Sygn. akt I C 169/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 czerwca 2024 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:

sędzia Anna Gajewska

Protokolant:

sekretarz sądowy Agnieszka Zuzga

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 czerwca 2024 roku

sprawy z powództwa (...) 1 Niestandaryzowanego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Wierzytelności z siedzibą w K.

przeciwko N. P.

o zapłatę

o r z e k a :

I.  Zasądza od pozwanej N. P. na rzecz powoda (...) 1 Niestandaryzowanego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Wierzytelności z siedzibą w K. kwotę 23 299,62 zł (dwadzieścia trzy tysiące dwieście dziewięćdziesiąt dziewięć złotych 62/100) wraz z odsetkami umownymi naliczanymi według zmiennej stopy procentowej stanowiącej dwukrotność sumy stopy referencyjnej NBP i 5,5 pkt procentowych od dnia 06.03.2024r. do dnia zapłaty.

II.  Zasądza od pozwanej N. P. na rzecz powoda (...) 1 Niestandaryzowanego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Wierzytelności z siedzibą w K. kwotę 4 782 zł (cztery tysiące siedemset osiemdziesiąt dwa złote) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 169/24

UZASADNIENIE

(...) 1 Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności z siedzibą w K. wytoczył powództwo przeciwko N. P. o zapłatę kwoty 23 299,63 złotych z odsetkami umownymi naliczanymi według zmiennej stopy procentowej stanowiącej dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych, od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że jest nabywcą wierzytelności wynikającej z umowy pożyczki nr (...) z dnia 26 września 2017 roku. Przedmiotowa wierzytelność stanowi sumę kapitału udzielonej przez (...) pożyczki, odsetek karnych naliczonych od niespłaconych rat kapitałowych oraz, po dniu wymagalności roszczenia, od całości niespłaconego kapitału.

Powód wskazał, że zbywca wierzytelności – Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G. udzielił pożyczkobiorczyni pożyczki w kwocie 25 000 złotych, na podstawie umowy z dnia 26 września 2017 roku. Zgodnie z umową pożyczka miała być zwrócona w miesięcznych ratach.

Pozwana, mimo zobowiązania wynikającego z umowy, nie uregulowała rat pożyczki w ustalonych przez strony terminach, tym samym pożyczkodawca uzyskał podstawę do wypowiedzenia stosunku umownego. Wypowiedzenie umowy zostało wysłane na adres, który wskazała pożyczkobiorczyni w okresie obowiązywania pożyczki. Roszczenie stało się wymagalne z dniem 22 maja 2023 roku.

Powód wskazał, że wysokość zadłużenia stanowi sumę następujących kwot: kapitału – 16 972,39 zł oraz odsetek, w tym karnych oraz zwykłych naliczanych zgodnie z treścią umowy – 6 327,23 zł.

Sąd Rejonowy w Piszu w dniu 18 marca 2024 roku w sprawie I Nc 35/24 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zasądzając od pozwanej na rzecz powoda całość dochodzonego roszczenia wraz z kosztami postępowania.

Pozwana w terminie wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości. Jednocześnie wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu sprzeciwu do nakazu zapłaty pozwana zgłosiła zarzut nieudowodnienia przez powoda legitymacji czynnej, zarzut niezgodności umowy kredytu z ustawą z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim oraz zarzut nieprawidłowej kapitalizacji odsetek.

Pozwana przyznała, że podpisała umowę kredytu. Pozwana podkreśliła, że w dniu 12 października 2021 roku nadała do pożyczkodawcy oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego. W ocenie pozwanej pożyczkodawca powinien przygotować nowy harmonogram, a zamiast tego bezpodstawnie wypowiedział umowę pożyczki.

Pozwana wskazała również, że powód dokonał nieprawidłowej kapitalizacji odsetek. Pozwana uważa, że gdyby uznać roszczenie powoda za zasadne to powinna być ona winna kwotę 16 972,39 złotych z odsetkami oraz kwotę 6 327,23 złotych bez dodatkowych odsetek.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 26 września 2017 roku pomiędzy Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo-Kredytową im. F. S. z siedzibą w G., a N. P. została zawarta umowa pożyczki nr (...), na podstawie której N. P. udzielono pożyczki w kwocie 25 000 złotych.

Zgodnie z umową, N. P. zobowiązała się do spłaty pożyczki wraz z odsetkami liczonymi według zmiennej stopy procentowej, ustalonej przez Zarząd Kasy wynoszącej w dniu zawarcia umowy 8,72% w skali roku.

Umowa przewidywała, że Kasa może wypowiedzieć umowę o pożyczkę z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia i zażądać spłaty całej należności z tytułu umowy, w przypadku stwierdzenia, że warunki udzielenia pożyczki nie zostały dotrzymane, a także, gdy pożyczkobiorca nie zapłacił w terminach określonych w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy listem poleconym do zapłaty opóźnionych rat w terminie nie krótszym niż 14 dni roboczych od otrzymania wezwania, pod rygorem wypowiedzenia umowy.

(okoliczności bezsporne, dowód: umowa pożyczki k. 17-20, harmonogram spłat k. 33-34)

Pismem z dnia 12 października 2021 roku N. P. oświadczyła wobec Spółdzielczej (...) o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego.

(dowód: pismo z 12.10.2021r. k. 52-52v)

W związku z brakiem terminowej spłaty pożyczki, pismem z 3 marca 2023 roku Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa wezwała N. P. do zapłaty zadłużenia w terminie 14 dni roboczych od dnia doręczenia wezwania do uregulowanie przeterminowanego zadłużenia wynoszącego łącznie 6 883,36 złotych.

Następnie w dniu 21 marca 2023 roku Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa wysłała N. P. pismo zatytułowane „ostateczne wezwanie do zapłaty” wzywając do zapłaty zaległego zadłużenia w łącznej kwocie 6 933,95 złotych.

Zakreślony termin upłynął bezskutecznie.

(dowód: wezwanie do zapłaty k. 24, ostateczne wezwanie do zapłaty k. 24, potwierdzenie nadania k. 26-27, zestawienie operacji k. 30-30v, rozliczenie wysokości zadłużenia k. 31-32v)

Pismem z dnia 5 kwietnia 2023 roku Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa wypowiedziała umowę pożyczki nr (...) z dnia 26 września 2017 roku, z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Pismo to zostało doręczone N. P. w dniu 21 kwietnia 2023 roku.

(dowód: pismo z 5.04.2023. k. 21, dowód doręczenia k. 22-22v)

W dniu 29 czerwca 2023 roku pomiędzy (...) 1 Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym a Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo-Kredytową im. F. S. została zawarta umowa przelewu wierzytelności na mocy której Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa przelała na rzecz (...) 1 Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego wierzytelność przysługującą względem N. P..

(dowód: umowa przelewu wierzytelności k. 12-14v)

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotowe powództwo jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Wszystkie podniesione przez stronę pozwaną zarzuty, w świetle przedłożonych przez powódkę dokumentów, uznać należy za chybione.

Pozwana nie kwestionowała, że zawarła z poprzednikiem prawnym powoda przedmiotową umowę pożyczki nr (...), a także, że udzielono jej umówioną kwotę. Nie zaprzeczyła również, że w czasie obowiązywania tejże umowy nie wywiązała się z jej warunków, co stanowiło podstawę do wypowiedzenia umowy przez pożyczkodawcę. Pozwana zarzuciła powodowi nieudowodnienie legitymacji czynnej, a także podniosła, iż złożyła oświadczenie o sankcji kredytu darmowego wobec niezgodności kredytu z ustawą o kredycie konsumenckim oraz zarzuciła powodowi nieprawidłową kapitalizację odsetek.

Nie budzi wątpliwości Sądu, iż powód przedłożonymi dokumentami w postaci: umowy cesji wierzytelności (k. 12-14v), wyciąg z rejestru funduszy inwestycyjnych (k. 9-11) aktu notarialnego (k. 15-16) wykazała również legitymację czynną w niniejszym procesie.

Odnosząc się do argumentacji pozwanej dotyczącej roszczenia wynikającego z zastosowania sankcji kredytu darmowego wskazać należy, że Sąd nie przychylił się do stanowiska, iż w analizowanej umowie pożyczki doszło do naruszeń, które to pozwalałyby na skuteczne złożenie oświadczenia, o którym mowa w art. 45 ust. 1 u.k.k.

Kluczową kwestią w tym kontekście jest wykładnia art. 45 ust. 1 u.k.k., a w szczególności użytego w nim zwrotu „naruszenie”. W ocenie Sądu zwrot ten należy rozumieć wyłącznie jako zupełny brak zamieszczenia w umowie kredytu konsumenckiego konkretnych informacji lub postanowień wymienionych w ust. 1 lub określenie ich w sposób wadliwy, nieprawidłowy, co aktualizować będzie się w zakresie określenia wysokości poszczególnych elementów (np. wysokości stóp oprocentowania, wysokości odsetek dziennych, całkowitego kosztu kredytu). Wskazuje na to w pierwszej kolejności literalne brzmienie art. 45 ust. 1 u.k.k., który wylicza postanowienia, które umowa powinna określać. Należy zatem wywnioskować, iż jego naruszenie może polegać tylko na sytuacji, gdy w danej umowie nie zamieszczono któregoś z tych postanowień lub postanowienie to zostało błędnie określone.

Ideą wprowadzenia w u.k.k. obowiązku informacyjnego skorelowanego z surową sankcją kredytu darmowego, było założenie, by konsument mógł ocenić tak ryzyko związane z danym instrumentem finansowym, jak i ocenić konkurencyjność danego produktu, a zatem by mógł podjąć świadomą decyzję co do dokonania określonej transakcji kredytowej z bankiem.

Zauważyć należy przy tym, iż zgodnie z art. 29 ust. 3 u.k.k., umowa powinna być sformułowana w sposób jednoznaczny i zrozumiały. Z art. 45 ust. 1 u.k.k. nie wynika zaś, by naruszenie art. 29 ust. 3 u.k.k. przez kredytodawcę łączyło się z możliwością zastosowania sankcji kredytu darmowego.

Oczywiście Sąd miał na uwadze, iż treść stosunku prawnego winna być przez strony ukształtowana w sposób jednoznaczny i zrozumiały jednak istotne było, czy w przypadku niejasności postanowień umowy czy jej niejednoznaczności możliwe jest zastosowanie sankcji – w tym przewidzianej w art. 45u.k.k.

Niezasadny okazał się zarzut naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 15 u.k.k. Wbrew stanowisku pozwanej przyjąć należy, że z tego ostatniego przepisu nie wynika obowiązek informowania konsumenta o uprawnieniu do odstąpienia na innej podstawie prawnej niż art. 53 ust. 1 u.k.k. (por. T. Czech [w:] Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2018, art. 30.). Poprzednik prawny powoda sprostał w pkt. 26 umowy obowiązkowi informacyjnemu o prawie odstąpienia od umowy, o którym mowa w art. 53 ust. 1 u.k.k.

Dodatkowo niezasadne są zarzuty w świetle których zakazane jest pobieranie odsetek od części kapitału przeznaczonej na sfinansowanie kosztów. W ocenie Sądu zasadnym jest pogląd, zgodnie z którym jeżeli umowa nie określa przeznaczenia pożyczki, konsument może, część kapitału pożyczki dobrowolnie przekazać na pokrycie kosztów związanych z umową o kredyt konsumencki. Przywołać należy również definicję terminu „stopa oprocentowania kredytu” zawartą w art. 5 pkt 10 u.k.k., zgodnie z którą stopa oprocentowania to wyrażona jako stałe lub zmienne oprocentowanie stosowane do wypłaconej kwoty na podstawie umowy o kredyt w stosunku rocznym. W ocenie Sądu pojęcie wypłaconej kwoty, o której mowa w art. 5 pkt 10 u.k.k., obejmuje także część kapitału kredytu przeznaczoną na sfinansowanie kosztów związanych z tym kredytem. Jak słusznie wskazuje się w doktrynie za powyższym wnioskiem przemawia wykładnia językowa omawianego przepisu. Przepis ten nie wymaga, aby wypłata nastąpiła do rąk konsumenta. Wypłata może być zatem dokonana również w celu pokrycia zobowiązań konsumenta (w tym zobowiązań do zapłacenia kosztów związanych z kredytem). Wniosek ten jawi się jako uprawniony również w oparciu o wykładnię systemową. Zauważyć należy, że na tle przepisów o kredycie bankowym przyjmuje się, że odsetki nalicza się od całości kapitału kredytu, niezależnie od sposobu wypłacenia tego kapitału (do rąk konsumenta, na spłatę jego zobowiązań itd.). (zob. T. Czech [w:] Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2018, art. 5.)

W przedmiotowej sprawie nie zostały zatem spełnione przesłanki uzasadniające skorzystanie z sankcji kredytu darmowego.

Odnosząc się do zarzutu pozwanej, jakoby powód w sposób nieprawidłowy kapitalizował odsetki należy przywołać treść art. 482 § 1 k.c., z którego wynika, że od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy.

Mając powyższe na uwadze powód uprawniony jest do żądania odsetek za opóźnienie od odsetek od chwili wytoczenia powództwa.

Reasumując, Sąd uznał, że przedłożone przez stronę powodową dokumenty nie budzą wątpliwości i dowodzą legitymacji czynnej i istnienia przedmiotowego zadłużenia, zaś ich prawdziwość i wiarygodność nie została podważona przez stronę pozwaną.

W konsekwencji Sąd na podstawie przepisów art. 720 § 1 k.c. oraz umowy pożyczki z dnia 26 września 2017 roku zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 23 299,62 złotych wraz z odsetkami umownymi naliczanymi według zmiennej stopy procentowej stanowiącej dwukrotność sumy stopy referencyjnej NBP i 5,5 pkt procentowych od dnia 6 marca 2024 roku do dnia zapłaty.

Mając na uwadze wynik procesu Sąd, w oparciu o przepis § 2 pkt 3) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 4 782 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1 165 złotych tytułem zwrotu opłaty sądowej od pozwu, kwotę 3 600 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz kwotę 17 złotych tytułem zwrotu opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa.