Sygn. akt I C 433/23
Powodowie B. B., T. B. i L. B. wystąpili z pozwem przeciwko S. J. domagając się zasądzenia od pozwanego na rzecz: powódki B. B. kwoty 1.500,00 zł, powoda T. B. kwoty 1.500,00 zł i powódki L. B. kwoty 1.500,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. Powodowie domagali się również o zasądzenia od pozwanego na ich rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.
Uzasadniając powyższe stanowisko, powodowie wskazali, że ich poprzednik prawny E. B. zawarł z pozwanym umowę o wykonanie prac w postaci wykonania konstrukcji schodowej wraz z podestem przy ulicy (...) w S. na zewnątrz budynku. Powodowie podali, że strony umowy ustaliły wynagrodzenie na łączną kwotę 4.000,00 zł, natomiast w dniu podpisania umowy pozwany S. J. otrzymał zadatek w kwocie 2.000,00 zł. W ocenie powodów pozwany nie wykonał umówionej inwestycji i na którą pobrał zadatek w wysokości wskazanej w umowie, na zabezpieczenie pokrycia materiałów do realizacji zlecenia, których nie zakupił.
Strona powodowa podała również, że w dniu 11 lutego 2021 roku zmarł E. B., a spadkobiercami po nim pozostali żona B. B., syn T. B. i córka L. B.. Osoby te są następcami zmarłego i wstąpiły w jego miejsce w związku z zawartą z pozwanym umową. Wskazali, że z uwagi na wybuch pandemii (...)19 i zamknięcie granic oraz śmierć E. B. termin zakończenia prac został przesunięty zgodnie z wolą obu stron. Zdaniem powodów świadczy o tym również fakt, że pozwany zawarł z powodami w dniu 19 stycznia 2022 roku kolejną umowę i otrzymał wówczas kolejną zaliczkę w kwocie 2.500,00 złotych na wykonanie konstrukcji schodów stalowych wewnątrz budynku. Zaliczka została zapłacona przez A. K. działającego na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez B. B., T. B. i L. B.. Powodowie wskazali, że strony ustaliły nowy termin odbioru prac, zgodnie, z którym pozwany zobowiązał się zakończyć prace związane ze schodami zarówno, wewnątrz, jaki i na zewnątrz budynku do końca lutego 2022 roku, jednak po wpłacie powyższej kwoty pozwany również nie podjął się wykonania zleconej pracy. Wskazując na powyższe okoliczności powodowie wskazali, że po stronie pozwanego istnieje odpowiedzialność za powstałą szkodę w postaci niewykonania umowy, dlatego też jest on zobowiązany do zwrotu zaliczek w kwotach 2.000,00 złotych i 2.500,00 złotych z tytułu zawartych i niewykonanych umów.
Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym przez referendarza sądowego Sądu Rejonowego w Suwałkach z dnia 31 maja 2023 roku w sprawie o sygn. akt I Nc 593/23 uczyniono zadość żądaniu powodów w całości.
W przypisanym ustawowo terminie pozwany S. J. wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, domagając się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia od powodów na jego rzecz kosztów postępowania. W uzasadnieniu sprzeciwu podniósł, iż za pobraną kwotę 2.000,00 złotych zakupił konieczne materiały przeznaczone na realizację zamówienia, które jego zdaniem zostało wykonane w całości. Pozwany podał, że w terminie przewidzianym umową, tj. do dnia 21 maja 2020 roku nie doszło do montażu w związku z prowadzonymi robotami budowlanymi przy ulicy (...) w S., gdyż budynek nie był przygotowany do posadowienia w nim konstrukcji schodów. Pozwany podniósł, że pierwotnie spocznik miał być usytuowany przy wejściu do domu nad garażem od strony ulicy, a schody do spocznika również miały znajdować się od strony wejścia na posesję przy furtce wejściowej. Według pozwanego zamawiający zmienili koncepcję i zażądali umieszczenia schodów z boku budynku, co uniemożliwiał wymiar wykonanej uprzednio konstrukcji. Pozwany wskazał, iż od połowy 2019 roku E. B. i jego najbliższa rodzina przebywali za granicą, dlatego nie miał z nimi bieżącego kontaktu, co uniemożliwiało ustalenie terminu montażu i dokończenia prac. Wobec powyższego, według pozwanego, zgodnie z pkt 11 umowy wpłacona przez zamawiającego kwota 2.000,00 zł nie podlega zwrotowi, gdyż stanowi zabezpieczenie na pokrycie materiałów do realizacji konstrukcji schodowej. Dodatkowo podniósł, iż roszczenie jest przedawnione. Natomiast odnosząc się do umowy ze stycznia 2022 roku, na poczet, której powodowie uiścili zaliczkę w wysokości 2.500,00 zł, pozwany twierdzi, że wykonał konstrukcję schodów wewnątrz budynku w całości, jednak nie doszło do jej montażu z uwagi na zmianę przez powodów kształtu konstrukcji po jej wykonaniu.
Sąd ustalił, co następuje:
W dniu 09 maja 2019 roku S. J. i E. B. zawarli umowę, której przedmiotem było wykonanie konstrukcji schodowej zewnętrznej wraz z podestem oraz jej zamontowanie w budynku przy ulicy (...) w S.. W treści umowy strony ustaliły termin rozpoczęcia prac na dzień 18 maja 2020 roku, a zakończenia 21 maja 2020 roku, zaś całkowite wynagrodzenie netto ustalono na kwotę 4.000,00 złotych. Kwota ta, zgodnie z zapisami umowy, mogła ulec zmianie w związku ze zmianą cen towarów za porozumieniem stron. Jednocześnie w umowie strony potwierdziły uiszczenie zadatku na wykonane prace w wysokości 2.000,00 złotych. Wyroby, zgodnie z zapisami umowy miały być pomalowane na kolor brązowy i zamontowane, a uiszczenie całości wynagrodzenia miało mieć miejsce po zamontowaniu konstrukcji. Wszelkie zmiany umowy miały nastąpić w formie pisemnej. Po zawarciu powyższej umowy E. B. oraz jego rodzina tj. żona B. B. oraz dzieci T. B. i L. B. przebywali w Anglii. Z S. J. kontaktowali się głównie za pomocą komunikatora M. oraz telefonicznie. Rodzina planowała przyjazd do Polski w okresie gdy miały zostać zamontowane schody tj. w maju 2020r. Przyjazd został jednak odwołany z uwagi na ogłoszenie w marcu 2020r. stanu zagrożenia epidemicznego i wprowadzenia ograniczeń w życiu społecznym oraz komunikacyjnym. Wydłużono wówczas, termin wykonania i montażu schodów zewnętrznych, przy czym nie określono konkretnej daty montażu ogólnie wskazując rok 2021. Strony umowy pozostawały periodycznym kontakcie.
(dowód: umowa o wykonanie prac, k. 8, wyjaśnienia informacyjne powodów L. B. k. 117 -118, T. B. k. 117 v, częściowo wyjaśnienia informacyjne pozwanego S. J. k.117v - 119).
W dniu 11 lutego 2021 roku na skutek choroby nowotworowej zmarł E. B.. Rodzina w marcu 2021r. przyjechała do Polski zajmując się pogrzebem oraz formalnościami związanymi z pochówkiem. W dalszym ciągu pozostawała w kontakcie w S. J., jednakże wobec zgonu E. B. szczegóły dotyczące wykonania schodów odłożono na termin późniejszy. S. J. wyraził zrozumienie dla powyższej sytuacji. W dniu 12 marca 2021r. Notariusz prowadzący Kancelarię Notarialną W. U. sporządził akt poświadczenia dziedziczenia za rep. A 3513/2021 stwierdzając, iż spadek po E. B. nabyli po 1/3 żona B. B., syn T. B. i córka L. B..
(dowód: akt poświadczenia dziedziczenia, k. 10-11, wyjaśnienia informacyjne powodów L. B. k. 117 -118, T. B. k. 117 v).
Po zakończeniu spraw osobistych B. B., T. B. i L. B. ponownie skontaktowali się z S. J. celem realizacji schodów zewnętrznych. W dniu 05 listopada 2021r. w odpowiedzi na zapytanie dotyczące terminu realizacji zamówienia poinformował, iż do końca roku 2021r. nie ma możliwości ich montażu. Zobowiązał się podać termin realizacji w styczniu 2022r. Pozostając w dalszym kontakcie dniu 19 stycznia 2022 roku strony zawarły kolejną umowę, która dotyczyła wykonania konstrukcji schodów wewnątrz budynku. Strony przesunęły termin wykonania pierwotnej umowy zawartej przez E. B. zgodnie z wolą obu stron, ustalając, iż obie konstrukcje schodów wewnątrz i z zewnątrz budynku zostaną wykonane do końca miesiąca lutego 2022 roku. W związku z zawarciem drugiej umowy o wykonanie konstrukcji schodów wewnątrz budynku, A. K. działając w imieniu i na rzecz B. B., T. B. i L. B. wpłacił S. J. zaliczkę w kwocie 2.500,00 zł, a całość zamówienia strony określiły na kwotę 4.500,00 złotych.
(dowód wpłaty Nr 1/01/21 z dnia 19 stycznia 2022 roku, k. 9, zeznania świadka A. K. k.120, wyjaśnienia informacyjne powodów L. B. k. 117 -118, T. B. k. 117 v wydruk wiadomość l. 55 ).
Pomimo upływu terminu i wielu pytaniach kierowanych do S. J. poprzez rozmowy poprzez komunikator M., umowa nie została wykonana. B. B., T. B. i L. B. zaplanowali przyjazd do Polski na początku 2022r. P. J. został poinformowany, iż zostanie wówczas ustalony ostateczny wygląd schodów i termin montażu schodów wewnętrznych oraz zewnętrznych. Dodatkowo poinformowano, iż E. B. posiada dostęp do budynku i w razie potrzeby udzieli informacji i ewentualnej pomocy. W marcu 2022r. S. J. na zapytania dotyczące terminu montażu schodów informował, iż jest w trakcie ich wykonywania, ma opóźnienie gdyż popsuł mu się migomat, następnie brakowało kątownika, zaś około połowy kwietnia oczekiwał na resztę materiałów. B. B., T. B. i L. B. po przyjeździe Polski bezskutecznie próbowali nawiązać kontakt z S. J.. Udali się również do jego miejsca zamieszkania, jednakże nie zastali go. Prośba o kontakt pozostanie bez odpowiedzi. Nie wywiązanie się z umowy przez S. J. nie było odosobnionym przypadkiem. W analogiczny sposób postąpił w stosunku do Ż. T. oraz innych osób na terminie B., A. i G..
(dowód: wydruki z treści rozmów poprze komunikator M., k. 50-68, wyjaśnienia informacyjne powodów L. B. k. 117 -118, T. B. k. 117 v, zeznania świadka Ż. T. k. 119 ).
W związku z niewykonaniem umowy przez pozwanego, strona powodowa w dniu 24 kwietnia 2023 roku wysłała do pozwanego przedsądowe wezwanie do zapłaty kwoty 4.500,00 zł w terminie 3 dni od dnia jego doręczenia, które zostało odebrane przez pozwanego w dniu 08 maja 2023 roku.
(dowód: przedsądowe wezwanie do zapłaty, k. 13-13v; potwierdzenie nadania i odbioru przesyłki, k. 15-15v).
W odpowiedzi na powyższe pismo, S. J. zwrócił się o sprecyzowanie, z jakiego tytułu i na jakiej podstawie wywodzi się roszczenie powodów.
(dowód: odpowiedź na wezwanie, k. 16).
W związku z powyższym, powodowie wystosowali do pozwanego kolejne pismo, w którym dokładnie przedstawili stan faktyczny zawartych umów, domagając się zapłaty kwoty 4.500,00 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Niniejsze pismo zostało wysłane 15 maja 2023 roku.
(dowód: odpowiedź powodów na pismo pozwanego z dnia 09 maja 2023 roku, k. 17-17v, potwierdzenie nadania przesyłki, k. 19-19v).
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.
Stan faktyczny niniejszej sprawy Sąd ustalił na podstawie okoliczności bezspornych, dokumentów przedłożonych przez strony oraz dowodu z zeznań świadków oraz wyjaśnień informacyjnych powodów oraz częściowo pozwanego. Sąd dał wiarę dowodom w postaci dokumentów zgromadzonych w toku procesu albowiem ich prawdziwość nie budziła w ocenie Sądu jakichkolwiek wątpliwości.
Odnosząc się do umowy zawartej przez S. J. z E. B., należy stwierdzić, że strony wiązała umowa o dzieło, na mocy, której pozwany zobowiązał się wykonać konstrukcję schodów stalowych na zewnątrz budynku za łączną kwotę 4.000,00 złotych, na poczet, której to umowy został uiszczony zadatek w wysokości 2.000,00 złotych. Następne B. B., T. B. i L. B. zawarli z S. J. drugą umowę o dzieło, której przedmiotem było wykonanie konstrukcji schodów wewnątrz budynku za kwotę 4.500,00 złotych, z tytułu, której wpłacono zaliczkę w kwocie 2.500,00 złotych. Niewątpliwie w stosunku do obu zawartych umów należy stosować przepisy o umowie o dzieło.
Zgodnie z art. 627 kc przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Wykonanie dzieła jest zasadniczym obowiązkiem przyjmującego zamówienie. Wykonanie dzieła jest procesem, w odniesieniu, do którego możliwe jest wskazanie jego początkowego i końcowego momentu, w którym osiągany jest rezultat w postaci dzieła ( A. Brzozowski, w: System PrPryw, t. 7, 2011, Nb 16, s. 384; M. Gutowski, w: Gutowski, Komentarz, t. II, art. 627, Nb 8).
Sąd Najwyższy wskazał, że umowa o dzieło to umowa o pewien określony rezultat pracy i umiejętności ludzkich (wyrok z dnia 18 kwietnia 2012 roku, II UK 187/11, OSNP 2013/9-10/115). Wykonanie oznaczonego dzieła stanowi najczęściej jakiś proces pracy lub twórczości o możliwym do określenia momencie początkowym i końcowym, a celem tego procesu jest doprowadzenie do rezultatu określonego przez strony w momencie zawierania umowy. Jest to, zatem umowa o „rezultat usługi”. Przyjmuje się, że rezultat ten jest z góry określony, ma samoistny byt, jest obiektywnie osiągalny, pewny i konieczny do osiągnięcia. Odpowiedzialność przyjmującego zamówienie w wypadku nieosiągnięcia celu umowy jest więc odpowiedzialnością za nieosiągnięcie określonego rezultatu. Ponadto, dzieło musi istnieć w postaci postrzegalnej, pozwalającej odróżnić je od innych przedmiotów, ale i uchwycić istotę osiągniętego rezultatu. Odpłatność i wzajemność umowy o dzieło przejawia się w tym, że świadczenia stron (wykonania dzieła i zapłaty wynagrodzenia) są ściśle powiązane, ekwiwalentne i od siebie uzależnione.
Bezsporne jest, iż strony łączyła umowa o dzieło zawarta w dniu 09 maja 2019 roku, w której strony pierwotnie ustaliły termin początkowy wykonania dzieła na 18 maja 2020 roku, natomiast termin końcowy na 21 maja 2020 roku. W późniejszym czasie termin ten został zmieniony przez następców prawnych zmarłego E. B., którzy ustalili z pozwanym, że wykonanie obu konstrukcji schodów nastąpi w terminie do końca lutego 2022.
Kwestią zaś sporną było, ustalenie czy do niewykonania umowy doszło z przyczyn leżących po stronie powodów, czy też pozwanego. Dodatkowo z uwagi na podniesiony przez stronę pozwaną zarzut przedawnienia, zarzut ten, jako najdalej idący należało rozważyć w pierwszej kolejności. Zważyć bowiem należy, iż w przypadku jego uwzględnienia bezprzedmiotowe byłoby rozstrzyganie pozostałych okoliczności.
Podnosząc zarzut przedawniania pozwany powołał się na przewidziany art. 646 kc termin dwóch lat w którym zgodnie z treścią umowy, dzieło miało zostać oddane. Faktycznie zgodnie z treścią tego przepisu roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane.
Z umowy z dnia 9 maja 2019r. wynika, iż prace miały zostać rozpoczęte w terminie 18 maja 2020r., zaś zakończenie prac miało nastąpić 21 maja 2020r. Uwzględniając datę złożenia pozwu tj. 25 maja 2023r. oraz wskazanie w umowie daty wykonania dzieła 21 maja 2020r. istotnie złożenie pozwu nastąpiło po upływie dwóch lat. Zważyć jednak należy, iż z przeprowadzonych dowodów w sprawie, a które szczegółowo zostaną omówione w dalszej części uzasadnienia, wynika iż termin wykonania dzieła został zmieniony na skutek zgodnych oświadczeń stron umowy. W szczególności należy w tym miejscu przywołać korespondencję rozmów poprzez komunikator M. pomiędzy stroną powodową, a pozwanym. W treści początkowo nie wskazano wprost nowego terminu wykonania schodów. Ogólnie ustalono, iż schody zostaną wykonane w terminie późniejszym. Zgodnie wyjaśnieniami powodów nastąpiło to z uwagi na ogłoszenie pandemii covid i ustanowione w związku z tym restrykcje społeczne. Zachowanie takie jawi się jako całkowicie wiarygodne. Przypomnieć bowiem należy, iż 10 marca 2020 r. wprowadzono pierwsze obostrzenia (odwołano imprezy masowe zaplanowane w przestrzeni otwartej powyżej 1000 uczestników i powyżej 500 osób dla wydarzeń odbywających się w przestrzeni zamkniętej). Po ogłoszeniu przez (...) pandemii (...)19 od dnia 14 marca 2020 r. wprowadzono w kraju stan zagrożenia epidemicznego, zaś 15 marca Polska zamknęła granice, zaś 20 marca Premier RP ogłosił oficjalnie epidemię w Polsce. Odtąd pandemia zdominowała życie społeczne i gospodarcze w Polsce. Ograniczenia w zasadach prowadzenia działalności gospodarczej, trudności w kontaktach z klientami i dostawcami w kraju oraz poza jego granicami, przejście na pracę zdalną, e-edukacja, konieczność szybkiego dostosowania się do zewnętrznej sytuacji stały się nową codziennością. Są to fakty powszechnie znane i nie wymagały prowadzenia postepowania dowodowego w tym zakresie. W tej sytuacji oczywistym jest, iż nie dało się ustalić, czy choćby zaplanować wiążąco terminu realizacji umowy. Przypomnieć należy, iż powodowie zamieszkiwali w Anglii. Powyższe wynika tak z zeznań powodów jak również z korespondencji prowadzonej przez strony za pomocą komunikatora M.. Gdzie wartym jest przytoczenie słów pozwanego informującego „tak jak pisałem wcześniej w tym rok (2021r.) nie ma najmniejszych szans, zaś po nowym roku to kwestia ustalenia czy skończę pracę do końca roku, termin mogę w styczniu dopiero podać (…) w kwestii dachu, on musi być rozbierany do postanowienia konstrukcji, bo nic o tym nie wiem? Najbliższy termin to marzec kwiecień”. Powyższe bezspornie potwierdza, iż pozwany – zgodnie z twierdzeniami powodów – nie tyle że zgodził się na przedłużenie terminu, a sam powodował przedłużenie terminu. Napisał bowiem wprost – w roku 2021r. nie ma najmniejszych szans na wykonanie schodów. Natomiast dygresja dotycząca dachu bezspornie wskazuje, iż rozmowa dotyczyła schodów zewnętrznych, a nie jak wykrętnie próbował to wyjaśnić pozwany na rozprawie – schodów wewnętrznych.
Powyższej oceny nie zmienia fakt, iż strony w umowie zastrzegły, iż zmiana umowy winna nastąpić w formie pisemnej. Zgodnie bowiem z art. 74 § 1 kc zastrzeżenie formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej bez rygoru nieważności ma ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. Zgodnie zaś z przepisem § 2 wskazanego artykułu, mimo niezachowania formy pisemnej przewidzianej dla celów dowodowych, dowód z zeznań świadków lub dowód z przesłuchania stron jest dopuszczalny, jeżeli obie strony wyrażą na to zgodę, żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą albo fakt dokonania czynności prawnej jest uprawdopodobniony za pomocą dokumentu. Zgodnie z treścią art. 77 3 kc dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. Walor dokumentu przysługuje zatem informacji zapisanej na nośniku innym niż papier. Wystarczy, że sposób utrwalenia informacji będzie umożliwiał jej zachowanie i odtworzenie. Definicja dokumentu jest zatem bardzo szeroka i pozwala na uznanie za dokument wiadomości e-mail, wiadomości komunikatora M..
Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy należy wskazać, iż przedłożone przez stronę powodową wydruki z wiadomości z komunikatora M. same w sobie jednoznacznie wskazywały, iż strony uzgodniły późniejszy termin realizacji schodów. Początkowo termin ten – z uwagi na pandemię oraz zgon E. B. - został przełożony bez wskazania dokładnej daty, dopiero zaś w późniejszym okresie ustalono, iż montaż nastąpi w lutym 2022r. Sąd podzielił twierdzenia strony powodowej, jako zgodne z prawdą, gdyż wyjaśnienia powodów korelują ze sobą, w żaden sposób nie są ze sobą sprzeczne, jak również z dowodami zgromadzonymi w niniejszej sprawie, w tym z przedłożonymi wydrukami rozmów poprzez komunikator M. o których szczegółowo była mowa powyżej. Z dowodów tych jednoznacznie wynika, iż ze strony powodów był nawiązywany z pozwanym kontakt w sprawie ustalenia terminu wykonania konstrukcji schodów, natomiast pozwany początkowo odkładał termin montażu schodów, później zaś wskazywał w wiadomościach, że ma problemy z jej wykonaniem, między innymi z uwagi na naprawę migomatu, brak kątownika i in. Wiadomości powyższe były wysyłane w marcu 2022 roku, a więc pozwany nie wywiązał się z wykonania i zamontowania konstrukcji schodów do końca lutego 2022 roku. Powodowie na rozprawie szczegółowo przedstawili, kiedy kontaktowali się z pozwanym i co było ustalane.
Sąd uznał za niewiarygodne twierdzenia pozwanego w znacznej części, gdyż pozostają one w sprzeczności nie tylko z materiałem dowodowym zebranym w niniejszej sprawie, ale również z zasadami logicznego myślenia – w kontekście korespondencji prowadzonej z powodami. Zważyć należy, iż pozwany przyznał, że zawarł w dniu 09 maja 2019 roku umowę, która dotyczyła wykonania konstrukcji schodowej wraz ze spocznikiem i barierkami w terminie wyznaczonym na dzień 18 maja 2020 roku. Jednakże zdaniem pozwanego wykonanie przez niego umowy było uzależnione od prac budowlanych i zmiany całego dachu. Pozwany twierdził, iż niewykonanie w terminie umowy spowodowały problemy powodów związane ze znalezieniem firmy budowlanej, która miała wykonać prace w budynku przy ulicy (...), natomiast, po jego stronie nie było żadnego opóźnienia, gdyż kupił stopnie ocynkowane i wykonał konstrukcję schodów zewnętrznych już dwa tygodnie po zawarciu umowy. Dodatkowo pozwany wskazywał, iż problemem było umiejscowienie konstrukcji schodów, gdyż według niego miały one był wykute nad garażem, natomiast powódka wskazała, że nie było ustalone, aby schody miały znajdować się nad garażem. S. J. wskazywał także na zmianę koncepcji wykonywania schodów, zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych przez stronę powodową, poprzez co nie mogli osiągnąć w tej sprawie porozumienia. Pozwany podał, że był gotów zamontować schody zgodnie z pierwotną umową, jednak powodowie nie zgodzili się na konstrukcję w takiej formie. Natomiast z zeznań A. K. wynika, iż nie pamięta rozmów odnośnie zmiany konstrukcji schodów, co do konstrukcji schodów wewnętrznych wskazał, że nic nie wie, aby miały być one zabudowane. Ponadto podał, że nie trzeba było wykonać żadnych prac remontowych w środku budynku i można było zamontować konstrukcję. Świadek wskazał również, że chciał pomóc przy montażu schodów po ich wykonaniu przez pozwanego. Z zeznań świadka wynika również, że kontaktował się z pozwanym telefonicznie w 2022 roku w celu ustalenia, kiedy nastąpi wykonanie schodów wewnętrznych.
Na rozprawie w dniu 15 listopada powódka L. B. podała, iż termin wykonania umowy został przesunięty na 2021 roku za zgodą obu stron, wskazując przy tym, iż byli z pozwanym w stałym kontakcie, pytali, kiedy pozwanego może zamontować schody. Wówczas po stronie pozwanego wynikły problemy związane z brakiem kątownika i niesprawną frezarką, pomimo, iż pozwany uprzednio sugerował, że ukończył konstrukcję schodów. Powódka L. B. wyjaśniła, iż kontaktowali się z S. J. przez Internet i telefon, jednak w późniejszym okresie kontakt się urwał i dlatego po przyjeździe do Polski próbowali osobiście skontaktować się z pozwanym. Okazało się to niemożliwe gdyż ze strony pozwanego nie było żadnego kontaktu, wobec czego wynajęli firmę windykacyjną. L. B. zaprzeczyła również twierdzeniom pozwanego, iż w 2019 roku, były wykonywane prace budowlane, z uwagi, na które pozwany nie mógł zamontować konstrukcji. Ponadto zaprzeczyła też okolicznościom podnoszonym przez pozwanego, jakoby na zewnątrz nieruchomości były wykonywane jakiekolwiek prace. Dodatkowo stwierdziła, iż nie zaistniała sytuacja, iż pozwany poinformował, że schody są gotowe do zamontowania, natomiast po ich stronie występowały jakiekolwiek przeszkody, przeciwnie wskazała, że to pozwany w 2022 roku informował powodów o problemach z wykonaniem konstrukcji. Wskazała również, że nigdy nie widziała wykonanej konstrukcji schodów, ani żadnych rachunków za zakupione materiały.
W takiej sytuacji nie sposób uznać za wiarygodne wyjaśniania pozwanego, w których twierdzi, iż to powodowie urwali z im kontakt i była to przyczyna nie wykonania zamówionego dzieła.
Sąd podzielił twierdzenia strony powodowej, jako zgodne z prawdą, gdyż wyjaśnienia powodów korelują ze sobą, w żaden sposób nie są ze sobą sprzeczne, jak również z dowodami zgromadzonymi w niniejszej sprawie, w tym z przedłożonymi dokumentami w postaci treści w rozmów poprzez komunikator M. pomiędzy stroną powodową a pozwanym. Z dowodów tych jednoznacznie wynika, iż ze strony powodów był nawiązywany z pozwanym kontakt w sprawie ustalenia terminu wykonania konstrukcji schodów, natomiast pozwany wskazywał w wiadomościach, że ma problemy z jej wykonaniem, między innymi z uwagi na naprawę migomatu, brak kątownika i in. Wiadomości powyższe były wysyłane w marcu 2022 roku, a więc pozwany nie wywiązał się z wykonania i zamontowania konstrukcji schodów do końca lutego 2022 roku.
Reasumując, ocenie Sądu zebrany w sprawie materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, że pozwany nie wywiązał się z zawartej umowy i nie wykonał w ustalonym terminie montażu konstrukcji schodów wewnątrz i z zewnątrz budynku przy ulicy (...) w S.. Dowody zebrane w sprawie nie doprowadziły do ustalenia, iż niewykonanie umów nastąpiło z przyczyn nie leżących po stronie powodów. Jakkolwiek pozwany przedłożył fotografie mające w jego ocenie wskazywać, iż wykonał on konstrukcje zarówno schodów wewnętrznych, jak i zewnętrznych, to zauważyć należy, iż brak było podstaw do przyjęcia, iż faktycznie są to schody przeznaczone do domu pozwanych. Po pierwsze jeśli faktycznie były to rzeczone schody to dlaczego pozwany nie zdecydował się na ich montaż – zgodnie z prośbą pozwanych. Brak było przecież przeszkód do realizacji umowy. Po wtóre na rozprawie wskazał, iż dwa tygodnie po zawarciu umowy na wykonanie schodów zewnętrznych miał wykonaną konstrukcję (k.118v), tymczasem w wiadomościach na komunikatorze M. w dniu 05.11.2021r. podał, iż najbliższy termin montażu to to marzec - kwiecień 2021r. (k. 55) Nasuwa się zatem oczywiste pytanie dlaczego nie zamontował wykonanej konstrukcji gdy powodowie się tego domagali… W kolejnych wiadomościach pisał natomiast o awarii sprzętu (migomatu) brakującym materiale. Po trzecie nielogiczna jest przyczyna dal której S. J. nie zachował potwierdzenia zakupu materiałów służących do wykonania konstrukcji schodów. Przecież zgodnie z umową – cena dzieła mogła wzrosnąć w przypadku wzrostu cen zakupu. Jak zatem chciał udokumentować koszt wykonania konstrukcji schodów… Wreszcie należy wskazać, iż Sądowi wiadomo z urzędu wiaodmo, iż nie jest pierwsze postępowanie z udziałem pozwanego i jest on zorientowany w przepisach prawa, dlatego też w przypadku faktycznego wykonania schodów, dochodziłby przed Sądem swych praw i zapłaty na swoją rzecz. Tego jednak nie uczynił. Wszystkie podnoszone przez pozwanego okoliczności – niespójne i wykrętne – stanowią w ocenie Sądu nieudolna próbę uniknięcia odpowiedzialności za brak wykonania umowy. Zauważyć w tym miejscu również należ, iż nie wywiązanie się z umowy przez S. J. nie było odosobnionym przypadkiem. W analogiczny sposób postąpił w stosunku do Ż. T. oraz innych osób na terminie B., A. i G.. Wynika z zeznań świadka Ż. T., która opisując zawarcie umowy i rozmowy w celu jej realizacji podała taki sam sposób działania pozwanego tj. początkowe przełożenie terminu, później problemy z materiałami i urządzeniami, zaś na końcu obarczanie jej winą za rzekome zmiany w projekcie oraz nie wywiązanie się z umowy.
W świetle powyższego, istniały podstawy do odstąpienia od zawartych z pozwanym umów przez powodów i domagania się zwrotu poniesionych przez nich kosztów, co też strona powodowa uczyniła pismem nadanym w dniu 24 kwietnia 2023 roku. Na ten dzień niewątpliwie pozwany pozostawał w zwłoce z wykonaniem zamówionych konstrukcji schodów.
W tym miejscu należy podkreślić, że przyjmuje się, iż skierowanie żądania zwrotu zapłaconej ceny zawiera oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Stąd też, skierowane do pozwanego dnia 24 kwietnia 2023 roku wezwanie do zapłaty, stanowiło de facto odstąpienie od umowy. Wykonanie prawa odstąpienia od umowy jest jednostronnym oświadczeniem woli, a jego skuteczność zależy od dojścia do adresata w taki sposób, że mógł się zapoznać z jego treścią (art. 61 kc). Odstąpienie przez zamawiającego od umowy ma charakter prawokształtujący. W razie bowiem odstąpienia od umowy wzajemnej, która została w większej lub mniejszej części wykonana przez świadczenia niepieniężne, strona, która ją w ten sposób wykonała ponosząc związane z tym koszty, może domagać się od drugiej strony zapłaty wartości tego, o co się ona wzbogaciła jej kosztem (art. 410 k.c.).
Wobec powyższego, pozwany S. J. pozostaje zobowiązany do zwrotu powodom poniesionych wydatków: 2.000,00 złotych z tytułu zadatku uiszczonego pozwanemu przez E. B. na wykonanie i montaż konstrukcji schodów zewnętrznych i 2.500,00 złotych z tytułu zaliczki uiszczonej przez powodów dotyczącej wykonania konstrukcji schodów wewnątrz budynku.
W świetle powyższego uznać należało, iż to z przyczyn leżących po stronie pozwanego nie doszło do realizacji umowy w terminie i to on jest odpowiedzialny za ten stan rzeczy, zatem winien zwrócić powodom uiszczoną przez nich zaliczki o czym orzeczono jak w pkt. I wyroku.
O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 kpc. Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, strona przegrywająca proces – pozwany - zobowiązana została do zwrotu stronie wygrywającej (powodowi) poniesionych przez nią kosztów, na którą złożyła się opłata od pozwu i wynagrodzenie fachowego pełnomocnika wraz z opłatą skarbową ustalone na podstawie § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023r., poz. 1935 z późn.zm.), o czym orzeczono w pkt II- IV wyroku.
Sędzia Małgorzata Malinowska