UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 22 grudnia 2020 roku przeciwko pozwanemu (...) S.A. z siedzibą w S. powódka D. O. wniosła o zasądzenie od pozwanego:

1) kwoty 95.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 03 listopada 2020 roku do dnia zapłaty z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę związaną w wyniku upadku (poślizgnięcia na lodzie);

2) zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka podała, że żądania swe wywodzi z tytułu szkody powstałej w wyniku wypadku z 5 stycznia 2020 roku, do którego doszło na pierwszym piętrze parkingu Parkuj i jedź przy sektorze F w galerii (...) w W. przy ul. (...), za którego czystość i utrzymanie w należytym stanie odpowiadała (...) Sp. z o.o. Sp.k. ubezpieczona od odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A. /pozew k. 3-9v./.

Pozwany (...) S.A. w S. w odpowiedzi na pozew z dnia 9 marca 2021 roku wniósł o oddalenie powództwa w całości. Pozwany, jako ubezpieczyciel, zakwestionował odpowiedzialność (...) Sp. z o.o. Sp.k., zakwestionował wysokość dochodzonego przez powódkę zadośćuczynienia, zakresu uszczerbku i krzywd doznanych przez powódkę w wyniku zdarzenia wypadkowego z dnia 5 stycznia 2020 roku i adekwatny związek przyczynowy pomiędzy krzywdą, a zdarzeniem wypadkowym a także zakwestionował początkową datę naliczania odsetek przyjętą przez stronę powodową. Pozwany wskazał, że odpowiedzialność za zdarzenie na które powołuje się powódka, ponosi właściciel nieruchomości, czyli (...) Sp. z o.o. w J. /odpowiedź na pozew k. 85-91/.

W piśmie z dnia 24 marca 2021 roku powódka wniosła o wezwanie, na podstawie art. 194 § 3 k.p.c. (...) Sp. z o.o. w J., do udziału w sprawie w charakterze pozwanego. W przypadku zaś uznania przez Sąd, że odpowiedzialności co do zasady nie ponosi pozwany (...) S.A. wniosła o odstąpienie od obciążania powódki kosztami procesu wobec pozwanego (...) S.A. /pismo k. 98-104v./.

Postanowieniem z dnia 2 sierpnia 2021 roku Sąd wezwał do udziału w sprawie na podstawie art. 194 § 3 k.p.c. w charakterze pozwanego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w J. /postanowienie k. 112/.

Pozwany (...) Sp. z o.o. w J., w odpowiedzi na pozew z dnia 31 sierpnia 2021 roku, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Zdaniem pozwanego powódka nie udowodniła w żaden sposób przesłanek do dochodzenia zadośćuczynienia, ponadto nie udowodniła wysokości dochodzonego roszczenia. Pozwany podniósł, iż powódka nie udowodniła, że pozwany dopuścił się działania bądź zaniechania, które określić można jako bezprawne/odpowiedź na pozew k. 142-147/.

W piśmie z dnia 11 sierpnia 2023 roku powódka sprecyzowała żądanie dochodzone niniejszym pozwem i wniosła o:

1) zasądzenie od pozwanego (...) S.A. oraz pozwanego (...) Sp. z o.o. solidarnie (ewentualnie in solidum) na rzecz powódki D. O. kwot:

a) 95.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 3 listopada 2020 roku do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia;

b) 16.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia doręczenia odpisu pisma zawierającego modyfikację powództwa do dnia zapłaty tytułem odszkodowania z tytułu wyłożenia sumy potrzebnej na koszty leczenia w postaci kosztów korekcji blizny oraz usunięcia tatuażu;

2) zasądzenie od pozwanych solidarnie (ewentualnie in solidum) na rzecz powódki D. O. zwrotu kosztów procesu według norm przypisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle podwójnej stawki minimalnej ze względu na nakład pracy pełnomocnika powódki /pismo k. 343-344/.

W dalszym toku postępowania strony podtrzymywały swoje stanowiska w sprawie.

Zarządzeniem z dnia 24 stycznia 2024 roku Przewodnicząca składu orzekającego zobowiązała pełnomocników stron do złożenia stanowiska na piśmie przed zamknięciem rozprawy i wydaniem wyroku na posiedzeniu niejawnym /zarządzenie k. 358/.

Strona powodowa w piśmie z dnia 15 lutego 2024 roku podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie /pismo k. 371/.

Pozwany ad. 2 w piśmie z dnia 9 lutego 2024 roku podtrzymał w całości swoje stanowisko w sprawie /k. 363-366/.

Pozwany ad. 1 w piśmie z dnia 13 lutego 2024 roku podtrzymał swoje stanowisko w sprawie /k. 368-369/.

Postanowieniem z dnia 4 lipca 2024 roku Sąd Okręgowy w Warszawie zamknął rozprawę /k. 381/.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 5 stycznia 2020 roku powódka D. O. w centrum handlowym (...) w W. przewróciła się na śliskiej nawierzchni parkingu i doznała urazu prawej nogi. Uraz spowodował u powódki silny ból, który uniemożliwiał chodzenie. W chwili wypadku powódce towarzyszył mąż R. O. (1), który natychmiast wezwał Pogotowie (...). Z miejsca zdarzenia powódka została przetransportowana do (...) w W. / dowody: zeznania powódki R. O. (2) k. 335-336, zeznania świadka R. O. (1) k. 326-329, karta medycznych czynności ratunkowych k. 16/.

W trakcie diagnostyki u powódki wykonano RTG, które wykazało mnogie złamanie kostek bocznych prawego podudzia z uszkodzeniem więzozrostu prawej stopy. W szpitalu podjęto decyzję o natychmiastowej operacji, którą przeprowadzono w tym samym dniu. W trakcie operacji u powódki dokonano repozycji na otwarto i zespolono złamania kostki bocznej przy pomocy płyt, śrub oraz śruby więzozrostowej. Po operacji unieruchomiono powódce kończynę w szynie gipsowej na okres 6 tygodni z zakazem obciążania operowanej kończyny. Powódkę wypisano do domu w dniu 7 stycznia 2020 roku z zaleceniami terapii przeciwbólowej (Z. i D.), przeciwzakrzepowej (C.) oraz przeciwobrzękowej (C. 3 fort) / dowody: dokumentacja medyczna k. 173-39/.

Po powrocie do domu życie powódki zmieniło się diametralnie. Powódka była ograniczona w funkcjonowaniu w życiu codziennym z uwagi na zakaz obciążania kończyny. Powódka korzystała z pomocy męża przy ubieraniu, myciu, toalecie. Także inne obowiązki domowe, takie jak sprzątanie czy przygotowywanie posiłków obciążały męża powódki w 100%. Po pewnym czasie mąż powódki nie był w stanie (z uwagi na brak czasu) wykonywać wszystkich czynności domowych i powódka była zmuszona prosić o pomoc sąsiadów np. w wyprowadzaniu psa na spacer. W tym czasie powódka czuła się bezużyteczna, stała się płaczliwa, nerwowa, męczyło ją poczucie winy, że musi wysługiwać się innymi osobami / dowody: zeznania powódki R. O. (2) k. 335-336, zeznania świadka R. O. (1) k. 326-329, pisemna opinia biegłych lekarza psychiatry A. R., lekarza psychiatry A. M., lekarza psychiatry psychoseksuologa Z. S., psychologa E. N. /k. 203-213/.

Podczas wizyty kontrolnej w dniu 20 lutego 2020 roku zdjęto powódce gips i zalecono jej obciążanie kończyny tylko do 20% i dalsze poruszanie się za pomocą kul łokciowych. Po zdjęciu gipsu noga powódki była w złym stanie wizualnym, skóra zaczęła się złuszczać. Powódka zaczęła rehabilitację i na skutek stosowanych zabiegów krioterapii i pola magnetycznego zaczęły zmniejszać jej się dolegliwości bólowe. W marcu 2020 roku powódkę czekała planowa operacja usunięcia zespolenia, jednak z uwagi na wybuch pandemii C.-19 operacja została odwołana bez podania terminu. U powódki powróciły stany depresyjne, czuła się nieatrakcyjna, unikała kontaktów rodziny i znajomych. Bała się jak na kolejne okresy nieobecności w pracy zareaguje jej pracodawca / dowody: dokumentacja medyczna k. 173-39, zeznania powódki R. O. (2) k. 335-336, zeznania świadka R. O. (1) k. 326-329/.

Ponieważ wykonanie drugiej operacji w ramach NFZ z uwagi na pandemię stało się niepewne, powódka zdecydowała się na wykonanie operacji w ramach prywatnego sektora opieki medycznej. W dniu 20 maja 2020 roku w Klinice (...) w W. wykonano u powódki operację usunięcia zespolenia i wdrożono leczenie rehabilitacyjne. Po drugiej operacji u powódki nadal występowały obrzęki stawu skokowego prawego, przesztywnienie stawu skokowo-goleniowego z ograniczeniem ruchomości stawu skokowego. Powódka przebywała na zwolnieniu lekarskim do 16 czerwca 2020 roku / dowody: dokumentacja medyczna k. 40-46 i k. 48-49, druki (...) k. 50-54, pisemna opinia biegłego lekarza ortopedy traumatologa S. M. k. 269-285v./.

W chwili wypadku powódka miała 31 lat. Przed wypadkiem wraz z mężem podjęli starania o dziecko. Wypadek spowodował, iż powódka musiała odłożyć plany powiększenia rodziny. Uraz nogi wywołał u powódki negatywne emocje, sprawił iż powódka nie czuje się tak atrakcyjną jak przed wypadkiem. Powódka musiała zrezygnować z obuwia przylegającego do kostki, jak również z noszenia szpilek czy butów na wysokim koturnie. Jedyne obuwie adekwatne do stanu zdrowia powódki to obuwie sportowe. Ponadto po dwóch operacjach u powódki pozostała szpecąca blizna o długości 14 cm i szerokości 0,5 cm, która przebiega przez tatuaż dekoracyjny i zaburza jego rysunek. W przyszłości powódka rozważa wykonanie zabiegu usunięcia blizny, usunięcia zniekształconego tatuażu lub poprawy tatuażu / dowody: zeznania powódki R. O. (2) k. 335-336, zeznania świadka R. O. (1) k. 326-329, pisemna opinia biegłej lekarza chirurga plastyka M. T./.

Pozwany (...) Sp. z o.o. z siedzibą w J. jest przedsiębiorcą, który prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wynajmu komercyjnych powierzchni handlowych, a ponadto jest właścicielem kompleksu handlowo-biurowego zlokalizowanego przy ul. (...) w W. pod nazwą Centrum Handlowe (...). W dniu 15 czerwca 2018 roku (...) Sp. z o.o. w J. zawarł z (...) Sp. z o.o. Sk. z siedzibą we W. umowę o świadczenie usług sprzątania w CH (...) / dowód: umowa k. 127-140, KRS k. 150-172/.

Z kolei (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. była ubezpieczona od odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A. z siedzibą w S. /okoliczności bezsporne/.

W dniu 12 marca 2020 roku powódka zgłosiła pozwanemu (...) Towarzystwu (...) zdarzenie szkodowe z dnia 5 stycznia 2020 roku. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność i w ramach postępowania likwidacyjnego wypłacił na rzecz powódki łączną kwotę 16.899 zł / dowody: zgłoszenie szkody k. 55-57, decyzje pozwanego k. 58-64/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o kserokopie dokumentów medycznych zgromadzonych w aktach sprawy. Sąd uznał dowody z dokumentów za wiarygodne, albowiem ich autentyczność nie została zakwestionowana przez strony, a ponadto Sąd nie znalazł podstaw do ich podważenia z urzędu. Ponadto Sąd oparł ustalenia na podstawie pisemnych zeznań świadka R. O. (1) /k. 326-329/ oraz przesłuchanej w charakterze strony powódki D. O. /k. 335-336/.

W konsekwencji ustalenia dotyczące uszczerbku na zdrowiu, jakiego doznała powódka, przebiegu leczenia oraz zakresu i natężenia cierpień, Sąd poczynił w oparciu o w pełni zgodne ze sobą dokumenty medyczne i zeznania przesłuchanej w charakterze strony D. O., a także opinie sądowe sporządzone przez biegłych: lekarza psychiatrę A. R., lekarza psychiatrę A. M., lekarza psychiatrę psychoseksuologa Z. S., psychologa E. N. /k. 203-213/, lekarza chirurga plastycznego M. T. /k. 241-244/ oraz lekarza traumatologa ortopedy S. M. /k. 269-285v./. Opinie te zostały sporządzone przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje na podstawie dokumentacji lekarskiej oraz badań podmiotowego i przedmiotowych powódki. Opinie te są precyzyjne i rzeczowe oraz w sposób dokładny i wyczerpujący odpowiadają na zadane biegłym pytania. Z tych też względów Sąd uznał sporządzone w sprawie opinie za pełnowartościowy materiał dowodowy. W takim zaś stanie rzeczy nie było żadnych podstaw do kwestionowania opinii biegłych i płynących z nich wniosków.

Dokonując oceny opinii, Sąd wziął pod uwagę stanowisko biegłego lekarza ortopedy traumatologa S. M., z którego wynika, że powódka doznała z tytułu ortopedycznych skutków doznanych urazów uszczerbek na zdrowiu w wysokości 10%. Biegły wskazał, iż po dwóch latach od zdarzenia i na skutek prowadzonej rehabilitacji ten uszczerbek zmniejszył się do 2 %. Nie mniej jednak z uwagi na okołostawową lokalizację tego urazu zdaniem biegłego powrót powódki do jej stanu zdrowia sprzed wypadku nie będzie możliwy. Biegły dodał, iż w przyszłości nie można wykluczyć procesu pourazowego zwyrodnieniowego w stawie skokowo-goleniowym prawym, co może skutkować pogorszeniem stanu sprawności fizycznej.

Z kolei biegła z zakresu chirurgii plastycznej M. T. wskazała, iż rekonstrukcja tatuażu w obrębie skóry zmienionej bliznowato nie zawsze się udaje i jest obarczona możliwością niepowodzenia, zaś bliznę pooperacyjną można jedynie poprawić (strukturę i kolor), ale nie usunąć całkowicie. Usunięcie zniekształconego tatuażu jest możliwe, ale i długotrwałe. Koszt ewentualnej korekty blizny i laserowego usunięcia tatuażu biegła określiła na kwotę po ok. 8.000 zł za każdy zabieg.

Ponadto biegli z zakresu psychiatrii, seksuologii oraz psychologii w swojej łącznej opinii stwierdzili, iż powódka w związku z przebytym zdarzeniem odczuwała niepokój o własne zdrowie, relacjonowała poczucie bezradności w pierwszych trzech miesiącach od zdarzenia, nie mogła pogodzić się z zależnością od osób drugich, korzystania z pomocy męża. Powódka w okresie pierwszych kilku miesięcy z powodu ograniczeń fizycznych w funkcjonowaniu codziennym, jak również z powodu poczucia zależności od osób drugich miała mniejszą potrzebę kontaktów społecznych. Od czasu wdrożenia rehabilitacji tj. po ok. 3 miesiącach od zdarzenia wzrastało jej funkcjonowanie fizyczne, a wraz z tym jej samopoczucie psychiczne zaczęło się poprawiać.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W sporze po stronie pozwanej wystąpiły dwa podmioty połączone ze sobą węzłem odpowiedzialności in solidum. Każdy z nich -właściciel obiektu oraz zakład ubezpieczeń jego podwykonawcy odpowiada bowiem względem powódki D. O. na innej płaszczyźnie prawnej: właściciel centrum handlowego jako odpowiedzialny z tytułu czynu niedozwolonego, a zakład ubezpieczeń na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej łączącej go z firmą, której powierzono czynności sprzątania obiektu CH (...). Nie ma w ocenie Sądu podstaw do przyjęcia solidarności dłużników, ta bowiem wynikać może jedynie z ustawy bądź czynności prawnej (art. 369 k.c.).

W niniejszym postępowaniu powódka D. O. dochodziła od pozwanych (...) S.A. z siedzibą w S. oraz (...) Sp. z o.o. w J. in solidum kwoty 95.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 3 listopada 2020 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 16.000 zł tytułem odszkodowania z tytułu wyłożenia kosztów korekcji blizn oraz usunięcia tatuażu. Powyższe żądania powódka wywodziła jako rekompensatę za szkodę pozostającą w związku ze zdarzeniem z dnia 5 stycznia 2020 r.

Powódka utrzymywała, iż uległa wypadkowi na terenie będącym własnością I. C. Polska Sp. z o.o z siedzibą w J., zaś bezpośrednią przyczyną zdarzenia było nieprawidłowe utrzymanie w czystości terenu przez (...) Sp. z o.o. sk. we W., zaś (...) Sp. z o.o. sk. We W., w dacie wystąpienia szkody była ubezpieczona w zakresie odpowiedzialności cywilnej przez (...) Towarzystwo (...) z siedzibą w S..

Zgodnie z art. 415 k.c. kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Przewidziana w tym artykule odpowiedzialność za czyn własny oparta jest na zasadzie winy, a przesłankami tej odpowiedzialności są szkoda, czyn sprawcy noszący znamiona winy oraz związek przyczynowy pomiędzy czynem a szkodą, zaś przesłanki te muszą być spełnione łącznie. Za szkodę odpowiada osoba, której zawinione zachowanie jest źródłem powstania tej szkody, przy czym zdarzeniem sprawczym w rozumieniu ww. przepisu jest zarówno działanie jak i zaniechanie w sytuacji gdy wiąże się z ciążącym na sprawcy obowiązkiem czynnego działania i niewykonania tego obowiązku.

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

Do zdarzenia z dnia 5 stycznia 2020 roku, z którego powódka wywodzi swoje żądania, doszło na nieruchomości CH (...) ul. (...) w W., którego właścicielem jest (...) Sp. z o. o. w J. i tam prowadzi działalność gospodarczą.

W pierwszej kolejności zwrócić uwagę należy na okoliczność, iż prawo własności zgodnie z art. 140 k.c. polega na tym, że w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą. Już z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, że prawa właściciela są ograniczone zarówno ustawą jak i zasadami współżycia społecznego. Te same źródła norm mogą nałożyć na niego związane z własnością obowiązki niezależnie od szerokiego zakresu praw wytyczonego przez art. 140 k.c.

W tym miejscu podkreślenia wymaga fakt, że liczne obowiązki właściciela wynikają z prawa własności nieruchomości, jaką stanowi obiekt budowlany. Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane (tekst jednolity w Dz. U. z 2016 roku poz. 290) obiekt budowlany należy użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej. Z kolei zgodnie z art. 61 pkt 1 prawa budowlanego to na właścicielu bądź zarządcy spoczywa obowiązek utrzymywania i użytkowania obiektu zgodnie z zasadami wyrażonymi w art. 5 prawa budowlanego.

Nie ulega wątpliwości, że parking, którym przemieszczała się powódka stanowił obiekt budowlany (liniowy), o którym mowa w prawie budowlanym. Zgodnie z art. 3 pkt 3a przez obiekt liniowy należy rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami. Definicja, wyrażona w art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych budowlę (tekst jednolity w Dz. U. z 2016 r. poz. 1440), wskazuje, że drogą jest budowla wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym.

Analiza powyższych przepisów prowadzi do wniosku, że parking w centrum handlowym jest obiektem budowlanym w rozumieniu prawa budowlanego, a prawo własności do parkingu pociąga obowiązek po stronie właściciela zachowania należytego stanu technicznego tego obiektu w ten sposób, by zachowane były jego właściwości użytkowe.

W toku postępowania powódka utrzymywała, iż poślizgnęła się na oblodzonym parkingu. Parking jest miejscem przeznaczonym do powszechnego użytku, a by jego funkcja użytkowa była spełniona musi on być w dobrym stanie. Zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy potwierdza, na co wskazuje również doświadczenie życiowe, jak i zasady logicznego rozumowania, że brak dbałości o stan nawierzchni przedmiotowego parkingu był przyczyną wypadku powódki. Zdaniem sądu powódka udowodniła, że parking ten nie spełniał swoich funkcji swobodnego przemieszczania się po nim pieszych, że był oblodzony, a tym samym, że doszło do zdarzenia, o którym mowa w pozwie.

Przyjmując, iż rzeczywiście wypadek powódki miał miejsce, to należy wskazać, iż w stosunku do pozwanego (...) Sp. z o.o. w J. odpowiedzialność za skutki zdarzenia należy rozpatrywać w oparciu o art. 429 k.c. zgodnie z którym, kto powierza wykonanie czynności drugiemu, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez sprawcę przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, chyba że nie ponosi winy w wyborze albo że wykonanie czynności powierzył osobie, przedsiębiorstwu lub zakładowi, które w zakresie swej działalności zawodowej trudnią się wykonywaniem takich czynności.

Przenosząc na grunt rozpoznawanej sprawy treść powołanego przepisu należy wskazać, iż pozwany (...) Sp. z o.o. w J. powierzył obowiązek utrzymywania czystości na terenie CH (...) i na obszarze wokół niego zewnętrznemu podmiotowi zajmującego się zawodowo utrzymaniem porządku tj. (...) Sp. z o.o. S.k. z siedzibą we W. na podstawie umowy z dnia 15 czerwca 2018 roku (umowa k. 127-140). Zgodnie z treścią powołanej umowy Zleceniobiorca zobowiązany był do wykonania usługi w zakresie utrzymania czystości na terenie Centrum Handlowego (...) przy ul. (...) w W.. Umowa została zawarta na czas nieokreślony za wynagrodzeniem. Na podstawie załącznika nr 1 do Umowy sprzątaniem objęte były tereny wewnętrzne jak i zewnętrzne (garaże, parkingi, dojścia i chodnik). W § 2 Umowy zaś Zleceniobiorca zobowiązał się zaś do wykonywania Usług z najwyższą starannością, z uwzględnieniem zawodowego charakteru wykonywanej działalności oraz do utrzymania czystości Centrum Handlowego na satysfakcjonującym Zleceniodawcę poziomie. Zgodnie z treścią § 1 pkt 1 Umowy zakres usług wykonywanych na podstawie Umowy określa załącznik nr 1a do Umowy, w którym określono minimalny zakres pracy oraz przybliżoną częstotliwość jej wykonywania. Zgodnie z tym załącznikiem, Zleceniobiorca zobowiązany był trakcie zimy min. do: odśnieżania ręcznego i maszynowego, pryzmowania śniegu, posypywania środkami chemicznymi, wywożenia śniegu poza teren kompleksu (...), usuwania błota z terenów dojazdów i wjazdów do parking wielopoziomowego. Umowa zobowiązała Zleceniobiorcę do dokonywania powyższych czynności codziennie.

Bezsprzeczne było w niniejszym postępowaniu, iż (...) Sp. z o.o. S.k. z siedzibą we W. posiadała u pozwanego (...) S.A. w S. ważną polisę odpowiedzialności cywilnej.

Zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. W myśl § 2 pkt 1 cytowanego przepisu świadczenie zakładu ubezpieczeń polega w szczególności na zapłacie przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku.

Zgodnie z art. 821 k.c. przedmiotem ubezpieczenia majątkowego może być każdy interes majątkowy, który nie jest sprzeczny z prawem i daje się ocenić w pieniądzu. Zgodnie z art. 822 § 1, 2 i 4 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Podstawą odpowiedzialności (...) S.A. w S. zawarta z (...) Sp. z o.o. S.k. z siedzibą we W. umowa ubezpieczenia Pozwanemu ubezpieczycielowi należy zatem przypisać odpowiedzialność odszkodowawczą na zasadzie deliktu.

Zgodnie z art. 415 k.c. kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Przesłankami odpowiedzialności deliktowej są: 1) powstanie szkody, rozumianej jako uszczerbek w dobrach prawnie chronionych osoby poszkodowanej, 2) bezprawne zachowanie się sprawcy szkody oraz 3) adekwatny związek przyczynowy pomiędzy szkodą, a bezprawnym zachowaniem się sprawcy.

Zgodnie z art. 430 k.c. kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności.

Zgodnie z art. 445 § 1 k.c. w wypadkach przewidzianych w art. 444 k.c., tj. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Ustalenie wysokości zadośćuczynienia przewidzianego w art. 445 § 1 k.c. wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności istotnych dla określenia rozmiaru doznanej krzywdy, takich jak wiek poszkodowanego, stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i czas trwania, nieodwracalność następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwo, oszpecenie), rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiowa oraz inne czynniki podobnej natury (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2007 r., sygn. akt V CSK 245/07, LEX nr 369691).

Tytułem zadośćuczynienia powódka otrzymała od pozwanego (...) S.A. w S. kwotę w łącznej wysokości 16.899 zł. Niewątpliwie kwota ta w pewnej mierze zaspokaja roszczenie powódki w tym zakresie. Na skutek wypadku strona powodowa doznała szeregu urazów prawej kończyny, a chociaż od wypadku minęło już ponad 4 lata do chwili obecnej nie odzyskała ona pełnej sprawności. Skutki wypadku znacznie ograniczyły ponadto powódkę w życiu osobistym i codziennych czynnościach.

Oceniając zgłoszone roszczenie o zadośćuczynienie, Sąd miał na uwadze, iż celem zadośćuczynienia jest naprawienie szkody niemajątkowej wyrażającej się krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych. Dlatego też, ustalając kwotę zadośćuczynienia należy mieć na uwadze rozmiar cierpień związanych z zaistnieniem wypadku, jak i dolegliwości bólowe powstałe w następstwie urazu oraz długotrwałego leczenia. Wśród innych okoliczności wpływających na wysokość zadośćuczynienia jest wymóg ustalenia go w rozsądnych granicach, adekwatnych do aktualnych stosunków majątkowych, albowiem jego celem jest pokrycie szkody majątkowej, a nie wzbogacenie poszkodowanej. Niewątpliwie rozmiar cierpień, zarówno fizycznych jak i psychicznych, doznanych przez powódkę jest duży. Uległa ona wypadkowi jako osoba młoda i sprawna fizycznie. Ponadto miała szereg planów na przyszłość (podjęła starania o dziecko). Wypadek spowodował, iż powódka w jednej chwili utraciła chwilową możliwość samodzielnego funkcjonowania w sferze społecznej. Ponadto należy wskazać, iż na skutek wypadku była unieruchomiona przez co najmniej 6 tygodni i skazana na pomoc osób trzecich, co szczególnie silnie oddziaływało na jej psychikę.

Wszystkie te okoliczności zdaniem Sądu przemawiają za zasądzeniem od pozwanych in solidum na rzecz powódki dodatkowej kwoty w wysokości 38.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Kwota ta odpowiada doznanej krzywdzie – przeprowadzane zabiegi operacyjne wymagały ingerencji w organizm powódki, a który wymagał po tych zabiegach dalszej rekonwalescencji i usprawniania. Łączna kwota zadośćuczynienia, tj. 54.899 zł – przy uwzględnieniu ustalonego przez biegłego ortopedę 10 % uszczerbku na zdrowiu powódki w pełni zdaniem Sądu zaspokaja roszczenie strony powodowej. Zdaniem Sądu kwota ta odpowiada rozmiarowi i intensywności negatywnych doznań D. O. spowodowanych wypadkiem, uwzględnia skutki zdarzenia w jej obecnym życiu i nie prowadzi do nieuzasadnionego wzbogacenia powódki. Ponadto przyznane zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny i ma wynagrodzić jej dalsze cierpienia. Powódka w obecnej chwili jest aktywna zawodowo. W dalszym ciągu uskarża się na drętwienie operowanej kończyny. Z uwagi na blizny nie może zakładać wielu rodzajów spodni czy też butów.

Dlatego też Sąd uznał za zasadne żądanie powódki dodatkowej kwoty z tytułu zadośćuczynienia w wysokości 38.000 zł. Dalej idące powództwo podlegało oddaleniu, jako zbyt wygórowane. Co do odsetek, to należy wskazać, że odsetki ustawowe z uwagi na charakter roszczenia i ustalenie rozmiaru krzywdy na datę zamknięcia rozprawy po przeprowadzeniu postępowania dowodowego (art. 363 § 2 k.c.) zostały zasądzone od daty wydania wyroku, stąd dalej idące powództwo podlegało oddaleniu.

Przechodząc do żądania odszkodowania należy wskazać, na dyspozycję art. 444 § 1 k.c., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia. Odszkodowanie przewidziane w art. 444 § 1 k.c. obejmuje wszelkie wydatki (koszty) pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, jeżeli są konieczne (niezbędne) i celowe (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2008 r., sygn. akt II CSK 425/07, M. Praw. 2008, nr 3, s. 116). Pojęcie „wszelkie koszty” oznacza koszty różnego rodzaju, których nie da się z góry określić, a których ocena, na podstawie okoliczności sprawy, należy do sądu (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2008 r., sygn. akt II CSK 425/07, LEX nr 378025). Jednak, jak słusznie się zauważa, celowość ponoszenia wszelkich wydatków może być związana nie tylko z możliwością uzyskania poprawy stanu zdrowia, ale też z potrzebą utrzymania tego stanu, jego niepogarszania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2011 r., sygn. akt IV CSK 308/10, LEX nr 738127). Zawsze jednak obowiązek zwrotu dotyczy wydatków rzeczywiście poniesionych i nie wystarczy wykazanie, że były one obiektywnie potrzebne (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 8 lutego 2006 r., sygn. akt I ACa 1131/05, LEX nr 194522).

W grupie wydatków celowych i koniecznych, pozostających w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia tradycyjnie wymienia się koszty leczenia (pobytu w szpitalu, pomocy pielęgniarskiej, koszty lekarstw), specjalnego odżywiania się, nabycia protez i innych specjalistycznych aparatów i urządzeń (np. protez, kul, aparatu słuchowego, wózka inwalidzkiego).

Stosunek ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ma charakter odszkodowawczy. Świadczenie ubezpieczyciela nie powinno więc przewyższać wysokości szkody poniesionej przez ubezpieczonego (Zdzisław Gawlik, Komentarz do art. 822 Kodeksu cywilnego, w: Andrzej Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część szczególna, LEX nr 84167). Wobec tego należy wskazać, co składa się na szkodę, którą poniosła powódka w niniejszej sprawie.

Powódka domagała się zasądzenia kwoty 16.000 zł tytułem wyłożenia sumy na pokrycie kosztów korekcji blizny oraz usunięcia tatuażu. Sąd uznał, iż przedmiotowe żądanie zasługuje na uwzględnienie. Zarówno blizna o długości 14 cm jak i tatuaż, przez który ona przechodzi zaburzając jego obraz stanowią elementy szpecące nogę powódki. Powódka ma ograniczone możliwości co do ubioru niektórych spodni czy sukienek. Wykonanie operacji korekcji blizny i usunięcia tatuażu pozwolą powódce ponownie poczuć się atrakcyjnie.

Żądanie zatem powódki przekraczające wskazane w pkt I. wyroku kwoty z tytułu zadośćuczynienia oraz w zakresie odsetek mając na uwadze powyższe rozważania, należało uznać za nieuzasadnione, wobec czego podlegało ono oddaleniu (pkt II wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. ustalając, że powódka ponosi koszty procesu w 51,36 % in solidum w stosunku do pozwanych, a pozwani w 48,56 % in solidum w stosunku do powódki i na podstawie art. 108 § 1 zdanie drugie k.p.c. pozostawiając szczegółowe ich wyliczenie referendarzowi sądowemu (pkt III wyroku).

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE