UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni M. L. w dniu 8 lipca 2010 r. złożyła odwołanie od decyzji organu rentowego z dnia 31 maja 2010 r., dotyczącej odmowy wypłat kwot renty socjalnej za okres od 01 grudnia 2008 r. do 28 lutego 2010 r. oraz przywrócenia prawa do otrzymywania renty socjalnej od dnia 01 czerwca 2010 r. Wnioskodawczyni w odwołaniu nie zgodziła się
z decyzją wydaną przez organ rentowy, stwierdzając, iż jest ona niezgodna ze stanem faktycznym i jest dla niej krzywdząca.

Ponadto wnioskodawczyni M. L. w dniu 14 lipca 2010 r. złożyła odwołanie od decyzji organu rentowego z dnia 6 lipca 2010 r. dotyczącej zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych - renty socjalnej za okres od 01 marca 2010 r. do 31 maja
2010 r. w wysokości 1779,84 złotych w całości oraz wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji.

Organ rentowy, w odpowiedzi na odwołania wniósł o ich oddalenie na podstawie art. 477¹⁴ § 1 k.p.c. oraz łączne ich rozpoznanie na podstawie art. 219 k.p.c. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołania organ rentowy stanął na stanowisku, iż odnośnie odwołania ubezpieczonej od decyzji z dnia 31 maja 2010 r. to odwołująca się osiągała przychód z tytułu umowy o dzieło
z przeniesieniem praw autorskich, który to przychód podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych zgodnie z art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co oznacza, że ma on jednak wpływ na zawieszenie prawa do renty. W zakresie odwołania ubezpieczonej od decyzji z dnia 06 lipca 2010 r. organ rentowy stwierdził, iż w dniu 30.06.2010 r. z zakładu pracy tj. z(...). z o.o. wpłynęło zaświadczenie o osiągniętych przez ubezpieczoną zarobkach w okresie od marca 2010 r. do maja 2010 r. i na jego podstawie organ rentowy ustalił, że wnioskodawczyni osiągnęła
w okresie od marca do maja 2010 r. przychód w wysokości uzasadniającej zawieszenie świadczenia tzn. osiągnęła przychód w łącznej kwocie wyższej niż 30% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, która to kwota od 1 marca 2010 r. wynosiła 973.10 złotych.

Na rozprawie w dniu 3 grudnia 2010 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie wydał postanowienie o połączeniu do wspólnego rozpoznania spraw o sygn. akt VII U 906/10 i VII U 907/10 oraz postanowił prowadzić je pod wspólną sygnaturą VII U 906/10, zaś sprawę VII U 907/10 zakreślić w repertorium.

Wyrokiem z dnia 3 lutego 2011 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie odwołanie M. L. od zaskarżonych decyzji oddalił.

Rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego poprzedzone zostało następującymi ustaleniami faktycznymi i ich oceną prawną.

Z ustaleń tych wynika, że L. (w dniu 8 września 2007 r. zawarła związek małżeński z D. L. i zmieniła nazwisko z L. na L. - k. 27 a.r.). Od dnia 1 października 2003 r. (decyzja z dnia 1 października 2003 r.) uprawniona jest do renty socjalnej z tytułu niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym (tom I, k. 12 a.r., zeznania wnioskodawczyni k. 19 a.s.).

W dniu 28 listopada 2008 r. wnioskodawczyni złożyła do organu rentowego oświadczenie emeryta-rencisty o zamiarze osiągania łub nieosiąganiu przychodu (druk ZUS Rw-73), w którym oświadczyła, iż osiąga przychód z tytułu pracy wykonywanej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie
z przepisami kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, których wykonywanie jest objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi lub współpracy przy wykonywaniu tych umów. Ponadto wnioskodawczyni oświadczyła, iż jej zamiarem jest osiąganie przychodu w wysokości powodującej zawieszenie świadczenia, wskazując, iż od października 2008 r. nastąpiła pierwsza wypłata.

Następnie, po rozpoznaniu powyższego wniosku, w dniu 4 grudnia 2008 r. organ rentowy wydał decyzję o wstrzymaniu wypłaty renty socjalnej od dnia 1 grudnia 2008 r.

Z kolei w dniu 9 marca 2010 r. do organu rentowego wpłynęło zaświadczenie z (...) Spółka z o.o., w którym stwierdzono, iż wnioskodawczyni współpracuje z tą Spółką na podstawie umów o dzieło z przeniesieniem praw autorskich od. dnia 01 września 2008 r. do chwili obecnej, tj. do 05 marca 2010 r., a także, że od w/w umów nie są odprowadzane składki.

Równocześnie jak dalej wywodził Sąd Okręgowy wnioskodawczyni złożyła w dniu 9 marca 2010 r. do organu rentowego wniosek o odwieszenie prawa do renty socjalnej, wskazując, iż dokonała niewłaściwej interpretacji umowy o pracę, którą zawarła od 1 września 2008 r. i wystąpiła do oddziału Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych o zawieszenie renty socjalnej, gdyż pracodawca utwierdził ją w przekonaniu, że jest to umowa o dzieło. Według wnioskodawczyni nie powinna ona zawieszać renty socjalnej, gdyż zawarta umowa jest umową o dzieło z przeniesieniem praw autorskich. Na tej podstawie wnioskodawczyni wystąpiła również o wypłatę pełnego, wstrzymanego świadczenia od dnia 1 grudnia 2008 r. do chwili obecnej. Do wniosku załączono oświadczenie o osiąganiu przychodu (druk ZUS Rw- (...)), w którym oświadczyła, iż jej zamiarem jest osiąganie przychodu w wysokości nie powodującej zawieszenia lub zmniejszenia świadczenia.

Po rozpatrzeniu powyższego wniosku, w dniu 22 marca 2010 r. organ rentowy wydał decyzję o przywróceniu wnioskodawczyni renty socjalnej od 1 marca 2010 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Renta socjalna wynosiła 593,28 złotych. W wydanej decyzji organ rentowy wskazał, iż zgodnie z art. 135 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w razie ustania przyczyny powodującej wstrzymanie wypłaty świadczenia, wypłatę wznawia się od miesiąca ustania tej przyczyny, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty lub wydano z urzędu decyzję o jej wznowieniu. Organ rentowy pouczył wnioskodawczynię, że osoba, która nienależnie pobrała rentę socjalną, jest zobowiązana do jej zwrotu.

W dniu 22 kwietnia 2010 r. wnioskodawczyni złożyła wniosek o wypłacenie kwot rent socjalnych zawieszonych od 01 grudnia 2008 r. da 28 lutego 2010 r., załączając zestawienie przychodów uzyskiwanych przez nią w okresie od 01 grudnia 2008 r. do 28 lutego 2010 r. Sąd Okręgowy dalej stwierdził, że z zestawienia przesłanego do organu rentowego wynika, iż wnioskodawczyni w okresie od 01 grudnia 2008 r. do 28 lutego 2010 r. uzyskiwała, na podstawie umów o dzieło z przeniesieniem praw autorskich, następujące przychody:

1. grudzień 2008, r. - należność brutto 1768,00 złotych (koszty uzyskania przychodu 884,00 złotych, podstawa opodatkowania 884,00 złotych),

2. styczeń 2009 r. - należność brutto 1758,00 złotych (koszty uzyskania przychodu 879,00 złotych, podstawa opodatkowania 879,00 złotych),

3. luty 2009 r. - należność brutto 1758,00 złotych (koszty uzyskania przychodu 879,00 złotych, podstawa opodatkowania 879,00 złotych),

4. marzec 2009 r. - należność brutto 1758,00 złotych (koszty uzyskania przychodu 879,00 złotych, podstawa opodatkowania 879,00 złotych),

5. kwiecień 2009 r. - należność brutto 1758,00 złotych (koszty uzyskania przychodu 879,00 złotych, podstawa opodatkowania 879,00 złotych),

6. maj 2009 r. - należność brutto 1758,00 złotych (koszty uzyskania przychodu 879,00 złotych, podstawa opodatkowania 879,00 złotych),

7. czerwiec 2009 r. - należność brutto 1758,00 złotych (koszty uzyskania przychodu 879,00 złotych, podstawa opodatkowania 879,00 złotych),

8. lipiec 2009 r. - należność brutto 1758,00 złotych (koszty uzyskania przychodu 879,00 złotych, podstawa opodatkowania 879,00 złotych),

9. sierpień 2009 r. - należność brutto 1758,00 złotych (koszty uzyskania przychodu 879,00 złotych, podstawa opodatkowania 879,00 złotych),

10. wrzesień 2009 r. - należność brutto 1758,00 złotych (koszty uzyskania przychodu 879,00 złotych, podstawa opodatkowania 879,00 złotych),

11. październik 2009 r. - należność brutto 1758,00 złotych (koszty uzyskania przychodu 879,00 złotych, podstawa opodatkowania 879,00 złotych),

12. listopad 2009 r. - należność brutto 2110,00 złotych (koszty uzyskania przychodu 1055,00 złotych, podstawa opodatkowania 1055,00 złotych),

13. grudzień 2009 r. - należność brutto 1758,00 złotych (koszty uzyskania przychodu 879,00 złotych, podstawa opodatkowania 879,00 złotych),

14. styczeń 2010 r. - należność brutto 1758,00 złotych (koszty uzyskania przychodu 879,00 złotych, podstawa opodatkowania 879,00 złotych),

15. luty 2010 r. - należność brutto 1758,00 złotych (koszty uzyskania przychodu 879,00 złotych, podstawa opodatkowania 879,00 złotych).

Od powyższych dochodów nie były odprowadzane składki na ZUS
(k. 49-54, k. 57-62, odręczna adnotacja pracownika organu rentowego na
k. 63).

Po rozpatrzeniu wniosku z dnia 22 kwietnia 2010 r. o wypłacenie kwot rent socjalnych zawieszonych od 01 grudnia 2008 r. do 28 lutego
2010 r., w dniu 24 maja 2010 r. organ rentowy wydał decyzję o wstrzymaniu wypłaty renty socjalnej od 01 czerwca 2010 r., tj. od miesiąca następującego- po miesiącu w którym wydano tę decyzję. W uzasadnieniu wydanej decyzji organ rentowy stwierdził, iż wypłata renty socjalnej podlega zawieszeniu w przypadku osiągania miesięcznie przychodu w wysokości przekraczającej 30% przeciętnego wynagrodzenia za poprzedni kwartał, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS.

Następnie w dniu 31 maja 2010 r. organ rentowy wydał decyzję o odmowie wypłacenia kwot renty socjalnej od 01 grudnia 2008 r. do 28 lutego 2010 r. (tom I, k. 71 a.r.). W uzasadnieniu tej decyzji organ rentowy wskazał, iż w świetle obowiązujących przepisów brak jest podstaw do wyrównania renty socjalnej od 01 grudnia 2008 r. do 28 lutego 2010 r.

Dalej Sąd Okręgowy stwierdził, że zestawienia przychodów uzyskiwanych przez wnioskodawczynię w okresie od 01 grudnia 2008 r. do 28 lutego 2010 r. wynika, iż współpracowała ona ze spółką (...)
z o.o. na podstawie umów o dzieło z przeniesieniem praw autorskich od dnia 1 września 2008 r. do chwili obecnej, tj. do 19 kwietnia 2010 r. (tom I,
k. 49-54, k. 57-62). W związku z pobieraniem przez wnioskodawczynię renty socjalnej w okresie od 01 marca 2010 r. do 01 czerwca 2010 r., wszczęte zostało (przed organem rentowym) postępowanie wyjaśniające
w sprawie ujawnionej nadpłaty oraz przyczyn jej powstania (tom I, k. 73-83 a.r.).

Na podstawie pisma nadesłanego do organu rentowego w dniu 30 czerwca 2010 r. z zakładu pracy wnioskodawczyni (tom I, k. 73-83 a.r.), organ rentowy ustalił, że łączne przychody ubezpieczonej z tytułu umowy o dzieło z przeniesieniem praw autorskich za okres 01 marca 2010 r. do 31 maja 2010 r. wynoszą:

1. marzec 2010 r. - 1758,00 złotych brutto,

2. kwiecień 2010 r. - 1758,00 złotych brutto,

3. maj 2010 r. - 1758,00 złotych brutto.

Następnie organ rentowy ustalił, że za okres od 1 marca 2010 r. do 31 maja 2010 r. dokonana została względem wnioskodawczyni nadpłata świadczenia rentowego w wysokości 1779,84 złotych (tom I, k. 87-88 a.r.) i w związku z tym w dniu 6 lipca 2010 r. organ rentowy wydał decyzję o zwrocie nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, zobowiązując tym samym wnioskodawczynię do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z tytułu renty socjalnej w kwocie 1779,84 złotych. Rozstrzygnięcie tej decyzji organ rentowy oparł na przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) oraz art. 84 ust. 1, ust. 9 i 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.).

Od powyższych decyzji organu rentowego z .dnia 31 maja 2010 r. oraz z dnia 6 lipca 2010 r. wnioskodawczyni M. L. odwołała się do Sądu Okręgowego Warszawa- Praga w Warszawie rozpoczynając tym samym dwa odrębne postępowania sądowe.

W toku postępowania sądowego Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawczyni podjęła pracę w (...). z o.o. i podpisała umowę
z 2 sierpnia 2010 r. Jednocześnie każdego miesiąca, w okresie zatrudnienia, podpisywała umowę na miesiąc, zaś wynagrodzenie otrzymywała ostatniego dnia miesiąca. Do jej obowiązków z tytułu tego zatrudnienia należało pisanie artykułów na portal internetowy, zaś po ich napisaniu zrzekała się swoich praw autorskich na rzecz spółki, która ją zatrudniała. Ponadto w toku sprawy potwierdzono, iż w okresie od 1 grudnia 2008 r. do 31 maja 2010 r. wnioskodawczyni była zatrudniona w (...)Sp. z o.o. na podstawie umów o dzieło z przeniesieniem praw autorskich. Ustalono również, że praca w ramach (...) z o.o. polegała przede wszystkim na sporządzaniu tekstów oraz artykułów narzucanych przez (...) Pracownicy nie widywali się z osobami zlecającymi sporządzenie tekstów, a wszelkie kontakty odbywały się za pośrednictwem maili. W mamach wykonywanej współpracy ustalano jaka jest pożądana przez grupę tematyka artykułów lub tekstów, a następnie wskazywano liczbę tekstów, która ma być dostarczana przez tydzień. W pewnym zakresie osoby sporządzające teksty miały odgórnie narzucone korzystanie z określonych stron internetowych przy tworzeniu tekstów. Teksty dotyczyły między innymi informacji o produktach (np. artykuł o torebkach, zegarkach, biżuterii, nieruchomościach) lub usługach. Teksty zawierały nie więcej niż 1 stronę A4 musiały posiadać tytułu nawiązujący do opisywanego przedmiotu lub usługi. Naczelne zadanie osoby sporządzającej tekst polegało na wymyśleniu artykułu lub opisu produktu lub usługi w takiej formie, aby zachęcić do nabycia produktu lub do skorzystania z usługi. Ponadto osoby zatrudnione w ramach (...) podpisywały umowy o dzieło (umowy miesięczne) zawierające klauzule o przeniesieniu praw autorskich i z tego tytułu uznały, że przysługiwała im możliwość wykazania 50% kosztów uzyskania przychodów, (dowód: zeznania świadka A. G., złożone na rozprawie w dniu 3 lutego 2011 r. - k. 97-98 as. oraz oświadczenie ubezpieczonej złożone na rozprawie w dniu 3 lutego 2011 r. k. 98-99 as.)

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie ustalił na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz w aktach rentowych. Sąd uznał dowody w postaci dokumentacji rentowej za bezsporne, albowiem w toku sprawy żadna ze stron postępowania nie zgłaszała względem tego materiału jakichkolwiek uwag. Dodatkowo Sąd Okręgowy w zakresie ustalenia i potwierdzenia okoliczności wynikających z dokumentacji rentowej dał wiarę zeznaniom i oświadczeniom wnioskodawczym. Zdaniem Sądu zeznania i oświadczenia te są logiczne, spójne i znajdują potwierdzenie w materiale zgromadzonym w aktach sprawy oraz w aktach rentowych. Ponadto Sąd skonfrontował zeznania i oświadczenia ubezpieczonej z zeznaniami powołanego w sprawie świadka A. G., co do rodzaju wykonywanych czynności w ramach (...) oraz co do formy i treści umów zwieranych przez (...). Poczynione w tym trybie ustalenia dodatkowo dowodzą prawdziwości zeznań ubezpieczonej. Wskazania również wymaga, że treść zeznań świadka A. G. nie była kwestionowana w toku postępowania przez którąkolwiek ze stron, a ponadto świadek jest dla ubezpieczonej osobą obcą. Tym samym materiał dowodowy w postać zeznań A. G. Sąd Okręgowy uznał za spójny i logiczny oraz posiadający wysoki walor dowodowy. W ocenie Sądu Okręgowego w sposób jednoznaczny w toku sprawy potwierdzono okoliczności związane z charakterem pracy wykonywanej przez ubezpieczoną w ramach (...), a w związku z tym zgromadzony w sprawie materiał dowodowy za Sąd Okręgowy uznał za budzący wątpliwości i wystarczający do wydania orzeczenia kończącego postepowanie w niniejszej sprawie.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, iż odwołania M. L. nie zasługują na uwzględnienie.

Przystępując do oceny prawnej Sąd Okręgowy wskazał, iż kwestią sporną postępowania było ustalenie czy wnioskodawczyni M. L. przysługuje prawo do renty socjalnej w okresie od 01 grudnia 2008 r. do 28 lutego 2010 r. oraz czy wnioskodawczyni w sposób właściwy została zobowiązana przez organ rentowy do zwrotu nienależnie pobranej renty socjalnej w okresie od 01 marca 2010 r. do 31 maja 2010 r., w łącznej kwocie 1779,84 złotych.

Sąd Okręgowy stwierdził iż podstawą prawną rozstrzygnięcia powyższych kwestii jest ustawa o rencie socjalnej z dnia 27 czerwca 2003 r. (Dz. U. Nr 135, poz. 1268 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 maja 2010 r. oraz w dniu 6 lipca 2010 r., a zatem w dacie wydania zaskarżonych decyzji. Sąd Okręgowy wskazał, że art. 1 ustawy o rencie socjalnej określa zasady i tryb przyznawania oraz wypłaty renty socjalnej.

W świetle art. 10 ustawy o rencie socjalnej:

l. prawo do renty socjalnej zawiesza się w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.

2. za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 1, uważa się zatrudnienie, służbą, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, łub inna pracę zarobkowa albo prowadzenie działalności pozarolniczej.

3. za przychód, o którym mowa w ust. 1, w przypadku prowadzenia działalności pozarolniczej uważa się przychód stanowiący zadeklarowaną podstawą wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137 poz. 887, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych”.

4. za przychód, o którym mowa w ust. 1, uważa się również kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.

5. prawo do renty socjalnej ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu innego niż wymieniony w ust. 1-4, zaliczonego do źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) (...).

6. prawo do renty socjalnej zawiesza się za miesiąc, w którym zostały osiągnięte przychody, o których mowa w ust. 1-5, w łącznej kwocie wyższej niż 30% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do celów emerytalnych.

Sąd Okręgowy podkreślił, że w toku postępowania sądowego udowodnione zostało, iż w okresie od 01 grudnia 2008 r. do 31 maja 2010 r. wnioskodawczyni osiągała miesięczne przychody w wysokości 1758,00.złotych, z wyjątkiem listopada 2009 r., kiedy osiągnęła przychód w wysokości 2110,00 złotych. Wnioskodawczyni osiągała przychody z tytułu umów zawieranych w każdym z powyższych miesięcy ze spółką (...) (...) Sp. z o.o. Sąd Okręgowy zauważył, że każda z tych umów jest bezspornie umową nazwaną to jednak przy jej konstrukcji zastosowano instytucje wynikające z kilku różnych umów, albowiem umowy zawierane przez ubezpieczoną łączą w sobie elementy treści różnych typów umów (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 29 listopada 2006 r. II CSK 267/06 Legalis).

Sąd Okręgowy stwierdził, że na podstawie § 1 pkt. 1 i 2 zawartych umów wnioskodawczyni zobowiązana była do osobistego wykonania i dostarczenia za wynagrodzeniem oznaczonych artykułów. Umowy te zdaniem Sądu Okręgowego zawierają zatem elementy umowy o dzieło, uregulowanej w art. 627-646 k.c.

Przedmiot tych umów stanowiło pisanie przez wnioskodawczynię artykułów będących dziełem w rozumieniu art. 627 k.c. Ponadto jak stwierdził Sąd Okręgowy powyższe umowy zawierają również elementy umów o przeniesienie autorskich praw majątkowych (licencji) z zakresu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity z 17 maja 2006 r. - Dz. U. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.), bowiem w ich § 3 uregulowane zostały kwestie związane z przeniesieniem wszelkich autorskich praw majątkowych do artykułów wykonanych przez wnioskodawczynię i udzieleniem przez nią wyłącznego prawa zezwalania na wykorzystanie autorskich praw zależnych, przy czym przeniesienie praw do tych artykułów następuje w zakresie wszelkich pól eksploatacji. Do tego typu umów zastosowanie ma art. 41 i następne powyższej ustawy.

Sąd Okręgowy podniósł, że przy ocenie rodzaju przychodów, jakie osiągała wnioskodawczym na podstawie zawartych umów o dzieło (zawierających w swojej treści klauzulę o przeniesieniu praw autorskich) decydujące znaczenie ma treść § 3 pkt. 8 i 9 tych umów, który odnosi się

do kwestii wynagrodzenia. Zgodnie z § 3 pkt. 8 za przeniesienie praw majątkowych autorskich lub praw pokrewnych strony wspólnie ustaliły łączne wynagrodzenie netto w ściśle określonej kwocie, zaś w § 3 pkt. 9 strony stwierdziły, iż kwota ta stanowi całość wynagrodzenia z tytułu zawarcia i wykonania umowy. Zdaniem Sądu Okręgowego z treści przywołanych postanowień umownych nie wynika jednoznacznie czy wynagrodzenie przysługiwało wnioskodawczyni wyłącznie za przeniesienie praw majątkowych autorskich czy wyłącznie za wykonanie dzieła, czy też łącznie za oba te świadczenia. Wskazane postanowienia umowne mają dwa różne zakresy znaczeniowe. W pierwszej kolejności mowa jest o tym, że wynagrodzenie ustalone zostało za przeniesienie praw majątkowych autorskich lub praw pokrewnych, a w drugiej, że wynagrodzenie to stanowi całość wynagrodzenia z tytułu zawarcia i wykonania umowy. W ocenie Sądu Okręgowego określone wynagrodzenie w umowach o dzieło zawierających klauzule o przeniesieniu praw autorskich jest wynagrodzeniem łącznym za przeniesienie praw autorskich lub praw pokrewnych (udzielenie licencji) oraz wynagrodzeniem za wykonane artykuły (dzieła), bez określenia wysokości wynagrodzenia za poszczególne świadczenia wnioskodawczyni. Z uwagi na to zdaniem Sądu okręgowego koniecznym było rozstrzygniecie charakteru prawnego umów o dzieło z przeniesieniem praw autorskich. Zastosowanie w tym względzie w ocenie Sądu znajduje wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 27 października 2007 r. w sprawie o sygn. I ACa 400/07 (Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Katowicach 2008/1/6), zgodnie z którym przy ocenie prawnej umowy mieszanej nie można pomijać, że jako całość nie odpowiada ona żadnemu z nazwanych stosunków zobowiązaniowych. Do stosunków mieszanych łączących wyłącznie elementy różnych stosunków obligacyjnych nazwanych stosuje się przepisy dotyczące tych różnych stosunków. W takim wypadku wyróżnia się trzy metody oceny prawnej, są to: metoda absorpcji, kombinowania i metoda emancypacyjna. Metoda absorpcji charakteryzuje się tym, że określone elementy w danym stosunku zobowiązaniowym mają charakter dominujący i absorbują inne elementy tego stosunku. Istotne znaczenie ma tutaj cel umowy określający jej istotę i on przesądza o kwalifikacji prawnej. Nie oznacza to jednakże bezwzględnego stosowania wszystkich przepisów dotyczących tzw. elementu głównego danego stosunku prawnego, gdyż dopuszcza się pewien margines dla ocen dostosowanych do elementów nie mających charakteru głównego. Oznacza to, że przy tej metodzie generalnie cały stosunek prawny mieszany zostaje zakwalifikowany według dominujących jego elementów przy jednoczesnym zastosowaniu w kwestiach szczególnych, co do tzw. ubocznych elementów tego stosunku, przepisów ich dotyczących. Druga z metod tzw. kombinowana ma zastosowanie, gdy wszystkie elementy danego stosunku mieszanego mają charakter równorzędny, wobec czego do każdego z nich stosuje się w całości odrębne, dla tego właśnie elementu odpowiednie przepisy. Natomiast metoda emancypacyjna ma zastosowanie w razie stwierdzenia, że połączenie różnych elementów doprowadziło do wykształcenia się nowego typu nienazwanej umowy. Żadna z tych metod nie ma wyłączności jej stosowania względem wszystkich stosunków mieszanych. U podstaw w danym wypadku tej lub innej metody rozstrzygające znaczenie należy przypisać układowi interesów w nawiązanym stosunku obligacyjnym z uwzględnieniem w szczególności zgodnego zamiaru stron, celu powołania do życia określonego stosunku prawnego.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy jak stwierdził dokonał analizy treści umów o dzieło z przeniesieniem praw autorskich z zastosowaniem pierwszej metody i oceny prawnej tych umów. Z treści tych umów wynika, iż jej dominującym elementem jest wykonanie przez wnioskodawczynię w ściśle określony sposób, ściśle określonych artykułów, a kwestią wtórną jest przeniesienie całości praw do nich na nabywcę. Innymi słowy głównym świadczeniem wnioskodawczyni jest wykonanie dzieła w postaci napisania artykułów, a dopiero świadczeniem związanym z tym świadczeniem jest świadczenie polegające na przeniesieniu praw autorskich. Przy ocenie reżimu prawnego tych umów istotne znaczenie ma również cel umowy, który został określony w ich § 1 pkt. 1, którym jest wykonanie i dostarczenie ściśle określonych artykułów. Cel ten przesądza o kwalifikacji prawnej tej umowy jako umowy o dzieło, a nie umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych (licencji). Dodatkowo konfrontując treść zawartych umów z faktycznie wykonywanymi przez ubezpieczoną czynnościami w ramach tych umów jednoznacznym jest, że umowy zawarte przez wnioskodawczynię w okresie 01 grudnia 2008 r. do 31 maja 2010 r. są wprawdzie umowami mieszanymi zawierającymi elementy umowy o dzieło i umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych to jednak w oparciu o dokonane ustalenia (w szczególności biorąc pod uwagę faktyczny zakres wykonywanych przez ubezpieczoną czynności w ramach tych umów) nie można ich sklasyfikować inaczej niż umowy o dzieło.

Na marginesie powyższego wywodu Sąd Okręgowy podkreślił, że konstrukcja zawartych przez ubezpieczoną umów jednoznacznie zmierzała do obejścia przepisów prawa, poprzez zaniżenie faktycznie uzyskanego przez nią wynagrodzenia (zastosowanie tzw. 50% kosztów uzyskania) co umożliwiłoby jej dalszy pobór renty socjalnej. W tym względzie zdaniem Sądu Okręgowego naruszona została bezpośrednio dyspozycja art. 5 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Sąd Okręgowy stwierdził, że zgodnie z art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o rencie socjalnej prawo do renty socjalnej zawiesza się w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, zaś za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego uważa się m.in. zatrudnienie łub inna pracę zarobkową.
W ocenie Sadu Okręgowego w świetle powołanych przepisów ustawy o rencie socjalnej uznać należy, iż wynagrodzenie pobierane przez wnioskodawczynię w okresie od 01 grudnia 2008 r. do 31 maja 2010 r. na podstawie umów o dzieło z przeniesieniem praw autorskich stanowi przychód podlegający obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, bowiem zdaniem Sądu Okręgowego umowy, które wykonywała wnioskodawczyni były formą zatrudnienia w ramach którego wykonywana była praca zarobkowa. W takim stanie rzeczy jak konkludował Sąd prawo do renty socjalnej uległo w powyższym okresie zawieszeniu.

Sąd Okręgowy wskazał nadto, że zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o rencie socjalnej prawo do renty socjalnej ulega zawieszeniu również w razie osiągania przychodu zaliczonego do źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.). Przepis ten jak dalej wywodził Sąd Okręgowy - z licznymi wyjątkami - przewiduje opodatkowanie podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych według tzw. skali podatkowej. Wyjątkiem od tej zasady jest m.in. art. 29 wyżej wymienionej ustawy, który przewiduje opodatkowanie przychodów osiąganych z tytułu praw autorskich lub z praw pokrewnych. Przychody te opodatkowane są w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu. W ocenie Sądu Okręgowego przychód osiągany przez wnioskodawczynię w okresie od 01 grudnia 2008 r. do 31 maja 2010 r. z tytułu realizacji umowy o dzieło z zawartą klauzulą o przeniesieniu praw autorskich poddany jest reżimowi umowy o dzieło, zatem podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 27 wyżej wymienionej ustawy. Dlatego też zdaniem Sądu Okręgowego w okresie osiągania tego przychodu prawo do renty socjalnej uległo zawieszeniu również na podstawie art. 10 ust. 5 ustawy o rencie socjalnej.

Sąd Okręgowy wskazał następnie, że zgodnie z Komunikatem Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sprawie kwoty przychodu odpowiadającej 30% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za III kwartał 2008 r. ogłoszonego do celów emerytalnych z dnia 19 listopada 2008 r. (M.P. Nr 92, poz. 800 ) od dnia 1 grudnia 2008 r. kwota przychodu odpowiadająca 30% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za III kwartał 2008 r. ogłoszonego do celów emerytalnych wynosi 890,60 zł.
W grudniu 2008 r. zdaniem Sądu Okręgowego wnioskodawczyni osiągnęła przychód przekraczający tę kwotę, dlatego prawo do renty z art. 10 ust. 6 ustawy o rencie socjalnej. W kolejnych miesiącach jak dalej wywodził Sąd Okręgowy od stycznia 2009 r. maja 2010 r. wnioskodawczyni również osiągała przychody powodujące zawieszenie prawa do renty w związku z zarobkowaniem.

Sąd Okręgowy wskazał następnie na treść art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity - Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 późn. zm.), w związku z art. 15 pkt. 1 ustawy o rencie socjalnej i stwierdził, iż świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń. Zatem zdaniem Sądu Okręgowego wypłata świadczeń następuje w czasie, kiedy istnieje prawo do tych świadczeń. Stosując wykładnię a contrario w ocenie Sądu Okręgowego świadczenia w postaci renty socjalnej za okres od 01 grudnia 2008 r. do 28 lutego 2010 r., których wypłaty żąda wnioskodawczym, nie mogą być jej wypłacone, ponieważ - w tym okresie prawo do tych świadczeń było zawieszone.

Zdaniem Sądu Okręgowego w związku z faktem, iż przedmiotem roszczenia o zwrot na rzecz organu rentowego nienależnie pobranego świadczenia jest renta socjalna zastosowanie znajdują przepisy art. 138 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w związku z art. 15 pkt. 1 ustawy o rencie socjalnej, w których uregulowane zostały zasady zwrotu nienależnie pobranych świadczeń.

Sąd Okręgowy wskazał, że zgodnie z art. 138 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu. Ponadto świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania (art. 138 ust. 2 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).

Podniósł następnie, że organ rentowy żąda zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych - renty socjalnej za okres od 01 marca 2010 r. do 31 maja 2010 r. łącznej w wysokości 1779,84 złotych. W okresie tym w ocenie Sądu Okręgowego wnioskodawczym nie miała prawa do renty socjalnej, bowiem prawo to zostało zawieszone w związku z osiąganym przez nią przychodem z tytułu zawartych umów o dzieło.

Dodatkowo Sąd Okręgowy w kontekście powyższego wskazał, że wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 6 listopada 2007 r. III AUa 541/07 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 7 sierpnia
2007 r. III AUa 1327/06, w których stwierdzono, że jeśli ustalenie zobowiązania do zwrotu pobranego świadczenia ma nastąpić na podstawie art. 138 ust. 1 w związku z art. 138 ust. 2 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, to obowiązkiem organu rentowego jest wykazanie nie tylko tego, że świadczenie zostało wypłacone, mimo zaistnienia okoliczności powodujących zawieszenie prawa do świadczeń, ale również i tego, że osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania. Sąd Okręgowy podzielił powyższe tezy Sądów Apelacyjnych wskazując, iż z akt sprawy wynika, że wnioskodawczyni była prawidłowo pouczana o ewentualności zwrotu nienależnie pobranego świadczenia.

Podniósł nadto, że organ rentowy słusznie rozliczył nienależnie pobrane świadczenia, bowiem rozliczenie renty socjalnej z uwagi na uzyskany przychód następuje w skali miesiąca, w którym został osiągnięty, a nie w skali roku, czy kwartału (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 24 listopada 2008 r. III AUa 488/08, Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Katowicach 2009/3/12).

Ponadto Sąd Okręgowy wskazał, iż organ rentowy zażądał zwrotu prawidłowej kwoty, tj. 1779,84 złotych, bowiem w okresie od 01 marca 2010 r. do 31 maja 2010 r. zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 17 kwietnia 2009 r. w sprawie o sygn. I UK 333/08:

Nienależnie pobrane świadczenie emerytalne podlega zwrotowi w kwocie "brutto", czyli w kwocie świadczenia faktycznie wypłaconego osobie pobierającej świadczenie, zwiększonej o kwotę podatku dochodowego od osób fizycznych odprowadzonego przez organ rentowy na rzecz organu podatkowego oraz składką na ubezpieczenie zdrowotne, jeżeli została potrącona. Zwrot nienależnie pobranego świadczenia powinien obejmować kwotę, o jaką Fundusz Ubezpieczeń Społecznych został bezpodstawnie uszczuplony. Wnioskodawczyni wypłacana była comiesięcznie renta socjalna w wysokości 593,28 złotych, przy czym od tej kwoty odliczeniu podlegała zaliczka na podatek odprowadzany do Urzędu Skarbowego - 14,00 złotych, składki na ubezpieczenie zdrowotne - 53,40 złotych. Łączna kwota nienależnie pobranych przez Wnioskodawczynię świadczeń w okresie od 01 marca 2010 r. do 31 maja 2010 r. wyniosła 1779,84 złotych.

Mając na względzie dokonane ustalenia, zdaniem Sądu Okręgowego, organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia 31 maja 2010 r. zasadnie odmówił wnioskodawczyni wypłat kwot renty socjalnej od 01 grudnia 2008 r. do 28 lutego 2010 r., natomiast zaskarżoną decyzją z dnia 6 lipca 2010 r. o zwrocie wypłaconej renty socjalnej w okresie od 01 marca 2010 r. do 31 maja 2010 r. w łącznej wysokości 1779,84 złotych, słusznie ustalił kwotę uzasadniającą obowiązek zwrotu świadczenia oraz poprawnie zobowiązał ubezpieczoną do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia.

Reasumując Sąd Okręgowy uznał, iż brak jest podstaw do uchylenia spornych decyzji organu rentowego, albowiem jak zostało udowodnione w toku postępowania w okresie od 01 grudnia 2008 r. do 31 maja 2010 r. wnioskodawczyni miała zawieszone prawo do renty socjalnej (w związku z uzyskiwaniem dochodu z tytułu umów o dzieło). Jednoznacznie zatem dostrzec można uprawnienie organu rentowego do odmowy wypłaty renty socjalnej za okres, od 01 grudnia 2008 r. do 28 lutego 2010 r. oraz do uzyskania zwrotu .nienależnie pobranego świadczenia w okresie od 01 marca 2010 r. do 31 maja 2010 r. Ponadto jak wywiódł Sąd Okręgowy wnioskodawczyni była prawidłowo pouczana o przysługujących jej prawach i możliwościach odwoławczych w zakresie świadczenia rentowego, co jednoznacznie zdaniem Sądu Okręgowego wyklucza błąd organu rentowego (ewentualne braki w pouczeniach).

Dlatego też na podstawie art. 477¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego (...) P., VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wniosła M. L. zaskarżając powyższy wyrok w całości.

Powyższemu wyrokowi zarzuciła:

-: błąd w ustaleniach faktycznych poprzez ustalenie, że w okresie od dnia 1 marca 2010 r. do dnia 31 maja 2010 r. nie spełniała warunków ustawowych do pobierania renty socjalnej oraz, ze zaistniały okoliczności powodujące ustanie lub zawieszenie prawa do świadczenia,
-: naruszenie art. 65 § 1 i 2 kodeksu cywilnego przez dokonanie błędnej wykładni oświadczenia woli stron w wyniku nienależytego zastosowania norm interpretacyjnych wskazanych w art. 65 k.c. oraz przyjęcia wykładni językowej zapisów ww. umów i pominięcia istotnych w sprawie niniejszej pozostałych reguł interpretacyjnych nakazujących uwzględnienie racjonalnej woli stron i w konsekwencji przyjęcie, że zamiarem stron nie było zawarcie umów o dzieło z przeniesieniem praw autorskich, a wyłącznie umów o dzieło,
-: błędną wykładnię art. 10 ust. l, ust.2 i ust.6 ustawy o rencie socjalnej, wyrażające się w uznaniu, że jej prawo do świadczenia ulega zawieszeniu z uwagi na osiągniecie przychodu z tytułu zatrudnienia podlegającego obowiązkowi ubezpieczenia społecznego w łącznej kwocie wyższej niż 30 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
-: a w konsekwencji błędne zastosowanie przepisu art. 10 ustawy.

Mając powyższe na uwadze wnosiła o:

-: zmianę zaskarżonego orzeczenia i uwzględnienie odwołań

ewentualnie

- uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji z uwagi na nierozpoznanie sprawy co do jej istoty.

W uzasadnieniu zarzutów skarżąca podnosiła, iż Sąd Okręgowy oddalając jej odwołania uznał, iż wynagrodzenie pobierane przez nią w okresie od dnia 1 grudnia 2008 r. do dnia 31 maja 2010 r. na podstawie umów o dzieło z przeniesieniem praw autorskich stanowiły przychód podlegający obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. W ocenie Sądu były one formą zatrudnienia, w ramach którego była wykonywana praca zarobkowa, co skutkowało zawieszeniem prawa do świadczenia w postaci renty socjalnej. Skarżąca przytoczyła treść art. 10 ust.6 i ust.7 ustawy o rencie socjalnej i stwierdziła, iż konstrukcja stanowiących źródło jej dochodu umów zawieranych przez nią w okresie od dnia 1 grudnia 2008 r. do dnia 31 maja 2010 r. wskazuje ,iż są to umowy mieszane, które zawierają zarówno elementy umowy o dzieło jak i składniki umowy o przeniesienie praw autorskich majątkowych. Istota problemu w jej ocenie sprowadza się do właściwej interpretacji faktów w świetle przepisów regulujących zagadnienie zawieszania prawa do renty socjalnej i obowiązku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. Przytaczając treść art. 138 ust. l i ust.2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. nr 39 z 2004 r. poz. 353 ze zm.) w związku z art. 15 pkt. l ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej
(Dz. U. nr 135 z 2003 r., poz. 1268 ze zm.) stwierdziła, iż w okolicznościach jej sprawy nie zaistniały okoliczności powodujące ustanie lub zawieszenie prawa do niego albo wstrzymanie jego wypłaty a tym samym żądanie zwrotu pobranego świadczenia jest bezzasadne. Podnosiła, iż przy ustalaniu przychodu wpływającego na zawieszenie prawa do otrzymywania renty socjalnej nie uwzględnia się przychodów określonych w art. 28-30 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Do przychodów tych zaliczane są przychody z tytułu praw autorskich lub pokrewnych. Formułując zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 233 k.p.c. oraz art. 328 § 2 k.p.c. skarżąca podnosiła, iż jako nieuprawnione należy wskazać domniemanie przyjęte przez Sąd I instancji, że celem stron zawierających umowy t.j. skarżącej oraz(...) było obejście przepisów prawa. Zdaniem skarżącej Sąd I instancji w uzasadnieniu swego orzeczenia w sposób lakoniczny wskazuje na rzekome istnienie takiego zamiaru, który miał się wyrażać w zaniżeniu uzyskiwanego przez nią faktycznie wynagrodzenia. Celem takiego działania miało być zachowanie prawa do renty socjalnej. Nie zostało przy tym wskazane, jakie dowody pozwalają na sformułowanie tak kategorycznej oceny. Podnoszone przez Sąd w uzasadnieniu takiej argumentacji bez oparcia w materiale dowodowym - jest wykraczaniem poza rolę wyznaczoną Sądowi, który miał obiektywnie ocenić stan faktyczny , a nie dokonywać nadinterpretacji ustalonych faktów. Tym samym w ocenie skarżącej należy stwierdzić, że Sąd nie wskazał dowodów, z których ma wynikać zamiar obejścia obowiązujących przepisów i pozwolił sobie na wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków, które z przeprowadzonych w jej ocenie dowodów nie wynikają. Miało to miejsce jej zdaniem pomimo pozytywnej oceny dopuszczonych w postępowaniu dowodów. Takie działanie Sądu może być oceniane wyłącznie jako dowolna ocena zgromadzonego materiału. Takie działanie Sądu może być ocenione jej zdaniem wyłącznie jako dowolna ocena zgromadzonego materiału. Podnosiła, iż prawidłowa, pełna i wszechstronna wykładnia umowy nie może pomijać treści zwerbalizowanej na piśmie bowiem sformułowania i pojęcia, a także semantyka i struktura aktu umowy są jednym z wykładników woli stron, pozwalają ją poznać i ocenić. Jest więc jasne, że wykładnia umowy nie może prowadzić do stwierdzeń w sposób sprzeczny z jej treścią. Istotnie, gramatyczne dyrektywy wykładni mają swój walor poznawczy, ale przede wszystkim wówczas, gdy treść kontraktu jest jednoznaczna, pozwalająca na odtworzenie woli kontrahentów według reguł znaczeniowych. Zdaniem skarżącej zebrany w toku postępowania materiał nie daje jednoznacznych konkluzji co do odmiennego znaczenia jakie strony rzekomo nadały zawieranym umowom, a które to znaczenie odbiega - w ocenie Sądu od jej nominalnej nazwy. Nie dostarcza on merytorycznych argumentów podważających kwalifikację zawieranych przez nią umów jako umów o dzieło z przeniesieniem praw autorskich.

W związku z powyższym skarżąca wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie odwołania lub przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawczyni podlega uwzględnieniu w odniesieniu do żądania zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od dnia
1.03.2010 r. do dnia 31.05.2010 r. w kwocie 1.779,84 zł. w pozostałym zakresie w odniesieniu do wypłacenia kwot renty socjalnej za okres od dnia 1.12.2008 r. do dnia 28.02.2010 r. jako nieuzasadniona podlega oddaleniu.

Zgodne z art. 10 ust. 1-4 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. Nr 135, poz. 1268 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonych decyzji prawo do renty socjalnej zawiesza się w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 1, uważa się zatrudnienie, służbę, o której mowa w art. 6 ust. l pkt.4 i 6 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub inną pracę zarobkowa albo prowadzenie działalności pozarolnicznej (ust.2). Z kolei ust.5 powołanego wyżej przepisu stanowi, że prawo do renty socjalnej ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu innego niż wymieniony w ust. 1 -4, zaliczonego do źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.). Z bezspornych i nie kwestionowanych przez strony ustaleń Sądu Okręgowego wynika, iż na podstawie § 1 pkt. 1 i 2 zawieranych comiesięcznych przez wnioskodawczynie umów okresie od 1.12.2008 r. do 31.05.2010 r. zawartych z (...) Sp. z o.o. w W. zobowiązana była do osobistego wykonania i dostarczenia artykułów na portal internetowy. Z treści zawieranych umów wynika, iż odpowiadała za naruszenie praw autorskich i praw pokrewnych oraz dóbr osobistych osób trzecich określonych w przedmiocie umowy. Z chwilą przyjęcia przedmiotu umowy do wykonania skarżąca zobowiązana była do wykonania i dostarczenia na rzecz (...) Sp. z o.o. w W. artykułów o określonej tematyce , a następnie z chwilą przyjęcia przedmiotu umowy przez(...) Spółkę z o.o. po dokonanej merytorycznej i artystycznej ocenie artykułów oraz odbiorze technicznym nośników na których przedmiot umowy został utrwalony wnioskodawczyni przenosiła (skutek rozporządzający) na nabywcę wszelkie autorskie prawa majątkowe do przedmiotu umowy (do całości jak też poszczególnych jego fragmentów/części) oraz udzielała nabywcy wyłącznego prawa zezwalania na wykonywanie autorskich praw zależnych (§ 3). Za przeniesienie praw majątkowych autorskich lub praw pokrewnych zgodnie z § 3 zawartych umów łączne wynagrodzenie netto wynosiło 1.600 zł. i kwota ta stanowiła całość wynagrodzenia z tytułu zawarcia i wykonania umów. Zbywcy nie przysługiwały żadne dalsze roszczenia wobec nabywcy , niezależnie od ich podstawy, w tym w szczególności za korzystanie przez nabywcę z praw nabytych zgodnie z zawartymi umowami. Zawierane umowy były niewątpliwie umowami o dzieło regulowanymi art. 627-646 k.c. z przeniesieniem autorskich praw majątkowych. Zgodnie z art. 41 ust.2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90 poz. 63 z późn. zm.) zawierane umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych , obejmowały pola eksploatacji wymienione w przedmiocie umowy. W świetle art. 1- ust. 1 cyt. wyżej ustawy przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażania (utwór). Pisane przez wnioskodawczynię artykuły na portal internetowy spełniały przesłanki utworu w rozumieniu art. 1 ust.2 pkt. 1 prawa autorskiego. Miały zindywidualizowany i twórczy charakter ,określoną tematykę i przybrały konkretną formę artykułów pisanych na portal internetowy. Nie ulega wątpliwości, iż od zawieranych z wnioskodawczynią umów o dzieło z przeniesieniem praw autorskich nie były odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne bowiem nie stanowią one tytułu podlegania ubezpieczeniu społecznemu w rozumieniu art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t Dz.U.2013 Nr 1442).Nie ulega wątpliwości, iż na zawieszenie renty socjalnej mają wpływ przychody, od których nie ma obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe. Prawo bowiem do renty socjalnej w rozumieniu art. 10 ust.5 ustawy o rencie socjalnej ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu innego niż wymieniony w ust. 1-4 zaliczonego do źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) , z zastrzeżeniem art. 9 ust. l i 2, lub osiągania przychodów z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze opodatkowanych na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Zgodnie z art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw i taki przychód skarżąca uzyskała. Źródłem tego przychodu były prawa autorskie w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych cyt. wyżej i uzyskanie przychodu przez skarżącą wynikało z rozporządzenia tymi prawami na skutek przeniesienia ich własności na rzecz(...) Spółki z o.o. w W.. Cała praca twórcy związana była z wykonaniem utworu w rozumieniu paipp (art. 1) w ramach zawartej umowy o dzieło i tym samym całe wynagrodzenie związane było z rozporządzeniem prawami autorskimi. Bez znaczenia prawnego pozostaje jaka część wynagrodzenia dotyczyła napisania artykułów, a jaka przeniesienia na nabywcę wszelkich praw majątkowych skoro całość wykonania przedmiotu umowy, a zatem cała praca twórcy dzieła związana była z wykonaniem utworu w rozumieniu art. 1 paipp i tym samym całe wynagrodzenie związane jest z rozporządzeniem prawami autorskimi. Zgodnie z art. 27 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) mającym zastosowanie w odniesieniu do przychodów innych niż wymienione w ust. 1-4 art. 10 zaliczonych do źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w zakresie wymiaru podatku odsyła do art. 29-30e ustawy podatkowej. Art.29 ust. l pkt. l cyt. ustawy stanowi, że podatek dochodowy od uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej przez osoby, o których mowa w art. 3 ust.2a, przychodów z praw autorskich lub z praw pokrewnych - pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu. Od przychodów skarżącej z tytułu umowy o dzieło z przeniesieniem praw autorskich podatek pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodów. Z kolei zgodnie z art. 10 ust.6 ustawy o rencie socjalnej prawo do renty socjalnej zawiesza się za miesiąc, w którym zostały osiągnięte przychody, o których mowa w ust. 1-5 w łącznej kwocie wyższej niż 30% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do celów emerytalnych. Zgodnie Komunikatem Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie kwoty przychodu odpowiadającej 30% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za IV kwartał 2009 r. ogłoszonego do celów emerytalnych (M.P.2010.10.112) na podstawie art. 10 ust.9 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. Nr 135, poz. 1268 z późn. zm.) od dnia 1 marca 2010 r. kwota przychodu odpowiadająca 30% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za IV kwartał 2009 r. ogłoszonego do celów emerytalnych wynosi 973,10 zł.
Z pisma (...) Sp. z o. o w W. z dnia 24.06.2010 r. wynika, iż skarżąca z tytułu umowy o dzieło z przeniesieniem praw autorskich uzyskała za miesiąc marzec 2009 r. kwotę 1758 zł. brutto, ryczałt w wysokości 20% przychodu to kwota 351.60 zł. brutto plus wypłata renty socjalnej za ten miesiąc w kwocie 593,28 zł. Łączna kwota przychodu za miesiąc to kwota 944.88 zł. brutto. Za miesiąc kwiecień 2010 r. uzyskała kwotę 1758 zł. brutto, ryczałt w wysokości 20 % przychodu to kwota 351.60 zł. brutto plus wypłata renty socjalnej za ten miesiąc w kwocie 593,28 zł. Łączna kwota przychodu za miesiąc kwiecień 2010 r. to kwota 944.88 zł. brutto. Za miesiąc maj 2010 r. uzyskała kwotę 1758 zł. brutto ryczałt w wysokości
20% przychodu to kwota 351.60 zł. brutto plus wypłata renty socjalnej za ten miesiąc w kwocie 593,28 zł. Łączna kwota przychodu za miesiąc maj 2010 r. to kwota 944.88 zł.

W ocenie Sądu Apelacyjnego zgodnie z art. 10 ust.6 ustawy o rencie socjalnej rozliczenie renty socjalnej z uwagi na uzyskany przychód następuje w skali miesiąca (w którym został osiągnięty), a nie w skali roku czy kwartału. Oznacza to, że skarżąca w żadnym z miesięcy: marzec, kwiecień , maj 2010 r. z tytułu uzyskiwanego przychodu z umowy o dzieło z przeniesieniem praw autorskich nie przekroczyła w skali każdego z tych miesięcy kwoty 973,10 zł. odpowiadającej 30% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia skutkującej zawieszeniem wypłaty renty socjalnej. Wznowienie wypłaty skarżącej renty socjalnej od dnia 1.03.2010 r. na skutek złożonego przez nią oświadczenia z dnia 9.03.2010 r., że zamierza osiągać przychód nie powodujący zawieszenia lub zmniejszenia świadczenia było prawidłowe. W kwestiach nieuregulowanych ustawa o rencie socjalnej odsyła na podstawie art. 15 pkt. l i 2 tej ustawy do odpowiedniego stosowania wymienionych w tym przepisie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W odniesieniu do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z mocy art. 15 pkt. l ustawy o rencie socjalnej zastosowanie ma art. 138 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) oraz art. 84 ust.l,ust.9 i 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t.Dz.U.2009.205.1585). W zaistniałej sytuacji zważywszy na w/w argumentację brak jest podstaw prawnych do zwrotu przez skarżącą na podstawie art. 138 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nienależnie pobranych świadczeń za okres od dnia 1.03.2010 r. do dnia 31.05.2010 r. bowiem pobrane świadczenia nie były świadczeniami nienależnymi i nienależnie pobranymi i w związku z tym Sąd Apelacyjny orzekł jak w pkt. I wyroku na podstawie art. 386§ 1 k.p.c. Odnosząc się do odmowy wypłacenia skarżącej kwot renty socjalnej od dnia 1.12.2008 r. do dnia 28.02.2010 r. to zasadnie Sąd Okręgowy uznał, iż brak jest podstaw do jego wypłat. Skarżąca w dniu 25.11.2008 r. złożyła w organie rentowym oświadczenie, iż uzyskiwany przez nią przychód z tytułu pracy wykonywanej na podstawie umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło, których wykonywanie jest objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi lub współpracy pryz wykonywaniu tych umów ( pkt. l ppkt.5) będzie osiągała w wysokości powodującej zawieszenie świadczenia (pkt.2 ppkt.3). Na podstawie złożonego oświadczenia organ decyzja z dnia 4.12.2008 r. zawiesił od dnia 1.12.2008 r. wypłatę renty socjalnej. Skarżąca w dniu 9.03.2010 r. wystąpiła do organu rentowego o wznowienie wypłaty renty socjalnej składając oświadczenie, iż osiągane przez nią przychody nie powodują zawieszenia lub zmniejszenia świadczenia i kolejną decyzją z dnia 22.03.2010 r. od dnia 1.03.2010 r. wyplata renty socjalnej została wznowiona. Zgodnie z art. 133 ust. l ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż: 1) od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzje z urzędu, z zastrzeżeniem art. 107a ust.3 2) za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt. l, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego. Wznowienie wypłaty renty socjalnej nastąpiło prawidłowo od dnia 1 marca 2010 r. .t. od miesiąca zgłoszenia wniosku. Brak jest natomiast podstaw do uznania, iż do zawieszenia wypłaty renty socjalnej za okres od 1.12.2008 r. do 28.02.2010 r. nastąpiło na skutek błędu organu rentowego. Skarżąca składając oświadczenie w dniu 25.11.2008 r. zawiadomiła organ rentowy o zajściu okoliczności wskazujących na osiąganie przychodu w wysokości powodującej zawieszenie wypłat renty socjalnej. Zawiadomienie organu przez osobę składającą określonej treści oświadczenie wskazuje na czynne działanie strony ukierunkowane na uświadomienie organowi rentowemu zajścia określonych okoliczności. Obowiązek powiadomienia organu rentowego dotyczy okoliczności mających wpływ na prawo do świadczeń po wydaniu decyzji, przy czym wyłącznie tych okoliczności, które leżą po stronie świadczeniobiorcy. Obowiązek ten nie obejmuje błędu organu rentowego np. pomyłki w obliczeniach, mylnej oceny przedłożonych dowodów, niewłaściwej interpretacji przepisów. Organ bowiem nie odpowiada za błędy świadczeniobiorcy spowodowane mylnie złożonym oświadczeniem o zajściu okoliczności mających wpływ na prawo i wysokość świadczeń w związku z osiąganiem przychodów w wysokości mającej wpływ na zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia. Z tych względów brak jest podstaw prawnych do wypłacenia kwot renty socjalnej od 1.12.2008 r. do 28.02.2010 r.

Mając powyższa argumentacje na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na podstawie art. 386§ 1 k.p.c. i 385 k.p.c.

Sędziowie: PRZEWODNICZĄCY

(...)

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE