UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym do tut. Sądu w dniu 27 sierpnia 2020 roku (data prezentaty – k. 6) powód (...) wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 150 524,13 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot:

: 98 383,52 zł od dnia 1 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty,
: 2 824,18 zł od dnia 1 lipca 2021 roku do dnia zapłaty,
: 2 824,18 zł od dnia (...) lipca 2021 roku do dnia zapłaty,
: 2 824,18 zł od dnia 1 września 2021 roku do dnia zapłaty,
: 2 824,18 zł od dnia 1 października 2021 roku do dnia zapłaty,
: 2 824,18 zł od dnia 30 października 2021 roku do dnia zapłaty,
: 2 824,18 zł od dnia 1 grudnia 2021 roku do dnia zapłaty,
: 2 824,18 zł od dnia (...) grudnia 2021 roku do dnia zapłaty,
: 2 824,18 zł od dnia 1 lutego 2022 roku do dnia zapłaty,
: 2 824,18 zł od dnia 1 marca 2022 roku do dnia zapłaty,
: 2 824,18 zł od dnia 1 kwietnia 2022 roku do dnia zapłaty,
: 2 824,18 zł od dnia 30 kwietnia 2022 roku do dnia zapłaty,
: 2 824,18 zł od dnia 1 czerwca 2022 roku do dnia zapłaty,
: 3 536,20 zł od dnia 1 lipca 2022 roku do dnia zapłaty,
: 2 942,85 zł od dnia 30 lipca 2022 roku do dnia zapłaty,
: 2 942,85 zł od dnia 1 września 2022 roku do dnia zapłaty,
: 2 942,85 zł od dnia 1 października 2022 roku do dnia zapłaty,
: 2 942,85 zł od dnia 1 listopada 2022 roku do dnia zapłaty,
: 2 942,85 zł od dnia 1 grudnia 2022 roku do dnia zapłaty,

a ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że (...) jest właścicielem nieruchomości gruntowej położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę ew. nr (...) (nr KW (...)) w obrębie (...). Pozwany miał korzystać z nieruchomości bez tytułu prawnego jako posiadacz zależny w złej wierze, stąd powód obciążą pozwanego należnościami z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie w wysokości wynikającej z zarządzenia nr (...) Prezydenta (...) z dnia 5 maja 2017 r. w sprawie zasad wydzierżawiania na okres do trzech lat nieruchomości (...) i nieruchomości Skarbu Państwa, dla których organem reprezentującym właściciela jest Prezydent (...). Powód dochodzi żądanej kwoty za okres od dnia 1 maja 2014 roku do 30 listopada 2022 roku (pozew – kk. 3-4v.).

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym w sprawie o sygn. I Nc 4/23 tut. Sąd uwzględnił żądanie powoda w całości (nakaz zapłaty – kk. 42-42v.).

Na skutek wniesionego sprzeciwu wniesionego w dniu (...) stycznia 2023 roku (data stempla pocztowego – k. 75) nakaz zapłaty utracił moc. W treści sprzeciwu pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany podniósł, że prowadzi działalność polegającą na realizacji kampanii reklamowych na nośnikach zlokalizowanych na gruntach prywatnych i miejskich. Pozwany wybudował na przedmiotowej działce nośnik reklamowy. Działka posiada niewyjaśniony stan prawny i prowadzone było postępowanie administracyjne wszczęte przez (...) z tytułu zajęcia przedmiotowej nieruchomości przez nośnik reklamowy pozwanego. W dniu 17 grudnia 2021 roku pozwany zdemontował nośnik reklamowy. Postępowanie administracyjne zakończyło się zaś wydaniem decyzji nr (...) z dnia 28 kwietnia 2022 roku, w której Zarząd Dróg Miejskich (ZDM) stwierdził, że przedmiotowa działka „stanowiła część pasa drogowego ul. (...)”. Pozwany podniósł także zarzut nieudowodnienia stawki wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania oraz zarzut przedawnienia roszczenia (sprzeciw – kk. 52-57).

W piśmie z dnia 13 lipca 2023 roku powód wskazał, że w jego ocenie pozwany nie dokonał zwrotu nieruchomości, a jej porzucenia, zaś faktyczny zwrot nastąpił w dacie powiadomienia powoda o zdemontowaniu urządzenia, co nastąpiło 30 maja 2023 roku (pismo – k. 86).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) jest właścicielem nieruchomości gruntowej położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę ew. nr (...) (nr KW (...)) w obrębie (...) (informacja z rejestru gruntów – k. 12).

(...) sp. z o.o. z siedzibą w W. prowadzi działalność polegającą na realizacji kampanii reklamowych na nośnikach zlokalizowanych na gruntach prywatnych i miejskich. Spółka ta wybudowała na przedmiotowej działce ew. nr (...) nośnik reklamowy nr (...) (bezsporne, ponadto KRS – kk. 68-73).

Pismem z dnia 22 marca 2021 roku Zakład (...) w D. W. (...) poinformowała (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., że z uwagi na brak tytułu prawnego do gruntu, od 1 maja 2014 roku zostało naliczone wynagrodzenie za bezumowne zajmowanie gruntu (...). Wysokość naliczonych opłat w poszczególnych okresach przedstawiała się następująco:

1. 174 947,04 zł netto + 23% VAT za okres od 1 maja 2014 roku do dnia 28 lutego 2021 roku z terminem płatności do 30 kwietnia 2021 roku;

2. 2 296,08 zł netto + 23% VAT za okres od 1 marca 2021 roku do dnia przekazania nieruchomości protokołem zdawczo odbiorczym.

Należności zostały wyliczone na podstawie wystawianych faktur VAT za poszczególne miesiące oraz kartoteki konta (pismo – k. 8; kartoteka konta – k. 11; faktury – kk. 13-39).

(...) na podstawie art. 61§4 k.p.a. wszczęło postępowanie administracyjne z tytułu zajęcia pasa drogowego ul. (...) w rejonie nr (...) przez umieszczenie w nim nośnika reklamowego nr (...) z treścią reklamową bez wymaganego zarządcy drogi, określonego przepisami ustawy o drogach publicznych. O wszczęciu ww. postępowania Prezydent (...) zawiadomił (...) sp. z o.o. pismem datowanym na dzień 21 maja 2021 roku (pismo – k. 65).

Pismem z dnia 24 listopada 2022 roku Zakład (...) w D. W. (...) wezwał (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. do zapłaty wynagrodzenia z tytułu bezumownego zajmowania nieruchomości w wysokości 147 581,28 zł (zaległość główna) oraz 15 522,(...) zł (zaległość odsetkowa), łącznie kwoty 163 103,59 zł (pismo – k. 9).

W dniu 17 grudnia 2021 roku (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. zdemontował nośnik reklamowy oznaczony numerem (...) zamontowany na nieruchomości gruntowej położonej w W. przy ul. (...) (faktura – k. 58, zdjęcie – k. 59).

Decyzją nr (...) z dnia 28 kwietnia 2022 roku, Zarząd Dróg Miejskich ( (...)) m. st. W., działając w imieniu Prezydenta (...), umorzył postępowanie administracyjne wobec (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. w sprawie zajęcia pasa drogowego ul. (...) w rejonie nr (...) przez umieszczenie w nim nośnika reklamowego nr (...) z treścią reklamową bez zezwolenia zarządcy drogi, jako bezprzedmiotowe. W uzasadnieniu decyzji stwierdzono m.in., że przedmiotowa działka, mimo że nosiła oznaczenie użytku (...) – inne tereny budowlane, „stanowiła część pasa drogowego ul. (...)”. Postępowanie zaś umorzono z uwagi na stwierdzenie usunięcia nośnika reklamowego (decyzja – k. 66).

Pismem z dnia 18 maja 2023 roku, a doręczonym w dniu 30 maja 2023 roku (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. poinformował ZDM w dzielnicy W. m. st. W., że faktury zostały wystawione niezgodnie ze stanem faktycznym. Nośnik reklamowy został zdemontowany na dzień 13 grudnia 2021 roku. Poprosił także o wystawienie faktur korygujących na „0” do wymienionych dokumentów (pismo – k. 88).

Sąd dokonał ustaleń faktycznych w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci powołanych dowodów z dokumentów (kopii). Dokumenty te nie budziły wątpliwości Sądu co do swej wiarygodności oraz autentyczności. Stan faktyczny nie był co do zasady sporny, a strona pozwana kwestionowała roszczenie co do wysokości, wskazując, że powód w żaden sposób nie przedstawił sposobu obliczenia dochodzonych kwot oraz podniosła zarzut przedawnienia roszczenia.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie i podlegało oddaleniu w całości.

Strona powodowa domagała się zapłaty wskazanej kwoty pieniężnej tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Tymczasem powodowi takie roszczenie, w odniesieniu do opisanej nieruchomości oraz zamontowanego na niej nośnika reklamowego, w ogóle nie przysługuje.

Okolicznością bezsporną jest fakt, że przedmiotowa działka stanowi część pasa drogowego ul. (...), co zostało zaznaczone w uzasadnieniu decyzji nr (...) z dnia 28 kwietnia 2022 roku – mimo wskazania, iż przedmiotowa działka nosiła oznaczenie użytku (...) – inne tereny budowlane. Tymczasem za zajęcie pasa drogowego pobiera się opłatę przewidzianą w art. 40 ust. 3-6 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 320). Przepisy te mają charakter lex specialis w stosunku do przepisów o wynagrodzeniu za bezumowne korzystanie z rzeczy, tj. art. 224§2 k.c. i art. 225 k.c. Z kolei w myśl art. 40 ust. 12 ww. ustawy, za zajęcie pasa drogowego:

1) bez zezwolenia zarządcy drogi lub bez zawarcia umowy, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c,

2) z przekroczeniem terminu zajęcia określonego w zezwoleniu zarządcy drogi lub w umowie, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c,

3) o powierzchni większej niż określona w zezwoleniu zarządcy drogi lub w umowie, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c

zarządca drogi wymierza, w drodze decyzji administracyjnej, karę pieniężną w wysokości 10-krotności opłaty ustalanej zgodnie z ust. 4-6. Ponadto art. 22 ust. 2 ustawy przewiduje pobieranie stosownej opłaty z tytułu najmu, dzierżawy bądź użyczenia gruntu w pasie drogowym, której wysokość powinna zostać określona w umowie. W ust. 2c uregulowana jest także możliwość umieszczania tablic i urządzeń reklamowych, zaś zgodnie z ust. 2d, wartość świadczeń pieniężnych lub niepieniężnych przysługujących zarządowi dróg w sytuacji, o której mowa w ust. 2c, nie może być niższa niż wysokość opłaty za zajęcie pasa drogowego, która miałaby zastosowanie w przypadku danej tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego umieszczanych na podstawie decyzji, o której mowa w art. 40 ust. 1. Tym samym to opisane wyżej uregulowania zawarte w przepisach ustawy o drogach publicznych mogą znaleźć zastosowanie w niniejszej sprawie i jedyna należność, jaka mogłaby przysługiwać powodowi, to należność z tytułu opłaty za zajęcie pasa drogowego, ew. kary pieniężnej, wymierzanej w drodze decyzji administracyjnej, obliczanej również zgodnie z wytycznymi dot. obliczania opłaty za zajęcie pasa drogowego. Sąd zaś jest związany podstawą faktyczną wskazaną w pozwie w myśl art. 321 k.p.c. i w przedmiocie żądania pozwu musiał rozstrzygać w jego granicach. Powodowi nie przysługuje żądanie z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, w związku z czym powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Nawet gdyby jednak uznać, że takie roszczenie powodowi przysługuje, to zarzut przedawnienia roszczenia podniesiony przez pozwanego należałoby uznać za zasadny. Pozwany, jako właściciel nośnika reklamowego gruntu znajdującego się na działce ew. nr (...), był posiadaczem zależnym tego gruntu. W zakresie roszczenia negatoryjnego, o którym mowa w art. 222§2 k.c., przysługującego właścicielowi w stosunku do osoby, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, termin przedawnienia wynosi rok od dnia zwrotu rzeczy. Powód zdemontował nośnik reklamowy w dniu 17 grudnia 2021 roku i to w tym dniu wyzbył się posiadania zajmowanego gruntu. W myśl bowiem stanowiska wyrażonego przez Sąd Najwyższy w wyroku z 28 marca 2014 r. (sygn. III CNP 18/13, LEX nr 148924), owe usunięcie instalacji znajdującej się na nieruchomości, której obecność była przejawem jej zajmowania, należy traktować właśnie jako wyrażenie woli wyzbycia się dotychczasowej formy władztwa nad nieruchomością, które to jest wystarczającym warunkiem uznania, że nastąpił zwrot nieruchomości. Tym samym już od momentu usunięcia nośnika reklamowego roczny termin przedawnienia mógł rozpocząć już swój bieg. Z uwagi zaś na fakt, że pozew został wniesiony w dniu 30 grudnia 2022 roku, wszelkie roszczenia powoda z tego tytułu uległy już przedawnieniu.

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

W przedmiocie kosztów Sąd orzekł jak w punkcie II sentencji wyroku na podstawie art. 98§1, §1¹ i §3 k.p.c. Na koszty poniesione przez stronę pozwaną, która w całości wygrała sprawę, złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 5 400 zł (zgodnie z §2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE