sygn. akt IC 867/23

UZASADNIENIE

(...) S.A. w B. wniosła pozew przeciwko B. P. o zapłatę kwoty 19658,65 zł z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia 4.03.2023r. do dnia zapłaty, tytułem zobowiązania z weksla, wystawionego w dniu 23.08.2022r.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa. Podniosła, że umowa kredytowa, którą zawarła z powodem, narusza interesy konsumenta, zasady współżycia społecznego i ustawę o kredycie konsumenckim, przez co powinna być traktowana, jako nieważna.

Stan faktyczny:

Na wniosek pozwanej, w dniu 22.08.2022r. strony zawarły umowę pożyczki gotówkowej w kwocie 15500 zł (k. 3-6). Pozwana zobowiązała się do zapłaty na rzecz powoda kwoty 20772 zł, w 36 ratach miesięcznych, po 577 zł, począwszy od października 2022r., zgodnie z harmonogramem spłat (k. 6).

Pozwana wnioskowała o pożyczkę w kwocie 7750 zł, z okresem kredytowania ustalonym na 36 rat miesięcznych po 577 zł. Strona powodowa oceniła zdolność płatniczą pozwanej na podstawie jej oświadczenia o osiąganych dochodach w wysokości 4650 zł netto i innych zobowiązaniach wobec powoda w sumie rat wynoszących 855 zł, oraz przedłożonego potwierdzenia wpłaty wynagrodzenia za lipiec 2022r. na rachunek bankowy pozwanej.

W załączniku do wniosku o udzielenie pożyczki powód wskazał zestawienie proponowanych kwot, składających się na prowizję pożyczkodawcy, stanowiącą jeden z elementów całkowitego kosztu kredytu.

Całkowita kwota do zapłaty została określona w umowie na 20772 zł, w tym: całkowita kwota pożyczki, udostępniona pozwanej na podstawie umowy – 7750 zł; kredytowane koszty pożyczki – 7750 zł, w skład których wchodziła: opłata przygotowawcza – 340 zł, prowizja pośrednika finansowego – 519 zł, prowizja pożyczkodawcy – 6891 zł. Pożyczka była oprocentowana wg stałej stopy procentowej w wys. 19,98% w skali roku. Całkowity koszt pożyczki wynosił 13022 zł ( (...) wynosiła 118,79%).

Zgodnie z umową, prowizja pożyczkodawcy miała być przeznaczona na:

a) pokrycie kosztu prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy w części przypadającej na wynagrodzenia pracowników w wys. 1171 zł;

b) pokrycie kosztu prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy w części przypadającej na koszt działań marketingowych w wys. 285zł;

c) pokrycie kosztu prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy w części przypadającej na koszt utrzymania oraz obsługi systemów i infrastruktury teleinformatycznej w wys. 59 zł;

d) pokrycie kosztu prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy w części przypadającej na koszt operacji bankowych oraz kosztów pocztowych w wys.77 zł;

e) pokrycie kosztu prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy w części przypadającej na koszt zużycia materiałów i energii, artykułów biurowych, środków czystości w wys. 176zł;

f) pokrycie kosztu prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy w części przypadającej na podatki w wys. 88 zł;

g) podatek dochodowy od osób prawnych w wys. 696 zł;

h) marżę pożyczkodawcy w wys. 4339 zł, uwzględniającą koszty, związane z monitoringiem i dochodzeniem spłat przeterminowanych zobowiązań oraz koszty, związane z odpisami z tytułu nieściągalnych wierzytelności.

Zgodnie z umową, jeśli pożyczkobiorca nie spłaci w terminie poszczególnych rat, niespłacona kwota staje się zadłużeniem przeterminowanym, od której pożyczkodawca mógł naliczyć odsetki za opóźnienie w wys. odsetek maksymalnych za opóźnienie.

Pozwana wystawiła w dniu 23.08.2022r. weksel in blanco, tytułem zabezpieczenia spłaty pożyczki, zobowiązując się do zapłaty w dniu 3.03.2023r. na rzecz powoda kwoty 19658,65 zł (k. 2).

Pożyczkodawca mógł wypowiedzieć umowę – z zachowaniem 30–dniowego okresu wypowiedzenia - w przypadku, gdy opóźnienie w płatności kwoty równej jednej racie przekroczy 30 dni, po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy na piśmie do zapłaty zaległości w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania. Wypowiedzenie było równoznaczne z postawieniem w stan natychmiastowej wymagalności należnej pożyczkodawcy całkowitej kwoty do zapłaty.

Pozwana spłaciła dwie pierwsze raty w łącznej kwocie 1157 zł. Zaprzestała regularnej spłaty rat pożyczki począwszy od grudnia 2022r. Pismem z dnia 3.01.2023r., doręczonym 11.01.2023r., powód wezwał pozwaną do spłaty zaległości w kwocie 1151 zł (raty wymagalne na 1.12.2022r. i 1.01,2023r.) w terminie 7 dni, pod rygorem wypowiedzenia umowy pożyczki (k. 76-77). Pismem z dnia 2.02.2023r., doręczonym w dniu 7.02.2023r., strona powodowa wypowiedziała pozwanej umowę pożyczki, wobec niepłacenia zobowiązań zgodnie z ustalonym kalendarzem spłat. Zawiadomiła zarazem pozwaną o wypełnieniu wystawionego przez nią weksla in blanco oraz o wysokości długu w kwocie 19658,65 zł, wzywając do wykupu weksla w terminie 30 dni (k. 78-79). W.w. pisma zostały wysłane do pozwanej listami poleconymi na wskazany w umowie adres do korespondencji za pośrednictwem Poczty Polskiej S.A. (k. 55-59, 61-65). Weksel został wypełniony zgodnie z deklaracją wekslową (k. 9). Nie został wykupiony w terminie.

W dniu 15.03.2023r. pozwana złożyła oświadczenie o uznaniu długu wobec powoda z tytułu w.w. umowy pożyczki, co do pozostałej do zapłaty kwoty 19790,61 zł, wnosząc o rozłożenie tej kwoty na raty miesięczne po 1000 zł.

Dowód: wniosek o udzielenie pożyczki z zał. (k-73-75); wezwanie do zapłaty (k-76-77); wypowiedzenie umowy (k-8,78-79); potwierdzenie transakcji (k-80); umowa pożyczki (k-3-7); weksel (k-2), deklaracja wekslowa (k-9), wykaz operacji finansowych na koncie rozliczeniowym klienta (k-71); oświadczenie o uznaniu długu (k-70).

Pozwana jest osobą schorowaną. Opiekuje się mężem chorym na padaczkę, opturacyjną przewlekłą chorobę płuc, nadciśnienie, cukrzycę, dnę moczanową, otyłość i reumatoidalne zapalenie stawów oraz nowotwór ucha środkowego, narządów układu oddechowego i klatki piersiowej (tchawica, oskrzele, płuco). Mąż pozwanej nie pracuje, nie pobiera renty i pozostaje na jej utrzymaniu. Dochody z wynagrodzenia za pracę pozwanej nie wystarczają na utrzymanie jej i męża oraz spłatę licznych zadłużeń, z tytułu zawartych umów pożyczki tzw. „chwilówek.”

Dowód: zeznania pozwanej (k-60); zaświadczenie o stanie zdrowia T. P. (k- 28).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało jedynie na częściowe uwzględnienie.

Pozwana podpisała weksel in blanco w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego, na zabezpieczenie wierzytelności z tytułu udzielonej przez powoda pożyczki, co wynika z deklaracji wekslowej, dołączonej do pozwu. Składając do dyspozycji powoda weksel in blanco, pozwana wyraziła zgodę na jego wypełnienie w razie opóźnienia w płatności kwoty równej wartości jednej pełnej raty przekraczającego 30 dni, po uprzednim wezwaniu do zapłaty zaległości w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania. Wystawiony przez pozwaną weksel in blanco zabezpieczał spłatę pożyczki, udzielonej przez powoda. Jeżeli więc zabezpieczone roszczenie nie zostało należycie wykonane (pożyczka nie została zwrócona w terminie), powód mógł wypełnić weksel, zgodnie z deklaracją, na sumę odpowiadającą kwocie zadłużenia.

Wystawienie weksla gwarancyjnego ma na celu zabezpieczenie stosunku podstawowego, przydając wierzytelności, wynikającej z tego stosunku, dodatkową podstawę, w postaci zobowiązania wekslowego, w celu ułatwienia jej dochodzenia. Łączność ta przejawia się m.in. w tym, że zaspokojenie jednego powoduje wygaśnięcie drugiego oraz, że bezpodstawność roszczenia cywilnoprawnego pociąga za sobą bezpodstawność roszczenia opartego na wekslu. Skoro weksel jedynie zabezpiecza wierzytelność cywilną, to dłużnikowi przysługują przeciwko roszczeniu wekslowemu te wszystkie zarzuty, jakie przysługują mu przeciwko roszczeniu cywilnemu.

Zawarta pomiędzy stronami umowa, określona jako umowa pożyczki, pod względem prawnym stanowiła kredyt konsumencki w rozumieniu ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2011 roku, Nr 126, poz. 715). Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim przez umowę o kredyt konsumenckie rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki (art. 3 ust. 2 pkt 1). Umowa o kredyt konsumencki winna zostać zawarta w formie pisemnej. Umowa powinna być sformułowana w sposób jednoznaczny i zrozumiały (art. 29 ust. 1 i 3). Treść umowy o kredyt konsumencki została uregulowana w art. 30 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym umowa powinna określać m.in. rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń, przyjętych do jej obliczenia (pkt 7), informację o innych kosztach, które konsument zobowiązany jest ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności opłatach, prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, jeżeli są znane kredytodawcy oraz warunki na jakich koszty te mogą ulec zmianie (pkt 10), skutki braku płatności (pkt 12), sposób zabezpieczenia i ubezpieczenia spłaty kredytu, jeżeli umowa je przewiduje (pkt 14). Zawarta pomiędzy stronami umowa pożyczki spełniała powyższe wymogi i nakładała na pożyczkobiorcę obowiązek zwrotu pożyczonej kwoty. Przepis art. 36a ust. 1 i 2 powołanej ustawy wprowadza limity pozaodsetkowych kosztów kredytu, zdefiniowanych w art. 5 pkt 6 ustawy. Pojęcie to obejmuje wszystkie koszty, które konsument ponosi w związku z umową kredytu z wyłączeniem odsetek. W przedmiotowej umowie zawarte są dodatkowe koszty, których łączna wartość jest sumą równą całkowitej kwocie pożyczki, a więc nie wykracza poza limit ustalony w powołanej ustawie.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dostarczył dowodów należytego wywiązania się przez pożyczkobiorcę z warunków umowy. Pozwana nie wywiązała się z zaciągniętego zobowiązania i zaprzestała spłaty rat pożyczki, konsekwencją czego było wezwanie do zapłaty i następnie wypowiedzenie umowy ze skutkiem na dzień 10.03.2023r. (30 dni po doręczeniu pisma, zawierającego wypowiedzenie umowy, co nastąpiło w dniu 7.02.2023r.).

Jako bezsporną uwzględniono okoliczność, że pozwana zapłaciła na rzecz powoda z tytułu niniejszego zobowiązania łącznie kwotę 1157 zł. Wbrew jej zarzutom kredytodawca nie naruszył ciążącego na nim obowiązku przeprowadzenia oceny zdolności kredytowej konsumenta. Jak wynika z ustalonego w sprawie stanu faktycznego, ocena zdolności kredytowej pozwanej została dokonana w oparciu o informacje od niej uzyskane, poparte stosownym dokumentem, tj. potwierdzeniem wpływu na jej konto wynagrodzenia za poprzedni miesiąc w odpowiedniej wysokości. W oparciu również o informację co do aktualnych innych zobowiązań ratalnych pozwanej wobec powoda, stwierdzono jej zdolność kredytową i możliwość przyznania kredytu konsumenckiego.

Na uwzględnienie zasługiwał zarzut abuzywności postanowień, zawartych w umowie, w zakresie opłaty przygotowawczej - w wys. 340 zł, związanej z przygotowaniem i zawarciem umowy; prowizji pośrednika finansowego w wys. 519 zł; prowizji pożyczkodawcy w kwocie 6891 zł, która miała być przeznaczona na: a) pokrycie kosztu prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy w części przypadającej na wynagrodzenia pracowników; b) pokrycie kosztu prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy w części przypadającej na koszt działań marketingowych; c) pokrycie kosztu prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy w części przypadającej na koszt utrzymania oraz obsługi systemów i infrastruktury teleinformatycznej; d) pokrycie kosztu prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy w części przypadającej na koszt operacji bankowych oraz kosztów pocztowych; e) pokrycie kosztu prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy w części przypadającej na koszt zużycia materiałów i energii, artykułów biurowych, środków czystości; f) pokrycie kosztu prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy w części przypadającej na podatki; g) podatek dochodowy od osób prawnych; h) marżę pożyczkodawcy, uwzględniającą koszty, związane z monitoringiem i dochodzeniem spłat przeterminowanych zobowiązań oraz koszty, związane z odpisami z tytułu nieściągalnych wierzytelności.

Przepis art. 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wyraża podstawową zasadę ochrony konsumentów, stanowiąc, że władze publiczne chronią konsumentów, użytkowników i najemców przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Zakres tej ochrony określa ustawa.

W myśl art. 3851 § 1 kc postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Do uznania danego postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowania go z praktyki stosowania, konieczne jest stwierdzenie łącznego występowania czterech przesłanek. Mianowicie: 1) postanowienie nie zostało uzgodnione indywidualnie, 2) ukształtowane w ten sposób prawa i obowiązki stron pozostają w sprzeczności z dobrymi obyczajami, 3) powyższe prawa i obowiązki rażąco naruszają interesy konsumenta, 4) postanowienie umowy nie dotyczy sformułowanych w sposób jednoznaczny głównych świadczeń stron.

Funkcja art. 3851 § 1 kc sprowadza się z jednej strony do tego, że regulacja w nim zawarta stanowi normę interpretacyjną, a z drugiej do tego, że treść tego przepisu powoduje powstanie swoistego "domniemania abuzywności", tj. że dana klauzula umowna jest zakazanym postanowieniem umownym (wyrok SA w Warszawie z dnia 4 kwietnia 2013 roku, VI ACA 1324/12).

Za nieuzgodnione indywidualnie ustawodawca określił te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy, przejętych z wzorca umowy, zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (art. 385(1) § 3 kc). Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje (art. 385(1) § 4 kc). Powód okoliczności tej nie wykazał. Specyfika sposobu zawarcia przedmiotowej umowy pożyczki zarazem jednoznacznie wskazuje na brak rzeczywistego wpływu konsumenta na treść umowy pożyczki.

Przez „dobre obyczaje" w rozumieniu art. 385(1) § 1 kc należy rozumieć pozaprawne reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami. W swoim orzecznictwie zarówno Sąd Najwyższy, jak i sądy powszechne przyjmują, że za sprzeczne z dobrymi obyczajami należy w pierwszej kolejności uznać wprowadzenie klauzul godzących w równowagę kontraktową stron, zaś "rażące naruszenie interesów konsumenta" polega na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na niekorzyść konsumenta (uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2005 r., I CK 832/04). Działanie wbrew "dobrym obyczajom" w rozumieniu powołanego wyżej przepisu w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku (uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 27 maja 2009 r., VI ACA 1473/08). Sprzeczne z dobrymi obyczajami są zatem np. działania wykorzystujące niewiedzę, brak doświadczenia konsumenta, naruszenie równorzędności stron umowy, działania zmierzające do dezinformacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności. Chodzi więc o działanie potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania (uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 stycznia 2011 r., VI ACA 771/10). Jeżeli chodzi o rażące naruszenie interesów konsumenta to przyjmuje się, że występuje ono wówczas, jeżeli postanowienie umowne poważnie, znacząco odbiega od sprawiedliwego wyważenia praw i obowiązków stron. W wyroku z dnia 13 lipca 2005 r. (I CK 832/04) Sąd Najwyższy stwierdził, że rażące naruszenie interesów konsumenta oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy przyjąć, że kwestionowane postanowienia zawartej umowy nie zostały z pozwaną uzgodnione indywidualnie. Konsument nie miał zatem wpływu na treść postanowień umowy (okoliczności przeciwnej powód nie wykazał, jednocześnie wymogu tego nie spełnia podpisanie załącznika do wniosku o udzielenie pożyczki, gdzie powód wskazał zestawienie proponowanych kwot, składających się na prowizję pożyczkodawcy. Przedmiotowe postanowienia nie dotyczą także głównych świadczeń stron, gdyż należą do nich tylko takie elementy konstrukcyjne umowy, bez których uzgodnienia nie doszłoby do jej zawarcia ( essentialia negotii).

W cenie Sądu, sam fakt, że pozaodsetkowe koszty kredytu, określone w umowie, mieszczą się w maksymalnych ich granicach, określonych w art. 36a powołanej ustawy o kredycie konsumenckim nie świadczy o tym, że nie stanowią one niedozwolonych postanowień umownych.

W tej sytuacji w dalszej kolejności należało przyjąć, że przedmiotowe postanowienie umowy, dotyczące wysokości opłaty przygotowawczej, prowizji dla pożyczkodawcy i prowizji dla pośrednika, który nawet nie został ujawniony w umowie, brak też umowy pośrednictwa (pożyczkodawca - powód reprezentowany był przy zawieraniu umowy przez pełnomocnika M. B.), ustalonych w w.w. kwotach, przy kwocie pożyczki w wysokości 7.750 zł i ustalonych odsetkach umownych oraz okresie spłaty, rozłożonym na 36 miesięcy, w sytuacji, gdy całkowity koszt pożyczki (13.002 zł) znacznie przekraczał kwotę udzielonej pożyczki - kształtowało prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, zakładało ogromną dysproporcję świadczeń, rażąco naruszając interesy konsumenta i jako takie spełniają przesłanki abuzywności, a w konsekwencji są wyłączone z umowy i nie wiążą pozwanej. Opłata przygotowawcza i prowizja powinny odzwierciedlać faktyczne koszty, jakie przedsiębiorca poniósł w związku z przygotowaniem umowy, zgromadzeniem koniecznych dokumentów, dokonaniem weryfikacji zdolności kredytowej, uruchomieniem środków. Nie mogą to być w żadnej mierze arbitralnie ustalone przez przedsiębiorcę opłaty, nie znajdujące faktycznego uzasadnienia w poczynionych nakładach. Koszt ten nie może abstrahować od podjętych działań. Nawet w sytuacji, gdy opłaty te zostały uszczegółowione w załączniku do wniosku, jako odnoszące się do poszczególnych kosztów prowadzenia działalności gospodarczej pożyczkodawcy, to ich wysokość została tak określona, aby łączna ich suma (wraz z opłatą przygotowawczą i prowizją dla pośrednika) odpowiadała i nie przekroczyła limitu maksymalnych pozaodsetkowych kosztów kredytu. Opłata przygotowawcza i prowizje, których powód domaga się w niniejszej sprawie, nie odzwierciedlają nakładów rzeczywiście poniesionych przez powoda, co w sposób rażący narusza interesy konsumentów i może przynosić powodowi nieuzasadnione korzyści (art. 385(1)§1 kc). Postanowienia – dające możliwość obciążenia strony niewspółmiernymi kosztami do wykonanej czynności, to niedozwolone klauzule umowne.

Ani w pozwie, ani w dalszym piśmie procesowym, pomimo zgłoszonych zarzutów, strona powodowa nie wskazała sposobu wyliczenia kwoty dochodzonej pozwem (jak również podanej w wypowiedzeniu umowy). Bezspornie pozwana zaciągnęła zobowiązanie z tytułu pożyczki w kwocie 7.750 zł (taką kwotę otrzymała do dyspozycji) wraz z odsetkami umownymi. Strona powodowa nie wskazała sposobu wyliczenia kwoty, żądanej tytułem odsetek umownych. Sąd przyjął zatem, że zgodnie z umową pozwana zobowiązała się bezspornie do zwrotu kwoty pożyczki, tj. 7.750 zł, oraz, że nie wiążą jej postanowienia, odnośnie wysokości opłaty przygotowawczej i prowizji, a ponadto, że pozwana zapłaciła na rzecz powoda z tytułu niniejszego zobowiązania łącznie kwotę 1.157 zł. Mając to na uwadze, zasądzono na rzecz powoda kwotę 6.593 zł (7.750 zł – 1.157 zł), tytułem zobowiązania, wynikającego z przedmiotowej umowy, wraz z odsetkami umownymi w wys. wskazanej w pozwie w wys. odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia następnego po upływie terminu 30 dni wskazanego w wypowiedzeniu umowy, przyjmując, że doręczenie pisma pozwanej nastąpiło, jak wyżej wskazano, w dniu 7.02.2023r. – pozwana była w opóźnieniu w zapłacie od dnia 10.03.2023r., co powoduje obowiązek zapłaty odsetek zgodnie z art. 481 § 1, 2, 2(1) kc. W dalszej części, na podstawie powołanych przepisów, powództwo podlegało oddaleniu.

Pozwana reprezentowana była przez pełnomocnika adwokata ustanowionego z urzędu. Wynagrodzenie pełnomocnika z urzędu ustalono na kwotę 4.428 zł (3.600 zł + VAT) na podstawie przepisów § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015, poz. 1800).

Zgodnie z przepisami art. 83 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.), dalej: uoks, jeżeli przepisy ustawy przewidują obowiązek działania i dokonywania czynności połączonej z wydatkami z urzędu, sąd zarządzi wykonanie tej czynności, a kwotę potrzebną na ich pokrycie wykłada tymczasowo Skarb Państwa. W orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113. Przyjmując, że powód wygrał sprawę w ~33%, w odpowiednim stosunku (w 67%) obciążono go obowiązkiem pokrycia kosztów sądowych w tym zakresie (art. 113 ust. 1 uoks w zw. z art. 100 zd. 1 kpc).

Mając na uwadze trudną sytuację osobistą, zdrowotną i majątkową pozwanej, Sąd odstąpił od obciążania jej kosztami procesu na podstawie art. 102 kpc.