UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 maja 2021 r. Wspólnota Mieszkaniowa przy (...) w W. wniosła o zasądzenie od (...) S.A. z siedzibą w W. na jej rzecz kwoty 93 698,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 sierpnia 2019 r. do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania na postawie art. 471 k.c. za szkodę powstałą wskutek świadczenia pomocy prawnej na rzecz powódki w sposób niezgodny z zasadami należytej staranności przez r.pr. Z. J. (1) objętego w (...) S.A. obowiązkowym ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej. Ponadto Wspólnota wniosła o zasądzenie na jej rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powodowa Wspólnota podniosła, że wobec wystąpienia w oddanych do użytku budynkach przy ul. (...) wad fizycznych w częściach wspólnych, Wspólnota poniosła koszty w wysokości 89 236,50 zł na prace naprawcze. 31 grudnia 2013 r. r.pr. Z. J. (1), reprezentując właścicieli lokali przy ul. (...), wystąpił z powództwem przeciwko deweloperowi o zapłatę ww. kwoty. W toku postępowania przed Sądem Okręgowym dla Warszawy-Pragi (sygn. III C 1722/13) sąd zobowiązał stronę powodową do sprecyzowania żądania poprzez wskazanie, w jaki sposób i w jakich kwotach pozwany ma zapłacić powodom kwotę wskazaną w pozwie i z jakiego tytułu we wskazany sposób. Wobec braku wykonania tego zobowiązania przez r.pr. Z. J. (1), Sąd w dniu 19 maja 2014 r. zawiesił postępowanie. Następnie w dniu 20 maja 2015 r. sąd umorzył postępowanie. Powódka zwróciła uwagę, że r.pr. Z. J. (1) dopiero w dniu 24 maja 2015 r. wykonał zobowiązanie sądu, precyzując, że wnosi o zasądzenie wskazanej w pozwie kwoty proporcjonalnie do wysokości udziałów powodów w nieruchomości wspólnej.

Wspólnota zarzuciła, że zachowanie r.pr. Z. J. (1) pozbawiło ją możliwości skutecznego dochodzenia praw w postaci dalszego prowadzenia postępowania sądowego celem zasądzenie od dewelopera kwoty 89 236,50 zł tytułem zwrotu kosztów poniesionych na wykonanie robót naprawczych usuwających wady nieruchomości przy ul. (...) w W.. W ocenie Wspólnoty roszczenie przeciw deweloperowi zostałoby z dużym prawdopodobieństwem uwzględnione w całości. Strona powodowa wyjaśniła, że na kwotę dochodzoną pozwem składają się kwoty 89 236,50 zł jako wartość prac usuwających wady oraz 4 462 zł uiszczonej opłaty sądowej od pozwu w sprawie III C 1722/13.

( pozew – k. 3-12).

(...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(...) S.A. podniósł, że samo domniemanie nieprawidłowego działania radcy prawnego nie oznacza samoistnie powstania jego odpowiedzialności, bowiem należy rozpatrzyć sytuację, gdyby błąd nie zaistniał. Zwrócił uwagę, że szkodą jest powstała wbrew woli poszkodowanego różnica między obecnym jego stanem majątkowym a stanem, jaki by zaistniał, gdyby nie było zdarzenia wywołującego szkodę – domniemanego błędu radcy prawnego. W ocenie pozwanego dokumentacja zebrana podczas procesu likwidacji szkody nie wskazuje, ani nawet nie uprawdopodabnia twierdzenia, że mogłoby dojść do korzystnego dla powodowej wspólnoty zakończenia procesu przeciwko deweloperowi.

( odpowiedź na pozew – k. 171-172)

Na rozprawie w dniu 16 lipca 2024 r. powódka sprecyzowała, że nienależyte reprezentowanie mocodawców przez r.pr. Z. J. (1) w sprawie III C 1722/13 polegało na tym, że nie złożył on wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania w terminie 1 roku od wydania postanowienia o jego zawieszeniu.

Sąd wskazał na okoliczności znane z urzędu na podstawie akt sprawy III C 1722/13:

- błędy projektowe, co do których zarzucano deweloperowi ich popełnienie, dotyczyły garażu będącego odrębnym lokalem, a polegały na braku odpowiedniego systemu odprowadzającego wilgoć,

- skutki owych błędów projektowych przejawiały się zarówno w garażu, jak i w klatkach schodowych w ten sposób, że wilgotne były mury, a zbrojenia w środku murów korodowały.

(protokół rozprawy z 16.07.2024 r. – k. 215-215v /skrócony/)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Od 2009 r. na terenie Wspólnoty Mieszkaniowej (...) trwały naprawy pogwarancyjne polegające na uszczelnieniu dylatacji w garażach, naprawy przyczyn zawilgoceń klatek schodowych oraz prace służące ustaleniu i usunięciu przyczyn napływu wody do tych klatek. Z uwagi na brak poprawy sytuacji (przeprowadzanie napraw w niezadowalającym zakresie i tempie), Wspólnota Mieszkaniowa wyznaczyła przedstawicielowi dewelopera termin do dnia 19 sierpnia 2011 r. na wskazanie terminu i sposobu naprawy występujących wad, po upływie którego miała skorzystać z naprawy zastępczej. Pomimo upływu wyznaczonego terminu naprawy gwarancyjne nie zostały przeprowadzane, wobec czego Wspólnota zleciła ich wykonanie firmie (...) inż. Z. J. (2) i poniosła z tego tytułu łączny koszt w wysokości 89 236,50 zł.

( notatka ze spotkania z dnia 9 czerwca 2011 r. – k. 44, pismo z dnia 4 sierpnia 2011 r. wraz z załącznikami – k. 45-53, notatka ze spotkania z dnia 17 sierpnia 2011 r. – k. 54, zawiadomienie z dnia 30 września 2011 r. – k. 55, załącznik do umowy z dnia 24 października 2011 r. – k. 56, faktury VAT – k. 57-60, pismo z dnia 16 grudnia 2013 r. wraz z załącznikami – k. 61-80)

Garaż w ramach nieruchomości przy ul. (...) w W. stanowi odrębny lokal będący współwłasnością w częściach ułamkowych około 200 osób.

(okoliczności znane Sądowi z urzędu na podstawie dołączonych akt sygn. III C 1722/13 – k. 271 i n. akt III C 1722/13)

Właściciele 175 lokali mieszkalnych przy ul. (...) w W. (łącznie ponad 300 osób) udzielili pełnomocnictw r.pr. Z. J. (1), który w ich imieniu skierował w 2013 r. pozew do Sądu Okręgowego w Warszawie przeciwko (...) S.A. z siedzibą w Z.. Jako powodowie wymienieni zostali w pozwie właściciele 175 lokali mieszkalnych, przy czym w treści pozwu zaznaczono, że występują oni z roszczeniem jako „właściciele lokali mieszkalnych i użytkowych (hala garażowa) (…) oraz jako członkowie Wspólnoty Mieszkaniowej (...) (...) w W., będący współwłaścicielami części wspólnych nieruchomości budynkowej”. Roszczenie w pozwie określono jako zasądzenie od pozwanego kosztów robót naprawczych wad powstałych w częściach wspólnych budynku przy ul. (...) z powodu niewłaściwego wykonania robót budowlanych w kwocie 89 236,50 zł. W uzasadnieniu pozwu wskazano, że przyczyną podsiąkania wody do klatek schodowych oraz pojawienia się wody w garażu był błąd projektowo-wykonawczy polegający na przyjęciu, że garaż jest pomieszczeniem suchym i pominięcie konieczności odprowadzania nawożonej przez samochody wody z zewnątrz. Wskazano, że wykonane na zlecenie Zarządu Wspólnoty prace obejmowały uszczelnienie przejścia rur spustowych przez strop garażu, uszczelnienie wjazdu do garażu oraz uszczelnienie klatek schodowych na dwóch poziomach garażowych.

( pozew – k. 21-30)

Postanowieniem z dnia 13 listopada 2013 r. Sąd Okręgowy w Warszawie (sygn. akt XXV C 1604/13) uznał się niewłaściwym i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu Warszawa-Praga w Warszawie jako właściwemu miejscowo i rzeczowo.

Dalsze postępowanie toczyło się przed Sądem Okręgowym dla Warszawy-Pragi w Warszawie pod sygn. akt III C 1722/13.

(okoliczności znane Sądowi z urzędu na podstawie dołączonych akt sygn. III C 1722/13 - postanowienie z dnia 13 listopada 2013 r. – k. 429-437 akt III C 1722/13)

(...) S.A. złożyła odpowiedź na pozew, wnosząc o oddalenie powództwa w całości. Pozwany w sprawie III C 1722/13 zakwestionował dochodzone w tym postępowaniu roszczenie zarówno co do zasady, jak i wysokości. Zwrócił uwagę na niedokładnie określone żądanie pozwu oraz na fakt, że umowę z firmą wykonującą prace naprawcze zawarła Wspólnota Mieszkaniowa, a nie powodowie, zatem powodom nie przysługuje roszczenie o zwrot kosztów napraw. Pozwany wskazał dalej, że kwestionuje twierdzenie, jakoby przyczyną przecieków wody na poziomie garaży i podsiąkania wody do klatek schodowych był błąd projektowo-wykonawczy, bowiem przyczyną mogła być zła konserwacja i brak oczyszczania systemu odwodnienia garaży.

( odpowiedź na pozew w sprawie III C 1722/13 – k. 31-33v)

Zarządzeniem z dnia 21 marca 2014 r. Przewodniczący w Sądzie Okręgowym Warszawa-Praga zobowiązał pełnomocnika powodów w sprawie III C 1722/13, r.pr. Z. J. (1), m.in. do sprecyzowania żądania poprzez wskazanie, w jaki sposób (w częściach równych, proporcjonalnie, solidarnie, in solidum, czy w inny sposób, jaki), w jakich kwotach pozwany ma zapłacić powodom kwotę wskazaną w pozwie i z jakiego tytułu wnosi o zapłatę we wskazany sposób – w terminie 14 dni pod rygorem zawieszenia postępowania. Wezwanie doręczono r.pr. Z. J. (1) 31 marca 2014 r.

(okoliczności znane Sądowi z urzędu na podstawie dołączonych akt sygn. III C 1722/13 – zarządzenie z 21.03.2014 r. – k. 477 akt III C 1722/13;wezwanie z dnia 26 marca 2014 r. – k. 34 )

Postanowieniem z dnia 19 maja 2014 r. Sąd Okręgowy Warszawa-P. zawiesił postępowanie w sprawie III C 1722/13, wskazując, że strona powodowa nie wykonała w całości zarządzenia z dnia 21 maja 2014 r. Odpis tego postanowienia został doręczony r.pr. Z. J. (1) w dniu 23 maja 2014 r.

(odpis postanowienia z dnia 19 maja 2014 r. wraz z pismem przewodnim – k. 35-36v)

W dniu 20 maja 2015 r. Sąd Okręgowy Warszawa-P. wydał postanowienie o umorzeniu postępowania III C 1722/13 z uwagi na upływ roku od daty zawieszenia postępowania i brak złożenia wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania.

(pismo przewodnie wraz z odpisem postanowienia z dnia 20 maja 2015 r. –
k. 37v-38v)

W dniu 25 maja 2015 r. r.pr. Z. J. (1) złożył do sprawy III C 1722/13 pismo procesowe, w którym sprecyzował żądanie pozwu w ten sposób, że wskazał kwoty, zapłaty których dochodzą właściciele poszczególnych lokali (przy czym w stosunku do współwłaścicieli danego lokalu każdorazowo podano jedną kwotę roszczenia, nawet w wypadku, gdy współwłaścicieli było troje), zaznaczając, że są one proporcjonalne do wysokości udziałów powodów w nieruchomości wspólnej.

( pismo z dnia 25 maja 2015 r. – k. 39-43v)

Wspólnota Mieszkaniowa (...) przy ul. (...) w W. zgłosiła (...) S.A. z siedzibą w W. szkodę wyrządzoną przez ubezpieczonego przez ten zakład r.pr. Z. J. (1). (...) S.A. odmówiło wypłaty odszkodowania.

( pismo z dnia 22 marca 2018 r. – k. 89-90, pismo z dnia 20 czerwca 2018 r. – k. 91, pismo z dnia 12 października 2018 r. – k. 92)

Stan faktyczny w zasadzie nie był między stronami sporny. Treść pozwu inicjującego postępowanie III C 1722/13, jak również przebieg tego postępowania wynikały z odpisów dokumentów złożonych wraz z pozwem i były też znane Sądowi z urzędu.

Na podstawie art. 235² § 1 pkt 2 i 3 k.p.c. Sąd pominął pozostałe dowody, inne niż dowody z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy. Dowody te zostały zgłoszone na okoliczności, które nie mogłyby zostać za ich pomocą wykazane bądź na okoliczności, które okazały się nie mieć znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. W szczególności Sąd uznał, że nie było potrzeby przeprowadzania dowodów z akt postępowania likwidacyjnego prowadzonego przez (...).

Na marginesie zauważyć należy, że żadna ze stron nie złożyła wniosku o przeprowadzenie dowodu z zeznań r.pr. Z. J. (1), którego to zaniechania miały stanowić przyczynę powstania u powodowej Wspólnoty szkody.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo okazało się w całości niezasadne.

Przedmiotem sprawy była odpowiedzialność odszkodowawcza (...) S.A. udzielającego ochrony ubezpieczeniowej r.pr. Z. J. (1).

Zgodnie z art. 22⁷ ust. 1 w zw. z art. 4 i art. 6 ust. 1 ustawy o radcach prawnych z dnia 6 lipca 1982 r. (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 75): radca prawny podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności przy udzielaniu porad i konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed urzędami i sądami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy.

Zasadę odpowiedzialności odszkodowawczej (...) S.A. określa art. 822 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Odpowiedzialność ubezpieczyciela jest akcesoryjna wobec odpowiedzialności ubezpieczającego bądź ubezpieczonego, co oznacza, że ubezpieczyciel odpowiada jedynie w takim zakresie, co te ostatnie osoby. Jeżeli zatem ich odpowiedzialność zostanie wyłączona, to będzie to miało bezpośredni wpływ na zakres świadczenia ubezpieczeniowego (patrz: komentarz do art. 822 k.c. w: Kodeks cywilny. Komentarz red. prof. ucz. UW dr hab. Konrad Osajda).

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 18 lipca 2019 r. (sygn. akt I ACa 367/18, Legalis), zaniedbania i błędy radcy prawnego popełnione przy reprezentowaniu strony w postępowaniu sądowym mogą świadczyć o nienależytym wykonaniu umowy obejmującej świadczenie pomocy prawnej i rodzić jego odpowiedzialność odszkodowawczą. Utrwalony jest pogląd, że wobec braku szczególnych regulacji odnoszących się do profesjonalnych pełnomocników w zakresie ich odpowiedzialności odszkodowawczej wobec mocodawcy, zastosowanie znajdą ogólne zasady odpowiedzialności kontraktowej przewidziane w art. 471 i następnych k.c.

Zgodnie z art. 471 k.c. dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W świetle tego przepisu, przy uwzględnieniu art. 361 k.c., do stwierdzenia istnienia odpowiedzialności odszkodowawczej kontraktowej konieczne jest ziszczenie się następujących trzech przesłanek: niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (naruszenia istniejącego zobowiązania), szkody obejmującej straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono oraz związku przyczynowego między faktem naruszenia zobowiązania a szkodą.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 marca 2012 r. (sygn. akt I CSK 330/11, Legalis) zwrócił uwagę na fakt, że bardzo rozważnie winno się uznawać nienależytą staranność zawodową adwokata, wynikającą z wypowiadanych lub sporządzanych przez niego opinii, formułowanych w nich koncepcji i dokonywanych wyborów, które następnie okazują się wadliwe lub nie zyskują oczekiwanej aprobaty na korzyść innych rozwiązań. Tylko wtedy, gdy opinia lub wybrany sposób postępowania w sprawie są ewidentnie sprzeczne bądź z obowiązującymi, mającymi zastosowanie przepisami prawa, bądź z powszechnie aprobowanymi poglądami doktryny, bądź z ustalonym orzecznictwem, znanym przed podjęciem decyzji przez pełnomocnika, jego staranność może być uznana za niemieszczącą się we wzorcu należytej staranności adwokata.

W realiach niniejszej sprawy nie budziło wątpliwości, że pozew inicjujący postępowanie w sprawie III C 1722/13 sporządzono nieprawidłowo – pozew został złożony w imieniu około 300 osób fizycznych jako powodów, zaś żądanie pozwu obejmowało roszczenie o zapłatę jednej kwoty, bez wskazania, w jaki sposób miałaby ona zostać zasądzona na rzecz powodów. Ów brak formalny pozwu nie został dostrzeżony przez sąd na etapie kontroli braków formalnych, natomiast słusznie zwrócił uwagę na tę kwestię pozwany w odpowiedzi na pozew. W efekcie, pełnomocnik powodów został wezwany zarządzeniem Przewodniczącego do dokładnego określenia żądania pod rygorem zawieszenia postępowania. Wezwania nie wykonano, zatem postępowanie zostało zawieszone na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c., a ostatecznie umorzone z uwagi na to, że w ciągu jednego roku od zawieszenia postępowania nie został złożony wniosek o podjęcie postępowania, ani też nie wykonano wezwania do dokładnego określenia żądania. Na marginesie wypada zauważyć, że również po wydaniu postanowienia o umorzeniu postępowania w sprawie III C 1722/13 żądanie pozwu nie zostało dokładnie określone. W piśmie złożonym przez r.pr. Z. J. (1) w dniu 25 maja 2015 r. wskazano wprawdzie kwoty dochodzone od pozwanego dewelopera przez właścicieli poszczególnych lokali, trudno jednak uznać, aby spełniono zadość wymogowi dokładnego określenia żądania, skoro w przypadku lokali stanowiących przedmiot współwłasności roszczenie opiewało zawsze na jedną kwotę, również w sytuacji, gdy współwłaścicieli lokalu było trzech, zatem nie było możliwe, aby łączył ich ustrój wspólności ustawowej małżeńskiej uzasadniający żądanie zapłaty łącznie na rzecz powodów.

W świetle powyższego, w ocenie Sądu r.pr. Z. J. (1) uchybił standardom należytej staranności przy reprezentowaniu powodów w sprawie III C 1722/13.

Sąd doszedł natomiast do przekonania, że nie istniał związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem r.pr. Z. J. (1) w toku postępowania III C 1722/13 a szkodą wskazywaną przez Wspólnotę Mieszkaniową w sprawie niniejszej. Należało bowiem zwrócić uwagę na fakt, że powodem w sprawie III C 1722/13 nie była Wspólnota Mieszkaniowa (...) przy ul. (...) w W., a osoby fizyczne, będące właścicielami i współwłaścicielami lokali mieszkalnych, a także współwłaścicielami lokalu użytkowego wykorzystywanego jako garaż wielostanowiskowy. Jakkolwiek zgodnie z art. 6 zd. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tj. Dz.U. z 2021 r. poz. 1048; dalej: u.w.l.) ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową, to jednocześnie nie budzi wątpliwości, że wspólnota mieszkaniowa ma podmiotowość prawną odrębną w stosunku do właścicieli lokali. Znajduje to wyraz w art. 6 zd. 2 u.w.l.: Wspólnota mieszkaniowa może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana. Nie można zatem twierdzić, że bez znaczenia jest, czy stroną danego postępowania jest wspólnota mieszkaniowa, czy też poszczególni właściciele lokali.

Skoro w sprawie III C 1722/13 powodami byli właściciele lokali (przy czym nie wykazano, ani nawet nie podnoszono twierdzeń co do tego, że byli to wszyscy właściciele lokali tworzący Wspólnotę Mieszkaniową (...) przy ul. (...) w W.), nie zaś Wspólnota Mieszkaniowa, to nieuzyskanie pozytywnego wyroku nie mogło prowadzić do powstania szkody w majątku ww. wspólnoty mieszkaniowej. Jeżeli w sprawie III C 1722/13 zapadłby wyrok uwzględniający powództwo, to zasądzono by określone kwoty na rzecz poszczególnych powodów, nie zaś na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej, która nie była stroną tego postępowania.

Wspólnota Mieszkaniowa nie była zresztą legitymowana biernie do dochodzenia od dewelopera roszczeń z tytułu rękojmi. Należy zauważyć, że wada, która zdaniem powodów w sprawie III C 1722/13 oraz zdaniem powodowej w sprawie niniejszej Wspólnoty Mieszkaniowej wynikała z błędów dewelopera, a która miała być przyczyną wykonania na zlecenie Zarządu Wspólnoty prac naprawczych za kwotę 89 236,50 zł, odnosiła się do garażu. W sprawie III C 1722/13 argumentowano, że deweloper na etapie prac projektowych przyjął błędne założenie, że garaż jest pomieszczeniem suchym, w efekcie czego nie zapewniono odprowadzania z garażu wilgoci spowodowanej wwożeniem wody z zewnątrz przez samochody. Woda ta, nie znajdując ujścia, wsiąkała w stropy powodując między innymi zawilgocenie ścian klatek schodowych, niszcząc tynk oraz skutkując korodowaniem zbrojeń wewnątrz ścian.

Podkreślenia wymaga, że w sprawie III C 1722/13 nie zostało sprecyzowane, jaka część prac (i w efekcie jaki koszt prac) związana była z naprawieniem wad samego garażu, a jaka część prac wykonana została w obrębie nieruchomości wspólnej. Garaż w nieruchomości przy ul. (...) w W. jest lokalem odrębnym, stanowiącym przedmiot współwłasności ponad 200 osób. Nie ulega wątpliwości, że roszczenia z tytułu rękojmi za wady lokalu garażowego nie przysługiwały w stosunku do dewelopera Wspólnocie Mieszkaniowej, a współwłaścicielom tego lokalu, stosownie do wielkości przysługujących im udziałów we współwłasności. Z kolei w zakresie, w jakim wady projektowo-wykonawcze zarzucane deweloperowi uwidaczniały się w częściach wspólnych, powodując zniszczenie tynku na klatkach schodowych i korodowanie zbrojeń ścian, roszczenia z tytułu rękojmi przysługiwały poszczególnym właścicielom lokali, stosownie do ich udziałów we współwłasności nieruchomości wspólnej. Przy czym krąg osób legitymowanych do dochodzenia roszczeń od dewelopera w związku z wadami lokalu garażowego nie musiał być tożsamy z kręgiem osób uprawnionych do dochodzenia roszczeń z tytułu wad nieruchomości wspólnej.

Wspólnocie Mieszkaniowej jako podmiotowi odrębnemu w stosunku do właścicieli lokali tworzących wspólnotę i odrębnemu w stosunku do współwłaścicieli lokalu garażowego, nie przysługiwały w stosunku do dewelopera żadne roszczenia z tytułu wad budynku. W orzecznictwie przyjmuje się wprawdzie, że wspólnota mieszkaniowa może nabyć w drodze przelewu uprawnienia przysługujące właścicielowi lokalu przeciwko sprzedawcy związane z wadami fizycznymi nieruchomości wspólnej, a nawet uprawnienia związane z wadami fizycznymi odrębnych lokali, jeżeli wady odrębnych lokali są zarazem wadami nieruchomości wspólnej lub są z nimi nierozłącznie związane (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2021 r., IV CSKP 43/21, Legalis). Natomiast w okolicznościach tej sprawy nie wynikało z twierdzeń strony powodowej, aby właściciele lokali we Wspólnocie Mieszkaniowej (...) przy ul. (...) w W., tudzież współwłaściciele lokalu garażowego, przenieśli na Wspólnotę Mieszkaniową wierzytelności w stosunku do dewelopera bądź też ewentualne wierzytelności w stosunku do (...) S.A. z tytułu szkody poniesionej na skutek nieuzyskania wyroku zasądzającego świadczenia w sprawie III C 1722/13.

Dalej Sąd zważył, że stosownie do treści art. 560 § 1 k.c. w brzmieniu znajdującym zastosowanie do roszczeń w sprawie III C 1722/13: Jeżeli rzecz sprzedana ma wady, kupujący może od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny. Jednakże kupujący nie może od umowy odstąpić, jeżeli sprzedawca niezwłocznie wymieni rzecz wadliwą na rzecz wolną od wad albo niezwłocznie wady usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona przez sprzedawcę lub naprawiana, chyba że wady są nieistotne. Powodowie w sprawie III C 1722/13 nie dochodzili żadnego z roszczeń wymienionych w art. 560 § 1 k.c., mimo że powoływali się na uprawnienia z tytułu rękojmi za wady sprzedanej rzeczy. Powodowie domagali się zwrotu kosztów poniesionych na przeprowadzenie prac naprawczych. Nie było zgłoszonych wniosków dowodowych na okoliczność „wartości wady”, czyli różnicy pomiędzy wartością rzeczy sprzedanej wolnej od wad a wartością rzeczy wadliwej. W świetle powyższego, przekonanie powodowej Wspólnoty Mieszkaniowej, że w sprawie III C 1722/13 z pewnością zapadłby wyrok uwzględniający powództwo nie wydaje się uzasadnione.

Niezależnie od powyższego, Sąd miał na uwadze fakt, że powodowa Wspólnota Mieszkaniowa sprecyzowała na rozprawie w dniu 16 lipca 2024 r., że nienależyte reprezentowanie powodów przez r.pr. Z. J. (1) w sprawie III C 1722/13 polegało na zaniechaniu złożenia wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania przed upływem roku od wydania postanowienia o zawieszeniu. W owym zaniechaniu r.pr. Z. J. (1), które bezsprzecznie miało miejsce, powodowa Wspólnota Mieszkaniowa upatrywała źródła swojej szkody. Należy jednak zauważyć, że samo złożenie wniosku o podjęcie postępowania w sprawie III C 1722/13 nie prowadziłoby do podjęcia postępowania i nie zapobiegłoby jego umorzeniu (musiałaby zostać jednocześnie usunięta przyczyna zawieszenia postępowania - zatem żądanie musiałoby zostać dokładnie określone, co nie nastąpiło ani w terminie zakreślonym przez Przewodniczącego w zarządzeniu wzywającym do uzupełnienia braku pozwu w tym zakresie, ani też nawet w piśmie złożonym 25 maja 2015 r.).

Przy tak sprecyzowanej przez powodową Wspólnotę Mieszkaniową podstawie faktycznej w zakresie zdarzenia szkodzącego, nie można uznać, aby istniał związek przyczynowy pomiędzy nienależytym reprezentowaniem powodów przez r.pr. Z. J. (1) a brakiem uzyskania wyroku zasądzającego świadczenia.

Natomiast nawet jeśli uznać, że pomimo sprecyzowania przez pełnomocnika powodowej Wspólnoty Mieszkaniowej podstawy faktycznej roszczenia (poprzez wskazanie na zaniechanie złożenia przez r.pr. Z. J. (1) wniosku o podjęcie postępowania w sprawie III 1722/13 jako źródła szkody), a zatem w razie uznania za dopuszczalne badania związku przyczynowego pomiędzy zaniechaniem dokładnego określenia żądania przez r.pr. Z. J. (1) a brakiem uzyskania pozytywnego wyroku, to i tak związek przyczynowy nie zostałby zdaniem Sądu wykazany.

Kognicja sądu w sprawie, w której zarzuca się profesjonalnemu pełnomocnikowi brak należytej staranności musi sięgnąć w kierunku badania, jakie mogłoby zapaść rozstrzygnięcie, gdyby pełnomocnik zachował się w pełni profesjonalnie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 14 stycznia 2009 r., I ACa 915/08, LEX nr 518059). Postępowanie w sprawie III C 1722/13 znajdowało się w fazie początkowej, nie zostały przeprowadzone żadne dowody, w tym dowody świadczące o tym, że deweloper faktycznie popełnił błąd, polegający na zaniechaniu zaprojektowania i wykonania systemu odprowadzania wilgoci z garażu. Losy powództwa w sprawie III C 1722/13 były tak dalece niepewne, że wątpliwa wydaje się możliwość ustalenia prawdopodobnego przebiegu tego postępowania i kierunku rozstrzygnięcia poprzez przeprowadzenie w sprawie niniejszej całości postępowania dowodowego na okoliczność wystąpienia wad budynku i ich wartości, tudzież kosztów ich usunięcia.

W świetle powyższych rozważań powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w punkcie I wyroku.

W punkcie II wyroku Sąd orzekł o kosztach procesu na podstawie 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., obciążając całością kosztów procesu powoda jako stronę przegrywającą, zgodnie z ogólną zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty procesu po stronie pozwanej złożyły się kwoty 5 400 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego przez profesjonalnego pełnomocnika, ustalone zgodnie z § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.) oraz 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

sędzia Agnieszka Nakwaska-Szczepkowska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE