UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Radomsku stwierdził, że K. P. nabyła z dniem 1 stycznia 1989 roku przez zasiedzenie własność zabudowanej nieruchomości położonej w W. obręb (...) gmina P. oznaczonej na mapie sporządzonej przez uprawnionego geodetę U. B. i przyjętej do Ośrodka (...) Starostwa Powiatowego w R. w dniu 31 października 2013 roku za numerem(...)numerem ewidencyjnym działki (...) o powierzchni(...) ha, dla której to nieruchomości w Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Radomsku prowadzona jest księga wieczysta (...); oddalił wniosek w pozostałej części; nakazał ściągnąć od wnioskodawczyni na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego w Radomsku) kwotę 4449,27 zł tytułem zwrotu poniesionych kosztów wynagrodzenia biegłego sądowego; nie obciążył wnioskodawczyni kosztami nie uiszczonej opłaty sądowej od wniosku; nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa adwokatowi M. C. kwotę 2952 zł tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną wnioskodawczyni K. P. z urzędu oraz ustalił, że w pozostałym zakresie każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego: Nieruchomość objęta wnioskiem położona jest w W. obręb (...) oznaczona w ewidencji gruntów numerem działki (...) o powierzchni (...) ha, dla której w Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Radomsku urządzona jest księga wieczysta (...). Znajduje się na niej budynek mieszkalny oraz fragment drugiego budynku mieszkalnego i stodoły, których większa część usytuowana jest na działce oznaczonej numerem (...).

Przedmiotowa nieruchomość składa się z dwóch części. Jedną część nieruchomości stanowi podwórko wraz z domem mieszkalnym, studnią, ubikacją i kopcami na ziemniaki. Do tej części wchodzi się od ulicy. Część ta została wyodrębniona na mapie podziału nieruchomości sporządzonej w dniu 28 października 2013 roku przez biegłą geodetę U. B. jako działka (...) o powierzchni 0, (...). Z kolei na drugiej części nieruchomości znajduje się fragment budynku mieszkalnego i stodoły należących do M. L. (1). Druga część nieruchomości została wyodrębniona na mapie podziału nieruchomości jako działka (...) o powierzchni (...) ha. Obie części nieruchomości oddzielone są ścianami szczytowymi budynków oraz drewnianym płotem.

Pierwszą część nieruchomości, to jest oznaczoną numerem (...) wnioskodawczyni objęła w samoistne posiadanie w 1968 roku. W roku tym, a dokładnie 30 grudnia 1968 roku, spalił się dom wnioskodawczyni i nie miała ona, gdzie zamieszkać wraz z rodziną. Wnioskodawczyni postanowiła dokonać zamiany z G. i I. L., polegającą na tym, że K. P. przekazała im w posiadanie działkę oznaczoną numerem (...), zaś małżonkowie L. oddali jej w posiadanie wskazaną część działki oznaczonej numerem (...). Na działce o numerze (...) i częściowo na działce (...) (części wyodrębnionej pod numerem (...)) M. L. (1) wzniósł w 1969 roku dom mieszkalny, a w 1974 roku wybudował na niej budynek gospodarczy.

K. P. od 31 grudnia 1968 roku władała działką oznaczoną numerem (...), zamieszkując w usytuowanym na niej domu, korzystając ze znajdującej się za stodołą drewnianej toalety, chowając kury w specjalnej szopie - kurniku oraz ogrodzonym w tym celu terenie, a dodatkowo uprawiając ogródek. Z. znajdowały się kopce ziemniaczane użytkowane przez wnioskodawczynię. Korzystała z tej części gruntu rolniczo, wypasając tam krowy. Kosiła trawę rosnącą na nieruchomości, w tym na części położonej za stodołą. Od momentu zamiany działek wnioskodawczyni czuła się właścicielką przedmiotowej nieruchomości, tak się zachowywała i właśnie tak była postrzegana przez sąsiadów.

Postanowieniem z dnia 15 lutego 2000 roku, wydanym w sprawie I Ns 880/99, Sąd Rejonowy w Radomsku uznał, że własność przedmiotowej działki numer (...) na mocy ustawy z dnia 26 października 1971 roku o uregulowaniu własności nieruchomości rolnych uzyskali S. i M. małżonkowie L.. Następnie przedmiotową działkę otrzymała córka K. M. O., która sprzedała ją w dniu 28 maja 2004 roku M. L. (1).

Mając tak poczynione ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy uznał, iż wniosek podlega częściowemu uwzględnieniu.

W przedmiotowej sprawie sporny okazał się zarówno charakter, jak i zakres posiadania samoistnego w odniesieniu do poszczególnych udziałów w nieruchomości znajdujących się w posiadaniu uczestników.

Biorąc pod uwagę przedstawiony powyżej stan faktyczny i ocenę dowodów Sąd Rejonowy stwierdził, że w niniejszej sprawie, początek okresu posiadania spornej nieruchomości, prowadzącego do jej zasiedzenia, nastąpił przed wejściem w życie ustawy z 28 lipca 1990 roku o zmianie ustawy kodeks cywilny (Dz.U. nr 55 poz.321), tj. przed dniem 1 października 1990 roku i należy zastosować krótszy termin zasiedzenia według art. 172 k.c, czyli w pierwotnym jego brzmieniu.

Uwzględniając przedstawiony powyżej stan faktyczny, stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie, początek okresu posiadania spornej nieruchomości, prowadzącego do jej zasiedzenia, przypadł na dzień 1 stycznia 1969 roku. Pod koniec 1968 roku uległ zmianie stan faktyczny w zakresie władztwa nad przedmiotową nieruchomością. Ze zgodnych zeznań wszystkich stron postępowania wynika bowiem, że co najmniej w tej dacie doszło do nieformalnego i zgodnego wprowadzenia wnioskodawczyni we władanie przedmiotową nieruchomością.

Sporny pozostał natomiast charakter posiadania i jego zakres. W pierwszej kolejności podnieść należy, że z zakresu władania przez wnioskodawczynię działką (...) wyłączona była część zajęta pod budynek mieszkalny i stodołę należącą do uczestnika M. L. (1) oraz część odgrodzoną płotem usytuowanym między tymi budynkami, a więc część określona na mapie podziału nieruchomości sporządzonej przez biegłą geodetę jako działka numer (...). W tym zatem zakresie wniosek podlegał oddaleniu jako bezzasadny.

Natomiast w odniesieniu do drugiej części, to jest wyodrębnionej działki (...) uznać należy żądanie wniosku za zasadne. Z ustaleń poczynionych w toku postępowania wynika, że wnioskodawczyni władała tą częścią jak właścicielka i tak była postrzegana przez otoczenie. Manifestowała fakt, że czuje się właścicielką poprzez uczestniczenie w sporze o granice, opłacanie podatków, remontowanie domu i negowanie próśb opuszczenia domu. Ocena taka dotyczy nie tylko części zabudowanej i gruntu do stodoły, ale również pozostałej części wydzielonej działki (...). Z niezakwestionowanych w toku postępowania zeznań świadków M. H., J. K., Z. S., M. O. i N. P. oraz uczestników J. G., M. M. (1), C. J., A. J. i S. J. oraz samej wnioskodawczyni wynika, że wnioskodawczyni władała nie tylko domem, ale korzystała również z drewnianej ubikacji znajdującej się na działce (...) za stodołą uczestnika M. L. (1), miała kury, wypasała krowy za stodołą i sprzątała tam łąkę. Biorąc pod uwagę okoliczność, że wnioskodawczyni miała żywy inwentarz oraz warunki panujące na wsi, zeznania te zasługują na wiarygodność.

W związku z koniecznością dokonania geodezyjnego podziału nieruchomości Sąd Rejonowy nakazał ściągnięcie od wnioskodawczyni kwoty 4449,27 złotych na rzecz Skarbu Państwa - Kasy Sądu Rejonowego w Radomsku tytułem zwrotu kosztów wynagrodzenia biegłego geodety, na podstawie art. 83 w zw. z art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. W pozostałym zaś zakresie Sąd Rejonowy ustalił, iż każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie w oparciu o przepis art. 520 § 1 k.p.c. O kosztach nieuiszczonej mocy prawnej udzielonej wnioskodawczyni z urzędu orzeczono na podstawie § 21 w związku z 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie i za czynności adwokackie i ponoszenia przez skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zmianami).

Apelację od powyższego postanowienia wniósł uczestnik M. L. (1), który zaskarżył je w całości. Zarzucił, że ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji są sprzeczne z przeprowadzonymi w sprawie dowodami.

Wskazując na powyższe wnosił o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego jej rozpatrzenia.

Pełnomocnik wnioskodawczyni wnosił o oddalenie apelacji i przyznanie wynagrodzenia za udzieloną wnioskodawczyni z urzędu pomoc prawną w postępowaniu odwoławczym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje: apelacja nie jest uzasadniona.

Nie ma racji uczestnik twierdząc w apelacji, że ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji są sprzeczne z przeprowadzonymi w sprawie dowodami.

W tym miejscu stwierdzić należy, że zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Granice swobodnej oceny dowodów wyznaczają w szczególności: obowiązek wyprowadzenia przez sąd z zebranego materiału dowodowego wniosków logicznie prawidłowych (zgodnych z zasadami logicznego rozumowania), ramy proceduralne (ocena dowodów musi respektować pewne warunki określone przez prawo procesowe, w szczególności przepisy art. 227-234 k.p.c. ), wreszcie poziom świadomości prawnej sędziego oraz dominujące poglądy na sądowe stosowanie prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98, OSNAPiUS 2000, nr 17, poz.655). W kontekście tych uwag zdaniem Sądu Okręgowego brak jest podstaw do kwestionowania przeprowadzonej w niniejszej sprawie oceny dowodów. Z przeprowadzonych przez Sąd I instancji w niniejszej sprawie dowodów wynika, że wnioskodawczyni pod koniec roku 1968 objęła nieformalnie w posiadanie sporną część działki (...). K. P. władała tą częścią działki jak właściciel i tak była postrzegana przez najbliższe otocznie. Demonstrowała fakt, że czuje się właścicielką poprzez uczestniczenie w sporze o granice, opłacanie podatków, remontowanie domu i negowanie próśb opuszczenia domu. Ocena taka dotyczy nie tylko części zabudowanej i gruntu do stodoły, ale również pozostałej części wydzielonej działki (...). Z niespornych zeznań świadków M. H., J. K., Z. S., M. O. i N. P. oraz uczestników J. G., M. M. (1), C. J., A. J. i S. J. oraz wnioskodawczyni wynika, że K. P. władała nie tylko domem, ale korzystała również z drewnianej ubikacji znajdującej się na działce (...) za stodołą uczestnika M. L. (1), hodowała kury, wypasała krowy za stodołą i sprzątała tam łąkę.

W świetle powyższego zasadnie Sąd Rejonowy wywiódł, że wnioskodawczyni samoistnie posiada działkę nr (...) przez czas konieczny do stwierdzenia nabycia jej własności przez zasiedzenie.

Zarzut apelacji jest w istocie polemiką z prawidłowo poczynionymi przez Sąd Rejonowy ustaleniami faktycznymi i jako taki nie może odnieść zamierzonego skutku,

Sąd Okręgowy z urzędu zauważa, że z prawidłowo poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych wynika, że między innymi przedmiotowa działka numer (...) objęta była postępowaniem w sprawie I Ns 880/99 o uwłaszczenie. Prawomocnym postanowieniem z dnia 15.02.2000 r. w sprawie I Ns 880/99 Sąd Rejonowy w Radomsku stwierdził, że z dniem 04.11.1971 r. prawo własności między innymi spornej działki numer (...) na podstawie art. 1 ustęp 1 ustawy z dnia 26.10.1971 r. o uregulowaniu własności nieruchomości rolnych na rzecz S. i M. L. (2). Umknęło uwadze Sądowi Rejonowemu, że zgodnie z art. 365 § 1 k.p.c. postanowienie to wiąże nie tylko strony i sąd , który je wydał, lecz również inne sady oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej. Postanowienie to korzysta także z tzw. prawomocności rozszerzonej i wiąże nie tylko uczestników postępowania, którzy brali udział w sprawie, w której zostało wydane, lecz także osoby zainteresowane, które nie stały się uczestnikami postępowania. Skoro prawomocnym postanowieniem w sprawie I Ns 880/99 stwierdzono nabycie własności przedmiotowej działki z dniem 04.11.1971 r., na rzecz S. i M. małż. L., to termin biegu zasiedzenia działki (...) biegnie dopiero od dnia 05.11.1971 r.

Jak to prawidłowo ustalił Sąd I instancji, wnioskodawczyni posiada samoistnie działkę numer (...) w złej wierze, zatem termin zasiedzenia upłynął dopiero w dniu 05.11.2001 r. (art. 172 § 2 k.c.). Dlatego na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone postanowienie w ten tylko sposób, że termin zasiedzenia działki (...) przez wnioskodawczynię stwierdził z dniem 05.11.2001r.

Zażalenie wnioskodawczyni dotyczące zwolnienia jej z obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa poniesionego wydatku tj. kosztów wynagrodzenia biegłego geodety nie jest zasadne. Wnosząc sprawę wnioskodawczyni obowiązana była przygotować się na ewentualne w sprawie wydatki. Sąd I instancji zwolnił wnioskodawczynię z opłaty sadowej od wniosku oraz poniósł koszty wynagrodzenia adwokata z urzędu. Dalej idące żądanie wnioskodawczyni nie może być uwzględnione. Dlatego zażalenie wnioskodawczyni należało oddalić.

Sąd Okręgowy przyznał adwokatowi S. Z. kwotę 1.476,00 zł, a to na podstawie § 8 pkt1, § 6 pkt 5 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( tekst jednolity Dz.U. z 2013 r., poz. 461 ze zm.).

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE