UZASADNIENIE

W dniu 20.08.2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. został złożony wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach dla W. B..

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.decyzją z dnia 22.10.2013 r. w sprawie (...) odmówił W. B.prawa do emerytury. Zdaniem ZUS w O.odwołujący nie spełnia przesłanek wskazanych w art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. 2004 r., nr 39, poz. 353 ze zm.) tj. nie wykazał 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Od powyższej decyzji w dniu 20. 08. 2013 r. W. B.wniósł odwołanie, w którym podniósł, iż wykonywana przez niego praca w okresie od 06.02.1984 r. do 30.10.1991 r. i od 01.03.1992 r. do 17.08.1998 r. w (...) S.A., w okresie od 18.08.1998 r. do 31.12.1998 r. w (...) Sp. z o.o.w P., w okresie od 05.10.1979 r. do 30.08.1980 r. w (...)w J.k/O., w okresie od 15.04.1976 r. do 30.09.1979 r. i od 13.09.1980 r. do 03.02.1984 r. w (...)wszystkie na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, na którym to stanowiskach wykonywał pracę stale, jest pracą na stanowiskach wymienionych w wykazie A do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, co uprawnia go do uzyskania wcześniejszego świadczenia emerytalnego.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS w O. podtrzymał argumentację wcześniej przedstawioną w zaskarżonej decyzji, podniósł, iż odwołujący nie udowodnił 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach oraz wniósł o oddalenie odwołania W. B..

Sąd Okręgowy / Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący urodził się dnia (...)Wykazał staż pracy na dzień 01.01.1999 r. wynoszący 29 lat 8 miesięcy i 14 dni. Organ rentowy uznał odwołującemu okres pracy w szczególnych warunkach w rozmiarze 10 miesięcy i 8 dni w latach 04.01.1975 r. do 10.11.1975 r. Organ rentowy nie uznał odwołującemu okresu pracy w szczególnych warunkach od 06.02.1984 r. do 30.10.1991 r. i od 01.03.1992 r. do 17.08.1998 r. (...) S.A., okresu od 18.08.1998 r. do 31.12.1998 r. w (...) Sp. z o.o.w P., okresu od 05.10.1979 r. do 30.08.1980 r. w (...)w J.k/O., okresu od 15.04.1976 r. do 30.09.1979 r. i od 13.09.1980 r. do 03.02.1984 r. w (...), wszystkie na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony,

Odwołujący nie należy do OFE. Odwołujący posiadł status pracownika. Odwołujący obecnie od kwietnia 2014 r. pracuje zawodowo.

W niniejszej sprawie odwołujący zmierzał do wykazania okresu pracy w warunkach szczególnych od 06.02.1984 r. do 30.10.1991 r. i od 01.03.1992 r. do 17.08.1998 w (...) S.A., okresu od 18.08.1998 r. do 31.12.1998 r. w (...) Sp. z o.o.w P., okresu od 05.10.1979 r. do 30.08.1980 r. w (...)w J.k/O., okresu od 15.04.1976 r. do 30.09.1979 r. i od 13.09.1980 r. do 03.02.1984 r. w (...), wszystkie na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Odwołujący w okresie od 06.02.1984 r. do 17.08.1998 r. zatrudniony był w (...) Spółka Akcyjna w P..

W świadectwie pracy z dnia 17.08.1998 r. r. stanowisko odwołującego określono jako kierowca, kierowca lokomotywki.

W dniu 25.03.2005 r. odwołującemu wystawiono świadectwo pracy w szczególnych warunkach wskazując okres od 06.02.1984 r. do 17.08.1998 r. stanowisko kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Wskazano Zarządzenie Nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31.03.1988 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze Dział VIII poz. 2 punkt 1 załącznika do Zarządzenia.

W protokole posiedzenia komisji z dnia 06.02.1984 r. w sprawie zatrudnienia odwołującego określono jego stanowisko jako kierowcy samochodu N.. W umowie o pracę z dnia 06.02.1984 r. wskazano stanowisko – kierowca. W zakresie czynności dołączonym do umowy wskazano stanowisko kierowa samochodu N.. Podobnie w angażu z dnia 02.05.1984 r., 01.02.1986 r. W angażu z dnia 01.01.1988 r. stanowisko określono jako kierowca. Podobnie w angażach z dnia 01.02.1987 r., 01.02.1987 r., 01.08.1989 r., 01.01.1990 r.,01.05.1990 r., 01.10.1990 r., 01.07.1992 r., 01.06.1992 r.,01.06.1994 r., 30.09.1994 r., 27.09.1995 r., 27.08.1996 r. W angażu z dnia 31.10.1991 r. stanowisko odwołującego określono jako kierowca samochodu Ż.. W zaświadczeniu lekarskim z dnia 17.07.1997 r. stanowisko odwołującego określono jako kierowca lokomotywki. W piśmie z dnia 17.08.1998 r. wskazano, iż odwołujący zatrudniony był na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony w okresie od 06.02.1984 r. do 30.10.1991 r. i od 01.03.1992 r. do 17.08.1998 r.

Odwołujący wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony co najmniej w okresie od 01.03.1986 r. do 30.10.1991 r. i od 01.03.1992 r. do 17.08.1998 r.

W okresie od 18.08.1998 r. do 31.12.1998 r. i nadal do 12.05.2000 r. odwołujący był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. w P.. Był to zakład wyodrębniony z (...) Spółka Akcyjna w P.. Zajmował się zapewnieniem transportu dla potrzeb zakładów zbożowych. Odwołujący wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. W podaniu o pracę z dnia 29.07.1998 r. wskazano stanowisko kierowcy. W umowie o pracę z dnia 17.08.1998 r. wskazano stanowisko kierowcy – kierowcy lokomotywki, kierowcy. W angażu z dnia 30.12.1998 r. wskazano stanowisko kierowcy. Podobnie w angażu z dnia 25.02.1999 r. W świadectwie pracy z dnia 12.05.2000 r. wskazano stanowisko kierowcy lokomotywki, kierowcy. Odwołujący wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony w okresie od 18.08.1998 r. do 31.12.1998 r.

W okresie od 15.04.1976 r. do 30.09.1979 r. i od 13.09.1980 r. do 03.02.1984 r. odwołujący był zatrudniony w (...). W świadectwie pracy z dnia 29.09.1979 r. i z dnia 03.02.1984 r. wskazano stanowisko kierowcy. W wynagrodzeniu wyodrębniono wypłaty za rodzaj prowadzonego pojazdu. W umowie z dnia 15.04.1976 r. wskazano stanowisko kierowcy. Wyodrębniono wynagrodzenie za rodzaj prowadzonego pojazdu. Podobnie w umowie z dnia 29.04.1976 r. W angażach z dnia 01.08.1976 r., 01.06.1977 r., 18.05.1978 r., 30.04.1979 r. stanowisko odwołującego określono jako kierowca. Powierzano mu także dodatkowe czynności spedycyjne. W umowie o pracę z dnia 13.09.1980 r. i z dnia 27.09.1980 r. stanowisko odwołującego określono jako kierowca. Powierzono mu także dodatkowe czynności spedycyjne. Stanowisko odwołującego jako kierowca określono w angażach z dnia 01.10.1980 r., 31.10.1980 r., Na podaniu o prace z dnia 05.04.1976 r. wskazano, iż odwołujący jest zatrudniony w dziale transportu. W zaświadczeniu lekarskim z dnia 16.03.1976 r. stanowisko odwołującego określono jako kierowca towarowy. W dniu 12.01.1982 r. stwierdzono odwołującego uprawnienia do obsługi żurawia samojezdnego. Odwołujący wykonywał w razie potrzeby pracę operatora tego żurawia.

Odwołujący wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3, 5 tony w okresie od 15.04.1976 r. do 30.09.1979 r. i od 13.09.1980 r. do 03.02.1984 r.

W okresie od 05.10.1979 r. do 30.08.1980 r. odwołujący zatrudniony był w (...) w J.. W świadectwie pracy z dnia 30.08.1980 r. wskazano stanowisko pracy: kierowca. W umowie o pracę z dnia 05.10.1979 r. i z dnia 22.10.1979 r. wskazano stanowisko kierowcy. W wynagrodzeniu wskazano jako składnik wynagrodzenie za rodzaj prowadzonego pojazdu. Podobnie w angażu z dnia 10.01.1980 r. Odwołujący wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony w okresie od 05.10.1979 r. do 30.08.1980 r.

Prawo jazdy kategorii CE odwołujący posiada od 28.10.1974 r.

(dowód: zeznania odwołującego, akta osobowe odwołującego, zeznania świadków R. K., E. P.)

Jako praca w szczególnych warunkach wymieniona została w wykazie A dział VIII poz. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 08.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wskazano prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Możliwość uzyskania emerytury przez mężczyzn przed ukończeniem 65 roku życia przewidywał do 31.12.2008 r. przepis art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. nr 39, poz.353 ze zmianami). Obecnie osoby urodzone po 31.12.1948 r., które osiągnęły wiek wymieniony w art. 32 i pracowały w szczególnych warunkach mogą przejść na emeryturę na warunkach przewidzianych w art. 184 wymienionej ustawy. Muszą, m.in. spełniać warunek wykazania stażu pracy 25 lat dla mężczyzn i 15 lat pracy w szczególnych warunkach na dzień 01.01.1999 r. Przepis ten wymagał także dla spełnienia warunków do świadczenia, rozwiązania stosunku pracy i braku przynależności do OFE. Od 01.01.2013 r. warunek rozwiązania stosunku pracy nie obowiązuje.

Dla celów ustalenia uprawnień do wcześniejszej emerytury za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Wiek emerytalny takich osób, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie ustawy oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zmianami), a także na podstawie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie wymienionych aktów.

Pierwszym z warunków jest brak przynależności do OFE oraz rozwiązanie stosunku pracy i odwołujący ten warunek spełnia. Kolejnym warunkiem jest ukończenie 60 roku życia. Odwołujący osiągnął wymagany przez przepisy wiek w dniu (...). Następnym warunkiem jest przepracowanie wymaganego okresu zatrudnienia tj. co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Odwołujący wykazał okresy składkowe i nieskładkowe za okres ponad 29 lat na dzień 01.01.1999 r. Ostatnim warunkiem uzyskania prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest przepracowanie co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na dzień 01.01.1999 r.

Aby wykonywaną pracę można było zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, musi to być rodzaj pracy wskazanej w załączniku A do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Praca ta, zgodnie z brzmieniem § 2 ust 1 wymienionego rozporządzenia musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wymaganym na danym stanowisku. Stosownie do ustępu 2 § 2 w/w rozporządzenia okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy. Co do (...) pracodawca nie istnieje ale wystawił odwołującemu świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach za cały sporny okres. Co do pozostałych okresów nie wystawiono świadectwa pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego przedmiotem postępowania w sprawie o wcześniejszą emeryturę jest ustalenie tego świadczenia z uwagi na warunki pracy, co oznacza konieczność poczynienia ustaleń dotyczących rodzaju i wymiaru zatrudnienia w warunkach szczególnych.

W świetle powołanego wyżej § 2 rozporządzenia Rady Ministrów zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji, natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody m. in. zeznania świadków (por. uchwała SN z 21.09.1984 r., sygn. akt III UZP 48/84 niepublikowana LEX nr 14630).

W rozpoznawanej sprawie, jak wyżej wskazano, odwołującemu wystawiono świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach co do okresu pracy w (...). Świadectwo to odpowiada stanowi faktycznemu, poza początkiem pracy jako kierowa samochodu ciężarowego. W tym zakresie Sąd przyjął dane z akt osobowych i angaży.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, iż odwołujący wykonywał pracę w szczególnych jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony w okresie od 01.03.1986 r. do 30.10.1991 r. i od 01.03.1992 r. do 17.08.1998 r. w (...)w K., w okresie od 18.08.1998 r. do 31.12.1998 r. w (...), w okresie od 05.10.1979 r. do 30.08.1980 r. w (...), w okresie od 15.04.1976 r. do 30.09.1979 r. i od 13.09.1980 r. do 03.02.1984 r. w (...). Odwołujący wykazał okres ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Odwołujący spełnił zatem warunki wymienione w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c. Sąd uwzględnił odwołanie i przyznał odwołującemu emeryturę.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE