UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 października 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.. odmówił wnioskodawcy J. J. prawa do emerytury. W uzasadnieniu wskazał, że wnioskodawca nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Od decyzji powyższej J. J. odwołał się w dniu 30 października 2013 roku. Wniósł o przyznanie żądanego prawa z uwagi na to, iż przepracował wymagane 15 lat w warunkach szczególnych. Wskazał, że pracował w takich warunkach także w okresie od 1 kwietnia 1989 roku do 31 października 1991 roku w Przedsiębiorstwie (...) w G. na stanowisku spawacza.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

J. J., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 3 lipca 2013 roku wniosek o przyznanie emerytury.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-2 w aktach ZUS)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący ponad 25 lat. Niekwestionowany przez ZUS okres zatrudnienia wnioskodawcy w warunkach szczególnych wynosi 14 lat, 2 miesiące i 27 dni.

Są to okresy zatrudnienia: od 24 lipca 1975 roku do 30 grudnia 1979 roku, od 1 stycznia 1980 roku do 28 listopada 1981 roku oraz od 1 grudnia 1981 roku do 15 listopada 1982 roku w Gminnej Spółdzielni (...) w G. oraz od 1 listopada 1991 roku do 22 czerwca 1992 roku, od 26 czerwca 1992 roku do 6 września 1992 roku, od 8 września 1992 roku do 19 października 1992 roku, od 22 października 1992 roku do 18 kwietnia 1993 roku, od 24 kwietnia 1993 roku do 21 maja 1993 roku, od 24 maja 1993 roku do 16 lipca 1993 roku, od 19 lipca 1993 roku do 22 sierpnia 1993 roku, od 28 sierpnia 1993 roku do 13 grudnia 1993 roku, od 21 grudnia 1993 roku do 26 września 1994 roku w (...) S.A. w G. na stanowisku spawacza.

Wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

(okoliczności niesporne)

Podstawowy kurs spawania elektrycznego wnioskodawca ukończył w dniu 28 czerwca 1980 roku, a kurs spawania gazowego (P1G) ukończył w dniu 28 lutego 1989 roku.

(dowód: książeczka spawacza okazana na rozprawie w dniu 14 marca 2014 roku k. 25, 26 w aktach sprawy)

W okresie od 16 listopada 1982 roku do 31 października 1991 roku wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) w G.. W podaniu o pracę z dnia 17 października 1982 roku J. J. wniósł o zatrudnienie go na stanowisko ślusarza mechanika. W świadectwie pracy wystawionym wnioskodawcy, a także w umowach o pracę i angażach pracodawca podał, że był on zatrudniony na stanowisku ślusarza remontowego. Takie stanowisko pracy wskazano także w zaświadczeniu o ukończeniu kursu bhp i p. poż. z dnia 19 czerwca 1990 roku.

(dowód: świadectwo pracy k. 22 w aktach ZUS, podanie o pracę, umowy o pracę z dnia 16 listopada 1982 roku i 30 listopada 1982 roku, angaże w aktach osobowych wnioskodawcy)

W trakcie zatrudnienia w ww. zakładzie pracy wnioskodawca pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako spawacz i wykonywał prace związane ze spawaniem elektrycznym i gazowym. Do 1989 roku wnioskodawca zajmował się spawaniem elektrycznym, a od 1 kwietnia 1989 roku, po ukończeniu kursu spawania gazowego, także spawaniem gazowym. W ramach wykonywanych obowiązków wnioskodawca spawał urządzenia do remontów rury, piece w warsztacie remontowym i na terenie zakładu pracy, np. w oddziale rur, kotłowni, betonu komórkowego. Większość prac wnioskodawca wykonywał w warsztacie. Jako spawacz elektryczny wnioskodawca dodatkowo zajmował się przygotowaniem elementów do spawania, np. czyścił elementy specjalnym płynem, szlifował itp. Czynności te zajmowały wnioskodawcy około pół godziny dziennie. Jako spawacz gazowy wnioskodawca w okresie od 1 kwietnia 1989 roku do 31 października 1991 roku zajmował się tylko i wyłącznie spawaniem.

(dowód: zeznania świadków T. W. i T. R. k. 25, 26, S. P. i D. D. k. 30-31, 32, zeznania wnioskodawcy k. 30-31, 32 w aktach sprawy)

Przedsiębiorstwo (...) w G. nie wystawiło wnioskodawcy świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

(okoliczność niesporna)

Przy zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 1 kwietnia 1989 roku do 31 października 1991 roku, łącznie z okresami niekwestionowanym przez organ rentowy, staż pracy wnioskodawcy w takich warunkach wynosi łącznie więcej niż 15 lat.

(okoliczność niesporna)

Sąd Okręgowy zważył i ocenił co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2012 roku) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.), obecnie rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412), dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi przez wnioskodawcę w odwołaniu, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, w dniu (...) 2013 roku ukończył 60 lat i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez wnioskodawcę w okresie od 16 listopada 1982 roku do 31 października 1991 roku w Przedsiębiorstwie (...) w G.. Sąd oparł się na zeznaniach świadków T. W., T. R., S. P. i D. D. oraz na zeznaniach samego wnioskodawcy.

Z zeznań powyższych wynika, jakie konkretnie prace wnioskodawca wykonywał we wskazanych wyżej okresach. W zeznaniach tych nie ma sprzeczności, są one logiczne i spójne i korespondują z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie w tym w szczególności książeczką spawacza okazaną przez wnioskodawcę, z której wynika, że podstawowy kurs spawania elektrycznego wnioskodawca ukończył w dniu 28 czerwca 1980 roku, a kurs spawania gazowego ukończył w dniu 28 lutego 1989 roku. Organ rentowy nie przedstawił zaś w toku postępowania żadnych dowodów, które pozwoliłyby na podważenie wiarygodności złożonych zeznań.

Mając na uwadze zgodną treść zeznań świadków T. W., T. R., S. P. i D. D. oraz zeznań wnioskodawcy Sąd uznał, że wystawione wnioskodawcy angaże za okres od 1 kwietnia 1989 roku do 31 października 1991 roku, w których określono jego stanowisko pracy jako ślusarz remontowy nie odzwierciedlały faktycznie wykonywanej przez niego pracy. W okresie tym, jak wynika z ww. dowodów, wnioskodawca zajmował się bowiem spawaniem gazowym.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie budzi zatem żadnych wątpliwości, że wnioskodawca wykonywał w okresie od 1 kwietnia 1989 roku do 31 października 1991 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace wymienione w Wykazie A Dziale XIV, poz. 12 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, tj. prace przy spawaniu gazowym. Wskazany okres pracy, łącznie z okresami niekwestionowanymi przez organ rentowy, wynosi ponad 15 lat.

W związku z tym, że wykazany przez wnioskodawcę okres pracy w warunkach szczególnych wynosi więcej niż 15 lat, stwierdzić należało, iż spełnia on wszystkie wymagane prawem warunki do uzyskania prawa do emerytury zgodnie z art. 32 ust. 1 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

WYROK

UZASADNIENIE