Sygn. akt: I Cgg 34/20
Dnia 23 kwietnia 2024 roku
Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny
w składzie:
|
Przewodniczący: |
SSO Andrzej Kieć |
|
Protokolant: |
protokolant sądowy Marta Lonska |
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 kwietnia 2024 roku w Gliwicach
sprawy z powództwa (...) R.
przeciwko (...) z siedzibą w B.
o naprawienie szkody
1.
zasądza od pozwanej (...) z siedzibą
w B. na rzecz powódki (...) R. kwotę 685.498,95 zł (sześćset osiemdziesiąt pięć tysięcy czterysta dziewięćdziesiąt osiem złotych 95/100)
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 lipca 2023 roku do dnia zapłaty;
2. oddala powództwo w pozostałym zakresie;
3. zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 10.800 zł (dziesięć tysięcy osiemset) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;
4.
nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego
w Gliwicach kwotę 37.074,87 zł (trzydzieści siedem tysięcy siedemdziesiąt cztery złote 87/100) tytułem kosztów sądowych.
SSO Andrzej Kieć
Sygn. akt I Cgg 34/20
W pozwie powódka Gmina R. wniosła o nakazanie pozwanej (...) w B. naprawienie szkody związanej z ruchem zakładu górniczego a powstałej na nieruchomości powódki położonej w R. przy ul. (...) poprzez przywrócenie nieruchomości oraz budynku posadowionego na tej nieruchomości do stanu poprzedniego, ewentualnie – w przypadku ustalenia, że przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego jest ekonomicznie nieuzasadnione - o zasądzenie od pozwanej odszkodowania w wysokości wartości odtworzeniowej nieruchomości i budynku. Nadto wniosła o zasądzenie kosztów procesu.
W uzasadnieniu podała, że jest właścicielami wyżej opisanej nieruchomości zabudowanej budynkiem użyteczności publicznej (izba Wytrzeźwień i Noclegownia Miejska). W budynku występuje szereg uszkodzeń spowodowanych eksploatacją górniczą (m.in. spękania, zawilgocenie budynku, deformacja podłogi, spękanie rur wod-kan).
W piśmie, które wpłynęło do sądu 30.06.2023r (k.293, nadanym w UP 27.05.2023r, opatrzonym mylną datą 22.11.2022r), powódka dokonała modyfikacji żądania, domagając się zasądzenia odszkodowania w kwocie 865.498,95 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 17.07.2016r do dnia zapłaty.
Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów. Oświadczyła, że kwestionuje roszczenie co do zasady i co do wysokości. Podniosła również zarzut przedawnienia roszczeń.
Sąd ustalił co następuje:
Powódka jest właścicielem nieruchomości położonej w R. przy ul. (...), na której posadowiono budynek użyteczności publicznej (wydruk z Kw – k.13-21).
Nieruchomość powódki i usytuowane na niej obiekty budowlane podlegały wielokrotnym wpływom eksploatacji górniczej, za które odpowiedzialna jest pozwana. Na terenie usytuowania nieruchomości występowały wpływy II i III kategorii. Eksploatacja węgla prowadzona była do 2015r. Eksploatacje te miały największy wpływ na powstanie szkód, w tym wychylenie budynku. Uspokojenie terenu w rejonie nieruchomości powódki nastąpiło na przełomie 2017/2018r.
(opinia biegłego z zakresu górnictwa i geologii J. P. k.81-133).
W obiektach zabudowanych na nieruchomości powódki (budynek izby wytrzeźwień i noclegowni) wystąpiły szkody spowodowane działalnością górniczą, za która odpowiada pozwana. Główną szkodą w przypadku budynku jest wychylenie budynku od pionu. Powstały też inne uszkodzenia w budynku, m.in. pęknięcia ścian i sufitów, zawilgocenie ścian z miejscowym odpadnięciem tynku, deformacje posadzki. Wychylanie się budynku oraz uszkodzenia ścian i stropów zostało zapoczątkowane od momentu oddania budynku do użytkowania tj od 1961 roku. W późniejszych latach budynek był wielokrotnie przechylany w różnych kierunkach; wychylanie budynku zakończyło się na przełomie lat 2017/2018. Średnie pochylenie posadzek budynku wynosi 24 prom.
Budynek został wybudowany w 1961r. Stopień naturalnego zużycia budynku wynosi 66 %. W przypadku budynku, koszty przywrócenia obiektu do stanu poprzedniego (w tym koszty rektyfikacji budynku) przewyższają aktualną wartość odtworzeniową obiektu. Naprawa szkody winna polegać na wypłacie jednorazowego odszkodowania.
Wartość techniczna obiektów powódki (wartość odtworzeniowa, z uwzględnieniem stopnia zużycia technicznego) wynosi 685.498,95 zł brutto (557.316,22 zł netto).
(dowód: opinia biegłego z zakresu budownictwa R. K.- k.150-212, k. 234-243, k. 266-268).
Powódka złożyła do pozwanej wnioski w sprawie naprawy szkód pismami z 6.08.2014r i z 15.06.2014r, wskutek czego prowadzone były rozmowy ugodowe, przeprowadzane były oględziny i wymieniana korespondencja (wnioski ugodowe k.223, 24, korespondencja stron i protokoły oględzin k.22-42).
Opisany stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w aktach dowodów z dokumentów oraz w oparciu o dowód biegłego z zakresu górnictwa i geologii J. P. oraz dowód z opinii biegłego z zakresu budownictwa R. K... Sąd w pełni dał wiarę dowodom z tych opinii. Opinie te były sporządzone w sposób wykazujący znajomość opiniowanej problematyki, były jasne, logiczne, weryfikowalne a przez to mogły stanowić podstawę ustaleń. Opinie ta nie zostały przekonująco zakwestionowana przez strony, nie zostało wykazane by była błędne, niefachowe a przez to nie została podważona ich wiarygodność. Tym samym mogły stanowić podstawę ustaleń.
Sąd zważył co następuje:
Działanie sprawcze powodujące szkodę trwało w okresie obwiązywania ustawy prawo geologiczne i górnicze z dnia 9 czerwca 2011r., która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2012 roku (oraz wcześniej).
Zgodnie z art. 144 ust 1 ustawy prawo geologiczne i górnicze, właściciel nie może sprzeciwić się zagrożeniom spowodowanym ruchem zakładu górniczego, który jest prowadzony zgodnie z ustawą. Może on jednak żądać naprawienia wyrządzonej tym ruchem szkody, na zasadach określonych ustawą. Do naprawiania szkód będących następstwem eksploatacji, zgodnie z art. 145 ustawy prawo geologiczne i górnicze, mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego.
Nieruchomość powódki położona jest na terenie górniczym i objęta była zasięgiem wpływów górniczych, za które odpowiedzialna jest pozwana. Pozwana przejęła KWK (...) (będącą wcześniej w strukturach (...) S.A. oraz (...) S.A.), zatem pozwana odpowiada za zobowiązania podmiotu górniczego prowadzącego eksploatacje na terenie posadowienia nieruchomości (art. 8c ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego).
W budynku powódki wystąpiły szkody spowodowane działalnością górniczą, za która odpowiada pozwana. Zasadniczą szkodą jest wychylenie budynku od pionu. Koszt rektyfikacji budynku powodowałby ekonomiczną nieopłacalność naprawy szkody w drodze przywrócenia do stanu poprzedniego.
Naprawa szkody winna polegać na wypłacie jednorazowego odszkodowania w wysokości równej wartości technicznej budynku.
Powódka domagała się ostatecznie zasądzenia jednorazowego odszkodowania w kwocie odpowiadającej wartości technicznej obiektu (wartość odtworzeniowa, z uwzględnieniem stopnia zużycia technicznego), wyliczonego przez biegłego R. K.. Sąd uznał, iż jest to dopuszczalne i uzasadnione. Takiego wyboru naprawienia szkody dokonała powódka.
Wartość techniczna budynku obiektu powódki (wartość odtworzeniowa, z uwzględnieniem stopnia zużycia technicznego) wynosi 685.498,95 zł brutto. Wartość ta stanowi wysokość szkody powódki.
Taką też kwotę w oparciu o przepis art. 144 ust. 1 p.g.g. zasądzono na jej rzecz.
Roszczenie powódki nie było przedawnione. Wychylanie się budynku oraz uszkodzenia ścian i stropów zostało zapoczątkowane od momentu oddania budynku do użytkowania tj od 1961 roku. W późniejszych latach budynek był wielokrotnie przechylany w różnych kierunkach; wychylanie budynku zakończyło się na przełomie lat 2017/2018. Pozew został wniesiony 14.09.2020r, a zasadnicza szkoda w postaci pochylenia budynku ukształtowała się ostatecznie na przełomie 2017/2018 roku (zatem przed upływem terminu przedawnienia określonego w art.149 Pgg).
O odsetkach od zasądzonej kwoty orzeczono w oparciu o przepis art. 481 k.c. Powódka żądanie odsetkowe sprecyzowała w piśmie, które wpłynęło do sądu 30.06.2023r (k.293) Sąd żądanie odsetkowe uznał za zasadne częściowo - od dnia następnego po doręczeniu stronie pozwanej odpisu w/w pisma powódki (co nastąpiło 19.07.2023r k.297)– z tymi dniem bowiem pozwana pozostawała w zwłoce. Strona powodowa nie wykazała ażeby dokonała wezwania do zapłaty w odniesieniu do kwoty 685.498,95 zł a zatem by wymagalność roszczenia w tej kwocie nastąpiła wcześniej.
O kosztach postępowania orzeczono na zasadzie art. 98 kpc, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu (na koszty składają się koszty zastępstwa procesowego wg taryfy)
Na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazano pobranie nieuiszczonych kosztów sądowych od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa. Na koszty sądowe złożyły się opłata od pozwu (34.275 zł -ustalona od ostatecznego żądania) oraz wydatki na wynagrodzenie biegłych. Łączne wydatki na biegłych wyniosły 7.799,87 zł (k.136, 214, 248, 272), a zostały one pokryte zaliczkami do kwoty 5.000 zł (k.75, 148) – do pobrania z tego tytułu pozostawała więc kwota 2.799,87zł.
SSO Andrzej Kieć
.