Formularz UK 2

Sygnatura akt

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.

1CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

M. B.został oskarżony o to, że:

w dniu 1 kwietnia 2021r., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (...) sp. z o.o. z siedzibą w T., w ten sposób, że wprowadził ww. spółkę w błąd co do możliwości wywiązania się z zobowiązania - Umowy pożyczki numer (...) i uzyskał w ten sposób pożyczkę w kwocie 1.278.772,38 zł stanowiącego mienie znacznej wartości oraz przedłożył w związku z zawarciem umowy nierzetelne pisemne oświadczenie o posiadaniu odpowiednich dochodów umożliwiających spłatę zobowiązania oraz nierzetelne pisemne oświadczenie zawierające ocenę stanu finansowego pożyczkobiorcy, podczas gdy w rzeczywistości nie miał środków finansowych na spłatę zaciągniętej pożyczki, czym działał na szkodę (...) sp. z o.o. z siedzibą w T., tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk

Sąd Okręgowy w Toruniu wyrokiem z 24 maja 2023r. w sprawie II K 106/22:

I.  uznał oskarżonego M. B. za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu tj. występku z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i za to na mocy art.294 § 1 kk wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art.69 §1 i 2 kk i art.70 §1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 3 (trzech) lat próby;

III.  na mocy art.72 §1 pkt 1 kk zobowiązał oskarżonego do pisemnego informowania Sądu, raz na rok, o przebiegu okresu próby;

IV.  na mocy art. 72 § 1 pkt 8 kk, zobowiązał oskarżonego do wykonania w terminie 2 (dwóch) lat od dnia uprawomocnienia się wyroku, na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w T. zobowiązania, wynikającego z umowy pożyczki numer (...) i określonego w §6 aktu notarialnego, sporządzonego przez notariusza T. O. w dniu 01 kwietnia 2021r. rep. A nr (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w B. z dnia 29 czerwca 2021r. w sprawie XII (...);

V.  zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych, a wydatkami obciążył Skarb Państwa;

VI.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata J. C. kwotę 1200 (tysiąc dwieście) złotych brutto tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu.

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

0.1☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

0.1art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

M. B.

1. posiadanie gospodarstwa rolnego i maszyn rolniczych

0.12. zawarcie umowy pożyczki z pokrzywdzonym

3. toczące się pod sygn. KM (...) postępowanie komornicze

4. zła historia kredytowa i zaległości w spłatach kredytów bankowych w dacie zawierania umowy pożyczki z pokrzywdzonym

5. istnienie postępowań egzekucyjnych z uwagi na zaległości publicznoprawne

6. niewprowadzenie programu restukturyzacyjnego

7. spłata (...) i zakup bydła z uzyskanej pożyczki

8. spłata części pożyczki za sprzedaż ruchomości

9. spłata rat pożyczki w sierpniu i wrześniu 2021r. oraz w marcu 2022r.

10. spłata pożyczki w kwocie ponad 700.000 zł.

wyjaśnienia oskarżonego

k.462

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

M. B.

1. brak toczących się postępowań egzekucyjnych w dacie zawierania umowy pożyczki,

2. rozmowy z A. K. o niespłacaniu rat.

wyjaśnienia oskarżonego

k.462

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

wyjaśnienia oskarżonego

Potwierdzone w zakresie uznanym za wiarygodne pozostałym uznanym za wiarygodny materiałem dowodowym o charakterze osobowym i dokumentarnym.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1. Wyjaśnienia oskarżonego

2. postanowienie referendarza sądowego z 24.04.2023r. w sprawie XII (...)

3. powództwo opozycyjne z 24.04.2023r. w sprawie egzekucyjnej KM(...)

4. zawiadomienie o wszczęciu śledztwa w sprawie (...)

5. kserokopia listy 10-ciu maszyn rolniczych

6. akta postępowania Sądu Okręgowego w B. w sprawie I C (...)

7. akta egzekucyjne w sprawie KM (...)

8. zeznania świadka P. S.

1. niemające znaczenia w zakresie tego, że gdyby doszła do skutku umowa restrukturyzacyjna to oskarżony mógłby spłacić pokrzywdzonego.

2.-7. jak w uzasadnieniu postanowienia – k.470 akt sprawy oraz w rubryce 3. niniejszego uzasadnienia

8. jak w uzasadnieniu postanowienia – k.470 akt sprawy

1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp

Zarzuty

I.  obraza art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k., art. 410 k.p.k. i art. 424 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej zamiast swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, z pominięciem zasady obiektywizmu, bez uwzględnienia wszystkich okoliczności świadczących na korzyść oskarżonego, a także bez uwzględnienia zasad doświadczenia życiowego i zasad logicznego rozumowania, nierozważenie wszystkich okoliczności sprawy przez uznanie oskarżonego za winnego mimo niedających się usunąć wątpliwości, a szczególnie tych, które przemawiały na korzyść oskarżonego, ukierunkowanie rozumowania Sądu I instancji na przedstawienie stanu faktycznego jedynie niekorzystnego dla oskarżonego, bez jednoznacznego udowodnienia przyjętego przez Sąd I instancji stanu faktycznego, co w konsekwencji doprowadziło do niesłusznego uznania winnym M. B. bez jednoznacznego przesądzenia jego winy odpowiednimi dowodami, także przez nienależyte uzasadnienie, szczególnie w zakresie nieuwzględnienia przez Sąd I instancji dowodów, które przemawiały na korzyść oskarżonego, tj.:

1.  M. B. w momencie zawierania „umowy pożyczki” z (...) Sp. z o.o. dysponował majątkiem wartym co najmniej 6 milionów złotych, na który składały się m.in. nieruchomości rolne, nieruchomości zabudowane, budynki gospodarcze, maszyny, urządzenia itp.

2.  wskazać należy jako przykład w ocenie skarżącego wykluczający skazanie M. B. akt oskarżenia Prokuratury Okręgowej w T. z dnia 20.12.2021 r. Sygn. akt (...) został złożony do Sądu Okręgowego w T. w sprawie sygn. akt II K (...), który zarzuca osobom kierującym firmą o analogicznym zakresie działania jak (...) Sp. z o.o., działanie na szkodę 102 osób, które zawierały analogiczne umowy pożyczki jak oskarżonyM. B., tak więc w przypadku skazania odp. osób w tej sprawie, kierujących firmą o analogicznym zakresie działania jak (...) Sp. z o.o., w oczywisty sposób wykluczone będzie skazanie M. B., gdyż umowa pożyczki którą zawierał oskarżony z (...) Sp. z o.o. zawierała „klauzule niedozwolone”. Chodzi o ten sam „mechanizm” taką samą treść postanowień „umowy pożyczki” jaką zawarł M. B. jak i „umów pożyczki”, które zawarło 102 pokrzywdzonych wskazanych w akcie oskarżenia w sprawie sygn. akt II K (...).

3.  M. B. spłacił kwotę 773.573.06 zł z tytułu przedmiotowej umowy pożyczki zawartej w dniu 01.04.2021 r., numer (...), oskarżony w dalszym ciągu wyraża wolę spłaty pozostałej części z umowy pożyczki, której to okoliczności także nie uwzględnił Sąd I instancji.

1.  w dniu 19.06.2023 r. zostało złożone przez pełnomocnika M. B. „Zawiadomienie...” o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia wskazanych w tym „Zawiadomieniu...” przestępstw przez osoby zarządzające (...) Sp. z o.o. na szkodę M. B., a postępowanie przygotowawcze jest w toku, prowadzi je Prokuratura Okręgowa w T., Sygn. akt(...). Zdaniem oskarżonego istnieje także możliwość, że dojedzie do mediacji pomiędzy stronami, która doprowadzi m.in. do odpowiedniej spłaty pożyczki numer (...) udzielonej przez (...) Sp. z o.o. M. B..

2.  przed Sądem Okręgowym w B. sygn. akt I C (...) toczy się rozpoczęte pozwem (powództwem opozycyjnym) z dnia 24.04.2023 r. postępowanie w którym Sąd Okręgowy w B. wydał m.in postanowienie z dnia 25.05.2023 r. sygn. akt I C (...) w którym postanowił „zabezpieczyć roszczenie powoda poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego w sprawie KM (...) prowadzonej przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w B. M. P. - do czasu prawomocnego zakończenia postępowania sądowego w niniejszej sprawie. ” Tak więc, wynik tego postępowania jest już odpowiednio korzystny dla M. B., co także wyklucza przyjęcie, iż M. B. dopuścił się działań na szkodę (...) Sp. z o.o. tj. czyn polegający na działaniu w celu osiągnięciu korzyści majątkowej w wyniku doprowadzenia (...) Sp. z o.o. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie w błąd ww. Spółkę co do możliwości wywiązania się z zobowiązania - umowy pożyczki numer (...) i uzyskania przez oskarżonego w ten sposób pożyczki w kwocie 1.278.772,38 zł.

Ponadto Sąd I instancji odmówił wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego w zasadniczych kwestiach, tj.

-

zamiaru spłaty pożyczki numer (...) z dnia 01.04.2021 r. przez oskarżonego,

-

zamiaru dokonania przez M. B. restrukturyzacji gospodarstwa rolnego należącego do oskarżonego,

-

prowadzenia korespondencji przez oskarżonego z osobami reprezentującymi pożyczkodawcę tj. (...) sp. z o.o. w celu odpowiedniej całkowitej spłaty przedmiotowej ww. pożyczki z dnia 01.04.2021 r.

II. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający istotny wpływ na wynik sprawy, polegający na:

-

błędnym przyjęciu, iż oskarżony dokonał czynu w sposób i w zakresie w jakim Sąd I instancji wydał wyrok skazujący, poprzez wprowadzenie w błąd pokrzywdzonego co do możliwości wywiązania się z zobowiązania - umowy pożyczki numer (...) i uzyskał w ten sposób pożyczkę w kwocie 1.278.772,38 zł.

-

błędnym ustaleniu, będącym skutkiem błędnej oceny m.in wyjaśnień oskarżonego, polegającym na przyjęciu, iż okolicznością obciążającą oskarżonego jest fakt, iż nie czynił on działań w kierunku spłaty ww. kwoty, podczas gdy oskarżony wyjaśnił, że miał problem z płynnością finansową w dniu 30.04.2021 r. co było powodem opóźnień w realizacji spłaty rat przedmiotowej pożyczki zgodnie z harmonogramem spłaty pożyczki a bezspornie spłacił kwotę 773.573.06 zł. z kwoty pożyczki 1.278.772,38 zł.

III. rażąca niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności poprzez:

- wymierzenie oskarżonemu M. B. kary pozbawienia wolności w wymiarze 1 roku pozbawienia wolności w warunkowym zawieszeniu na okres 3 lat, która - zdaniem oskarżonego - przekracza stopień winy, społecznej szkodliwości zarzuconych mu czynów, zaś mając na uwadze zachowanie oskarżonego, w tym chęć skierowania sprawy do mediacji itp., wymierzenie ww. kary powoduje, iż tak wymierzona kara w sposób rażący przekracza stopień winy oskarżonego, a także

- bezpodstawne, a co najmniej przedwczesne mając na uwadze toczące się:

-

postępowanie przygotowawcze w sprawie „Zawiadomienia...” z dnia 19.06.2023 r., Sygn. akt (...) Prokuratury Okręgowej w T., a także

-

okoliczność, iż przed Sądem Okręgowym w B. sygn. akt I C (...) toczy się rozpoczęte pozwem (powództwem opozycyjnym) z dnia 24.04.2023 r. postępowanie w którym Sąd Okręgowy w B. wydał m.in postanowienie z dnia 25.05.2023 r. sygn. akt I C (...) w którym postanowił: zabezpieczyć roszczenie powoda poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego w sprawie KM(...) prowadzonej przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w B. M. P. - do czasu prawomocnego zakończenia postępowania sądowego w niniejszej sprawie. ”, należy podkreślić, iż sygnatura KM (...) to sygn. akt postępowania egzekucyjnego dotyczącego zobowiązania wskazanego w punkcie IV wyroku Sądu Okręgowego w T., II Wydział Kamy z dnia 24.05.2023 r., sygn. akt: II K (...). Tak więc mając na uwadze powyższe nie jest zasadne orzeczenie, iż Sąd „ na mocy art 72 par 1 pkt 8 kk zobowiązuje oskarżonego do wykonania w terminie dwóch lat od dnia uprawomocnienia się wyroku na rzecz (...) Sp. z o. o. z siedzibą w T. zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki numer (...) i określonego w par. 6 aktu notarialnego. Sporządzonego przez notariusza T. O. w dniu 01.04.2021 r. rep. A nr (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w B. z dnia 29.06.2021 r. w sprawie XII Co(...) ”.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutów za zasadne, częściowo zasadne albo niezasadne

Ad. I. Zarzuty nie są trafne. Na wstępie Sąd Apelacyjny poczyni kilka uwag na tzw. przedpolu zarzutów postawionych w tej części apelacji.

O ile argumentacja podniesiona w tej części wywiedzionego środka odwoławczego stanowi uzasadnienie podniesionego zarzutu obrazy art.7 kpk, skarżący kwestionuje bowiem dokonaną przez Sąd I instancji ocenę wiarygodności dowodów, o tyle w żaden sposób obrońca nie wskazał argumentów na poparcie podniesionego zarzutu obrazy art.410 kpk. Nie wskazał bowiem które to okoliczności miały zostać pominięte przez Sąd Okręgowy w ocenie dowodów. Argumentacja zaprezentowana w tej części apelacji sugeruje natomiast niezrozumienie istoty zarzutu obrazy art.410 kpk. Wskazać zatem należy, że obowiązek wynikający z treści przepisu art.410 kpk związany jest z tym, że sąd rozstrzyga w sprawie, przyjmując za podstawę swego orzeczenia całokształt okoliczności, ale tylko tych, które zostały ujawnione w toku rozprawy głównej, nawet jeżeli nie będą one stanowiły podstawy ustaleń faktycznych (por. wyroki Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z: 21 grudnia 2023r. w sprawie II AKa 127/23, 21 września 2023r. w sprawie II AKa 240/23, 24 marca 2022r. w sprawie II AKa 278/20; wyrok Sądu Najwyższego z 4 kwietnia 2006r. w sprawie IV KK 454/05; postanowienia Sądu Najwyższego z: 5 maja 2006r. w sprawie III KK 351/05, 8 marca 2006r. w sprawie III KK 246/05). Przepis ten określa zatem podstawę dowodową wyroku. W świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego uchybienie regułom art.410 kpk następuje poprzez oparcie wyroku na okolicznościach nieujawnionych w toku rozprawy głównej, bądź też przez pominięcie przy wyrokowaniu ujawnionych w toku rozprawy głównej okoliczności tak korzystnych, jak i niekorzystnych dla oskarżonego (wyroki Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z: 21 grudnia 2023r. w sprawie II AKa 127/23, 21 września 2023r. w sprawie II Aka 240/23, 1 lutego 2023r. w sprawie II AKa 278/20, wyrok Sądu Najwyższego z 17 września 2004r., sygn. IV KK 102/04). Nie stanowi natomiast naruszenia przepisu art.410 kpk dokonanie takiej, czy innej oceny dowodu przeprowadzonego lub ujawnionego na rozprawie (postanowienie Sądu Najwyższego z 2 czerwca 2002r., sygn. akt V KKN 34/01), w tym także nieodpowiadającej interesowi procesowemu skarżącego (orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 15 grudnia 2022r. w sprawie II AKa 22/22). Wobec braku w omawianej apelacji konkretnych argumentów mających uzasadniać zarzut obrazy art.410 kpk, Sąd Apelacyjny nie może odnieść się do niej zgodnie z treścią art.433 § 2 kpk. Sąd ten zatem ograniczy się do stwierdzenia, że Sąd Okręgowy orzekając w przedmiotowej sprawie ujawnił wszystkie istotne dowody i z pewnością nie oparł się na dowodach nieujawnionych. Analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku, jak i przebiegu postępowania przed Sądem I instancji nie pozwala także na stwierdzenie, że wyrok ten został wydany na podstawie części ujawnionego materiału dowodowego. Podnosząc ten zarzut skarżący w istocie kwestionuje dokonaną przez Sąd Okręgowy ocenę dowodów, co – jak wyżej wskazano – nie może stanowić podstawy zarzutu obrazy art.410 kpk; podstawą zarzutu kwestionowania oceny dowodów dokonanej przez Sąd jest bowiem art.7 kpk.

Całkowicie chybiony jest zarzut obrazy art.424 kpk. Również i on nie został poparty jakąkolwiek argumentacją, do której mógłby odnieść się Sąd odwoławczy. Wskazać zatem jedynie należy, że uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia spełnia wymogi określone ustawą i pozwala na prześledzenie toku rozumowania Sądu I instancji. Sporządzenie uzasadnienia rozstrzygnięcia zawartego w wyroku jest istotnym składnikiem prawa do rzetelnego procesu karnego. Tak stwierdził Trybunał Konstytucyjny w postanowieniu z 11 kwietnia 2005r., SK 48/04: „uzasadnianie orzeczeń sądowych jest decydującym komponentem prawa do rzetelnego sądu jako konstytucyjnie chronionego prawa jednostki". Uzasadnienie to spełnia w postępowaniu karnym szereg istotnych funkcji: wymusza samokontrolę sądu, który musi wykazać, że orzeczenie jest materialnie i formalnie prawidłowe oraz odpowiada wymogom sprawiedliwości, dokumentuje argumenty przemawiające za przyjętym rozstrzygnięciem, jest podstawą kontroli zewnętrznej przez organy wyższych instancji, służy indywidualnej akceptacji orzeczenia, umacnia poczucie zaufania społecznego i demokratycznej kontroli nad wymiarem sprawiedliwości, wzmacnia bezpieczeństwo prawne (tak Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 16 stycznia 2006r. SK 30/05). Takie stanowisko zostało wyrażone również w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (zob. decyzja z 7 maja 2002r. w sprawie Walczak przeciwko Polsce). W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazywano, że „uzasadnienie ma za cel, nie tylko przekonać o trafności zaskarżonego orzeczenia sąd odwoławczy lub kasacyjny, bo te o jego trafności niekiedy mogą powziąć przekonanie po analizie zebranych w sprawie materiałów dowodowych, ale także strony (w tym - co szczególnie ważne - oskarżonych) oraz środki społecznego przekazu, które na podstawie uzasadnienia przede wszystkim tę trafność oceniają, a w każdym razie wyrabiają w sobie przekonanie o rzetelności wyrokowania. Uzasadnienie obok pełnienia funkcji procesowej, buduje autorytet wymiaru sprawiedliwości i kształtuje zewnętrzne przekonanie o sprawiedliwości orzeczenia, wobec czego tolerowanie w obrocie prawnym orzeczeń uzasadnionych w sposób rażąco odbiegających od reguł określonych w art. 457 i 424 k.p.k. nie jest możliwe" (zob.: wyrok Sądu Najwyższego z 4 listopada 2003r. sygn. akt V KK 74/03). Uzasadnienie wyroku jest źródłem informacji, o tym, czy ocena dowodów dokonana przez Sąd I instancji jest swobodną, a tym samym podlega ochronie wynikającej z przepisu art.7 kpk. Przenosząc te rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy podkreślenia wymaga, że Sąd Okręgowy szczegółowo i w sposób przejrzysty odniósł się do każdego ustalenia faktycznego, dowodów, na których je oparł, przyjętej kwalifikacji prawnej czynu oraz wymierzonej kary. Całkowicie gołosłowny, niepoparty żadną argumentacją zarzut obrazy art.424 kpk uznać zatem należy za niezasadny.

W przedmiotowej sprawie nie doszło również do obrazy art.5 § 2 kpk, bowiem sąd poczynił nie budzące jego wątpliwości ustalenia faktyczne, a zatem nie powziął wątpliwości w tej kwestii. Unormowana w tym przepisie zasada in dubio pro reo nie może stwarzać pretekstu do uproszczonego traktowania wątpliwości. Jak bowiem wyraźnie wynika z jego brzmienia, reguła ta ma zastosowanie dopiero wtedy, gdy mimo wszelkich starań organu prowadzącego postępowanie nie da się usunąć występujących wątpliwości. Jest to więc swoista „ostateczność” – „dyrektywa ostatecznego wyjścia”. Wszelka wątpliwość w zakresie ustaleń faktycznych powinna być wyjaśniona i usunięta przez wszechstronną inicjatywę dowodową organu procesowego i gruntowną analizę całego dostępnego materiału dowodowego. Dopiero wtedy, gdy po wykorzystaniu wszelkich istniejących możliwości wątpliwość nie zostanie usunięta, należy ją wytłumaczyć w sposób korzystny dla oskarżonego. Należy również podkreślić, że wątpliwości, o jakich mowa w art.5 § 2 kpk to wątpliwości Sądu, nie zaś strony procesowej wyrażającej odmienny pogląd w przedmiocie oceny całokształtu ujawnionego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności oceny wiarygodności dowodów stanowiących podstawę ustaleń faktycznych. Nie można zatem zasadnie stawiać zarzutu obrazy przepisu art.5 § 2 kpk podnosząc wątpliwości strony, a konkretnie obrońcy oskarżonego co do treści ustaleń faktycznych, bowiem dla oceny czy w sprawie doszło do naruszenia zasady in dubio pro reo istotne jest jedynie to czy sąd powziął wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych i wobec braku możliwości ich usunięcia rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego (patrz: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 15 lipca 2010r. w sprawie II AKa 183/10). W przedmiotowej sprawie Sąd Okręgowy poczynił ustalenia faktyczne w sposób niewątpliwy, po dokonanej w sposób swobodny, zgodny z dyrektywami zawartymi w przepisach art.7 kpk i art.410 kpk ocenie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Podkreślenia również wymaga, że zasada in dubio pro reo nie nakazuje sądowi orzekającemu czynienia ustaleń w oparciu o dowody najbardziej korzystne dla oskarżonego.

Autor apelacji równie błędnie postawił zarzut naruszenia jednocześnie art.5 § 2 kpk i art.7 kpk Zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym w orzecznictwie i doktrynie, zarzut obrazy art.5 § 2 kpk nie może być podnoszony jednocześnie z zarzutem naruszenia art. 7 kpk, gdyż mają one charakter rozłączny. Na naruszenie reguły in dubio pro reo można skutecznie powołać się w złożonym środku odwoławczym tylko wtedy, gdy jednocześnie nie kwestionuje się prawidłowości dokonanej przez sąd oceny materiału dowodowego. Jeżeli bowiem skarżący kwestionuje ocenę dowodów co do ich wiarygodności, to takiej sytuacji nie dotyczy art.5 § 2 kpk lecz art.7 kpk. O niedających się usunąć wątpliwościach można natomiast mówić dopiero po dokonaniu przez skład orzekający analizy całokształtu materiału dowodowego w sposób zgodny z wymogami art.7 kpk (patrz: postanowienie Sądu Najwyższego z 2 września 2020r. w sprawie V KK 298/20 oraz z 9 kwietnia 2021r. w sprawie IV KK 415/20). Innymi słowy, art.5 § 2 kpk ma zastosowanie do takich sytuacji, gdy na podstawie w pełni zebranego w sprawie materiału dowodowego, którego wiarygodność została oceniona zgodnie z art.7 kpk, nie można wykluczyć dwóch lub więcej wersji zdarzenia i nie ma możliwości weryfikacji, która z tych wersji jest prawdziwa. Jeżeli natomiast pewne ustalenia faktyczne zależne są np. od dania wiary lub odmówienia jej to nie można mówić o naruszenia art.5 § 2 kpk a ewentualne zastrzeżenia co do oceny wiarygodności konkretnego dowodu rozstrzygane mogą być jedynie na płaszczyźnie utrzymania przez sąd w granicach sędziowskiej swobodnej oceny dowodów (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z 11 października 2002r. w sprawie V KKN 251/01). Reguły in dubio pro reo nie natomiast postrzegać w tak uproszczony sposób, jak uczynił to autor apelacji, gdyż nie chodzi tu o taki stan sprawy, w którym konkurencyjne ze sobą wersje wynikają ze sprzecznych względem siebie dowodów. Naruszeniem tego przepisu procedury nie jest takie postąpienie Sądu I instancji, gdy organ ten – jak miało to miejsce w poddanej kontroli odwoławczej sprawie - poczynił ustalenia faktyczne w oparciu o dowody inne, niż życzyłby tego sobie oskarżony oraz jego obrońca. Wyrażony w powołanym przepisie nakaz nie sprowadza się do leżącego po stronie sądu obowiązku rekonstruowania faktów w oparciu o najkorzystniejsze dla oskarżonego warianty. Kontrola instancyjna nie wykazała, aby Sąd Okręgowy powziął nie dające się usunąć wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych i aby rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego rzeczywiście naruszając nakaz art.5 § 2 kpk. Ustalenia te były rezultatem selekcji materiału dowodowego przeprowadzonej w ramach procesu dowodzenia niezgodnie z oczekiwaniami i wolą oskarżonego oraz jego obrońcy.

Odnosząc się do podniesionego w tej części apelacji zarzutu obrazy art.7 kpk na wstępie podkreślenia wymaga, że Sąd I instancji ma ustawowo zagwarantowaną swobodę w ocenie przeprowadzonych dowodów i ocena ta podlega ochronie przewidzianej w art.7 kpk dopóty, dopóki nie zostanie wykazana jej błędność. Jak słusznie przyjmuje się w orzecznictwie, przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art.7 kpk wtedy, gdy: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art.410 kpk) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art.2 § 2 kpk); stanowi wynik rozważenia wszystkich tych okoliczności, przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art.4 kpk); jest wyczerpująco i logicznie - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - argumentowane w uzasadnieniu wyroku (art.424 § 1 pkt 1 kpk); por.m.in. postanowienia Sądu Najwyższego z: 24 lutego 2011r. w sprawie III KK 382/2010r., 7 lipca 2010r. w sprawie II KK 147/2010, 13 czerwca 2007r. w sprawie V KK 5/2007, 25 września 2002r. w sprawie II KKN 79/2000 oraz wyroki Sądu Najwyższego z: 22 lutego 1996r. w sprawie II KRN 199/95, 9 listopada 1990r. w sprawie WRN 149/90. Sąd odwoławczy rozpoznający apelację dokonuje natomiast kontroli swobodnej oceny dowodów przeprowadzonej przez Sąd pierwszej instancji (porównaj: T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2003 r., s. 90 - 94; S. Waltoś, Proces karny - zarys systemu, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2003r., s. 255 - 259).

Przechodząc na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że Sąd Okręgowy dokonał rzetelnej, zgodnej z dyrektywami określonymi w art.7 kpk oceny dowodów, co znalazło odzwierciedlenie w części motywacyjnej zaskarżonego orzeczenia. Wskazać godzi się, że skarżący argumentuje odnosząc się wybiórczo do przeprowadzonych dowodów, co do których wiarygodności prezentuje odmienne stanowisko. Tymczasem o poprawności dokonanej oceny poszczególnych dowodów nie sposób wnioskować tylko w odniesieniu do każdego z nich z osobna, lecz należy uwzględniać wszystkie wzajemne powiązania pomiędzy dowodami, a zatem ich całościowe znaczenie. Sąd Okręgowy, odmiennie niż apelujący, uwzględnił wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia dowody, we wzajemnych ich powiązaniach i uwarunkowaniach. Warto też podnieść, że udowodnienie jakiegoś faktu nie musi oznaczać, że dane ustalenie zawsze winno wynikać bezpośrednio z konkretnych dowodów. Może ono wypływać także z nieodpartej logiki sytuacji stwierdzonej konkretnymi dowodami, jeżeli stanowi ona oczywistą przesłankę, na podstawie której doświadczenie życiowe nasuwa jednoznaczny wniosek, iż dana okoliczność faktycznie istotnie wystąpiła (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z 11 stycznia 2021r. w sprawie V KK 342/20). Autor apelacji chcąc podważyć stanowisko Sądu Okręgowego, winien skupić się na tym, aby wykazać w złożonym środku odwoławczym, że Sąd I instancji w ocenie tej oraz w wyprowadzonych wnioskach popadł w sferę dowolności. Skoro tego nie był w stanie wykazać, a jedynie gołosłownie polemizował z argumentacją zaprezentowaną przez Sąd Okręgowy, to nie może liczyć na skuteczność stawianych zarzutów.

Skutku oczekiwanego przez skarżącego nie może przynieść wyrażenie poglądu, że w momencie zawierania umowy pożyczki z pokrzywdzonym oskarżony dysponował majątkiem wartym co najmniej 6 milionów złotych. Dowody zgromadzone w sprawie wskazują bowiem na to, że składniki majątku oskarżonego były zajęte w toku innych toczących się, również przed datą zawarcia inkryminowanej umowy, postępowań egzekucyjnych. Wskazał na to również Sąd I instancji (str.1-3 uzasadnienia wyroku), czego skarżący nie kwestionuje w wywiedzionym środku odwoławczym.

Żadnego znaczenia dla kwestii winy oskarżonego w przedmiotowej sprawie nie ma stanowiąca przeważającą część argumentacji kwestia badania ważności umowy między oskarżonym a pokrzywdzonym przez sądy cywilne, w szczególności kwestia istnienia w niej tzw. klauzul niedozwolonych. Całkowicie gołosłowne są zatem twierdzenia skarżącego, że działania osób kierujących podmiotem pokrzywdzonym w niniejszej sprawie były niezgodne z obowiązującymi przepisami prawa karnego. Skarżący nie wskazał przy tym jakie przepisy prawa karnego miałyby być naruszone przez pokrzywdzonego, a Sąd II instancji zaistnienia takich naruszeń nie stwierdza. Sąd odwoławczy podziela pogląd Sądu Apelacyjnego w Warszawie zawarty w wyroku z 8 lutego 2023r. w sprawie II AKa 463/21, że „dla uzewnętrzenienia zamiaru w prawie karnym czy wypełnienia znamion czynu zabronionego nie jest konieczne dochowanie norm prawa cywilnego”.

Tym samym również bez znaczenia dla jego odpowiedzialności karnej pozostaje sprawa tocząca się w Prokuraturze Okręgowej w T. pod sygn. (...), nie związana bezpośrednio z oskarżonym M. B.. Jak wynika bowiem choćby z zacytowanej części aktu oskarżenia w tej sprawie (str.2 apelacji) przedmiotem zarzutu są świadczenia pożyczkobiorców niewspółmierne do przekazywanych kwot i dalsze postępowanie pożyczkodawcy z przedmiotami stanowiącymi zabezpieczenie pożyczek. Tymczasem sprawa będąca przedmiotem kontroli instancyjnej dotyczy tylko kwoty pożyczki jaką u pokrzywdzonego zaciągnął oskarżony. Stąd irrelewantne dla odpowiedzialności karnej M. B. w przedmiotowej sprawie jest złożenie przez jego pełnomocnika zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa inicjujące postępowanie w Prokuraturze Okręgowej w T. pod sygn. akt (...).

Odwołując się do kwestii spłaty zaciągniętego zobowiązania, w szczególności wskazując na to ile z niego zostało już spłacone oraz na możliwą mediację skarżący zdaje się nie dostrzegać czym jest niekorzystne rozporządzenie mieniem stanowiące znamię przypisanego oskarżonemu M. B. przestępstwa z art.286 § 1 kk. Podkreślenia zatem w tym miejscu wymaga, że dla przypisania przestępstwa oszustwa bez znaczenia pozostaje czy finalnie pokrzywdzony poniósł szkodę; do popełnienia przestępstwa dochodzi bowiem nawet wówczas gdy osoba, która pozyskała kredyt po uprzednim wprowadzeniu kredytobiorcy w błąd co do okoliczności istotnych dla jego uzyskania cały kredyt spłaci. „Do znamion przestępstwa z art.286 kk nie należy „osiągnięcie korzyści majątkowej”, lecz „działanie w celu jej osiągnięcia” (postanowienie Sądu Najwyższego z 15 listopada 2021r. w sprawie IV KK 525/21); podobnie Sąd Najwyższy w: wyrokach z: 18 lipca 2023r. w sprawie III KK 123/22, 17 czerwca 2020r. w sprawie II KK 21/19; postanowieniach z: 29 kwietnia 2022r. w sprawie IV KK 111/22, 10 grudnia 2020r. w sprawie V KK 212/20. Stanowisko zatem, że nie wykazano oskarżonemu aby osiągnął korzyść majątkową z popełnionego przestępstwa (str.10 apelacji) nie może stanowić skutecznego zarzutu apelacyjnego. Przy przestępstwie oszustwa istotne jest to czy pokrzywdzony rozporządziłby swoim mieniem gdyby wiedział jaki jest rzeczywisty stan rzeczy. (tak: postanowienie Sądu Najwyższego z 27 marca 2023r. w sprawie IV KK 516/22; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 29 grudnia 2022r. w sprawie II AKa 258/22; wyrok Sądu Najwyższego z 3 marca 2021r. w sprawie V KK 609/19). Spłacanie lub spłacenie pożyczki może jedynie mieć wpływ na obniżenie społecznej szkodliwości czynu, nie ekskulpuje jednak oskarżonego.

Aprobatę Sądu odwoławczego zyskała dokonana przez Sąd I instancji ocena wiarygodności wyjaśnień oskarżonego (str.7, 11-12 uzasadnienia wyroku). Brak odniesienia się przez skarżącego do przedstawionej tam argumentacji zwalnia Sąd odwoławczy od konieczności czynienia szerszych rozważań w tym zakresie i pozwala na odwołanie się do wskazanych rozważań Sądu I instancji, które w pełni podziela. Sąd Apelacyjny bowiem w pełni aprobuje pogląd Sądu Najwyższego zwarty w postanowieniu z 2 marca 2022r. w sprawie II KK 58/22, zgodnie z którym dokonanie przez Sąd I instancji wszechstronnej oceny wszystkich istotnych okoliczności, tak w zakresie ustaleń faktycznych, jak i argumentacji prawnej, co wynika z uzasadnienia wyroku, uprawnia Sąd odwoławczy do ograniczenia swojego uzasadnienia w tym zakresie do odesłania do tej argumentacji bez narażenia się na zarzut obrazy art.433 § 2 kpk. Sąd odwoławczy zauważa przy tym, że zaprezentowane rozważania Sądu Okręgowego są klarowne i logiczne, umożliwiające poddanie motywów, które legły u podstaw zaskarżonego orzeczenia kontroli instancyjnej i odtworzenie toku rozumowania Sądu orzekającego w pierwszej instancji.

Ad. II. Wobec bezzasadności zarzutów o charakterze procesowym, bezzasadne są zarzuty błędów w ustaleniach faktycznych, do których – w ocenie skarżącego – miało dojść po wadliwie przeprowadzonym postępowaniu dowodowym. Prawidłowo bowiem Sąd I instancji ustalił, że oskarżony wprowadził pokrzywdzonego w błąd co do możliwości wywiązania się ze zobowiązania - umowy pożyczki opisanej w zaskarżonym orzeczeniu. Zaciągając zobowiązanie miał świadomość (wynikającą choćby z prowadzonych już przeciwko niemu postępowań egzekucyjnych) niemożności wywiązania się z niego w sposób i terminie określonym w umowie. Oskarżony wprowadził pokrzywdzonego w błąd poprzez przedłożenie nierzetelnego oświadczenia o posiadaniu dochodów umożliwiających spłatę zobowiązania (23.000 zł. miesięcznie) oraz nierzetelne pisemne oświadczenie zawierające ocenę własnego stanu finansowego (m.in. zobowiązania nie przekraczające kwoty 1.000 zł. miesięcznie). Na podstawie tych nierzetelnych informacji pokrzywdzony ocenił zdolność wnioskującego o pożyczkę na poziomie 18.000 zł. ustalając ratę pożyczki na kwotę 15.000 zł. miesięcznie. Doszło zatem do popełnienia przestępstwa oszustwa. Sąd Apelacyjny w niniejszym składzie w pełni podziela pogląd Sądu Najwyższego zaprezentowany w wyroku z 17 maja 2023r. w sprawie IV KK 631/21: „Do oszustwa określonego w art. 286 § 1 k.k. dochodzi, gdy sprawca świadomie zataił przed kontrahentem obiektywnie istniejącą sytuację, która ma wpływ na możliwość realizacji warunków transakcji wynikających z umowy”. Oskarżony w swoich wyjaśnieniach nie kwestionował wskazanych wyżej oświadczeń wobec pokrzywdzonego linię swojej obrony opierając na twierdzeniu, że majątek jakim dysponował był wystarczający dla spłaty zaciągniętej pożyczki. Samo to w sobie jednak – jak już wyżej wskazano – nie ekskulpuje od przypisana przestępstwa z art.286 § 1 kk. Nadto – do czego również odnosił się już Sąd II instancji w niniejszym uzasadnieniu – w dacie zawierania umowy pożyczki toczyły się już przeciwko oskarżonemu liczne postępowania egzekucyjne. Oskarżony świadomie zatem wprowadził pokrzywdzonego w błąd działając w celu niekorzystnego rozporządzenia przez niego mieniem, dopuścił się zatem przestępstwa z art.286 § 1 kk (patrz: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 29 marca 2023r. w sprawie II AKa 4/23). Skutku oczekiwanego przez skarżącego nie może przynieść odwoływanie się do stanowiska Sądu Okręgowego w Toruniu zaprezentowanego w wyroku z 22 września 2016r. w sprawie IX Ka 404/16 (str.9 apelacji). Nie przekłada się ono bowiem na realia rozpoznawanej sprawy. Przypisanie winy oskarżonemu w przedmiotowej sprawie nie opierało się na braku zapłaty (a zatem zaniechań podjętych po zawarciu umowy), a na wprowadzeniu pokrzywdzonego w błąd co do istotnych okoliczności związanych z zawartą umową (a zatem działań podjętych przed zawarciem umowy, które skutkowały niekorzystnym rozporządzeniem mieniem przez pokrzywdzonego). Warto w tym miejscu podkreślić, odnosząc się do argumentacji oskarżonego i jego obrońcy dotyczącej możliwości wywiązania się z zawartej umowy, w szczególności możności zaspokojenia roszczenia pokrzywdzonego w drodze egzekucji z majątku oskarżonego, że wypełnieniem znamion z art.286 § 1 kk jest również takie wprowadzenie w błąd skutkujące niekorzystnym rozporządzeniem mieniem przez pokrzywdzonego, które zmniejsza szanse na zaspokojenie jego roszczeń w przyszłości (tak Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z 20 marca 2019r. w sprawie II AKa 263/18). W realiach przedmiotowej sprawy, aby odzyskać pożyczone oskarżonemu środki pieniężne, pokrzywdzony zmuszony był wszcząć postępowanie egzekucyjne, co przy innych toczących się przeciwko oskarżonemu postępowaniach egzekucyjnych, zdecydowanie zmniejsza szanse pokrzywdzonego na zaspokojenie swoich roszczeń.

Skutku oczekiwanego przez skarżącego nie mogą również przynieść złożone na etapie postępowania odwoławczego wyjaśnienia oskarżonego, w których podał, że gdyby umowa dotycząca restrukturyzacji gospodarstw doszła do skutku (oskarżony wskazał na brak środków w budżecie jako przyczynę niedojścia umowy do skutku – k.462 akt sprawy). Sprawca nie może bowiem przerzucać ryzyka transakcji na swojego kontrahenta (tak: Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z 29 grudnia 2022r. w sprawie II AKa 258/22).

Bez znaczenia dla odpowiedzialności karnej oskarżonego w przedmiotowej sprawie pozostaje czy samodzielnie sporządzał dokumenty o jakich mowa w przepisanym mu czynie, czy też je tylko (podkreślenie SA) podpisywał (str.10 apelacji). Aktualność w realiach rozpoznawanej sprawy zachowuje akceptowane przez Sąd Apelacyjny w niniejszym składzie stanowisko Sądu Apelacyjnego w Warszawie zaprezentowane w wyroku z 30 listopada 2021r. w sprawie II AKa 307/20, że za przedłożenie należy uznać również podpisanie nierzetelnego oświadczenia zawierającego nieprawdziwe informacje. Istotność danego oświadczenia w kontekście wprowadzenia w błąd przy przestępstwie oszustwa jest kategorią obiektywną, a zatem rzekomy brak świadomości oskarżonego co do istotności przekazywanych informacji dla uzyskania kredytu nie może skutkować uniewinnieniem oskarżonego. Nadto jako przyjętą linię obrony uznać należy – w ocenie Sądu Apelacyjnego – twierdzenie skarżącego, że oskarżony nie wiedział czy informacje te są istotne dla pozyskania pożyczki. Pozostaje to bowiem w całkowitej sprzeczności z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Oskarżony jest osobą o znacznym już (zarówno z uwagi na wiek, jak i wykonywaną działalność zarobkową) doświadczeniu życiowym, nie po raz pierwszy zaciągającym zobowiązanie finansowe. Nie sposób zatem za wiarygodne uznać twierdzenia, że w ocenie oskarżonego informacje o jego sytuacji finansowej pozostawały bez wpływu na decyzję pokrzywdzonego o udzieleniu pożyczki.

Ad. III. Zarzut nie jest trafny. Na wstępie wskazać należy, że kara to środek przymusu państwowego wyrażający potępienie zarówno popełnionego czynu, jak i jego sprawcy, stosowany przez Sąd, a więc organ państwowy o konstytucyjnie zagwarantowanej niezawisłości, w regulowanym przez prawo karne postępowaniu, w którym zapewnione są prawa osoby postawionej w stan oskarżenia (w tym możliwość obrony) i zapewniona jest bezstronność rozstrzygnięć (nulla poena sine iudicio). Wyrazem aktualnej filozofii karania jest systematyka obecnie obowiązującego Kodeksu karnego, a jej istotę w największym skrócie ująć można następująco: „traktuj karę jako środek ostateczny (ultima ratio) i bacz, aby jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, a po surowszy środek represji karnej sięgaj tylko wtedy, gdy za pomocą łagodniejszego nie da się osiągnąć w stosunku do sprawcy przestępstwa zapobiegawczych i wychowawczych celów kary bądź zadośćuczynić należycie potrzebom w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa” (patrz: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 5 lipca 2019r. w sprawie II AKa 178/19). Sąd I instancji ma ustawowo zagwarantowaną swobodę w ferowaniu wyroku, w tym kształtowaniu wymiaru kary. Rolą zaś Sądu odwoławczego w tym zakresie jest kontrola, czy granice swobodnego uznania sędziowskiego, stanowiącego zasadę sądowego wymiaru kary nie zostały przekroczone w rozmiarach nie dających się zaakceptować. Ustawa traktuje jako podstawę odwoławczą tylko taką niewspółmierność kary, która ma charakter rażący (art.438 pkt.4 kpk), a która zachodzić może tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można byłoby przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary. Przepis art.53 kk określa cztery ogólne dyrektywy wymiaru kary.

Pierwszą z nich jest dyrektywa winy - Sąd przy wymiarze kary zobowiązany jest baczyć, aby jej dolegliwość „nie przekraczała stopnia winy”. Stopień winy wyznacza górną granicę dolegliwości związanej z wymierzeniem kary. Nie można, zatem orzec kary, której dolegliwość przekraczałaby stopień winy, chociażby za takim orzeczeniem przemawiały inne dyrektywy, np. prewencji ogólnej czy indywidualnej. Wina pełni w tym ujęciu, funkcję limitującą - wyznaczając górną granicę konkretnej kary.

Kolejną dyrektywą sądowego wymiaru kary wymienioną w art.53 § 1 kk jest uwzględnienie stopnia społecznej szkodliwości czynu. Na ocenę zaś stopnia społecznej szkodliwości wpływają okoliczności wymienione w art.115 § 2 kk i są to okoliczności przedmiotowe (do nich należą: rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiar grożącej lub wyrządzonej szkody, sposób i okoliczności działania, waga naruszonych obowiązków) oraz podmiotowe (tj. postać zamiaru, motywacja), jednakże wszystkie związane są z czynem sprawcy. Motywacja i postać zamiaru, mają również wpływ na stopień winy. Natomiast na stopień społecznej szkodliwości czynu nie mają wpływu - jak wynika to z treści art.115 § 2 kk - okoliczności dotyczące sprawcy niezwiązane z czynem przestępczym. Dyrektywa stopnia społecznej szkodliwości ma sprzyjać wymierzeniu kary sprawiedliwej i powinna nie tylko wyznaczyć górny pułap kary współmiernej do stopnia społecznej szkodliwości konkretnego czynu, ale i przeciwdziałać wymierzeniu kary zbyt łagodnej w przypadku znacznej społecznej szkodliwości czynu.

Trzecią dyrektywą sądowego wymiaru kary jest dyrektywa prewencji indywidualnej, tj. uwzględnienie celów zapobiegawczych lub wychowawczych, które ma kara osiągnąć w stosunku do sprawcy. Kara wymierzona zgodnie z dyrektywą prewencji indywidualnej powinna osiągnąć cel zapobiegawczy, a zatem zapobiec popełnieniu w przyszłości przestępstwa przez sprawcę.

Ostatnią dyrektywą sądowego wymiaru kary jest prewencja ogólna, tj. „kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa”. Jest to dyrektywa pozytywnej prewencji ogólnej, która nie może być pojmowana wyłącznie jako odstraszanie społeczeństwa, a więc wymierzanie konkretnemu sprawcy surowej kary, nawet ponad stopień winy. Tylko, bowiem kara sprawiedliwa, współmierna do stopnia społecznej szkodliwości konkretnego czynu, a przy tym wymierzona w granicach winy sprawcy, może mieć pozytywny wpływ na społeczeństwo, budzić aprobatę dla wymierzonych kar oraz zaufanie do wymiaru sprawiedliwości - i w ten sposób stwarzać warunki do umacniania, i kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Orzeczone kary mają bowiem za zadanie wzbudzenie w społeczeństwie przekonania o nieuchronności kary za naruszenie dóbr chronionych prawem i nieopłacalności zamachów na te dobra.

Przenosząc te rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że orzeczona wobec oskarżonego M. B. kara pozbawienia wolności żadną miarą nie może zostać uznana za surową, a tym bardziej za rażąco surową. Poza okolicznościami wskazanymi powyżej oraz argumentacją Sądu Okręgowego (str.16-18 uzasadnienia wyroku), w kontekście zarzutu rażącej niewspółmierności kary warto wskazać, że orzeczona wobec oskarżonego kara jest najniższa jaka mogła zostać orzeczona. Czyn z art.286 § 1 kk w zb. z art.294 kk zagrożony jest bowiem karą pozbawienia wolności od roku do 10 lat. Oskarżonemu zaś została wymierzona kara roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Żadną miarą nie sposób uznać zatem aby kara ta raziła surowością. Nie ma racji skarżący twierdząc, że jako okoliczność obciążającą przy wymiarze kary Sąd Okręgowy uznał to, że oskarżony nie czynił działań w kierunku spłaty pożyczki (str.9 apelacji). Sąd ten bowiem (trafnie) wskazał na brak po stronie oskarżonego prób spłaty chociaż pierwszych rat w terminie (str.17 uzasadnienia wyroku), jednocześnie za okoliczność łagodzącą przyjmując naprawienie szkody w znacznej części (str.17 uzasadnienia wyroku).

Uchybieniem Sądu Okręgowego nie było również zobowiązanie oskarżonego do wykonania zobowiązania wynikającego z umowy opisanej w przypisanym oskarżonemu zarzucie (nałożenie obowiązku w trybie art.72 kk było obligatoryjne). Oczywistym bowiem wydaje się, że w razie skorygowania tej umowy w drodze orzeczeń sądu cywilnego obowiązek ów będzie dotyczył takiej właśnie umowy.

Wnioski

•

zmiana zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego M. B. od zarzucanego mu czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k., albowiem w świetle powyższych zarzutów, zdaniem oskarżonego, nie można jednoznacznie i stanowczo stwierdzić, iż M. B. miał bezpośredni kierunkowy zamiar dokonania zarzucanych mu czynów, co jest warunkiem sine ąua non przypisania mu odpowiedzialności za w/w czyn,

ewentualnie

•

uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji,

•

zmiana zaskarżonego wyroku poprzez złagodzenie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności oraz wymierzenie oskarżonemu kary w granicach najniższego ustawowego zagrożenia,

•

przeprowadzenie dowodu z akt sygn. akt(...)Prokuratury Okręgowej w T. na okoliczności potwierdzające zarzuty niniejszej apelacji,

•

przeprowadzenie dowodu z akt sygn. akt I C 890/23 Sądu Okręgowego w B., I Wydział Cywilny na okoliczności potwierdzające zarzuty niniejsze apelacji.

Ponadto:

1.  zwolnienie oskarżonego od opłat i wydatków,

2.  zasądzenie kosztów obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu M. B. za postępowanie przed Sądem II instancji, nie uiszczonych ani w całości, ani też w żadnej części.

☐ zasadne

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadne

☐ zasadne

☒ częściowo zasadne

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosków za zasadne, częściowo zasadne albo niezasadne.

Ad. tiret pierwsze, trzecie. Niezasadność zarzutów apelacyjnych.

Ad. tiret drugie. Brak jest podstaw do uznania, że zachodzą przesłanki do uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Wniosek o charakterze kasatoryjnym nie jest zasadny wobec niezasadności podniesionych zarzutów. Na marginesie zatem jedynie wskazać należy, że wniosek ten nie został w żaden sposób umotywowany. Podkreślenia tymczasem wymaga, że zgodnie z aktualnym oraz mającym zastosowanie w przedmiotowej sprawie brzmieniem przepisu art.437 § 2 kpk, uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić wyłącznie w wypadkach wskazanych w art.439 § 1 kk (skarżący nie podniósł takiego zarzutu, a Sąd odwoławczy nie stwierdza zaistnienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej) i art.454 kk (nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie) lub jeżeli jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości (skarżący nie wskazał okoliczności świadczących o takiej potrzebie, a Sąd odwoławczy nie stwierdza ich zaistnienia).

Ad. tiret czwarte, piąte. Do tych wniosków Sąd odwoławczy odniósł się w rubryce 2 niniejszego uzasadnienia.

Ad. 1. Do tego wniosku Sąd odwoławczy odniósł się w rubryce 5.4 niniejszego uzasadnienia.

Ad. 2. Do tego wniosku Sąd odwoławczy odniósł się w rubryce 6 niniejszego uzasadnienia.

1OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie dotyczy

1ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Zaskarżony wyrok

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Niezasadność zarzutów apelacyjnych. Brak przesłanek z art.439 kpk i art.440 kpk.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Nie dotyczy

Zwięźle o powodach zmiany

Nie dotyczy

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy

4.1.

Nie dotyczy

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Na mocy przepisów § 2, § 4 ust.1 i 3 i § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3.10.2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu przy uwzględnieniu § 11 ust.2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie orzeczono o kosztach obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym oraz o zwrocie kosztów dojazdu obrońcy na rozprawę odwoławczą.

1Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Na mocy przepisu art.626 § 1 kpk, art. 1, art.2 ust. 1 pkt 3, art.6 ustawy z 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawcach karnych Sąd Apelacyjny wymierzył oskarżonemu opłatę za drugą instancję w wysokości 180 zł. oraz zwolnił go od wydatków postępowania odwoławczego. Uznał bowiem, że brak jest podstaw do zwolnienia go od obowiązku ich ponoszenia w zakresie opłaty. Wydatkami postępowania odwoławczego obciążono Skarb Państwa.

1PODPISy

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1.

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wina, kara

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana