UZASADNIENIE

G. P.został obwiniony o to, że w dniu 5 września 2023r. w miejscowości M. „chodził” po zaoranej działce o nre ewidencyjnym 73/2 będącej w użytkowaniu K. P. (1)– to jest o wykroczenie z art. 151 § 2 kw.

P. B. został obwiniony o to, że w dniu 5 września 2023r. w miejscowości M. jeździł ciągnikiem rolniczym po zaoranej działce o nre ewidencyjnym 73/2 będącej w użytkowaniu K. P. (1)– to jest o wykroczenie z art. 151 § 2 kw.

Wyrokiem z dnia 18 czerwca 2024r., sygn. akt II W 482/23 Sąd Rejonowy w Hrubieszowie obwinionych G. P.oraz P. B. od popełnienia zarzuconych im czynów uniewinnił i stwierdził, że koszty postępowania poniesie Skarb Państwa.

Apelacje od tego wyroku wnieśli : oskarżyciel publiczny - Komendant Powiatowy Policji w H. oraz oskarżyciel posiłkowy K. P. (1).

Oskarżyciel publiczny zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść obwinionych. Zarzucił mu obrazę prawa materialnego polegającą na przyjęciu błędnego poglądu prawnego prowadzącego do uznania, że zachowanie obwinionych nie wyczerpało znamion zarzuconego im wykroczenia. Wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie spawy do ponownego rozpoznania w sądzie pierwszej instancji.

Apelacja oskarżyciela posiłkowego zarzucała : I. obrazę prawa materialnego polegającą na przekonaniu, że obwiniony G. P.miał prawo niszczyć oddane w dzierżawę grunty na tej podstawie, że jest współwłaściciele nieruchomości oznaczonej nrem 73/2, w sytuacji w której przedmiotem ochrony powinien być cudzy grunt w szerokim rozumieniu, to jest znajdujący się w posiadaniu osoby oddany jej do dyspozycji przez właściciela na podstawie przyjętego przez tegoż właściciela zobowiązania; II. naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 7 kpk i art. 366 § 1 kpk w zw. z art. 1 § 2 kpw polegającą na dokonaniu oceny dowodów w sposób sprzeczny ze wskazaniami wiedzy i doświadczeniem życiowym poprzez przyjęcie, że obwiniony P. B. nie jeździł po zaoranej działce nr (...). Wnosiła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania w sądzie pierwszej instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Wniesione apelacje są zasadne w części co do osoby obwinionego G. P.. W odniesieniu natomiast do P. B. na uwzględnienie nie zasługiwały. Nie miał racji sąd pierwszej instancji kiedy uznał, że nie będzie zajmował się badaniem ważności umowy dzierżawy zawartej w dniu (...) pomiędzy oskarżycielem posiłkowym K. P. (1)a jego rodzicami obwinionym G. i T. ówczesnymi małżonkami P., mocą której obwiany oraz jego aktualnie już była żona T. P. (2)„wydzierżawili” oskarżycielowi posiłkowemu nieruchomość oznaczoną nrem 73/2, o powierzchni 1,9518 ha. Jak wynika z dostępnych komentarzy do kodeksu cywilnego dzierżawa ( art. 709 kc ) jest umową wzajemną, w której wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz lub prawo do używania i pobierania pożytków ( por. Komentarz pod red. Jerzego Ciszewskiego – WKP ( Lex 2019r. ). Z oddaniem dzierżawcy nieruchomości przez wydzierżawiającego do używania wiąże się nabycie przez wydzierżawiającego uprawnienia do posiadania tej nieruchomości ( art. 336 kc ). Jak wynika z komentarza do art. 151 kodeksu wykroczeń autorstwa Tadeusza Bojarskiego i innych przedmiotem ochrony art. 151 kw jest prawo własności oraz niezakłócone posiadanie gruntów leśnych lub rolnych oraz zamkniętych i zarybionych wód. Zachowania takie stanowią zakłócenie spokojnego posiadania i mogą powodować różnego rodzaju szkody, przy czym jest to wykroczenie formalne dokonywane z chwilą zachowania się przez sprawcę w sposób określony w przepisie niezależnie od tego, czy z tego zachowania wynikły jakiekolwiek dostrzegalne skutki dla właściciela ( posiadacza ) gruntu. ( zob. tamże Lex 2024r. ). W związku z powyższym nasuwa się nieodparty wniosek, że ochrona powyższego przepisu przysługuje także dzierżawcy wobec właściciela ( współwłaściciela ) gruntu. Przyjęcie linii interpretacyjnej zastosowanej w zaskarżonym wyroku prowadziłoby do bezkarności właściciela gruntu przed samowolnym lub złośliwym zakłócaniu dzierżawcy spokojnego używania oddanej mu przez tegoż właściciela w ramach umowy dzierżawy nieruchomości, niezależnie od ważności takiej umowy. Ten pogląd nie ma społecznego uzasadnienia, szczególnie, że taką ochronę zapewnia dzierżawcy jako posiadaczowi również prawo cywilne ( zob. art. 342 kc ). Tym samym sąd ad quem podziela pogląd zwarty w apelacji oskarżycie publicznego, co do tego, że oddany w dzierżawę grunt rolny ( lub leśny ) w rozumieniu przepisu art. 151 § 1 kw „fizycznie” nie należy do wydzierżawiającego i jako taki może być przedmiotem zarzuconego obwinionym wykroczenia. W tym miejscu należy stwierdzić, że obwiniony G. P.nie mógł jednostronnie rozwiązać przed czasem zawartej z synem K. umowy dzierżawy ponieważ przedmiotowa nieruchomość w dacie czynu ( i nadal ) pozostaje we współwinności z T. P. (2)i w tym przedmiocie wymagana była również jej zgoda ( por. art. 199 kc ). W tych okolicznościach przy ustaleniu przez sąd pierwszej instancji, że obwiniony G. P.w dniu (...)2023r. przegrodził na pół za pomocą drewnianych palików działkę nr (...) a następnie dokonał zaorania tak wydzielonej części ( str. 1 uzasadnienia ), to uniewinnienie G. P.od popełnienia zarzuconego mu czynu jawi się jako oczywiście niezasadne. Inaczej kształtuje się natomiast kwestia odpowiedzialności obwinionego P. B. , co do którego sąd in meriti nie znalazł przekonujących dowodów na to, by faktycznie w tym samym dniu ( 5 września 2023r. ) P. B. przejeżdżał po rzeczonej nieruchomości ciągnikiem rolniczym lub by po tejże przechodził. W istocie jedynym bezpośrednim dowodem jego sprawstwa były zeznania świadka T. P. (2), a którym to zeznaniom sąd pierwszej instancji odmówił waloru wiarygodności. W światle całokształtu przeprowadzonych dowodów, a przede wszystkim w kontekście niespójnych zeznań T. P. (2)oraz w świetle dowodu z przeprowadzonych przez sąd rozpoznający sprawę w dniu 23 maja 2024r. oględzin miejsca zdarzenia połączonych z eksperymentem mającym wykazać możliwość obserwacji tego miejsca z okien mieszkania zajmowanego przez T. P. (2), a który to eksperyment nie potwierdził takiej możliwości ( k. 143V ) oceny tego dowodu przeprowadzonej przez sąd pierwszej instancji w świetle podnoszonych w apelacji oskarżyciela posiłkowego zasad poprawnego rozumowania oraz doświadczenia życiowego nie sposób zakwestionować. W tym stanie sąd ad quem wniosków apelacyjnych o uchylenie wyroku w części dotyczącej P. B. nie uwzględnił i w tym zakresie zaskarżony wyrok utrzymał w mocy. Za słuszne natomiast sąd odwoławczy, z przyczyn wyłożonych powyżej uznał wnioski wniesionych apelacji w stosunku do obwinionego G. P.i zaskarżony wyrok w stosunku do jego osoby uchylił przekazując jego sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy obwinionego G. P.należy powtórzyć przeprowadzone dowody za wyjątkiem tych, które odnoszą się wyłącznie do P. B. ( A. K., I. P. (3), M. S. ). Wydając wyrok należy mieć na uwadze zaprezentowane tutaj zapatrywania prawne. O kosztach postępowania za drugą instancję rozstrzygnięto w oparciu o przepisy art. 636 § 1 kpk w zw. z art. 121 § 1 kpw.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.

/-/ Na oryginale właściwy podpis.