Sygn. akt II AKo 171/23
Dnia 15 listopada 2023 roku
Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SA Marek Charuza
Protokolant: Paweł Zberecki
przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej del. do Prokuratury Regionalnej w Katowicach Iwony Skrzypek
po rozpoznaniu w sprawie M. J.
wniosku obrońcy skazanego o wznowienie postępowania sądowego zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Tychach z dnia 28 listopada 2022 roku, sygn. akt II K 1443/21, utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 16 marca 2023 roku, sygn. akt VI Ka 218/23
na podstawie art. 545 § 3 k.p.k. i art. 624 § 1 k.p.k.
postanawia
odmówić przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania;
zwolnić skazanego od obowiązku ponoszenia wydatków postępowania, którymi obciążyć Skarb Państwa.
W dniu 28 lipca 2023 roku do Sądu Apelacyjnego w Katowicach wpłynął wniosek obrońcy M. J. o wznowienia postępowania sądowego zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Tychach z dnia 28 listopada 2022 roku, sygn. akt II K 1443/21, utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 16 marca 2023 roku, sygn. akt VI Ka 218/23. W uzasadnieniu wniosku obrońca stwierdził, iż niekolegialny skład sądu odwoławczego został uznany za niezgodny z prawem w skutek uchwały Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2023 roku sygn. akt III PZP 6/22.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Wniosek obrońcy skazanego jest bezzasadny w stopniu oczywistym i dlatego należało odmówić jego przyjęcia.
W pierwszej kolejności należy zaakcentować, iż wniosek o wznowienie postępowania, który dotyczy prawomocnych orzeczeń, a więc takich, co do których istnieje domniemanie prawidłowości rozstrzygnięcia od strony faktycznej i prawnej, może doprowadzić do ich uchylenia i ponownego rozpoznania sprawy jedynie w ściśle określonych w ustawie sytuacjach wskazanych w art. 540 k.p.k., art. 540a k.p.k., art. 540b k.p.k. i art. 542 § 3 k.p.k.
Wskazać także trzeba, że ustawodawca w art. 545 § 3 k.p.k. przewidział rozwiązanie, które zapewnia możliwość wstępnej kontroli wniosku w przedmiocie wznowienia postępowania, po to, aby wyeliminować konieczność przeprowadzania różnego rodzaju czynności procesowych związanych z wnioskiem, który w stopniu oczywistym i tak nie może doprowadzić do wznowienia postępowania (por. postanowienie SN z 14.12.2016 r., III KO 72/16, LEX nr 2165584).
Stosownie do treści art. 545 § 3 k.p.k. sąd orzekając jednoosobowo odmawia przyjęcia wniosku nie pochodzącego od profesjonalnego pełnomocnika, bez wzywania do usunięcia jego braków formalnych, jeżeli z treści wniosku, w szczególności odwołującego się do okoliczności, które były już rozpoznawane w postępowaniu o wznowienie postępowania, wynika jego oczywista bezzasadność.
Wyrażenie „oczywista bezzasadność” w odniesieniu do wstępnej kontroli wniosku o wznowienie postępowania karnego należy rozumieć podobnie jak na gruncie przepisu art. 535 § 3 k.p.k. Jest to więc taka bezzasadność, która nie wymaga szczególnego badania, jest widoczna na pierwszy rzut oka, jest niewątpliwa i wniosek obiektywnie nie może doprowadzić do wzruszenia orzeczenia ( vide postanowienie SN z 25.09.2015 r., II KO 49/15, OSNKW 2016/1/5). Z sytuacją taką mamy do czynienia w niniejszej sprawie.
Na wstępie należy wskazać, iż powołana we wniosku o wznowienie postępowania uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2023 roku sygn. akt III PZP 6/22 dotyczyła rozpoznania sprawy cywilnej przez sąd drugiej instancji w składzie jednego sędziego ukształtowanym na podstawie art. 15zzs1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczegółowych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2021 r., poz. 2095 ze zm.) Sąd Najwyższy uznał, iż takie unormowanie ogranicza prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP), ponieważ nie jest konieczne dla ochrony zdrowia publicznego (art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP) i prowadzi do nieważności postępowania (art. 379 pkt 4 k.p.c.) Uchwała mająca moc zasady prawnej rozciąga się zatem wyłącznie na kwestie rozpoznania spraw cywilnych, a nie karanych, gdzie obowiązuje zasada obsady sądu odwoławczego na podstawie art. 29 § 1 k.k. i art. 449 § 2 k.p.k.
Zatem o nienależytej obsadzie sądu w sprawach karnych możemy mówić wówczas, gdy sąd orzekał w składzie nieznanym ustawie, jak i wtedy, gdy sąd orzekał w składzie wprawdzie znanym ustawie, ale nieprzewidzianym przez obowiązujące przepisy dla danego rodzaju spraw. Unormowana w art. 29 § 1 k.p.k. zasada, że na rozprawie apelacyjnej sąd odwoławczy orzeka w składzie trzech sędziów, obowiązuje tylko wtedy, gdy sądem odwoławczym jest sąd apelacyjny. Wówczas wyjątkiem od tej zasady jest skład pięciu sędziów Natomiast w postępowaniu przed sądem okręgowym jako sądem odwoławczym zasadą nie jest już skład trzech sędziów, ale skład jednego sędziego. W składzie trzech sędziów sąd okręgowy – sąd odwoławczy – orzeka tylko w postępowaniu zwyczajnym, gdy postępowanie przygotowawcze zakończyło się w formie śledztwa, a także w postępowaniu o wydanie wyroku łącznego, w postępowaniu z subsydiarnego aktu oskarżenia, gdy odmówiono wszczęcia postępowania przygotowawczego oraz w sprawach odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. W pozostałych postępowaniach, tj., gdy postępowanie przygotowawcze zakończyło się w formie dochodzenia, w postępowaniu prywatnoskargowym oraz w postępowaniu przyspieszonym, skład sądu odwoławczego jest jednoosobowy. Wyjątkiem jest skład trzech sędziów, gdy sąd pierwszej instancji rozpoznał sprawę także w takim składzie na podstawie art. 28 § 3.( vide D. Świecki [w:] B. Augustyniak, K. Eichstaedt, M. Kurowski, D. Świecki, Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2023, art. 29.)
Tym samym nie można było przyjąć, że Sąd Okręgowy w Katowicach wydał wyrok w stosunku do M. J. w nienależycie obsadzonym składzie sędziowskim, który został uznany za niekonstytucyjny.
Mając powyższe na uwadze, wobec oczywistej bezzasadności złożonego wniosku o wznowienie postępowania, należało odmówić jego przyjęcia, jednocześnie stwierdzając w sprawie brak podstaw do podjęcia z urzędu czynności zmierzających do wznowienia rzeczonego postępowania.
W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej.
odpis postanowienia doręczyć skazanemu z pouczeniem o prawie, terminie i sposobie wniesienia zażalenia do tut. Sądu, orzekającego w składzie trzech sędziów oraz jego obrońcy;
kal. 7 dni.
Katowice, dnia 15 listopada 2023 roku