UZASADNIENIE

P. S. został oskarżony o to, że :

I. w nieustalonym okresie czasu, nie później niż w dniu 13 listopada 2022 r., we W., podrobił obcy pieniądz w postaci banknotów dolarów amerykańskich, tj.:

- 11 sztuk banknotów o nominale 20 dolarów amerykańskich o nr (...);

- 9 sztuk banknotów o nominale 20 dolarów amerykańskich o nr (...);

- 7 sztuk banknotów o nominale 20 dolarów amerykańskich o nr (...);

- 28 sztuk banknotów o nominale 20 dolarów amerykańskich o nr (...);

- 13 sztuk banknotów o nominale 100 dolarów amerykańskich o nr (...) (w tym 2 sztuki banknotów podrobił nie później niż w dniu 2 listopada 2022 r.);

- 51 sztuk banknotów o nominale 100 dolarów amerykańskich o nr (...) (w tym 3 sztuki banknotów podrobił nie później niż w dniu 2 listopada 2022 r.);

- 85 sztuk banknotów o nominale 100 dolarów amerykańskich o nr (...) (w tym 10 sztuk banknotów podrobił nie później niż w dniu 2 listopada 2022 r.);

- 45 sztuk banknotów o nominale 100 dolarów amerykańskich o nr (...);

- 76 sztuk banknotów o nominale 100 dolarów amerykańskich o nr (...) (w tym 13 sztuk banknotów podrobił nie później niż w dniu 2 listopada 2022 r.);

tj. o przestępstwo z art. 310 § 1 kk;

II. w nieustalonym okresie czasu, nie później niż w dniu 13 listopada 2022 r., we W. i w O., działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu użycia za autentyczne, podrobił cztery dokumenty prawa jazdy USA na dane (...) o nr (...), w tym przynajmniej jeden z nich podrobił nie później niż w dniu 15 sierpnia 2022 r. i następnie posłużył się nim do zrejestrowania karty SIM pre-paid o nr (...) oraz podrobił trzy dokumenty prawa jazdy USA na dane (...) o nr (...), w tym przynajmniej jeden z nich podrobił nie później niż w dniu 2 listopada 2022 r. i następnie posłużył się nim do zawarcia umowy kupna laptopa marki M. 16 cali o nr seryjnym (...);

tj. o przestępstwo z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 12 § 1 kk;

III. w dniu 13 listopada 2022 r. we W. przy ul. (...), wbrew przepisom ustawy, posiadał substancję psychotropową w postaci amfetaminy o łącznej wadze 1,63 grama netto, a przy pl. (...), wbrew przepisom ustawy, posiadał substancję psychotropową w postaci amfetaminy o łącznej wadze 1,65 grama netto, substancję psychotropową w postaci 3,4-metylenodioksymetamfetaminy ( (...)) w postaci soli o łącznej wadze 30,53 grama netto, substancję psychotropową w postaci trzech kartoników zawierających LSD, substancję psychotropową w postaci trzech kartoników zawierających amfetaminę i LSD, substancję psychotropową w postaci grzybów halucynogennych, zwierających psylocyny o łącznej wadze 4,65 grama netto;

tj. o przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii;

IV. w dniu 2 listopada 2022 r. w O., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził M. M. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci laptopa M. 16 cali o nr seryjnym (...), o wartości 13.000 złotych, poprzez wprowadzenie go w błąd co do autentyczności 28 sztuk banknotów o nominałach 100 USD o numerze i serii: (...), (...), (...), (...), którymi dokonał zapłaty za w/w laptop, jednocześnie puszczając w/w podrobione banknoty w obieg, czym działał na szkodę M. M.;

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk i art. 310 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk;

Sąd Okręgowy we Wrocławiu wyrokiem z dnia 6 listopada 2023 r., sygn. akt: III K 87/23:

I. uznał oskarżonego P. S. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, opisanego w pkt I części wstępnej wyroku przyjmując, że stanowił on wypadek mniejszej wagi, tj. uznał oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa z art. 310 § 3 kk w zw. z art. 310 § 1 kk i za to na podstawie art. 310 § 1 i 3 kk w zw. z art. 60 § 6 pkt 2 kk w zw. z art. 4 § 1 kk wymierzył mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

II. uznał oskarżonego P. S. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, opisanego w pkt II części wstępnej wyroku, a stanowiącego przestępstwo z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 12 § 1 kk i za to na podstawie art. 270 § 1 kk w zw. z art. 57b kk w zw. z art. 4 § 1 kk wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

III. uznał oskarżonego P. S. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, opisanego w pkt III części wstępnej wyroku, a stanowiącego przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 4 § 1 kk i za to na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

IV. uznał oskarżonego P. S. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, opisanego w pkt IV części wstępnej wyroku przyjmując, że w zakresie puszczenia w obieg podrobionych pieniędzy stanowił on wypadek mniejszej wagi, tj. uznał oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 kk i art. 310 § 3 kk w zw. z art. 310 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za to na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk wymierzył mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

V. na podstawie art. 85 § 1 kk i art. 86 § 1 kk połączył kary pozbawienia wolności, orzeczone wobec oskarżonego w pkt I – IV części dyspozytywnej wyroku i wymierzył mu karę łączną 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

VI. na podstawie art. 63 § 1 kk zaliczył oskarżonemu na poczet orzeczonej w pkt V części dyspozytywnej kary łącznej pozbawienia wolności okres jego zatrzymania i tymczasowego aresztowania od godz. 16.00 dnia 13 listopada 2022 r. do godz. 13.40 dnia 9 czerwca 2023 r., przyjmując że jeden dzień zatrzymania i tymczasowego aresztowania równy jest jednemu dniowi kary łącznej pozbawienia wolności;

VII. na podstawie art. 316 § 1 kk orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych, opisanych w wykazie dowodów rzeczowych nr (...) na k. 684 pod poz. 1 – 9 (Drz (...)) oraz w wykazie dowodów rzeczowych nr (...) na k. 687 pod poz. 63 (Drz (...)), zarządzając ich zniszczenie;

VIII. na podstawie art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych, opisanych w wykazach dowodów rzeczowych nr (...) na k. 597 pod poz. 1 – 4 (Drz (...)), nr (...) pod poz. 5 – 6 (Drz (...)) oraz w wykazie dowodów rzeczowych nr (...) na k. 600 pod poz. 38 (Drz (...)) i w wykazie dowodów rzeczowych nr (...) na k. 688 pod poz. 71 (Drz (...)), zarządzając ich zniszczenie;

IX. na podstawie art. 44 § 1 i 2 kk orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych, opisanych w wykazie dowodów rzeczowych nr (...) na k. 600 pod poz. 31 – 32 (Drz (...)), zarządzając pozostawienie ich w aktach sprawy;

X. na podstawie art. 230 § 2 kpk zwrócił oskarżonemu P. S. dowody rzeczowe, opisane w wykazie dowodów rzeczowych nr (...) na k. 599 pod. poz. 12 – 20 (Drz (...)) oraz w wykazie dowodów rzeczowych nr (...) na k. 600 pod poz. 21 – 30 (Drz (...)) i 33 - 37 oraz w wykazie dowodów rzeczowych nr (...) na k. 686 – 688 pod poz. 39 – 49 (Drz (...)), pod poz. 51 – 62 (Drz (...)) oraz pod poz. 64 – 70 (Drz (...));

XI. na podstawie art. 624 § 1 kpk i art. 17 ustawy o opłatach w sprawach karnych zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania, obciążając nimi Skarb Państwa, w tym odstapił od wymierzenia mu opłaty.

Apelacje od tego wyroku wnieśli obrońcy oskarżonego i prokurator.

Obrońca oskarżonego – adw. H. K. – zaskarżyła wyrok w całości na korzyść oskarżonego:

a) w zakresie czynu przypisanego oskarżanemu w pkt II części dyspozytywnej wyroku (czyn z pkt II części wstępnej wyroku) – co do winy;

b) w zakresie czynów przypisanych oskarżonemu w pkt I, III i IV części dyspozytywnej wyroku (czyny z pkt I, III i IV części wstępnej wyroku) – co do kary,

zarzucając obrazę przepisów postępowania, a to:

1) art. 7 k.p.k. w zw. z art. 5 § 2 k.p.k. – poprzez dowolną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego (w tym w szczególności zabezpieczonych falsyfikatów dokumentów prawa jazdy), która doprowadziła Sąd a quo do przyjęcia, że oskarżony dopuścił się więcej niż jednego zachowania realizującego znamiona czynu z art. 270 § 1 k.k. – a w konsekwencji do uznania, że czyn przypisany oskarżonemu w pkt II części dyspozytywnej wyroku został popełniony w warunkach art. 12 § 1 k.k. – mimo że żaden ze zgromadzonych w sprawie dowodów nie pozwala na stwierdzenie, ile tego rodzaju zachowań miało miejsce, zaś rodząca się w tym zakresie wątpliwość winna zostać przez sąd meriti rozstrzygnięta na korzyść oskarżonego poprzez przyjęcie, że do podrobienia dokumentów prawa jazdy – podobnie jak do podrobienia banknotów w postaci dolarów amerykańskich – doszło jednym zachowaniem oskarżonego;

2) art. 7 k.p.k. poprzez:

- niedostateczne uwzględnienie na płaszczyźnie wymiaru kar jednostkowych takich okoliczności jak częściowe przyznanie się do zarzucanych czynów oraz do wytworzenia podrobionych banknotów i dokumentów, działanie w warunkach uzależnienia mieszanego (od alkoholu, benzodiazepiny, opiatów, psychostymulantów i marihuany), posiadanie środków odurzających i substancji psychotropowych na własny użytek prymitywny i łatwy do ujawnienia sposób podrobienia banknotów, przeproszenie jedynego pokrzywdzonego – M. M., wyrażenie skruchy przez oskarżonego, młody wiek P. S. oraz jego wcześniejsza niekaralności,

- niedostateczne uwzględnienie na płaszczyźnie wymiaru kary łącznej pozbawienia wolności bliskiej relacji czasowej pomiędzy czynami przypisanymi oskarżonemu w sposób nieprawomocny, a także faktu, że wszystkie one pozostają w ścisłym związku i zostały popełnione z powodu uzależnienia od środków odurzających i substancji psychotropowych,

co doprowadziło Sąd a quo do wymierzenia oskarżonemu nazbyt surowych, przekraczających stopień winy kar jednostkowych pozbawienia wolności (a w konsekwencji również - nadmiernie surowej kary łącznej pozbawienia wolności); przy czym opisane wyżej uchybienia, miały istotny wpływ na treść zapadłego wyroku, albowiem – z jednej strony – doprowadziły do przyjęcia, że czyn przypisany oskarżonemu w pkt II części dyspozytywnej wyroku został popełniony w warunkach art. 12 § 1 k.k., a przy tym – z drugiej strony – rzutowały na kształt środków reakcji karnej zastosowanych względem oskarżonego P. S. przez Sąd pierwszej instancji.

Podnosząc powyższe zarzuty, apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w sposób korespondujący ze stawianymi mu zarzutami.

Obrońca oskarżonego – adw. G. K. – zaskarżył wyrok w zakresie pkt I, IV i V w całości zarzucając obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, tj.:

1) art. 7 k.p.k. polegającą na braku wszechstronnej, uwzględniającej zasady prawidłowego rozumowania oraz wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego, oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w postaci:

a) wyjaśnień P. S., z których wynikało, że kserując i drukując przedmiotowe banknoty oskarżony nie robił tego w zamiarze ich użycia jako pieniądza, nie chciał on aby spełniały taką funkcję, co doprowadziło Sąd do błędnych ustaleń faktycznych w zakresie strony podmiotowej czynu z art. 310 § 1 k.k., co z kolei skutkowało przypisaniem mu popełnienia przestępstwa, którego znamion P. S. nie wypełnił,

b) zeznań M. M., z których wynikało, że od samego początku miał wątpliwości co do autentyczności przekazanych mu pieniędzy i dopiero zapewnienia oskarżonego spowodowały, że je przyjął, jednak już po chwili miał pewność, iż nie stanowią one autentycznych pieniędzy, co doprowadziło Sąd do błędnych ustaleń faktycznych, zgodnie z którymi wytworzone przez oskarżonego kserokopie były podrobionymi pieniędzmi, podczas gdy wytworzona przez oskarżonego imitacja była tak prymitywna i nieudolna, iż nie mogła uchodzić za oryginał nawet w oczach laika, co z kolei skutkowało przypisaniem mu popełnienia przestępstwa, którego znamion P. S. nie wypełnił;

2) art. 410 k.p.k. polegającą na pominięciu istotnych okoliczności wynikających z ustnej opinii biegłej M. Ś., która na rozprawie w dniu 29.09.2023 r. wskazała, że wytworzone przez oskarżonego imitacje pieniądze nie miały absolutnie żadnych zabezpieczeń, natomiast biorąc pod uwagę świadomość polskiego społeczeństwa i popularność USD w Polsce oceniała ona, iż imitacja ta była łatwa do zidentyfikowania przez przeciętnego człowieka nie posiadającego żadnej specjalistycznej wiedzy w tym zakresie.

Podnosząc powyższe zarzuty, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku:

1) w pkt I i uniewinnienie P. S. od popełnienia przypisanego mu czynu zabronionego z art. 310 § 1 k.k.;

2) w pkt IV poprzez wyeliminowanie z opisu czynu słów „jednocześnie puszczając ww podrobione banknoty w obieg” oraz z podstawy skazania i wymiaru kary art. 310 § 2 k.k. i wymierzenie oskarżonemu za ten czyn kary 8 miesięcy pozbawienia wolności;

3) w pkt V poprzez wymierzenie oskarżonemu kary łącznej w wymiarze 9 miesięcy pozbawienia wolności.

Prokurator Prokuratury (...), zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść oskarżonego, zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, a polegający na błędnym uznaniu przez Sąd, że czyny przypisane oskarżonemu w pkt I oraz IV części wstępnej zaskarżonego wyroku stanowią wypadek mniejszej wagi, odpowiednio z art. 310 § 3 k.k. w zw. z art. 310 § 1 k.k. oraz z art. 286 § 1 k.k. i art. 310 § 3 k.k. w zw. z art. 310 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., podczas gdy występujące w sprawie okoliczności przedmiotowo-podmiotowe, w szczególności rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej i grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, postać zamiaru i motywacja sprawcy, powinny skutkować uznaniem, że czyny te stanowią typ podstawowy przestępstwa fałszowania pieniędzy określony w art. 310 § 1 k.k., co spowodowało orzeczenie wobec oskarżonego zbyt łagodnej kary za poszczególne czyny, a w konsekwencji także rażąco łagodnej kary łącznej.

Podnosząc powyższy zarzut, wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia w całości poprzez uznanie P. S. za winnego popełnienia zarzucanych mu w akcie oskarżenia czynów oraz wymierzenie wobec oskarżonego:

- za czyn opisany w pkt I – na podstawie art. 310 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. kary 7 lat pozbawienia wolności;

- za czyn opisany w pkt II – na podstawie art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 57b k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. kary 8 miesięcy pozbawienia wolności;

- za czyn opisany w pkt III – na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy w z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii kary roku pozbawienia wolności;

- za czyn opisany w pkt IV – na podstawie art. 310 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. kary 3 lat pozbawienia wolności;

- na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. za czyny opisane w pkt I-IV kary łącznej 8 lat pozbawienia wolności;

- na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczenie oskarżonemu na poczet orzeczonej kary łącznej okresu jego zatrzymania i tymczasowego aresztowania;

- na podstawie art. 316 § 1 k.k. orzeczenie na rzecz Skarbu Państwa przepadku podrobionych pieniędzy;

- na podstawie art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii orzeczenie na rzecz Skarbu Państwa przepadku substancji psychotropowych;

- na podstawie art. 627 § 1 k.p.k. zasądzenie od oskarżonego kosztów sądowych, w tym opłaty.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Spośród wniesionych apelacji tylko częściowo zasługiwały na uwzględnienie apelacja prokuratora i apelacja obrońcy adw. H. K., natomiast apelacja drugiego obrońcy adw. G. K. była w całości niezasadna.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do apelacji prokuratora, to uwzględniono ją w niewielkim zakresie dotyczącym jedynie przyjęcia przez Sąd meriti wypadku mniejszej z art. 310 § 3 kk co do przestępstwa z art. 286 § 1 kk i art. 310 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk.

W sprawie nie jest kwestionowane, że oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał ustawowe znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 kk. Zarzut prokuratora dotyczy tutaj wyłącznie przyjęcia wypadku mniejszej wagi co do przestępstwa z art. 310 § 2 kk.

Zarzut jest zasadny. Brak było podstaw w tym przypadku, aby uznawać, że czyn oskarżonego stanowiący zarazem w ramach kumulatywnego zbiegu przepisów także przestępstwo z art. 286 § 1 kk stanowił wypadek mniejszej wagi z art. 310 § 3 kk w zw. z art. 310 § 2 kk.

Oskarżony puścił bowiem w obieg aż 28 sztuk podrobionych banknotów dolarów amerykańskich o nominałach 100 USD wykorzystując je do dokonania oszustwa na osobie M. M. poprzez wprowadzenie go w błąd co do autentyczności tych banknotów i w następstwie doprowadzenie go do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez sprzedaż laptopa MacBook o wartości 13.000 zł, za którego oskarżony zapłacił tymi podrobionymi dolarami.

Okoliczności popełnienia tego czynu stanowczo wykluczają przyjęcie wypadku mniejszej wagi z art. 310 § 3 k.k., skoro dotyczy to stosunkowo dużej kwoty podrobionych dolarów wykorzystanych do oszustwa. Odnośnie tego czynu oskarżony działał z dużą premedytacją stosownie się zabezpieczając przez podanie pokrzywdzonemu także nieprawdziwych danych dotyczących swej osoby, tak, aby nie było możliwe ustalenie jego tożsamości.

W pozostałym zakresie zarzut związany z tym czynem nie był zasadny, a wymierzona kara roku pozbawienia wolności nie nosi cech rażącej niewspółmierności odpowiadając możliwie najniższej karze, jaka za ten czyn w ramach zagrożenia podstawowego mogła być wymierzona.

Oskarżony przyznał się do tego czynu, złożył wyjaśnienia, okazał skruchę, pokrzywdzony odzyskał wyłudzony laptop. Nadto oskarżony jest osobą dotychczas niekaraną i podjął leczenie ze swego uzależnienia, o czym jednoznacznie świadczą dokumenty dotyczące terapii uzależnień oskarżonego przedłożone przez obronę na etapie postępowania odwoławczego i ujawnione na rozprawie odwoławczej (por. k. 976-977, 989-990).

Nadmienić też należy, że odnośnie tego czynu, Sąd I instancji wadliwie, jako podstawę wymiaru kary przyjął art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk, skoro nawet przy wypadku mniejszej wagi, bez stosowania nadzwyczajnego złagodzenia, dolna granica zagrożenia za przestępstwo z art. 310 § 2 kk wynosi rok pozbawienia wolności (do lat 10), gdy tymczasem dolny wymiar kary za przestępstwo z art. 286 § 1 kk to 6 miesięcy pozbawienia wolności (do lat 8).

W konsekwencji Sąd odwoławczy z opisu czynu przypisanego w punkcie IV części rozstrzygającej wyeliminował przyjęcie wypadku mniejszej wagi w zakresie puszczenia w obieg podrobionych pieniędzy i czyn ten zakwalifikował jako przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. i art. 310 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. oraz jako podstawę prawną wymierzonej kary przyjął przepis art. 310 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k.

W pozostałym zakresie zarzuty apelacji prokuratora były niezasadne. Prokurator zaskarżając wyrok w całości nie postawił wprost zarzutu rażącej niewspółmierności kary, kwestionując jedynie przyjęcie wypadków mniejszej wagi co do czynów przypisanych w pkt I i IV części rozstrzygającej i wnosząc o surowsze kary w razie wyeliminowania wypadków mniejszej wagi.

Jak wskazano, co do czynu z pkt IV zarzut wadliwego przyjęcia wypadku mniejszej wagi był zasadny, ale to nie oznacza, że należało wymierzyć oskarżonemu surowszą karę, skoro kara została wymierzona w granicach podstawowego zagrożenia za przestępstwo z art. 310 § 2 kk, a nadto postawiony zarzut prokuratora, tak naprawdę, odnosi się wprost tylko do przestępstwa z art. 310 § 1 kk, a milczy odnośnie przestępstwa z art. 310 § 2 kk. Dopiero w uzasadnieniu apelacji prokurator odnosi się także do przestępstwa z art. 310 § 2 kk w zakresie braku podstaw do przyjęcia wypadku mniejszej wagi i wyłącznie z tego powodu wywodzi potrzebę wymierzenia oskarżonemu surowszej kary, choć powołuje okoliczności, które przecież Sąd I instancji miał na uwadze wymierzając karę na poziomie dolnego zagrożenia karą, która to kara w pełni odpowiada dyrektywom wymiaru kary z art. 53 § 1 i 2 kk i jej celom.

Odnośnie czynu z pkt I, to zarzut apelacji prokuratora nie zasługuje na uwzględnienie. W tym przypadku Sąd a quo zasadnie przyjął wypadek mniejszej wagi z art. 310 § 3 kk przestępstwa z art. 310 § 1 kk. Prawdą jest, że oskarżony podrobił kilkaset banknotów dolarów amerykańskich o sumarycznej nominalnej wartości łącznie 28.100 USD, co po przewalutowaniu, daje łączną wartość około 110.000 zł (w zależności od kursu), ale użył przecież bardzo prymitywnego sposobu podrobienia, a banknoty, przynajmniej w zdecydowanej większości, były łatwe do stwierdzenia, że są falsyfikatami, gdyż zostały wydrukowane na zwykłej drukarce na zwykłym papierze, były wycinane nożyczkami, często nierówno oraz nie miały skopiowanych czy podrobionych żadnych zabezpieczeń. Nadto, poza tymi, które oskarżony już puścił w obieg, brak podstaw do uznania, że istniało bardzo duże ryzyko skutecznego puszczenia w obieg także pozostałych.

W tej sytuacji skoro zagrożenie za typ podstawowy przestępstwa z art. 310 § 1 kk, jeśli idzie o dolną granicę, wynosi 5 lat pozbawienia wolności, to taka kara w tym przypadku byłaby karą rażąco niewspółmierną (surową) i Sąd I instancji zasadnie przyjął tu wypadek mniejszej wagi i zastosował instytucję nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Zarazem, zdaniem Sądu odwoławczego, w okolicznościach sprawy, także wymierzona przez Sąd I instancji kara 2 lat pozbawienia wolności nosi cechy takiej rażącej surowości i należało oskarżonemu wymierzyć możliwie minimalną karę w ramach instytucji nadzwyczajnego jej złagodzenia, a mianowicie karę roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności. Każda inna (wyższa) kara przekraczałaby stopień zawinienia oskarżonego, jak i nie odpowiadała stopniowi społecznej szkodliwości tego czynu. Niewątpliwie czyn ten był związany z uzależnieniem oskarżonego od środków narkotycznych. Nie jest to okoliczność wyłączająca jego odpowiedzialność, ale w tym przypadku, skoro oskarżony podjął się z dużą determinacją leczenia z tego uzależnienia, to zasługiwał na możliwie najniższy wymiar kary.

Za taką karą, jak orzeczona przez Sąd odwoławczy, przemawiały także dotychczasowa niekaralność oskarżonego i właściwości osobiste związane z wyższym wykształceniem, w które niewątpliwie włożył dużo trudu, aby je uzyskać, a także jego zły stan zdrowia (por. Karta Informacyjna ze Szpitalnego Oddziału Ratunkowym z Izbą Przyjęć (...) Szpitala (...) we W. z dnia 25 maja 2024 r. – k. 991-994 i Karta Informacyjna z (...)Oddziału (...) Klinika (...) Szpitala (...) z (...) we W. z dnia 25 maja 2024 r. z dnia – k. 995-1000). Z kolei przedłożone na rozprawie odwoławczej przez jednego z obrońców zaświadczenie psychologiczne z dnia 28 czerwca 2024 r. wskazuje, że oskarżony jest w pełni świadomy naganności swego postępowaniu i uzależnienia (por. k. 1010-1011). To zaś, że przyjął linię obrony polegającą na twierdzeniu, że podrabiał pieniądze na potrzeby gry terenowej, nie wyklucza możliwości wymierzenia mu możliwie niskiej kary. Oskarżony winien mieć szansę możliwie szybkiego powrotu na łono społeczeństwa, aby mógł pracować na jego rzecz zgodnie ze swoim w wyksztalceniem i zainteresowaniami artystycznymi, o ile wytrwa w leczeniu swego nałogu, w czym ma wsparcie swojej matki.

Dlatego wymierzoną za czyn przypisany w pkt I części rozstrzygającej karę pozbawienia wolności obniżono do roku i 8 miesięcy, a w konsekwencji należało też stwierdzić, że traci moc kara łączna pozbawienia wolności orzeczona w punkcie V części rozstrzygającej i związane z nią zaliczenie z punktu VI części rozstrzygającej.

We wnioskach apelacyjnych, choć prokurator skarżył wyrok w całości, to wnosił o wymierzenie za czyn z pkt II kary dokładnie takiej samej kary jaka została wymierzona w zaskarżonym wyroku. Co do czynu z pkt III prokurator wnosił o wymierzenie oskarżonemu kary wyższej niż w wyroku, choć w jedynym zarzucie apelacyjnym, jako postawił w apelacji, nie zakwestionował kary jednostkowej wymierzonej za ten czyn. Co najwyżej, tylko w uzasadnieniu apelacji prokuratora można dopatrywać się w jakimś stopniu postawienia zarzutu rażącej niewspółmierności kary wymierzonej za ten czyn, choć prokurator nic nie pisze o rażącej niewspółmierności (rażącej łagodności), a tylko pisze, że kara jest zbyt łagodna. Zdaniem Sądu odwoławczego, orzeczona kara rzeczywiście jest łagodna, ale nie nosi cech rażącej niewspółmierności (łagodności), a tylko wtedy postawiony zarzut można by uznać za zasadny.

Jak przyjmuje się judykaturze:

- „O rażącej niewspółmierności kary można zasadnie twierdzić wówczas, gdy zasady związane z wymiarem kary - analizowane w kontekście okoliczności sprawy - zostały naruszone w stopniu jaskrawym, obiektywnie niezrozumiałym, zupełnie niedającym się pogodzić z zasadniczymi funkcjami kary.” (wyrok SN z 12.10.2023 r., II KK 344/22, LEX nr 3614528);

- „Nie każda różnica w zakresie oceny wymiaru kary uzasadnia zarzut rażącej niewspółmierności kary, przewidziany w art. 438 pkt 4 k.p.k., ale tylko taka, która ma charakter zasadniczy, a więc jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować.” (wyrok SA w Warszawie z 7.08.2023 r., II AKa 59/22, LEX nr 3647303).

Z takim przypadkiem nie mamy tutaj do czynienia. Ilość posiadanych przez oskarżonego narkotyków wynikała wyłącznie z faktu jego uzależnienia, a nie chęci udostępniania ich innym osobom. Oskarżony ostatecznie przyznał się do tego czynu, okazał skruchę, a co najważniejsze podjął terapię z tego uzależnienia. Nadto jest osobą dotychczas niekaraną. Wymierzona kara, nie przekraczając stopnia zawinienia oskarżonego, odpowiada stopniowi społecznej szkodliwości tego czynu. W tej sytuacji brak przekonujących podstaw, aby uznać, że kara jest rażąco niewspółmierna i że należy wymierzyć karę znacznie surowszą, o jaką prokurator wnosi w apelacji.

Pozostałe wnioski apelacji prokuratora dotyczą tożsamych rozstrzygnięć, które już są zawarte w zaskarżonym wyroku i które nie były skarżone przez prokuratora, trudno więc, aby Sąd odwoławczy orzekał inaczej, za wyjątkiem rozstrzygnięcia o kosztach, co do których prokurator wnosi o zasądzenie od oskarżonego kosztów sądowych w tym opłaty, choć de facto prokurator nie zaskarżył rozstrzygnięcia z pkt XI zaskarżonego wyroku, w którym zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania, w tym odstąpiono od wymierzenia mu opłaty. Brak więc było podstaw do zmiany w tym zakresie zaskarżonego wyroku, a rozważenia wymaga jedynie kwestia obciążenia oskarżonego opłatą za obie instancje w związku z wymierzeniem mu nowej kary łącznej przez Sąd odwoławczy, o czym dalej w końcowej części uzasadnienia.

Jeśli idzie o apelację obrońcy adw. H. K., to częściowo zasadna była ona tylko co do kary wymierzonej oskarżonemu za czyn z pkt I i w konsekwencji także co do kary łącznej pozbawienia wolności. W pozostałym zakresie nie zasługiwała na uwzględnienie.

W szczególności niezasadny był zarzut obrazy art. 7 kpk w zw. z art. 5 § 2 kpk co do czynu z pkt II zaskarżonego wyroku, przy czym sam zarzut a priori jest wadliwy, gdyż nieprawidłowe jest równoczesne stawianie zarzutu naruszenia art. 5 § 2 i art. 7 k.p.k., ponieważ o niedających się usunąć wątpliwościach można mówić dopiero po przeprowadzeniu prawidłowej i wszechstronnej oceny dowodów (por. wyrok SA w Warszawie z 11.03.2024 r., VIII AKa 224/23, LEX nr 3718553). Dlatego odwołanie się do reguły in dubio pro reo (art. 5 § 2 k.p.k.) jest możliwe tylko razie ustalenia, że w sprawie zachodzą "niedające się usunąć wątpliwości", a o takich wątpliwościach można mówić dopiero po dokonaniu przez sąd analizy całokształtu materiału dowodowego w sposób zgodny z wymogami art. 7 k.p.k. (por. wyrok SN z 18.04.2024 r., III KK 150/23, LEX nr 3715385). Jak zarazem uważa Sąd Najwyższy: „Dla zasadności zarzutu obrazy art. 5 § 2 k.p.k. nie wystarczy zaprezentowanie przez skarżącego własnych wątpliwości co do stanu dowodów, ale wykazanie, że orzekający w sprawie Sąd rzeczywiście miał wątpliwości o takim charakterze i nie rozstrzygnął ich na korzyść oskarżonego.” (postanowienie SN z 21.02.2024 r., V KK 543/23, LEX nr 3688590).

Zdaniem Sądu odwoławczego, brak w tym przypadku nie dających się usunąć wątpliwości, a zgromadzony materiał dowodowy Sąd a quo prawidłowo ocenił w granicach zakreślonych przez art. 7 kpk. Jest przy tym oczywiste, że podrobienia dwóch różnych praw jazdy (opiewających na inne dane osobowe) oskarżony nie mógł dokonać jednym zachowaniem, jak też trudno uznać, aby w tym przypadku jednym zachowaniem mógł stworzyć kilka kopii tego samego dokumentu, skoro każdy z tym dokumentów wymagał osobnych czynności wykonawczych. W tej sytuacji kwalifikacja z art. 12 § 1 kk jawi się jako w pełni prawidłowa, a to że nie przyjęto jej odnośnie czynu z pkt I nie podważa jej prawidłowości, a raczej wskazuje na wadliwość kwalifikacji czynu z pkt I, która powinna być uzupełniona, jak i opis samego czynu, o znamiona czynu ciągłego z art. 12 § 1 kk. Wyrok w tym zakresie nie został jednak zaskarżony na niekorzyść oskarżonego, a tym samym Sąd odwoławczy nie mógł tego uczynić, gdyż odbyłoby się to wbrew zakazowi reformationis in peius (art. 434 § 1 kpk).

Odnośnie zarzutu obrazy art. 7 kpk w związku z jednostkowymi karami pozbawienia wolności wymierzonymi oskarżonemu za czyny przypisane w pkt I, III i IV zaskarżonego wyroku, to uznano go za zasadny tylko w odniesieniu do czynu z pkt I, o czym szerzej napisano w odniesieniu do apelacji prokuratora i nie ma potrzeby powtarzać tożsamych rozważań.

W odniesieniu zaś do czynów z pkt III i IV, to w żadnej mierze orzeczone kary nie noszą cech rażącej niewspółmierności, a wszystkie podnoszone przez obrońcę okoliczności Sąd I instancji miał na uwadze przy wymiarze tych kar, przy czym odnośnie wieku oskarżonego można go było uwzględnić tylko w ograniczonym zakresie, gdyż oskarżony przecież nie jest osobą bardzo młodą, a co najwyżej stosunkowo młodą, gdyż w chwili popełnienia czynów miał 36-37 lat, w zależności od daty popełnienia danego czynu, skoro oskarżony urodził się w dniu (...) Znamienne też, że stawiając taki zarzut obrońca nie wskazała, jaka jej zdaniem kara byłaby kara właściwą, która w pełni będzie odpowiadać dyrektywom wymiaru kary z art. 53 § 1 i 2 kk.

Odnośnie kary łącznej, to zarzut jest bezprzedmiotowy o tyle, że Sąd odwoławczy na nowo wymierzył oskarżonemu karę łączną pozbawienia wolności, skoro zmianie uległa na korzyść oskarżonego wysokość kary wymierzonej za czyn z pkt I.

Sąd odwoławczy na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. orzeczone w punkcie I lit. a) wyroku wydanego przez Sąd odwoławczy oraz w punktach II, III i IV części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku kary pozbawienia wolności połączył i wymierzył P. S. karę łączną roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności.

Orzekając karę łączną Sąd odwoławczy miał na uwadze w zw. z art. 4 § 1 kk stan prawny obowiązujący do dnia 30 września 2023 r., jako zdecydowanie korzystniejszy dla oskarżonego, przy czym zgodnie z art. 86 § 1 kk kara łączna i tak musiała być wymierzona powyższej najwyższej z kar jednostkowych. W tej sytuacji najniższa kara łączna to rok i 9 miesięcy.

Sąd odwoławczy wymierzył oskarżonemu karę łączną roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności z uwagi na ilość popełnionych czynów, które były też częściowo skierowane przeciwko różnym dobrom prawnie chronionym, natomiast za orzeczeniem kary łącznej w wymiarze jednak bliskim zasadzie absorpcji przemawiał bardzo ścisły związek między poszczególnymi czynami i zbliżone, a nawet częściowo pokrywające się czasookresy ich popełnienia, przy czym w tym przypadku końcowa ich data przypada na określony dzień tego samego miesiąca, a mianowicie listopad 2022 r.

Nadto zgodnie z art. 85a kk (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 września 2023 r. w zw. z art. 4 § 1 kk) orzekając karę łączną, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. W tym przypadku cele zapobiegawcze i wychowawcze, jakie kara ma osiągnąć w stosunku do oskarżonego, niewątpliwie przeważały nad celami ogólnoprencyjnymi, przy czym orzeczona kara łączna wydaje się też wystarczająca, aby w odpowiedni sposób kształtować świadomość prawną społeczeństwa.

Zgodnie z art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczono oskarżonemu okres jego zatrzymania i tymczasowego aresztowania w sprawie.

Jeśli idzie o apelację obrońcy adw. G. K. to była ona w całości niezasadna.

Obrońca ten zaskarżył wyrok w zakresie rozstrzygnięć z pkt I, IV i V, co oznacza, że nie kwestionuje ustaleń i jednostkowych kar związanych z czynami przypisanymi w pkt II (za przestępstwo z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 12 § 1 kk) i w pkt III (za przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 4 § 1 kk ) części rozstrzygającej.

Całkowicie niezasadny jest zarzut obrazy art. 7 kpk. Ocena dowodów dokonana przez Sąd meriti w pełni się mieści w granicach art. 7 kpk, co do uznania winy oskarżonego odnośnie czynu przypisanego w pkt I i uznania, że wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 310 § 1 k.k.

To, że P. S. złożył wyjaśnienia, w których twierdził, że podrabiając pieniądze nie robił tego w zamiarze ich użycia jako pieniądza i że, zdaniem obrońcy, nie chciał, aby pełniły taką funkcję, wcale nie oznacza, że należało im w tym zakresie dać wiarę. Jeśli nie w tym celu je podrabiał, to jakim? (retorycznie można zapytać), skoro następnie część tych podrobionych banknotów puścił w obieg, kiedy zapłacił nimi M. M. za zakupionego laptopa. Twierdzenia oskarżonego, że pieniądze miały służyć do gry terenowej rażą naiwnością i ewidentnie stanowią jedynie prymitywną linię obrony. Sąd Okręgowy dokładnie opisał, dlaczego nie dał im w tym zakresie wiary, co Sąd odwoławczy w pełni podziela, i nawet obrońca w apelacji nie odwołuje się do tych twierdzeń oskarżonego.

To, że pieniądze były podrobione metodą prymitywną i stosunkowo łatwo można było stwierdzić, że są podrobione, wcale nie wyklucza, że oskarżony wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 310 § 1 kk. Przecież ani policjanci, którzy zatrzymali oskarżonego z podrobionymi dolarami, ani pokrzywdzony M. M., nie zorientowali się od razu, że są to podrobione pieniądze.

Jeden z policjantów, którzy zatrzymali oskarżonego - K. B. - zeznał: „W pierwszej chwili myślałem, że te pieniądze są prawdziwe, sprawdzaliśmy nawet na google jak wyglądają nowe dolary…” (k. 790).

Nawet zaś, jeśli pokrzywdzony M. M. od początku miał jakieś wątpliwości, co do autentyczności owych pieniędzy, to przecież je od oskarżonego przyjął, co oznacza, że ich wygląd jednak nie wskazywał wprost i jednoznacznie że są to „zabawkowe” falsyfikaty, jak sugeruje najwyraźniej obrońca. Nadto M. M. także zeznał: „Te banknoty były według mnie dobrze zrobione, wydawały się idealne. Sprawdzałem pod światło co trzeci.” (k. 761v) i dopiero po pewnym czasie porównanie przez niego numerów na poszczególnych banknotach i ustalenie, że powtarzają się na nich te same numery uświadomiło M. M., że są to podrobione dolary, a nie prawdziwe (por. k. 761).

Także to, że podrobione dolary nie miały żadnych imitacji zabezpieczeń, wcale nie oznacza, że nie można ich było pomylić z oryginałami. Prawdą jest, że biegła M. Ś. badająca te banknoty oceniła stopień ich podrobienia jako „łatwy”, gdyż zostały wykonane nieprecyzyjnie i nie posiadały zabezpieczeń (por. k. 883), ale zarazem biegła podkreśliła, że ten przypadek dotyczy waluty obcej i tym samym nie każda przypadkowa osoba ma wiedzę na temat wyglądu oryginałów (por. k. 881v).

Nadto obrońca cały czas pisze o kserokopiach banknotów, a przecież nawet sam oskarżony wyjaśnił, że także drukował je na drukarce, jak również robił zdjęcia banknotów aparatem cyfrowym i miał je zgrane na pendrive’a, który zabezpieczyła Policja (por. k. 759). Również w opinii biegłego informatyka jednoznacznie wskazano, że: „W pamięci urządzenia [pendrive’a – przyp. SA] ujawniono pliki związane z prowadzonym postępowaniem, których wydruki biegły przedstawia poniżej (…) Jak wynika z plików graficznych były one przygotowywane z użyciem programu graficznego.” (k. 443-444). Stąd za w pełni prawidłowe należy uznać ustalenie Sądu a quo, że P. S. wykonał fotografie cyfrowe kilku rodzajów banknotów USD, a następnie po obróbce oprogramowaniem graficznym wykonał ich wydruki na drukarce atramentowej (por. str. 1 uzasadnienia wyroku SO).

W świetle powyższego stwierdzić należy, że apelacja tego obrońcy ma tak naprawdę charakter wyłącznie polemiczny z prawidłowymi ustaleniami Sądu I instancji i w konsekwencji całkowicie niezasadne były wnioski tej apelacji.

Odnośnie kosztów postępowania odwoławczego, to z uwagi na obecną sytuację materialną oskarżonego, który nie posiada majątku większej wartości, nie jest nigdzie zatrudniony, bierze udział w stacjonarnej terapii z uzależnienia i de facto pozostaje na utrzymaniu swej matki mieszkającej na stałe za granicą, na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. zwolniono oskarżonego z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, w tym od opłaty za obie instancje, i w konsekwencji poniesionymi wydatkami obciążono Skarb Państwa.

Z tych względów Sąd odwoławczy orzekł jak w wyroku.

SSA Artur Tomaszewski

SSA Bogusław Tocicki

SSO(del.) Łukasz Franckiewicz

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE