Sygn. akt II Ka 397/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 września 2024r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:

sędzia /del./ Paweł Mądry

Protokolant:

st. sekr. sąd. Anna Sieczkiewicz

przy udziale prokuratora Marii Kempki

po rozpoznaniu w dniu 10 września 2024 r.

sprawy D. D. (1)

oskarżonego z art. 286 § 1 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Garwolinie

z dnia 11 marca 2024 r. sygn. akt II K 39/23

uchyla zaskarżony wyrok w całości i sprawę D. D. (1) przekazuje Sądowi Rejonowemu w Garwolinie do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 397/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

6.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 11 marca 2024r. w sprawie II K 39/23

6.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

6.3.  Granice zaskarżenia

6.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

6.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

6.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

6.5.  Ustalenie faktów

6.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

-------------------

----------------------------------------------------------

-------------

--------------

6.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

-------------------

----------------------------------------------------------

------------

---------------

6.6.  Ocena dowodów

6.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

---------------

--------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------

6.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

---------------

--------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

zarzut obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 4 kpk, art. 7 kpk i art. 410 kpk, polegającej na nieuwzględnieniu przy ferowaniu wyroku wszystkich mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy dowodów ujawnionych na rozprawie, uwzględnienia wyłącznie dowodów przemawiających na korzyść oskarżonego oraz na dowolną (a nie swobodną) ocenę poszczególnych dowodów, bez uwzględnienia zasad logiki i doświadczenia życiowego, co miało wpływ na treść wyroku i w konsekwencji doprowadziło do niesłusznego uniewinnienia oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

- trafny jest, zdaniem Sądu Okręgowego, zarzut apelacji prokuratora, zgodnie z którym Sąd Rejonowy dokonując oceny wiarygodności dowodu, stanowiącego dla niego kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a mianowicie wyjaśnień oskarżonego, dokonał dowolnej, bezpodstawnie korzystnej dla D. D. (1), oceny. Analiza treści uzasadnienia wyroku prowadzi do wniosku, iż Sąd Rejonowy w znikomym stopniu (w większości przytoczono jedynie treść wyjaśnień oskarżonego z rozprawy) wyjaśnił podstawy powzięcia tej oceny, a mianowicie Sąd ograniczył się jedynie do stwierdzenia, iż „ wyjaśnienia oskarżonego w całości co do wszelkich okoliczności faktycznych były spójne” oraz „ pokrywały się” z zeznaniami świadków K. K. (1), I. K. i K. L. (1). Tymczasem prokurator trafnie wskazał w apelacji, iż Sąd I instancji całkowicie pominął wyjaśnienia D. D. (1) z postępowania przygotowawczego, zeznania K. K. (1) z postępowania przygotowawczego oraz historię rachunku bankowego należącego oskarżonego.

- odnosząc się na tym etapie rozważań do kwestii wiarygodności wyjaśnień oskarżonego należy zauważyć za prokuratorem, że wersja zdarzenia oskarżonego prezentowana na rozprawie jest odmienna od wersji przedstawionej w pierwszych wyjaśnieniach. Sąd Rejonowy formalnie ujawnił te wyjaśnienia (z k. 107) na rozprawie w dniu 13 września 2023r., lecz wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 389 § 2 kpk nie dążył do wyjaśnienia sprzeczności pomiędzy treścią odczytanych wyjaśnień a treścią wyjaśnień złożonych na rozprawie. Zdaniem Sądu Okręgowego, trafnie wskazuje prokurator, iż pomiędzy wyjaśnieniami oskarżonego zachodzą tak poważne rozbieżności, że skutkują uznaniem tych wyjaśnień za pozbawione waloru wiarygodności.

- dalej, zasadnie twierdzi prokurator, że Sąd Rejonowy także w zakresie oceny wiarygodności zeznań K. K. (1) wykazał się daleko posuniętą dowolnością. Mimo, iż na rozprawie doszło do ujawnienia świadkowi jej zeznań z postępowania przygotowawczego i mimo wezwania jej do wyjaśnienia ujawnionych sprzeczności pomiędzy odczytanymi a złożonymi na rozprawie zeznaniami, to następnie Sąd Rejonowy nie dokonał rzetelnej oceny wpływu tych różnic na uznanie zeznań świadka za wiarygodne. Tłumaczenie świadka o tym, że podczas pierwszych zeznań nie powiedziała policjantowi o B. W. (1), gdyż znajdowała się w „ dosyć mocno stresującej sytuacji”, jest infantylne i obiektywnie sprzeczne z doświadczeniem życiowym. Nie sposób dać wiary świadkowi, iż po doznaniu rzekomych krzywd ze strony B. W. (1) i towarzyszącego mu rzekomo mężczyźny, w tym kierowania gróźb utraty życia przy użyciu noża, świadek była zbyt zestresowana, aby o tym zeznać w czasie pierwszego przesłuchania. Zdaniem Sądu Okręgowego, fakt że oskarżony i świadek K. K. (1) przedstawili po raz pierwszy dopiero na rozprawie wersję zdarzenia związaną z osobą B. W. (1) stanowi podstawę do przyjęcia ustalenia o tym, że ta wersja zdarzenia jest wyłącznie wytworem wyobraźni i nie ma potwierdzenia w obiektywnych dowodach. Znamienne w sprawie jest to, że zarówno oskarżony jak i świadek nie przedstawili żadnych dowodów na wykazanie nawiązania współpracy z B. W. (1), czy wyjazdu do W. w celu spotkania z tym mężczyzną.

- następnie należy stwierdzić, że rację ma prokurator podnosząc w apelacji argument o tym, że „ wersja podawana na rozprawie przez oskarżonego oraz świadka K. K. (1) nie znajduje potwierdzenia w historii rachunku bankowego D. D. (1), z której wynika, iż D. D. (1), po otrzymaniu wpłaty od pokrzywdzonej korzystał z tego konta dokonując licznych, drobnych zakupów przy użyciu karty”. Dodatkowo trafnie wskazuje prokurator, iż z historii tego rachunku (dostępnego dla Sądu Rejonowego w aktach sprawy) nie wynika, aby oskarżony dokonał wypłaty wszystkich środków zgromadzonych na tym rachunku w bankomacie znajdującym się w W.. Warto w tym miejscu wskazać, że w wersji zdarzenia prezentowanej przez K. K. (1), ona wraz z oskarżonym pojechali do W. na spotkanie z B. W. (1) w dniu 17 marca 2022r., a zatem w dniu gdy pokrzywdzona K. K. (2) dokonywała zakupu butów.

- nadto, poza granicami rozważań zaprezentowanymi w apelacji prokuratora należy wskazać, że – wbrew stanowisku Sądu I instancji – wersja zdarzenia przedstawiona przez oskarżonego na rozprawie nie znajduje potwierdzenia w treści zeznań świadka K. L. (2). Otóż z początkowego fragmentu zeznań tego świadka wynika, iż „ nic mu o tym nie wiadomo, aby oskarżony znał B. W. (2)(k. 245v). Gdy obecny podczas przesłuchania oskarżony dał świadkowi znać, iż ta odpowiedź nie jest zgodna z oczekiwaniami oskarżonego, wówczas świadek zmienił zeznania i podał „ prostuję, ja dałem B. kontakt do D. i B.”, „ja ich skontaktowałem chyba w marcu 2023r.” (k. 245v). Mimo zatem oczywistych oznak tego, że zeznania świadka zostały złożone w sprawie w celu stworzenia pozorów wiarygodności wyjaśnień oskarżonego, Sąd I instancji nie czyni w tym zakresie żadnych rozważań uznając wbrew faktom, że wyjaśnienia oskarżonego znajdują potwierdzenie w wiarygodnych zeznaniach K. L. (2). Sądowi Rejonowemu do dokonania takiej oceny nie przeszkadzał fakt, że – zdaniem świadka – do spotkania oskarżonego z B. W. (1) miało dojść po upływie roku od zdarzenia objętego aktem oskarżenia.

- z powyższych powodów Sąd Okręgowy podziela w całości stanowisko prokuratora, iż Sąd Rejonowy przy ferowaniu zaskarżonego wyroku nie uwzględnił wszystkich mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy dowodów, uwzględnił wyłącznie dowody przemawiające na korzyść oskarżonego i w konsekwencji dokonał dowolnej (a nie swobodnej) oceny poszczególnych dowodów, bez uwzględnienia zasad logiki i doświadczenia życiowego, co doprowadziło do niesłusznego uniewinnienia oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

- zdaniem Sądu Okręgowego, dowody zgromadzone w sprawie stanowią dostateczną podstawę do przypisania sprawstwa oskarżonemu w zakresie czynu objętego aktem oskarżenia. Z materiału dowodowego wynika wprost, że na rachunek bankowy należący do oskarżonego wpłynęły pieniądze przesłane przez pokrzywdzoną, zaś osoba sprzedająca buty wskazała numer telefonu należący do I. K. jako numer, za którego pośrednictwem pokrzywdzona miała dokonać zapłaty wykonując przelew na telefon. Z akt sprawy nie wynika, aby inne osoby poza oskarżonym miały dostęp do przedmiotowego rachunku bankowego oskarżonego, zaś z historii tego rachunku nie wynika, aby pieniądze przesłane przez pokrzywdzoną zostały następnie przekazane innej osobie poprzez operacje bankowe na tym rachunku. Jak wykazano wyżej, alibi oskarżonego jest całkowicie niewiarygodne, zatem łańcuch poszlak wskazuje na sprawstwo oskarżonego.

Wniosek

wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Garwolinie

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

w sprawie zgromadzono dowody wskazujące na sprawstwo oskarżonego w zakresie zarzuconego mu czynu, jednakże z uwagi na zakaz zawarty w art. 454 § 1 kpk niezbędne stało się uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Garwolinie

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

6.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1

Przedmiot utrzymania w mocy

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1

Przedmiot i zakres zmiany

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

6.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

----------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, oceniony zgodnie z dyrektywami art. 7 kpk, stanowi podstawę do uznania winy oskarżonego w zakresie zarzuconego mu czynu. Jednakże z uwagi na ustawowy zakaz wyrażony w przepisie art. 454 § 1 kpk, Sąd Okręgowy nie mógł skazać oskarżonego z uwagi na treść zaskarżonego wyroku. W tej sytuacji jedynym dopuszczalnym rozstrzygnięciem było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Zdaniem Sądu Okręgowego, w sprawie nie zaistniały także podstawy do umorzenia postępowania lub jego warunkowego umorzenia.

6.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Sąd Rejonowy, przy ponownym rozpoznaniu sprawy, przeprowadzi postępowanie dowodowe w niemalże w całości (w okolicznościach sprawy zbędne jest ponowne przesłuchanie pokrzywdzonej K. K. (2), którą wystarczy jedynie zawiadomić o pierwszym terminie rozprawy, zaś jej zeznania ujawnić bez odczytywania), przykładając należną uwagę do dokonania prawidłowych ustaleń faktycznych istotnych dla sprawy. W toku postępowania dowodowego Sąd winien dążyć do wyjaśnienia sprzeczności wskazanych powyżej w wyjaśnieniach oskarżonego (o ile oskarżony złoży dobrowolnie dodatkowe wyjaśnienia) oraz zeznaniach świadków wspierających jego wersję zdarzenia, konfrontując te dowody z dokumentami znajdującymi się w aktach sprawy, zaś w przypadku złożenia w sprawie wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku przedstawi swe rozważania dotyczące zasadności wydanego wyroku bez zbędnego referowania treści zeznań świadków czy wyjaśnień, lecz w to miejsce wskaże własne motywy przyjętych ustaleń.

6.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-----------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

cały wyrok

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana