UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 grudnia 2021 roku, nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w O. stwierdził, że K. C. podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu) jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność, będąca wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o. w okresie od 22 listopada 2011 roku do 22 marca 2013 roku oraz podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu) od dnia 3 października 2016 roku do 30 czerwca 2017 roku, natomiast podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności stanowi 60% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia i wynosi:

- za (...) -1910,86 zł,

-za okres od 02/2012 do 12/2012 – 2115,60 zł,

- za okres od 01/2013 do 02/2013 – 2227,80 zł,

- za (...) 1581,02 zł,

- od (...) – 2197,55 zł,

- od 11/2016 do 12/2016 – 2433,00 zł,

- od 01/2017 do 09/2017 – 2557,80 zł

W uzasadnieniu organ wskazał, że od 1.05.2012 r. do 22.03.2013 r. była wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o. i z tego tytułu podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Natomiast jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zgłosiła się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego od 3.10.2016 r. do 30.09.2017 r. z kodem 0570 00 – osoba dla której w okresie 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż 30 % minimalnego wynagrodzenia.

Z uwagi na objęcie obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym od 22 listopada 2011 roku do 22 marca 2013 roku z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej jako jednoosobowy wspólnik spółki z o.o. ubezpieczona nie mogła, w ocenie organu, korzystać z opłacania składek preferencyjnych okresie od 3.10.2016r. do 30.09.2017r. Wobec powyższego organ stwierdził okresy podlegania ubezpieczeniom oraz określił podstawę wymiaru składek za te okresy.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła K. C.. W uzasadnieniu wskazała, że w okresie po rejestracji spółki z .o.o., w której była jedynym wspólnikiem nie podjęła i nie prowadziła działalności gospodarczej.

Sprawę zarejestrowano pod sygn. VIII U 137/22.

Decyzją z dnia 10 stycznia 2022 roku, nr (...) pozwany organ uchylił zaskarżoną decyzję z dnia 7 grudnia 2021 roku i stwierdził, że K. C. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność będącą wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o. w okresie od 22 listopada 2011 roku do 26 lutego 2013 roku oraz podlega tym ubezpieczeniom jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie mająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek ogłoszonego na dany roku kalendarzowy w okresie od 3.10.2016 r. do 30.09.2017 r. oraz ustalił podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia za:

- (...) – 604,62 zł,

- (...) – 2015,40 zł,

- za okres od 01/2012 do 12/2012 – 2115,60 zł,

- za (...) – 2227,80 zł,

- za (...) – 2068,67 zł,

- za (...) – 2276,03 zł,

- za okres od 11/2016 do 12/2016 – 2433,00 zł,

- za okres od 01/2017 do 09/2017 – 2557,80 zł,

Oraz ubezpieczenie zdrowotne:

- za okres od 11/2011 do 12/2011 – 2704,31 zł,

- za okres od 01/2012 do 12/2012 – 2828,31 zł,

- za okres od 01/2013 do 02/2013 – 2908,13 zł.

Jednocześnie organ rentowy przytoczył argumentację faktyczną i prawną jak w decyzji z dnia 7 grudnia 2021 roku.

Sprawę zarejestrowano pod sygn. akt VIII U 489/22. Zarządzeniem z dnia 4 marca 2022 roku sprawy połączono do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą VIII U 1137/22.

Wyrokiem z dnia 24 listopada 2022r. sygn. akt VIII U 137/22, Sąd Okręgowy w Poznaniu oddalił odwołanie.

Apelację od powyższego wyroku, w całości, wniosła odwołująca, zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 i w związku z art. 13 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że obowiązek ubezpieczenia społecznego wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powiązany jest jedynie z posiadaniem przez niego takiego statusu, a nie z prowadzeniem przez spółkę działalności gospodarczej, podczas gdy objęcie wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ubezpieczeniem społecznym nie wynika wyłącznie z zawarcia umowy spółki i zgłoszenia do Krajowego Rejestru Sądowego, ale konieczne jest, by spółka ta prowadziła działalność gospodarczą w rozumieniu art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, tj. działalność o charakterze zarobkowym, ciągłym i zorganizowanym, tym bardziej, iż w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność, w tym wspólnika wskazanej spółki, obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlega się w okresach od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone.

Wskazując na powyższe zarzuty apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie odwołania i zmianę zaskarżonych decyzji do poprzez uznanie, że odwołująca nie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność, będąca wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o. w okresie od 22.11.2011 r. do 22.03.2013 r., a konsekwencji uznanie, że odwołująca słusznie korzystała z preferencyjnych składek za okres od 3.10.2016 r. do 30.09.2017 r., oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Z uwagi na złożenie apelacji po zmianie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego dokonanej ustawą z 4 lipca 2019 r. (Dz.U.2019.1469) uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego zostało sporządzone w sposób określony przepisem art. 387 § 2 ¹ k.p.c. w brzmieniu nadanym tą nowelizacją. Sąd Apelacyjny nie przeprowadził postępowania dowodowego i nie dokonał odmiennej oceny dowodów przeprowadzonych przed Sądem pierwszej instancji, a także nie zmienił i nie uzupełnił ustaleń Sądu pierwszej instancji. W tej sytuacji, zgodnie z art. 387 § 2 ¹ pkt 1 k.p.c., wystarczające jest wskazanie, że Sąd Apelacyjny przyjął za własne ustalenia Sądu pierwszej instancji dokonane w sprawie.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest oczywiście prawidłowe. Sąd Okręgowy właściwie przeprowadził postępowanie dowodowe, w żaden sposób nie uchybiając przepisom prawa procesowego, dokonał trafnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i w konsekwencji prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy. Prawidłowo także zastosował prawo materialne. Sąd Apelacyjny w całości podziela ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu Okręgowego, rezygnując jednocześnie z ich ponownego szczegółowego przytaczania. Sąd Apelacyjny przyjął za własne ustalenia Sądu pierwszej instancji dokonane w sprawie.

Kwestią sporną na obecnym etapie postępowania było ustalenie, czy K. C. jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) sp. z o. o. w K. podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu w okresach wskazanych w zaskarżonej decyzji, a także czy podstawę wymiaru składek stanowią kwoty przyjęte przez organ rentowy w kwestionowanej decyzji.

Sąd Apelacyjny za nieuzasadnione uznał sprecyzowane w apelacji zarzuty naruszenia prawa materialnego, tj. art. 6 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 8 ust. 6 pkt 4 oraz w zw. z art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez ich błędną wykładnię.

Przypomnieć należy, że na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżenie art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi. Z kolei stosownie do art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej, za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.

W orzecznictwie sądów przyjmuje się, że wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością objęty jest obowiązkiem ubezpieczenia bez względu na fakt prowadzenia działalności gospodarczej, bowiem obowiązek ubezpieczenia wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powiązany jest jedynie z posiadaniem przez niego takiego statusu prawnego, nie zaś z prowadzeniem działalności gospodarczej, czy też faktycznym działaniem w imieniu spółki. O ile podleganie ubezpieczeniom społecznym osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą wiąże się nierozerwalnie z faktycznym jej prowadzeniem, to posiadanie statusu wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, już od momentu wpisu do KRS, rodzi obowiązek ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego. Natomiast okoliczność, że osoba taka nie uzyskiwała żadnych przychodów w związku z byciem wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, może zostać wzięta pod uwagę przez właściwy organ jedynie w postępowaniu dotyczącym naliczenia i pobrania składek. Podleganie obowiązkowi ubezpieczenia jest bowiem odrębną kwestią od tego, czy dana osoba z tego tytułu jest obowiązana opłacać składkę na owe ubezpieczenia (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 11 stycznia 2019 r., II GSK 4767/16; LEX nr 2608385; z dnia 11 grudnia 2018 r., II GSK 4623)16; LEX nr 26050680; z dnia 1 kwietnia 2014 r., II GSK 263/13, LEX nr 1575469 oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 29 lutego 2016 r., VI SA/Wa 3215/15, LEX nr 2043939 i z dnia 29 lutego 2016 r., VI SA/Wa 3215/15, LEX nr 2043939). Taki tez pogląd wyrażany jest w doniesieniu do wspólników spółek osobowych (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 19 kwietnia 2017 r., VI SA/Wa 2153/ 17; LEX nr 2301490; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 15 lipca 2016 r., III AUa 425/16; LEX nr 2123029).

Podobne stanowisko prezentowane jest w judykaturze Sądu Najwyższego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 2020r. II UK 295/18).

W odniesieniu do wymienionych w art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej spółek osobowych, Sądu Najwyższy w wyroku z dnia 13 września 2010 r., II UK 82/10 (OSNP 2012 nr 1 - 2, poz. 21) stwierdził, że obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega każda osoba fizyczna będąca wspólnikiem spółki komandytowej zawiązanej w celu prowadzenia działalności gospodarczej i prowadzącej taką działalność (art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 i w związku z art. 13 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Z kolei w odniesieniu do wspólników jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2011 r., II UK 271/10 (LEX nr 817528) wyrażono pogląd, że obowiązek ubezpieczenia tegoż wspólnika powiązany jest jedynie z posiadaniem przez niego takiego statusu prawnego, a nie z prowadzeniem działalności gospodarczej. W uzasadnieniu tego stanowiska wyjaśniono, że na tle art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych należy stwierdzić, iż pojęcie "prowadzenie działalności pozarolniczej" jest pojęciem szerszym od działalności gospodarczej określonej w art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Do pojęcia działalności gospodarczej w powyższym (wąskim) rozumieniu ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych odwołuje się tylko w art. 8 ust. 6 pkt 1, a w pozostałych punktach tego przepisu wymienia osoby nieprowadzące działalności gospodarczej w ścisłym znaczeniu tego pojęcia. Właśnie w kręgu tych osób znajduje się wymieniony w art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, który jest objęty obowiązkiem ubezpieczenia bez względu na fakt prowadzenia działalności gospodarczej. Powyższy przepis został wprowadzony od dnia 1 stycznia 2003 r. ustawą z dnia 18 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz. U. Nr 241, poz. 2074, z późn. zm.), a jego celem było rozszerzenie obowiązku ubezpieczenia społecznego w przypadku wspólników jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, aby nie musieli oni w celu objęcia ubezpieczeniem zawierać umów z własną spółką. W związku z powyższym, obowiązek ubezpieczenia wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powiązany jest jedynie z posiadaniem przez niego takiego statusu prawnego, a nie z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Analogicznie Sąd Najwyższy wypowiedział się w wyrokach z dnia 11 września 2013r., II UK 36/13 (LEX nr 1391783); z dnia 3 sierpnia 2011 r., I UK 8/11 (OSNP 2012 nr 17-18, poz. 225); z dnia 9 czerwca 2010 r., II UK 33/10 (LEX nr 598436) i z dnia 12 lipca 2017 r., II UK 295/16 (LEX nr 2347776), stwierdzając, że jedyny wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym na podstawie tytułu określonego w art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej. Z treści tego przepisu wynika, że samo posiadanie statusu wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje o podleganiu przez niego ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej (art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej).

Odnosząc powyższe rozważania do realiów niniejszej sprawy należy stwierdzić, że K. C. od 22 listopada 2011 roku tj. od powstania spółki (...) sp. z o.o. bezspornie była jedynym wspólnikiem tej spółki i z tego tytułu podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu, zaś ubezpieczenie to trwało przez cały okres wskazany w zaskarżonej decyzji. Również podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w okresie od października 2016r. do września 2017r., została w kwestionowanej decyzji określona w sposób prawidłowy, zaś odwołująca nie sprecyzowała żadnych skutecznych zarzutów w tym zakresie.

Zaskarżony wyrok jest zatem zgodny z przedstawioną wyżej linią orzeczniczą Sądu Najwyższego.

Reasumując - wskazane w apelacji zarzuty w żadnej mierze nie podważyły prawidłowych ustaleń Sądu Okręgowego. Zarzuty i twierdzenia apelującej w istocie swej sprowadzają się do powielenia wcześniej już przedstawianego stanowiska (przed Sądem I instancji) i do przedstawienia własnej subiektywnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego oraz interpretacji obowiązujących przepisów prawa.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

Wiesława Stachowiak

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE