14- 02:06:51 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 r. 00:12:26-01:20:48 zeznania świadka K. K. protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 r. 02:19:39-02:30:32, zeznania świadka P. K. (2) protokół z rozprawy z dnia20.06.2023 r. 00:47:02 -01:03:31 zeznania świadka S. S. protokół z rozprawy z dnia20.06.2023 r. 01:04:20 -01:29:09/

Od czerwca 2020 r., w związku z otwarciem klubów sportowych, płatnik zaczął zatrudniać szereg osób na umowę zlecenia. Wcześniej zatrudniał na zlecenie trenerów i osoby sprzątające. W okresie pandemii zatrudnienie było o wiele mniejsze. W ramach umowy o pracę był zatrudniony wyłącznie T. J. (1) oraz ewentualnie Ł. K. - co jest kwestionowane przez ZUS .

/ zestawienie osób zatrudnionych k. 18, ewidencja zatrudnienia k. 199-204, zestawienie umów k. 279-282 zeznania występującego w imieniu płatnika T. J. (1) protokół z rozprawy z dnia 20.06.2023 01:42:14 02:06:51 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 r. 00:12:26-01:20:48/

Płatnik przekazał zaliczkę na podatek dochodowy za pracowników za 2019 r. ( za cały zespół w spółce) w dniu 24.02.2020 r. w kwocie 519 zł. Jednakże podatek od umowy zlecenia za grudzień 2019 r. za wnioskodawcę został odprowadzony, gdy się zorientowano, że tego wcześniej nie uczyniono. W dokumentacji księgowej wynagrodzenie za grudzień 2019 r., z umowy zlecenia odwołującego, nie zostało ujęte jako koszt. Dokument księgowy, gdzie wskazana jest umowa zlecenie za grudzień 2019 r., został zaksięgowany 31.12.2020 r.

/ wyciągi z dziennika księgowań 368-373 zestawienie przelewów k,. 276 v zeznania występującego w imieniu płatnika T. J. (1) protokół z rozprawy z dnia 20.06.2023 01:42:14 02:06:51 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 r. 00:12:26-01:20:48 zeznania świadka P. K. (1) protokół z rozprawy z dnia 7.02.2023 r. 01:42:52--02:19:39/

Decyzją z dnia 26.05.2021 r. organ rentowy stwierdził, że Ł. K. (brat wnioskodawcy) nie podlega od 1.12.2019 do 31.12.2019 r. ubezpieczeniom społecznym jako pracownik (...) sp. z o.o. obecnie (...) Company sp. z o.o. Od wskazanej decyzji zostało wniesione odwołanie, a postępowanie odwoławcze toczy się przed Sądem Okręgowym w Łodzi sygn. akt VIII U 1919/19.

/ bezsporne, kopia decyzji z dnia 26.05.2021 r. k. 77-81, kopia 1 karty odwołania w sprawie VIII U 1919/21 k. 74, kopia odpowiedzi na odwołanie organu rentowego k. 75-76 w sprawie VIII U 1919/21 /

Na podstawie art. 21 a Ustawy z dnia 4.07.2019 o systemie instytucji rozwoju oraz uchwały Rady Ministrów z dnia 27.04.2020 r., Rada Ministrów powierzyła (...) realizację programu rządowego „Tarcza (...) Funduszu (...) dla Małych i Średnich Firm (Program 1.0), zaś uchwałą z dnia 5 stycznia 2021 r. Rada Ministrów powierzyła (...) realizacje programu rządowego „T. (...) 2.0 (...) Funduszu (...) dla Małych i Średnich Firm” (program 2.0)

/ bezsporne pismo (...) k. 85-86 lista przypadków pomocy publicznej otrzymanej przez beneficjenta k. 92/

(...) COMPANY SP Z.O.O wnioskował do (...) Funduszu (...) o udział zarówno w programie 1.0, jak i 2.0 W ramach wniosku w programie 1.0 została przyznana przedsiębiorcy subwencja w kwocie 180.000 zł, natomiast żadnego wsparcia nie przyznano mu w ramach programu 2.0 . Złożenie wniosku przez płatnika w ramach programu 1.0 wszczęło automatycznie procedurę weryfikacyjną zakończoną wygenerowaniem umowy subwencji finansowej pomiędzy przedsiębiorca a (...) z dnia 22.07.2020 r. r. (...) . Weryfikacja wskazanego wniosku skutkowała wydaniem decyzji w sprawie subwencji finansowej z dnia 23.07.2020 r., pozytywnej w wyniku, której płatnikowi została udzielona subwencja finansowa.

Warunkiem przyznania subwencji było mi.in zatrudnianie przez przedsiębiorcę na dzień 31.12.2019 r. co najmniej jednego pracownika. Przy czym przez pracownika należało rozumieć osobę fizyczną która:

- pozostawała z przedsiębiorcą w stosunku pracy oraz została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych na dzień ustalenia stanu zatrudnienia, przy czym stan zatrudnienia określa się w przeliczeniu na pełny wymiar pracy

- oraz współpracującą z przedsiębiorcą niezależnie od formy prawnej w szczególności na podstawie umów cywilnoprawnych umowy zlecenia lub umowy o dzieło, która była zgłoszona przez przedsiębiorcę do ubezpieczenia społecznego na dzień ustalania stanu zatrudnienia na potrzeby określenia subwencji finansowej.

Wysokość subwencji finansowej dla przedsiębiorców obliczana była jako iloczyn liczby pracowników oraz bazowej kwoty subwencji finansowej.

Płatnik ubiegając się o subwencje wskazywał na 5 osób zatrudnionych. Płatnik korzystał też z innych form pomocy.

/ bezsporne pismo (...) k. 85-86, umowa subwencji finansowej z dnia 22.07.2020 r. k. 93-105 i 110, k. 176-179 decyzja w sprawie subwencji z 23.07.2020 k.106, k. 175 oświadczenie o rozliczeniu subwencji 107-109 lista przypadków pomocy publicznej otrzymanej przez beneficjenta k. 92 oraz k. 180-182/

Płatnik osiągał następujące wyniki finansowe - dochód bilansowy brutto:

1. w 2019 r. stratę w:

- czerwcu – 8.979,61 zł,

- lipcu – 44.627,99 zł,

- sierpniu - 46.142,45 zł,

- wrześniu – 45.040,36 zł,

- październiku -2026,33 zl,

- listopadzie – 65.668,37 zł,

- grudniu -73.437,51 zł,

2. w 2020 r. w:

- styczniu – stratę - 30.800 zł,

- lutym – stratę - 19 658 zł,

- marcu - dochód 2.722,91zł ,

- kwietniu - dochód 3.143,87 zł,

- maju - stratę – 4.026,11 zł,

- czerwcu - stratę - 21.438,36 zł,

- lipcu - dochód 184.715,11 zł ( w tym subwencja),

- sierpniu - stratę – 25.540,79 zł,

- wrześniu - stratę – 27.339,77 zł,

- październiku – dochód 23.530,35 zł,

- listopadzie – stratę -28.550,51 zł,

- grudniu - stratę – 21.625,72 zł

3. w 2021 r. w:

- styczniu - stratę – 30.561,55 zł,

- lutym - stratę – 18.589,69 zł,

- marcu - stratę - 3.447,24 zł,

- kwietniu - stratę - 2.429,08 zł,

- maju - stratę – 19.176,44 zł,

- czerwcu - stratę 21.438,36,

- lipcu - dochód 403,95 zł,

- sierpniu - stratę -2.244,66 zł,

- wrześniu - stratę – 12.036, 26 zł,

- październiku - stratę – 11.262,15 zł

/ zestawienie wyników spółki k. 188, k. 286-287 zeznanie CIT 8 k. 189- 194 , k. 288-297/

Decyzją z dnia 7.05.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych umorzył w całości wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie zasadności podlegania przez J. K. (1) obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, jako osobie wykonującej umowę agencyjną, umowę zlecenie, umowę o świadczenie usług w okresie od 1.12.2019 do 31.12.2019 r. oraz od 1.06.2020 u płatnika (...) COMPANY SP Z.O.O uznając, iż przedłożone dokumenty i wyjaśnienia nie budzą wątpliwości w zakresie wykonywania umowy zlecenia i istnienia tytułu do ubezpieczeń.

/ decyzja k. 274 i k. 361-362 zawiadomienie o wszczęciu postepowania z 17.03.2021 k. 358, wyjaśnienia z 6.04.2021 r. k. 360

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zawarte w aktach sprawy, aktach organu rentowego, a także w oparciu o zeznania świadków, częściowo w oparciu o zeznania wnioskodawcy i płatnika. Sąd, jedynie częściowo dał wiarę zeznaniom płatnika oraz wnioskodawcy w zakresie, w jakim posłużyły do poczynienia ustaleń. Sąd uznał, iż ich zeznania wskazujące, na to że zawarta między nimi umowa zlecenia w grudniu 2019 r. była faktycznie realizowana nie są wiarygodne, bowiem nie znajdują potwierdzenia w pozostałym dostępnym materiale dowodowym, o czym poniżej. Sąd uznał natomiast, iż strony realizowały umowę od czerwca 2020 r.

Odnosząc się do przedłożonej w sprawie dokumentacji wskazać należy, iż dokumentacja w postaci rachunków wystawianych do zlecenia czy potwierdzenie zapłaty wynagrodzenia w gotówce, potwierdza jedynie fakt formalnego jej sporządzenia, a nie jest dowodem faktycznego istnienia pomiędzy stronami stosunku zlecenia. Jednocześnie wskazać należy na kolejne okoliczności, które nakazują poddać w wątpliwość wiarygodność tej dokumentacji i faktycznej realizacji zlecenia w grudniu 2019 r.

W pierwszej kolejności podnieść należy, że Sąd nie neguje, iż wnioskodawca J. K. (1) współpracował ze spółką (...) w grudniu 2019 r. i podejmował na jej rzecz określone działania, które z formalnego punktu widzenia mogłyby wypełniać treść umowy zlecenia. Niemniej w sprawie brak jest jakichkolwiek dowodów tę okoliczność potwierdzających. Przyznać należy, iż wnioskodawca doradzał w zakresie finansów, modelowania struktury planów rozbudowy grupy, pracował nad strategią i analizą pracy spółek. Niemniej jednak, co sam poniekąd przyznał składając zeznania, robił to z ramienia spółki (...). Podnieść należy, co nie zostało ostateczne zakwestionowane i co sam odwołujący podkreślał składając wyjaśnienia przed ZUS, że sam współpracował ze spółką (...) co najmniej od połowy roku 2019 r. Wskazana spółka, posiadając udziały w spółce (...), była zainteresowana ujednoliceniem modelu biznesowego tj. scedowaniem na rzecz spółki posiadanego przez siebie małego klubu (...) w K. ( spółka prowadziła duże Kluby), ujednoliceniem modelu działania Fru (...) w klubach w Z. i w K. na model tego w K., a następnie przejęciem całości udziałów płatnika. Powyższe potwierdzają również przesłuchani w procesie świadkowie, a także sam płatnik i wnioskodawca. W tym celu J. R. zapoznał T. J. (1), którego znał dobrze z poprzedniego miejsca pracy, z wnioskodawcą J. K. (1). Natomiast J. K. (1), związany ze spółką (...) nieformalnie od dłuższego czasu, został nijako oddelegowany do działań operacyjnych i finansowych w spółce (...). Miał być wsparciem biznesowym dla T. J. (1) do zarządzania i rozwoju grupy, miał przygotować przejęcie i brać udział w negocjacjach biznesowych i właśnie te zadania, w ocenie Sądu, w grudniu 2019 r. realizował. Nie można jednak dojść do przekonania, co sugerują strony, iż powyższe miało miejsce w ramach umowy zlecenia. Nie istnieje bowiem żaden dowód formalnie potwierdzający realizację tego stosunku. Wnioskodawcy rzekomo wypłacano, zresztą niewielkie pieniądze, za doradztwo gotówką, a zatem brak dowodów na przepływy finansowe w tej materii, przy czym w kolejnym okresie to wynagrodzenie było już płatne przelewem. Wydaje się wielce nieprawdopodobnym, aby takie rozliczenia pomiędzy Spółką, a wnioskodawcą będącym osobą przygotowującą całe przejęcie i strategię firmy, odbywały się poprzez wręczanie środków finansowych do ręki, zwłaszcza, że jak same strony podkreślają , kontakt osobisty był bardzo ograniczony. Nie jest jasnym również czy opłacono za ten stosunek cywilnoprawny podatek. Powyższa okoliczność nie została przez wnioskodawców w żaden sposób wykazana, pomimo wielokrotnych wezwań Sądu w tym zakresie. Sam fakt przelania na konto Urzędu Skarbowego kwoty 519 zł, przy jednoczesnym oświadczeniu prezesa wnioskującej Spółki, że przelew dotyczył wszystkich osób zatrudnionych i podejrzewa on, że mogła się w tej kwocie zawierać również zaliczka na poczet spornej umowy zlecenia, nie może być żadnym dowodem na wymienione okoliczności. Sąd nie jest bowiem w stanie stwierdzić czy rzeczywiście tak było, a takie stanowisko nie wynika z żadnych dokumentów. Należy również podnieść, że wynagrodzenie w ramach dokumentacji finansowej za umowę z 2019 r. zaksięgowano dopiero z dniem 31.12.2020 r. W końcu zgłoszenia wnioskodawcy do ubezpieczeń i wszelką dokumentację rozliczeniową złożono do ZUS dopiero w lipcu 2020 r., zaraz przed tym, jak spółka (...), znajdująca się w niezwykle trudnej sytuacji finansowej z uwagi na pandemię i dotykające ją obostrzenia w zakresie funkcjonowania, wystąpiła o subwencję do (...). Przy czym wielkość tej subwencji, co znamienne, zależała od ilości osób zatrudnionych na dzień 31.12.2019 r., w tym również na podstawie umów zlecenia. Sąd przy tym nie kwestionuje, iż płatnik miał problemy z biurem rachunkowym i że, z uwagi na niewłaściwe wykonywanie przez to biuro obowiązków, mogły występować określone opóźnienia w zakresie księgowań czy zgłoszeń. Niemniej jednak brak jakiejkolwiek dokumentacji formalnie potwierdzającej fakt zawarcia zlecenia utwierdza Sąd w przekonaniu, iż umowa ta nie była w grudniu 2019 r. realizowana przez strony. A płatnik wykorzystał wskazane okoliczności instrumentalnie ubiegając się o subwencje, gdyż wiązało się to dla niego z niemałymi korzyściami. Zdaniem Sądu strony wykorzystały istniejące między nimi nieformalne relacje biznesowe, jakie miały miejsce w grudniu 2019 r., po to by upozorować fakt istnienia umowy zlecenia w tym czasie na potrzeby uzyskania wyższych subwencji. Podkreślić należy, iż T. J. (1) poznał się z J. K. (1) dopiero w grudniu 2019 r., wnioskodawcę polecił J. R.. J. K. (1) już wtedy nieformalnie współpracował ze spółką (...) . Spółce (...) i Spółce (...) zależało na wprowadzeniu jednolitego modelu biznesowego po to, by udziały płatnika mogły zostać przejęte ostatecznie przez spółkę (...). Dopilnowaniem tego procesu, nijako z ramienia Spółki (...), miał się zajmować wnioskodawca. Skarżący działał przede wszystkim w imieniu i na rzecz tego podmiotu, co sam przyznał. Zatem już z tych względów nie można mówić o realizacji zlecenia dla Fru (...), gdyż de facto wszelkie podejmowane w tym czasie przez J. K. (1) czynności były rozmowami, ustaleniami i działaniami biznesowymi dwóch spółek zainteresowanych wzajemną współpracą. Dopiero w późniejszym okresie tj. od czerwca 2020 r. J. K. (1) realizował rzeczywistą umowę zlecenie w ramach, której podejmował konkretne działania na rzecz wnioskującej Spółki. Ponadto Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom T. J. (1), który twierdził, iż już w grudniu 2019 r. współpraca stron miała być stała i trwać co najmniej 2 miesiące w oparciu o zlecenie, do czego jednak nie doszło, bo J. K. (1) zrezygnował z jej przedłużenia z uwagi na objęcie funkcji wiceprezesa zarządu w spółce (...). Podnieść należy, iż wnioskodawca J. K. (1) objął wskazaną funkcję w spółce (...) dopiero 25.02.2020 r., a zatem gdyby w istocie współpraca ze spółką (...) miał być stała i oparta już wówczas o umowę zlecenie, nic nie stało na przeszkodzie by także przez miesiąc styczeń 2020 r. strony ją kontynuowały, a tak faktycznie nie było. W ocenie Sądu wnioskodawca J. K. (1) był przede wszystkim zainteresowany objęciem funkcji w zarządzie spółki Up, z którą był już wcześniej nieformalnie związany i z uwagi na ten fakt i plany tej spółki oraz wzajemne interesy, za rekomendacją J. R., podjął nieformalną i krótkotrwałą współpracę ze spółką (...) w grudniu 2019 r., jako przedstawiciel jednej ze spółek zainteresowanych wzajemną współpracą.

Natomiast inaczej w ocenie Sądu oceniać należy sytuację jaka miała miejsce od czerwca 2020 r. Podkreślić należy, iż tu niewątpliwie strony podjęły usystematyzowaną współpracę, która została formalnie potwierdzona. Wnioskodawca, jak sam zeznawał, już nie z ramienia Spółki (...), ale już Fru (...), podejmował działania nie tyle w ramach kontaktów biznesowych i ogólnie zakreślonych planów współpracy, lecz faktycznie przygotował model finansowy, kwestie struktury objęcia udziałów, przeprowadził analizę sprawozdania finansowego Fru (...) pod względem aktywów. Efektem końcowym było objecie 100% udziałów w tej spółce. Przebudowywał strukturę i model funkcjonowania klubu w Z. . Podejmował negocjacje biznesowe z K. K. i P. K. (2). Sąd zauważa, że powyższemu towarzyszyło już zgłoszenie do ubezpieczeń, co prawda także z opóźnieniem, bo w lipcu 2020r., ale wskazany stosunek znalazł również potwierdzenie w postaci formalnych przelewów wynagrodzenia i zaksięgowania wypłacanego wnioskodawczy wynagrodzenia w dokumentacji finansowej firmy.

Przy uwzględnieniu wszystkich tych okoliczności Sąd uznał, iż wbrew zapatrywaniom organu rentowego, od czerwca 2020 r. istnienie stosunku zlecenia nie może być negowane.

Czyniąc ustalenia Sąd pominął wniosek organu rentowego o dostarczenie bilingów telefonicznych ( przy nieczytelnych bilingach za okres grudnia 2019 r. i od czerwca 2020 r.) za cały okres od grudnia 2019 r., umowy o dofinasowanie z (...) , dokumentacji potwierdzającej datę podpisania umowy dotyczącej płatności bezgotówkowych, na fakt daty jej podpisania i momentu przejścia na płatności bezgotówkowe, na podstawie na podstawie art. 235²§ 1 kpc, jako zmierzające wyłącznie do przedłużania postępowania. Podnieść należy z bilingi za cały okres od grudnia 2019 r. nie wniosłyby nic do sprawy. Skoro bowiem strony pozostawały w kontaktach biznesowych od grudnia 2019 r., następnie wnioskodawca był wiceprezesem spółki (...) od lutego 2020 r., to kontakt telefoniczny wnioskodawcy z T. J. (2) mógł mieć miejsce w całym spornym okresie i nie przesądzał faktu zawarcia bądź nie kwestionowanych umów. Co do kwestii umów z (...) i wielkości dofinasowania dokumenty na tę okoliczność znajdują się w aktach sprawy, a zatem powielanie tego dowodu było bezcelowe. Co się zaś tyczy daty podpisania płatności bezgotówkowych wskazać należy, iż miała być to jedna z wielu czynności do jakich doprowadził ostatecznie powód J. K. (1). Nie było kwestionowane, iż nie miało to miejsca w grudniu 2019 r., zaś na fakt wykonywania umowy od czerwca 2020 r. wskazywały łącznie inne dowody. Zatem i przeprowadzenie wskazanego dowodu było bezcelowe.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołania jedynie w części podlegają uwzględnieniu.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do kwestii formalnej tj. żądania pełnomocnika pozwanego odrzucenia odwołania płatnika, z uwagi na niewłaściwą reprezentację.

Podnieść należy, iż zgodnie z art. 87 § 1 kpc. pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny, w sprawach własności intelektualnej także rzecznik patentowy, a w sprawach restrukturyzacji i upadłości także osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego, a ponadto osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia, współuczestnik sporu, jak również małżonek, rodzeństwo, zstępni lub wstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia.

Podkreślenia wymaga, iż z utrwalonego orzecznictwa wynika, iż okolicznością doniosłą przy ustanawianiu pełnomocnika, o jakim mowa w art. 87 § 1 KPC nie jest to, czy zlecenie obejmowało zastępowanie zleceniodawcy przed sądem, lecz to, że potrzeba żądania rozstrzygnięcia przez sąd wiąże się lub wynika z okoliczności faktycznych objętych udzielonym uprzednio zleceniem. Ustalając dopuszczalność (skuteczność) pełnomocnictwa procesowego sąd przeprowadza zatem dwustopniowy sprawdzian. Po pierwsze, bada czy stosunek zlecenia jest stały (nawet jeśli zlecenia udzielono na czas określony), a następnie porównuje zakres zlecenia i pełnomocnictwa w celu ustalenia, czy mieści się w nim przedmiot sprawy, tj. treść roszczenia i okoliczności faktyczne przytoczone w celu jego uzasadnienia. Przedmiot sprawy oznacza przedmiot postępowania toczącego się lub wszczynanego przed sądem, w którym zleceniodawca ustanawia zleceniobiorcę swoim pełnomocnikiem. Umowa zlecenia obejmująca stałe prowadzenie obsługi prawnej mocodawcy, w tym reprezentowanie go przed sądem, może być podstawą pełnomocnictwa procesowego tylko wtedy, gdy przedmiot sprawy obejmuje określoną w tej umowie czynność prawną, faktyczną lub usługę. Istotne jest, aby umowa stałego zlecenia określała, jakie czynności prawne, faktyczne lub usługi ma dokonać przyjmujący zlecenie dla dającego zlecenie. Stała umowa zlecenia może stanowić bowiem podstawę do udzielenia przez mocodawcę pełnomocnictwa procesowego tylko wtedy, gdy przedmiotem sprawy są określone w tej umowie czynności prawne, faktyczne lub usługi, które przyjmujący zlecenie miał dokonać dla dającego zlecenie.

Z perspektywy art. 87 § 1 KPC zlecenie nie może ograniczać się jedynie do upoważnienia do reprezentowania interesów zleceniodawcy przed sądami i organami administracji. Ze stosunku takiego nie wynikają, bowiem żadne cechy charakterystyczne dla wyróżnionej w tym przepisie grupy zleceniobiorców, uzasadniające możność bycia przez nich pełnomocnikami procesowymi. Możność bycia pełnomocnikiem procesowym jest w wypadku tych osób okolicznością wtórną, wynikającą ze stosunku, który uprzednio już łączył je ze stroną i który można określić jako „stosunek podstawowy”. W wypadku umowy stałego zlecenia tym stosunkiem podstawowym jest zlecenie dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie (art. 734 § 1 KC), z którym może (ale nie musi) wiązać się konieczność lub potrzeba wystąpienia zleceniodawcy w procesie cywilnym. Gdy zajdzie taka konieczność lub potrzeba zleceniobiorca może być pełnomocnikiem procesowym zleceniodawcy. Brak tego „stosunku podstawowego” wyłącza możliwość bycia przez jedną stronę tego stosunku pełnomocnikiem drugiej jego strony. Zlecenie, którego zakres obejmuje wyłącznie umocowanie do występowania w sprawach cywilnych w charakterze pełnomocnika, jest w istocie ogólnym pełnomocnictwem procesowym (art. 88 KPC), podstawą którego (tak jak każdego pełnomocnictwa) musi być okoliczność kwalifikująca daną osobę do kręgu osób, które w myśl art. 87 § 1 KPC i innych przepisów mogą być pełnomocnikami procesowymi.

/Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 14 października 2020 r., I PK 58/19/

Jeśli reprezentowanie interesów zleceniodawcy m.in. przed sądami i organami administracyjnymi, stanowi jedną z czynności wchodzących w zakres umowy zlecenia, ale nie jest czynnością jedyną, umowa taka może być podstawą pełnomocnictwa procesowego, udzielonego przyjmującemu zlecenie przez zleceniodawcę./Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku - V Wydział Cywilny z dnia 6 lutego 2015 r., V ACa 829/14/

Przy tym przepisy Kodeksu cywilnego (art. 95 – 109 Kodeksu cywilnego) nie ograniczają możliwości udzielania pełnomocnictwa do osób fizycznych. Oznacza to, iż generalnie pełnomocnikiem może być ustanowiona również osoba prawna, np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Dopuszczalność ustanowienia osoby prawnej pełnomocnikiem potwierdza również orzecznictwo Sądu Najwyższego, np. Uchwała z dnia 23 września 1963 r., sygn. akt III CO 42/63. Z uchwały tej wynika wprost, iż osoba prawna sprawująca zarząd majątku lub interesów strony może być jej pełnomocnikiem procesowym na gruncie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Na gruncie rozpoznawanej sprawy, co wynika wprost z treści przedłożonego pełnomocnictwa, płatnik (...) Company sp. zo.o., reprezentowany przez jedynego członka zarządu T. J. (1), udzielił pełnomocnictwa O. sp. zo.o. w ramach stałego zlecenia wynikającego z umowy o obsługę kadr i płac z dnia 1.06.2020 r., do jej reprezentowania we wszelkich postępowaniach i sprawach m.in. przed sądami powszechnymi, sądami administracyjnymi w szczególności do zaskarżania niekorzystnych orzeczeń w sprawach, w których stroną pozostaje ZUS. W konsekwencji powyższego wniesienie odwołania od decyzji ZUS w przedmiotowej sprawie, w imieniu płatnika, przez wskazaną spółkę reprezentowaną przez jej prezesa zarządu, nie może być kwestionowane.

Co do meritum zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1009) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i art. 9 osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są m.in. osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej "zleceniobiorcami" (pkt. 4 ust. 1 art. 6).

Z mocy art. 13 pkt. 2 w/w ustawy zleceniobiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Wskazać należy, że stosownie do treści art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Umowa zlecenia należy do kategorii umów o świadczenie usług, a więc do wykonywania czynności mieszczących się w zakresie określonym wolą stron.

Strony zawierające umowę zlecenia, stosownie do treści art. 353 ¹ k.p.c. mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Wedle woli stron, umowa zlecenie może dotyczyć tak pojedynczego wykonania konkretnej czynności, jak i wykonywania wielokrotnego, powtarzalnego, rozciągniętego w czasie. Odpowiedzialność osoby przyjmującego zlecenie jest rozpatrywana w zakresie jej starannego działania przy wykonywaniu przedmiotu zlecenia, co oznacza, że czynnikiem decydującym przy ocenie pracy tej osoby jest kryterium wykonywanie przez nią czynności na określonym, ustalonym przez strony stosunku prawnego, poziomie. Elementem wyróżniającym dla umowy zlecenia nie jest zatem wynik, lecz starania podejmowane w celu osiągnięcia tego wyniku (wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 21 grudnia 1993 roku III AUr 357/93; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 26 stycznia 2006 roku III AUa 1700/05; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 1967 roku, I CR 500/66). Wykonanie szeregu powtarzających się czynności, składających się na cykl systematycznych i regularnych działań jest cechą charakterystyczną dla umów o świadczenie usług. Elementami przedmiotowo wyróżniającymi umowę zlecenia (gdy chodzi o czynności prawne – art. 734 § 1 KC), jak i umowę o świadczenie usług nieuregulowanych innymi przepisami (gdy chodzi o czynności faktyczne – art. 750 KC) są zatem starania celem wykonania umówionej czynności. Umowa zlecenia nie akcentuje rezultatu (wyniku) jako koniecznego do osiągnięcia. W umowie zlecenia przyjmujący zlecenie nie bierze na siebie ryzyka pomyślnego wyniku spełnianej czynności. Jego odpowiedzialność za właściwe wykonanie umowy oparta jest na zasadzie starannego działania (art. 355 § 1 KC), w świadczeniu usługi rozłożonej w czasie istnieje związek wynagrodzenia z ilością, jakością i rodzajem usługi. W zobowiązaniach starannego działania podjęcie przez dłużnika wymaganych czynności przy zachowaniu wiążącego go stopnia staranności oznacza, że dłużnik wykonał zobowiązanie, pomimo że niekoniecznie osiągnięto określony cel umowy. / (...) - wyrok NSA (N) z dnia 02-12-2020/ Przy tym w umowie zlecenia mogą wystąpić cechy kierownictwa i podporządkowania, choć nie takie same, jak w zależności właściwej dla stosunku pracy (art. 22 § 1 i § 111 KP oraz art. 750 KC). / (...) 3/21 - wyrok SN - Izba Pracy z dnia 21-01-2021/ Ogólna kontrola osoby zatrudnionej na podstawie umowy zlecenia, dokonywana przez zleceniodawcę z punktu widzenia rezultatów działalności, nie świadczy o podporządkowaniu pracowniczym. /III AUa 905/18 - wyrok SA Łódź z dnia 17-10-2018/. W ramach umowy zlecenia zleceniobiorca ma pewnego rodzaju swobodę w zakresie wykonania jego przedmiotu np co do czasu i miejsca ma samodzielność w określaniu bieżących zadań. Sposób wykonywana pracy nie jest doprecyzowany za pomocą poleceń służbowych. / por uzasadnienia: I UK 350/19 - postanowienie SN - Izba Pracy z dnia 12-08-2020 I PK 126/19 - wyrok SN - Izba Pracy z dnia 22-09-2020 II PK 116/19 - postanowienie SN - Izba Pracy z dnia 22-09-2020 III UK 514/19 - postanowienie SN - Izba Pracy z dnia 22-10-2020 /

Wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia - a nie tylko zawarcie umowy - stwarza obowiązek ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. /I UK 315/19 - postanowienie SN - Izba Pracy z dnia 16-06-2020/

W rozpoznawanej sprawie Zakład Ubezpieczeń Społecznych zakwestionował fakt zawarcia umowy zlecenie pomiędzy wnioskodawcą J. K. (1) a płatnikiem składek (...) Company sp. zo.o. w okresie od 1.12.2019 do 31.12.2019 r. i od 1.06.2020 i okoliczność jej wykonywania.

Organ rentowy stanął na stanowisku, iż umowy zlecenie w tych okresach zostały zawarte dla pozoru, celem uzyskania świadczeń z (...), a zatem są nieważne, akcentując nieprawidłowości w zakresie zgłoszenia wnioskodawcy do ubezpieczeń długo po terminie (po tym jak oczywistym stało się jakie warunki musi spełniać przedsiębiorca ubiegający się o subwencje z (...) ), brak dowodów na wykonywanie przez J. K. (1) określonych czynności w ramach zwartej umowy.

Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Przepis art. 83 k.c. charakteryzuje czynność prawną pozorną przez wskazanie trzech jej elementów, które muszą wystąpić łącznie: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę w każdym wypadku nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Brak zamiaru wywołania skutków prawnych oznacza, że osoba składająca oświadczenie woli, albo nie chce w ogóle wywołać żadnych skutków prawnych, albo też chce wywołać inne, niż wynikałoby ze złożonego przez nią oświadczenia woli.

Odnosząc się do powyższej spornej kwestii należy w pierwszej kolejności zwrócić uwagę, iż w przedmiocie stosowania przepisów prawa cywilnego przy rozstrzyganiu sporów na tle ważności czynności prawnych stanowiących tytuł objęcia ubezpieczeniami społecznymi ukształtowało się bogate orzecznictwo sądowe. W licznych orzeczeniach dotyczących umów o pracę jako podstawy podlegania ubezpieczeniom społecznym podkreślano, iż umowa jest zawarta dla pozoru, a przez to nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a podmiot wskazany jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli strony z góry zakładają, iż nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 2005 r., sygn. II UK 321/04, opubl. OSNP 2006 nr 11-12, poz. 190; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2007 r., sygn. II UK 56/07, LEX nr 376433/. Natomiast o czynności prawnej sprzecznej z ustawą lub mającej na celu obejście ustawy można mówić tylko wtedy, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana. Nie ma na celu obejścia prawa dokonanie czynności prawnej dla osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalnego i rentowych oraz wypadkowego i chorobowego, podjęcie zatrudnienia w celu objęcia tymi ubezpieczeniami i ewentualnie korzystania z przewidzianych nimi świadczeń nie jest obejściem prawa /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2005 r., II UK 141/04, OSNP 2005 nr 15, poz. 235; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 2007 r., I UK 302/06, OSNP 2008 nr 7-8, poz. 110; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2008 r., II UK 334/07, OSNP 2009 nr 23-24, poz. 321/.

Pozorność umowy o pracę zachodzi tylko wówczas, gdy strony formalnie łączą się więzią pracowniczą, jednak od samego początku nie mają one zamiaru jej realizować albo gdy deklarują, że łączy je umowa o pracę, a faktycznie realizują inny wzorzec umowny, np. umowę zlecenia. Reasumując, znaczenie ma faktyczne niewykonywanie pracy albo jej wykonywanie jednak w realiach nie korespondujących z właściwościami pracowniczymi./Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie - VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24 sierpnia 2022 r., VII U 323/22/ Pozorność umowy o pracę (art. 83 KC w zw. z art. 300 KP) ma miejsce nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale również wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 3 listopada 2021 r., III AUa 1713/21/

Podobnie ma się rzecz z innymi umowami będącymi tytułem do podlegania ubezpieczeniom społecznym, także umową zlecenia. O pozorności umowy zlecenia można mówić tylko i wyłącznie wówczas, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako zleceniobiorca nie będzie wykonywać przedmiotu zlecenia, a osoba określona jako zleceniodawca nie będzie korzystać z jej świadczenia, czyli gdy strony z góry zakładają, że nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść umowy zlecenia. Dopiero wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia - a nie tylko zawarcie umowy - stwarza obowiązek ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. /I UK 315/19 - postanowienie SN - Izba Pracy z dnia 16-06-2020/ O prawidłowym zakwalifikowaniu umowy cywilnoprawnej nie decyduje wyłącznie nazwa umowy ani jej formalne postanowienia, ale także sposób jej wykonywania, a w szczególności realizowanie przez strony - nawet wbrew postanowieniom umowy - cech charakterystycznych dla danego stosunku prawnego, które odróżniają zawartą i realizowaną umowę od innych umów cywilnoprawnych./III AUa 2139/15 - wyrok SA Gdańsk z dnia 18-02-2016/ Umowa zlecenia zawarta pomiędzy stronami nie rodzi trwałego stosunku obligacyjnego przez sam fakt jej spisania, w sytuacji, gdy nie jest ona realizowana, a więc nie są wykonywane na jej podstawie ani obowiązki zleceniodawcy, ani zleceniobiorcy, a praca jest de facto wykonywana przez pracownika w ramach oraz w sposób charakterystyczny dla istniejącego pomiędzy stronami stosunku prawnego . Ponadto, umowa dotknięta sankcją bezwzględnej nieważności nie może wywołać skutku polegającego na powstaniu pomiędzy stronami stosunku prawnego, nawet jeżeli jest przez strony faktycznie wykonywana. /I PK 241/13 - wyrok SN - Izba Pracy z dnia 01-04-2014/

Strony mogą dowolnie ustalać wzajemne stosunki prawne i układać relacje, jednak zasada swobody zawieranych umów doznaje ograniczenia w sytuacji, w której zawarcie postanowień umownych prowadzi do obejścia obowiązujących przepisów prawa, do nadużycia prawa, jego naruszenia, czy wreszcie naruszenia zasad sprawiedliwości społecznej. O tym, czy strony prawidłowo układają i realizują stosunek prawny , stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych, nie decyduje formalne zawarcie umowy, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, ale faktyczna realizacja umowy, zgodnie z jej treścią i w warunkach charakterystycznych dla tego stosunku prawnego. /por odpowiednio Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 czerwca 2022 r., III AUa 444/21/

W sytuacji, gdy finalnym odbiorcą usługi jest ten sam podmiot, a zleceniobiorca wykonuje czynności w tym samym miejscu i czasie, to rozbicia tego zlecenia na dwie umowy, zawierane z dwoma podmiotami, bez jakiegokolwiek logicznego czy ekonomicznie uzasadnionego celu, nie można rozumieć inaczej, niż jako działanie w celu obejścia prawa – działanie pozorujące zbieg tytułów do ubezpieczenia społecznego. Zatem nawet formalnie poprawna realizacja umowy zlecenia w efekcie może zmierzać do obejścia prawa. Rzeczywiste wykonywanie umowy zlecenia nie wyłącza możliwości dokonania oceny ważności tego zobowiązania jako podstawy ubezpieczenia społecznego. Zastosowanie klauzuli nieważności z art. 58 § 1 KC jest szczególne (wyjątkowe), a zarazem szerokie, gdyż ocenie poddaje się skutki różnych zdarzeń i czynności prawnych. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 marca 2022 r., III AUa 1222/20/. Przy czym w ocenie Sądu powyższe można odnieść także do tzw. „rozbicia” innych stosunków tym istniejących nieformalnie tak by uzasadnić istnienie innego .

Zamiana tytułu ubezpieczenia jest dopuszczalna i możliwa w każdym czasie. Jednakże zmiana tytułu w okresie przed zgłoszeniem jej organowi może być dotkniętą pozornością i w związku z tym nieważną na podstawie art. 83 § 1 KC, a jak wiadomo co do zasady tylko ważny i realny tytuł, a nie jedynie deklarowany wywiera skutki w prawie ubezpieczeń. Umowa zawarta dla pozoru nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 lutego 2022 r., III AUa 1145/21/

Każde postanowienie umowy o pracę, zmierzające do wyłudzenia świadczeń z ubezpieczenia społecznego, należy ocenić jako nieważne wobec istnienia zamiaru obejścia prawa albo przez swą sprzeczność z zasadami współżycia społecznego, wyrażającą się np. niegodziwością celu albo zderzeniem się z prawem innych ubezpieczonych. Z dotychczasowego orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika dopuszczalność stosowania przez ZUS art. 58 KC oraz art. 83 § 1 KC do oceny ważności czynności prawnych w sferze prawa ubezpieczeń społecznych. /Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 12 stycznia 2022 r., (...) 557/21/

Mając powyższe na uwadze Sąd przyjął, że okoliczności rozpatrywanego przypadku ujawnione w procesie wskazują, że strony, powołując się na istnienie umowy zlecenie w grudniu 2019 r., odnoszą się do czynności pozornej, bowiem umowa zlecenia od 1 grudnia 2019 r. nie była faktycznie przez strony realizowana.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż materiał zgromadzony w procesie pozwala na przyjęcie, że we wskazanym okresie wnioskodawca J. K. (1) pewne czynności na rzecz płatnika Fru (...) sp. zo.o., obecnie (...) Company sp. zo.o., wykonywał. Jednakże dla stwierdzenia istnienia zlecenia nie wystarcza jakakolwiek praca, bowiem co już podnoszono, znaczenie ma dopiero praca wykonywana w reżimie umowy zlecenia, a nie stanowią takiej pracy czynności faktyczne pozorujące realizację takiej umowy.

Podnieść należy, że ze zgromadzonych w sprawie dowodów, w tym z zeznań stron i świadków wynika, iż wnioskodawca doradzał w zakresie finansów, modelowania struktury, planów rozbudowy grupy, pracował nad strategią i analizą pracy spółek. Przy czym wskazane czynności miały początkowo charakter rozeznania w sytuacji faktycznej, a czyniono je pod kontem ujednolicenia modelu biznesowego w spółkach płatnika i spółce (...), a potem przejęcia całości udziałów płatnika. Wnioskodawca J. K. (1) nie kwestionował i sam wskazywał, iż robił to z ramienia spółki (...), z którą był już związany od dłuższego czasu w sposób nieformalny. J. K. (1) wcześniej, w sposób niesformalizowany, pracował więc dla tego podmiotu podejmując określone kroki biznesowe. Z prezesem zarządu płatnika zapoznał się z polecenia i rekomendacji J. R., ówczesnego prokurenta, a potem prezesa zarządu spółki UP. Skarżący twierdził, iż był nijako oddelegowany do wykonania tych czynności. Potem zaś sam objął funkcję w zarządzie spółki UP.

W sprawie nie przedstawiono jednoznacznych dowodów na to, iż zasady tak prowadzonej współpracy ze spółką (...), która nie opierała się o konkretną umowę, uległy zmianie od 1 grudnia 2019 r. i w konsekwencji tego wnioskodawca miał pracować dla innego, powiązanego ze spółką (...) własnościowo, podmiotu w oparciu o umowę zlecenie. W sprawie nie powołano żadnych dowodów wskazujących na zmianę polityki obu firm, inny charakter biznesowej współpracy, które determinowałyby zmianę i powodowały konieczność zatrudnienia J. K. (1) w oparciu o umowę zlecenie w firmie płatnika. Sąd przy tym nie zapomina, że strony w ramach zasady swobody umów mogą ustalać wzajemne stosunki prawne, jednak zasadzie swobody zawieranych umów nie można przyznawać prymatu, w sytuacji gdy prowadzi ona do obejścia obowiązujących przepisów prawa, do nadużycia prawa poprzez dowolne szafowanie umowami stanowiącymi tytuł ubezpieczeń społecznych. W ocenie Sądu, na gruncie rozpoznawanego przypadku, odwołujący powołując się na okoliczność wykonywania czynności przez J. K. na rzecz płatnika od 1.12.2019 r. , usiłowali wykreować taki stan faktyczny, który usprawiedliwiałby istnienie tytułu ubezpieczenia. Tymczasem czynności te były wykonywane na niezmienionych zasadach wobec istnienia wzajemnych powiązań biznesowo kapitałowych i czynności te były wykonywane na niezmienionych zasadach, wobec powiązań wnioskodawcy ze spółką (...). Zarówno przed 1 grudnia 2019 r. jak i po tym dniu, finalnym odbiorcą usług/pracy J. K. była spółka (...), z którą on sam (w ramach prowadzonych interesów) był powiązany i której zależało na ujednoliceniu modelu działania obu spółek, po to by ostateczne nabyć wszystkie udziały płatnika. Zresztą, co nie było kwestionowane, spółka (...) od 2019 r. zarządzała siłowniami Fru (...). Płatnik korzystał z pracy wnioskodawcy z racji współpracy ze spółką (...). Przy czym jak się wydaje nieistotnym było komu konkretne przysporzenie przyniesie praca J. K. - każdej z dwóch firm z osobna czy obu razem. W procesie nie udowodniono, iż wobec zawarcia kwestionowanej umowy doszło do jakiegokolwiek rozbicia czasu pracy, jakiejkolwiek kontroli z wykonywanych zadań . Wnioskodawca na niezmienionych zasadach wykonywał czynności, które były w interesie spółki w zarządzie, której chciał zasiadać tj. dla spółki (...). W ocenie Sądu twierdzenie w tych okolicznościach faktycznych, iż wnioskodawca wykonywał w spornym okresie zlecenie u płatnika jest co najmniej nadużyciem zwłaszcza, że nie znajduje to poparcia także w jakichkolwiek czynnościach formalnych tj. zgłoszeniu do ubezpieczeń, złożeniu dokumentów rozliczeniowych ZUS, w przelewach wynagrodzenia czy opłacaniu zaliczek na podatek dochodowy. Materiał zgromadzony w procesie nie pozwala na przyjęcie, że doszło w praktyce do rozbicia pierwotnie wykonywanych czynności biznesowych de facto na dwa stosunki. Jeden, bliżej niesformalizowany, oparty na interesach ze spółką (...) i drugi skonkretyzowany w formie zlecenia dla płatnika lub tylko ten realizowany dla płatnika i że miało to ekonomicznie i gospodarczo uzasadniony cel, inny niż wykreowanie takiego stanu, który pozornie tylko usprawiedliwiałby istnienie tytułu do ubezpieczeń u płatnika i pozyskanie środków z (...) Funduszu (...). W ocenie Sądu płatnik wykorzystał istniejący stan faktyczny – powiązania biznesowe łączące go ze spółka (...) i wynikające z tego faktu konsekwencje tj. prowadzone rozmowy, spotkania i plany omawiane z wnioskodawcą (także w ramach tego stosunku) na jego rzecz, tak manipulując innymi czynnościami, poprzez zgłoszenie wnioskodawcy do ubezpieczeń z datą wsteczną, by wykreować pozorny tytuł do ubezpieczeń, wynikający ze zlecenia w swojej firmie, który pozwalał mu z kolei na pozyskanie 180 000 złotych dotacji z (...). Za powyższymi wnioskami dodatkowo przekonują Sąd takie okoliczności jak: pierwotne zgłoszenie wnioskodawcy do ubezpieczeń od 1.12.2019 r. i od 1.06.2020 r. dopiero od 16.07.2020, złożenie deklaracji rozliczeniowych dopiero 17.07. 2020 r. brak konkretnego dowodu na uiszczenie podatku z tytułu zawartej w grudniu umowy, brak ujęcia wynagrodzenia za sporną umowę z grudnia 2019 r. w księgach finansowych - uczynienie tego dopiero w grudniu 2020 r., brak kontynuowania rzekomo na stałe podjętej współpracy także w styczniu 2020 r. podczas, gdy funkcję w zarządzie spółki Up wnioskodawca objął dopiero od lutego 2020 r., a przede wszystkim oświadczenie samego wnioskodawcy złożone zarówno w toku postępowania wyjaśniającego przed ZUS, jak i w toku procesu, w którym wskazywał wprost, iż u płatnika wykonywał działania nijako z ramienia spółki (...).

Sąd zważył, że celem czynności prawnej jest wykreowanie, zmiana lub zakończenie stosunku prawnego, czyli stworzenie nowych albo zmiana praw i obowiązków dla podmiotów prawa cywilnego. Pod pojęciem celu czynności prawnej rozumieć należy stan prawny, jaki powstanie po dokonaniu czynności, czyli prawa i obowiązki dla podmiotów prawa cywilnego, jakie wykreować ma czynność prawna w postaci tzw. dalszego skutku czynności. Niewątpliwie w rozpatrywanej sprawie została dokonana czynność mająca na celu stworzenie pozoru umowy zlecenia i to następczo z datą wsteczną.

W ocenie Sądu okoliczności sprawy wskazują, że doszło do zawarcia pozornej czynności prawnej. Podjęcie umowy zlecenia u płatnika od 1.12.2019 r. w rzeczywistości nie miało miejsca, bowiem sporna umowa została zawarta wyłącznie w celu spełnienia warunków otrzymania przez płatnika składek odpowiednio wysokiej subwencji z (...) Funduszu (...). Wymogiem do otrzymania ww. subwencji było między innymi posiadanie co najmniej jednego pracownika zatrudnionego na dzień 31 grudnia 2019 r., a od ilości zatrudnionych osób, w tym na umowach zlecenie, zależała wysokość subwencji. Dokonanie zgłoszenia J. K. do ubezpieczenia z data wsteczną miało wpływ na otrzymaną pomoc z (...). Dzięki korekcie dokumentów płatnik wykazał, że jest podmiotem zatrudniającym 5 osób. Zdaniem Sądu w procesie nie została wykazana okoliczność, iż wskazana korekta odzwierciedlała w rzeczywistości istniejący stan faktyczny.

Zdaniem Sądu Okręgowego, zebrany w sprawie materiał dowodowy i poczynione na jego podstawie ustalenia faktyczne uzasadniają przy tym twierdzenie, że zakwestionowana przez ZUS umowa zlecenia była realizowana, ale dopiero od czerwca 2020 r. Postępowanie dowodowe wykazało bowiem, że wnioskodawca obowiązki zlecone w ramach umowy zlecenia z dnia 1.06.2020, podjął i realizował do sierpnia 2021 r., a płatnik świadczenie to przyjmował, płacąc umówione wynagrodzenie.

Podkreślić należy, iż od czerwca 2020 r. nastąpiła zmiana okoliczności faktycznych. Po pierwsze, w związku z częściowym zniesieniem obostrzeń, możliwa stała się realizacja wcześniej, jedynie modelowo zakładanego ujednolicenia struktur obu spółek (...), jaka miała doprowadzić do przejęcia udziałów płatnika przez spółkę (...). Tym samym cel formalnego zatrudnienia wnioskodawcy znajdował ekonomiczne i gospodarcze uzasadnienie. Nadto, co wynika ze złożonej dokumentacji, od czerwca 2020 r. płatnik zatrudnił kilka osób. Powód faktycznie, wobec przejęcia dokumentacji finansowej przez biuro jego brata, otrzymał wgląd w dokumentację płatnika, mógł pracować nad strategią rozwoju, prowadzić rozmowy biznesowe, w końcu realną była praca nad ujednoliceniem struktury klubów w K. i Z., które wznowiły działanie i w których zatrudniono pracowników. Wskazane okoliczności spójnie potwierdzają zeznania przesłuchanych w procesie świadków, w tym kontrahentów płatnika. Sam zaś wnioskodawca zeznając nie wskazywał już, że wykonywał czynności na rzecz spółki (...) lecz, że korzystać miał z nich przede wszystkim płatnik. Ostatecznie zresztą, w skutek pracy wnioskodawcy, doszło do wykupu 100 % udziałów płatnika. Wnioskodawcę jednocześnie zgłoszono do ubezpieczeń, co prawda także z opóźnieniem, lecz powyższe odzwierciedlało już istniejąc stan faktyczny. Ponadto nie budzi już żadnych wątpliwości fakt wykonywania tych czynności odpłatnie przez wnioskodawcę, co potwierdzają przelewy wynagrodzenia za okres od lipca 2020 r.

Na mocy art. 83 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących m.in. zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i przebiegu ubezpieczeń, a zatem ma prawo do kwestionowania podstaw ubezpieczenia w tym umowy zlecenia, jako że rodzą one skutki w dziedzinie ubezpieczeń społecznych.

Jednak w takiej sytuacji to na organie rentowym spoczywa obowiązek udowodnienia pozorności umowy lub jej sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, w myśl art. 6 k.c. Stanowisko takie zajął także Sąd Najwyższy np. w wyroku z dnia 15 lutego 2007 r., I UK 269/06, OSNP 2008 nr 5-6, poz. 78, w którym stwierdził, iż na organie rentowym, który przyjął zgłoszenie do ubezpieczenia pracowniczego i nie kwestionował tytułu tego zgłoszenia oraz przyjmował składki, spoczywa ciężar dowodu, że strony umowy o pracę złożyły fikcyjne oświadczenia woli. Powyższe stanowisko jest aktualne na gruncie analizy umowy zlecenia. Organ rentowy jest stroną postępowania, która, jak każda strona procesu, jest zobligowana do wykazania twierdzeń, z których wywodzi skutki prawne (art. 232 k.p.c.). W postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych organ rentowy ma pozycję strony (art. 477¹⁰§ 1 k.p.c.), więc powinien przejawiać odpowiednią aktywność dowodową, w przeciwnym razie ponosi negatywne skutki prawne swej bierności, polegające zwłaszcza na zmianie wydanej decyzji. (vide wyrok SA w Katowicach z dnia 19.11.2013 r., III AUa 2476/12, opubl. LEX nr 1394193).

Zdaniem Sądu Okręgowego, organ rentowy na gruncie rozpatrywanego przypadku w żaden sposób nie udowodnił, iż zakwestionowana przez niego umowa zlecenia w okresie od 1.06.2020 r. r. miała charakter pozorny – nie była realizowana. Zatem zaskarżona decyzja w tym zakresie nie mogła się ostać.

Mając wszystko powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że uznał, iż J. K. (1) jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) COMPANY SP. ZO.O. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresie od 1.06.2020 r., w pozostałym zaś zakresie, na podstawie art.477¹⁴ § 1 k.p.c., odwołania wnioskodawców jako bezzasadne oddalił.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc znosząc je wzajemnie między stronami.

J.L.